Pages

Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012

Περί «υπαρκτού σοσιαλισμού»

Του Γιώργου Ρούση

Πρόσφατα διάβασα διαδοχικά δύο βιβλία που αναφέρονται στον ρωσικό και τον κουβανέζικο «σοσιαλισμό». Πρόκειται για το «Επιστροφή από τη Σοβιετική Ενωση» του Αντρέ Ζιντ(1) και για τον «Βασιλιά της Αβάνας» του Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες(2).

Τα δυο αυτά βιβλία είναι διαφορετικά από πολλές απόψεις. Το πρώτο είναι γραμμένο το 1936, αφορά τη Σοβιετική Ενωση και έχει τη μορφή κριτικών ταξιδιωτικών εντυπώσεων. Ο Ζιντ ξεκινά από την αρχή ότι «το ψέμα […] μπορεί να είναι χρήσιμο […] αλλά αυτό εξυπηρετεί τον εχθρό, [ενώ] η αλήθεια όσο οδυνηρή και αν είναι μπορεί να πληγώσει αλλά γιατρεύει» και επίσης από την αρχή ότι η αξία ενός συγγραφέα είναι συνδεδεμένη με τη δύναμή του να εναντιώνεται, με τον αντικομφορμισμό του.

Ετσι, λοιπόν, ενώ εκείνη την περίοδο δηλώνει κομμουνιστής και φίλα προσκείμενος στη Σοβιετική Ενωση, παράλληλα με τα όσα θετικά αναφέρει γι” αυτήν -και δεν είναι λίγα (παιδικοί σταθμοί, πολιτιστικά και παραθεριστικά κέντρα, εκπαιδευτικό σύστημα, κυριαρχία αισθημάτων συντροφικότητας και ανθρωπιάς….)-, δεν παραλείπει να αναφέρει όλα τα αρνητικά που παρατηρεί, όπως την έλλειψη εμπορευμάτων ακόμη και των πιο απαραίτητων, την κακή τους ποιότητα, την αδιαφορία των εργαζομένων, η οποία ήταν και ο λόγος που εφευρέθηκε και προβλήθηκε ο σταχανοβισμός, τους χαμηλούς μισθούς και την τραγική φτώχεια, το στεγαστικό, την ανάδειξη ενός προνομιούχου γραφειοκρατικού στρώματος, τη μονοσήμαντη επίσημη σκέψη, τη μη ενημέρωση για τα τεκταινόμενα στην ίδια τη Σοβιετική Ενωση και κυρίως, εκτός αυτής, τις τραγικές συνθήκες ανελευθερίας, το υποταγμένο, φοβισμένο, δουλοπρεπές πνεύμα, τη δικτατορία ενός ανδρός, τη βαθύτατα συντηρητική αντιμετώπιση της τέχνης.

Κι όλα αυτά το 1936, όταν οι κριτικές τοποθετήσεις από κομμουνιστές προς τη Σοβιετική Ενωση σπάνιζαν και όταν η προσωπικότητα του Στάλιν δέσποζε στην ψυχή και στον νου των δυτικών κομμουνιστών, τροτσκιστών εξαιρουμένων.

Ο Κουβανός Γκουτιέρες, από την πλευρά του, λιγότερο αντικειμενικός από τον Ζιντ, περιγράφει σε μυθιστορηματική μορφή και μ’ ένα μπουκοφσκικό ύφος, διανθισμένο από μια έντονη σεξουαλικότητα, η οποία έτσι κι αλλιώς όπως η μουσική είναι διάχυτη στην κουβανική ατμόσφαιρα, την πιο σκοτεινή πλευρά της Κούβας της περιόδου αμέσως μετά την κρίση επιβίωσης που έπληξε το νησί έπειτα από την κατάρρευση του συστήματος του «υπαρκτού σοσιαλισμού» στην Ευρώπη το 1989.

Κι αν εύκολα μπορεί να τον κατηγορήσει κανείς ότι η Κούβα δεν είναι μόνον αυτό που περιγράφει, αλλά και πολλά άλλα θετικά στα οποία απαξιοί να αναφερθεί, θα είχε απόλυτο δίκιο να αντιτάξει ότι η Κούβα είναι και αυτό που περιγράφει.

Δηλαδή, μια πολύ φτωχή χώρα, με ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της να αγωνίζεται για να επιβιώσει και ένα άλλο να ονειρεύεται να φύγει από αυτήν, με εκπληκτικά παλιά κτίρια υπό κατάρρευση, στα οποία οι άνθρωποι ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, με εκτεταμένη πορνεία και αλκοολισμό, με περιοχές όπως το Βαραδέρο, που τις χαίρονται μόνον οι τουρίστες και ελάχιστοι ντόπιοι προνομιούχοι.

Είναι δηλαδή κάθε άλλο παρά είναι ένα «αταξικό κομμουνιστικό καθεστώς», όπως, είτε για να διαβάλει σκόπιμα την ιδέα του κομμουνισμού είτε επειδή είναι αφελής ή αδαής, διατείνεται ο GuyTrebay στους «New York Times»(3).

 ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ

9 σχόλια:

  1. 'Ο υπαρκτός'είναι η ταφόπλακα στις πανανθρώπινες αξίες του κομμουνιστικού κινήματος.Συκοφάντησαν και παραμόρφωσαν την πιό όμορφη ιδεολογία στο όνομα του χυδαίου σταλινισμού.Και είναι τραγικό σήμερα,να υπάρχουν δυνάμεις όπως το λεγόμενο κκε που νοσταλγούν τα καθεστώτα και μάλιστα εν έτι 2012 να τα θεωρούν πρότυπα για...τον σοσιαλισμό.Κατάντια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και να ενα σχολιο του ανωνυμου 17 Δεκεμβρίου 2012 2:19 μ.μ. που δεν διαβασε καν το κειμενο και πεταει ενα ομορφο τσιτατο επειδη βρηκε τον εχθρο του στο 4%... Καταντια και τυφλωση...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανήκομε εις στην δύση..κορόιδα........

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ναι το βλέπουμε και το ζούμε πλέον!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καταντια του Ρουση στα 70 να ανακαλυπτει τον αντισοβιετισμο των μετεμφυλιακων νικητων.
    Αυτη λοιπον κ Ρουση η φτωχη ΕΣΣΔ του 36. ενεπνευσε τον εργατοκοσμο παγκοσμια και νικησε τον ναζισμο. Η Κουβα του αποκλεισμου εξαφανισε την παιδικη θνησιμοτητα πρωτη στην λατινικη αμερικη.
    Ναι το ξερουμε. Ουτε και ουργια αυτοκινητα εχουν, ουτε malls. Αυτα ειναι διανοουμενε κ. Ρουση της Ανταρσυα τα πρωτυπα σας; Η πλαστικη καταναλωση των jambo? και το δικαιωμα στην δουλεια, τον ελευθερο χρονο, τις διακοπες, τον πολιτισμο, υον αθλητισμο, την κατοικια, το σχολειο, το νοσοκομειο,......την θερμανση;;;; Ποιου ανθρωπου ειναι προτεραιοτητες εαν οχι του κομμουνιστη;
    Ντροπη .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Με αυτό το άρθρο ο Ρούσης ξεφτιλίστηκε πλήρως στα μάτια μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. προφανως θα προτιμουσε ο προφεσορας να γινονταν ο σοβιετικος λαος σκλαβος στους φασιστες (σε 4 χρονια εισβαλανε) / η κουβα να ηταν αλλη μια δουλα-δημοκρατια στους ιμπεριαλιστες; Ρωταω...

    Να θυμισω τι ειπε ο Ουγγρος φιλοσοφος αντι-"σταλινικος" Γιοργι Λουκατς:"η χειροτερη σοσιαλιστικη χωρα ειναι καλυτερη απο την καλυτερη καπιταλιστικη"; (προφανως ενοουσε για τους λαους, οχι για τους προφεσορες του εε-ιμπεριαλισμου)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυτά που αναφέρει ο Ρούσης είναι μια καλοπροαίρετη εποικοδομητική κριτική πάνω στον υπαρκτό, σε αντίθεση με τις παπαριές του πρώτου σχολιαστή.
    Στην ΕΣΣΔ και στην Ανατολική Ευρώπη ΥΠΗΡΞΕ σοσιαλισμός. Κρατάμε τα καλά, κρίνουμε τα λάθη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. συμφωνω απολυτα με τον ανωνυμο σχολιαστη (18 Δεκεμβρίου 2012 5:15 μ.μ.).κραταμε τα καλα και κρινουμε τα λαθη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή