Η απλή αναλογική και ο ΣΥΡΙΖΑ

του Δ.Κ. - Σύλλογος Μαρξιστικής σκέψης "Γ. Κορδάτος"

Η απλή αναλογική είναι το μοναδικό εκλογικό σύστημα που αποτυπώνει πλήρως, δίκαια, τη βούληση του εκλογικού σώματος. Όσο ποσοστό παίρνει ένα κόμμα στις εκλογές, ακριβώς το ίδιο ποσοστό παίρνει και σε έδρες στη Βουλή ή σε οποιοδήποτε άλλο αντιπροσωπευτικό σώμα. Μέχρι σήμερα, ως γνωστόν, η απλή αναλογική δεν ίσχυσε ποτέ, τουλάχιστον μιλώντας για τη μεταπολιτευτική περίοδο. Ο λόγος είναι γνωστός. Τα διάφορα καλπονοθευτικά συστήματα επέτρεπαν στη μειοψηφία να μετατρέπεται σε πλειοψηφία. Τα κόμματα του δικομματισμού με λιγότερο από 50% των ψήφων κυβερνούσαν διαθέτοντας την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή ελέω εκλογικού συστήματος.

Το 1981, όταν το ΠΑΣΟΚ έγινε κυβέρνηση είχε υποσχεθεί, ανάμεσα σε πολλά άλλα δημοκρατικά και φιλολαϊκά μέτρα, ότι θα ψηφίσει επιτέλους την απλή αναλογική. Θα επρόκειτο για ένα μέτρο εκδημοκρατισμού, απολύτως αναγκαίο για το γενικότερο εκδημοκρατισμό της χώρας αλλά και προϋπόθεση για την εφαρμογή μιας άλλης οικονομικής πολιτικής. Εννοείται, ότι η απλή αναλογική εγκαταλείφθηκε, όπως εγκαταλείφθηκε το σύνολο των ριζοσπαστικών μέτρων που διακήρυσσε μέχρι τότε το ΠΑΣΟΚ.

Αυτό ήταν απόλυτα λογικό. Εφόσον το κόμμα αυτό ήθελε να προσαρμοστεί στην εξυπηρέτηση των κυρίαρχων συμφερόντων και να αφήσει πίσω του τις εξαγγελίες περί αναδιανομής του πλούτου, σύγκρουσης με το μεγάλο κεφάλαιο, εξόδου από το ΝΑΤΟ και την ΕΟΚ, ήταν υποχρεωμένο να εγκαταλείψει και ένα τέτοιο στοιχειώδες δημοκρατικό μέτρο, όπως είναι η απλή αναλογική.

Άρχισε τότε το γαϊτανάκι με τα «συστήματα αναλογικής», το «συν ένα», την «ενισχυμένη αναλογική» και όλες τους άλλους εύσχημους όρους που προσπαθούσαν να κρύψουν την αλήθεια. Έτσι, η απλή αναλογική δεν υιοθετήθηκε ποτέ. Γι’ αυτό, ακόμη και σήμερα μας κυβερνούν τα ίδια κόμματα του δικομματισμού που μας οδήγησαν ως εδώ. Χάρη στο καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα, μια ισχνή μειοψηφία του 30% περίπου, παριστάνει την πλειοψηφία.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του έχει ταχθεί επανειλημμένα υπέρ της απλής αναλογικής. Μπορεί το πρόγραμμά του να μην είναι πολύ ριζοσπαστικό, να μην τολμά να θέσει ζήτημα ρήξης με την ΕΕ και το μεγάλο κεφάλαιο, μπορεί να μην διακηρύσσει μέτρα ριζοσπαστικού εκδημοκρατισμού όπως είναι η Συντακτική Συνέλευση, η ανακλητότητα των βουλευτών, ο αντιιμπεριαλιστικός αναπροσανατολισμός των ενόπλων δυνάμεων, ο εργατικός έλεγχος κλπ. Ωστόσο, την απλή αναλογική, αυτή την υποτυπώδη δημοκρατική μεταρρύθμιση, την περιλαμβάνει στην ατζέντα του.

Είναι όμως έτσι; Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο εκ των κορυφαίων του κόμματος Γ. Σταθάκης ερωτήθηκε από την Εφημερίδα των συντακτών (στο φύλλο της 31ης Μαϊου 2014) σχετικά, για να απαντήσει επί λέξει: «ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση θα προβεί στην κατοχύρωση ενός αναλογικού εκλογικού συστήματος»! Είναι ευνόητο ότι «ένα αναλογικό σύστημα» και η απλή αναλογική δεν είναι σε καμιά περίπτωση το ίδιο πράγμα. Η απάντηση θυμίζει τις αλήστου μνήμης αντίστοιχες απαντήσεις και λεκτικές τρίπλες του Ανδρέα Παπανδρέου.

Η θέση αυτή του Γ. Σταθάκη δεν είναι προσωπική. Πρέπει να αναγνωσθεί σε συνδυασμό με την τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ που θέτει ως προυπόθεση "εκ των ων ουκ άνευ" για την εφαρμογή της απλής της αναλογικής ότι πρέπει προηγουμένως να κατοχυρωθεί συνταγματικά ως πάγιο εκλογικό σύστημα. Μέχρι τότε, μέχρι δηλαδή να γίνει η συνταγματική αναθεώρηση, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να ισχύσει το σημερινό καλπονοθευτικό σύστημα με το μπόνους των 50 εδρών.

Μια τέτοια λοιπόν απάντηση, δεν μπορεί παρά να μας προϊδεάζει για τη γενικότερη τύχη των εξαγγελιών του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως λένε και οι άγγλοι: ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.