Ανοιχτή Επιστολή του Κ. Κ. Ουκρανίας

(Προς τη διεθνή κοινή γνώμη)

Αγαπητοί σύντροφοι, συνάδελφοι και φίλοι!

Στις 16 Δεκεμβρίου 2015, ανακοινώθηκαν δυό δικαστικές αποφάσεις κατά του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας.

Το πρωί της 16ης Δεκεμβρίου το Εφετείο του Κιέβου απέρριψε την έφεση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας (KPU) κατά της αρνητικής απόφασης του Περιφερειακού Διοικητικού Δικαστηρίου του Κιέβου (DACK) για τέσσερις αγωγές του κατά του υπουργείου Δικαιοσύνης, οι οποίες συγχωνεύτηκαν σε μία υπόθεση. Στη βάση αυτής της απόφασης το DACK το βράδυ της 16ης Δεκεμβρίου 2015 ήταν σε θέση ως δικαστήριο πρώτου βαθμού να ανακοινώσει, κόντρα στο ουκρανικό δίκαιο και τα διεθνή στάνταρ, σε μια γραπτή διαδικασία χωρίς να ακούσει τους διαδίκους, μια ακόμη απόφαση, βάσει αγωγής του υπουργείου Δικαιοσύνης, απαγορεύοντας το KPU.

Προς υπενθύμιση, η πρώτη αγωγή ενάντια στο KPU είχε κατατεθεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης τον Ιούλιο του 2014. Η αγωγή αυτή απέτυχε εντελώς, επειδή οι λεγόμενες «αποδείξεις» για παράνομες δραστηριότητες του KPU ήταν κατάφορα παραποιημένες. Οι κατηγορίες ενάντια στο Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν με τέτοιο τρόπο παράλογες, που ο δικαστής Kuzmenko, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την περίπτωση, διαπίστωσε ότι αυτή η δίκη έχει πολιτικά κίνητρα και δήλωσε ότι κωλύεται. Όλοι οι άλλοι δικαστές του Περιφερειακού Διοικητικού Δικαστηρίου του Κιέβου ακολούθησαν την ενέργειά του. Αυτή η δήλωση κωλύματος οδήγησε στο ότι η περίπτωση διαβιβάστηκε σε ένα άλλο δικαστήριο, το οποίο δεν έχει καμιά αρμοδιότητα για τέτοιες περιπτώσεις. Η οργή του καθεστώτος δεν άργησε να έρθει –τα Δικαστικά Μέγαρα ερευνήθηκαν. Ενάντια στους δικαστές, συμπεριλαμβανομένου του Kuzmenko, κινήθηκαν ποινικές διαδικασίες.

Την άνοιξη του 2015 εγκρίθηκαν και τέθηκαν σε ισχύ στην Ουκρανία οι λεγόμενοι «Νόμοι για την  Αποκομμουνιστικοποίηση». Αναμφίβολα, αυτοί οι «Νόμοι για την Αποκομμουνιστικοποίηση» έρχονται σε αντίθεση με το ισχύον Σύνταγμα, το διεθνές δίκαιο, την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τις θεμελιώδεις ελευθερίες καθώς και τις αποφάσεις της Επιτροπής της Βενετίας.

Παρ΄ όλα αυτά, από το υπουργείο Δικαιοσύνης κατατέθηκε βάσει αυτών των νόμων στο DACK μια νέα αγωγή για απαγόρευση του KPU.

Μέσω μιας παράξενης σύμπτωσης και τα «σφάλματα» του ηλεκτρονικού συστήματος για την κατανομή των περιπτώσεων ανάμεσα στους δικαστές, αυτή η νέα περίπτωση ανατέθηκε «τυχαία» στο δικαστή Kuzmenko, εναντίον του οποίου «τρέχει» μια ποινική διαδικασία. Επιπλέον, ο δικαστής αυτός πριν από ένα περίπου χρόνο είχε κληθεί να υπηρετήσει στη ζώνη των ένοπλων συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία, όμως κατά κάποιο τρόπο κατάφερε να αποφύγει τη στρατιωτική θητεία. Ακόμη περισσότερο, ο ίδιος δικαστής έχει ήδη απαγορεύσει δύο άλλα κομμουνιστικά κόμματα.

Το καθεστώς επιμένει ότι το Κόμμα θα πρέπει να παραιτηθεί από την ονομασία του «κομμουνιστικό» καθώς και από τα σύμβολα: Αστέρι και σφυροδρέπανο –τα καθολικά αναγνωρισμένα σύμβολα του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος.

Για να αντιταχθεί στις προσπάθειες του υπουργείου Δικαιοσύνης για απαγόρευση του Κόμματος και να υπερασπίσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά του, το KPU κατέθεσε τέσσερις αγωγές ενάντια στις πράξεις, στις μη-πράξεις και τις διοικητικές πράξεις του υπουργείου Δικαιοσύνης. Το DACK συγχώνευσε τις τέσσερις αγωγές και αποφάσισε, σε αντίθεση με τις γενικές διαδικαστικές εγγυήσεις για μια δίκαιη δίκη καθώς και ενάντια στο ουκρανικό δίκαιο, να απορρίψει αυτές τις αγωγές βάσει μιας γραπτής διαδικασίας. Έτσι το Εφετείο του Κιέβου απέρριψε την έφεση του KPU κατά της ανωτέρω απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου.

Ακόμη και τα επιχειρήματα του KPU, ότι οι «Νόμοι για την Αποκομμουνιστικοποίηση» έπρεπε να ελεγχθούν από την Επιτροπή της Βενετίας και τα αποτελέσματα αυτού του ελέγχου να ήταν διαθέσιμα μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου 2015, δεν εμπόδισαν το δικαστήριο από το να πάρει αυτή την απόφαση. Προφανώς το τμήμα του δικαστηρίου πιέστηκε να πάρει αυτή την απόφαση πριν τα αποτελέσματα της Επιτροπής της Βενετίας, παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ πιθανό να ήταν ελάχιστα θετικά για την κυβέρνηση της Ουκρανίας, έτσι που ο νόμος –που αποτελεί τη βάση αυτής της απόφασης- έπρεπε να βελτιωθεί ή να καταργηθεί.

Εν όψει όλων αυτών των συνθηκών, είναι αδύνατο κατά τις περαιτέρω ακροαματικές διαδικασίες που αφορούν στην αγωγή του υπουργείου Δικαιοσύνης για απαγόρευση του KPU, να γίνει λόγος για αμεροληψία και αντικειμενικότητα.

Η απόφαση του δικαστηρίου να απαγορεύσει το KPU, τραυματίζει κατάφωρα και βαριά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες καθώς και τις βασικές διαδικαστικές εγγυήσεις. Το τμήμα του δικαστηρίου για την υπόθεση αυτή ήταν προφανώς εξαρτημένο και μεροληπτικό. Στους διαδίκους τούς αρνήθηκε το δικαίωμα συμμετοχής στις δικαστικές διαβουλεύσεις και σχεδόν όλες οι διαδικαστικές αιτήσεις του KPU απορρίφθηκαν από το δικαστήριο.

Το δικαίωμα του συνέρχεσθαι, η ελευθερία γνώμης και οι πολιτικές δραστηριότητες

Όλες οι ενέργειες του κράτους να απαγορεύσει το KPU βασίζονται στο νόμο «Για την καταδίκη των κομμουνιστικών και εθνικοσοσιαλιστικών (ναζιστικών) ολοκληρωτικών καθεστώτων στην Ουκρανία και την απαγόρευση των συμβόλων τους» (Νόμος για την Αποκομμουνιστικοποίηση). Αυτός ο Νόμος για την Αποκομμουνιστικοποίηση είναι τόσο κακογραμμένος, λαϊκίστικος, αντιδημοκρατικός και αντιευρωπαϊκός, που πραγματικά παράγει το παράλογο κατά τη λειτουργία του κράτους και της δημόσιας ζωής.

Επειδή η Ουκρανία έχει αναλάβει μια σειρά υποχρεώσεις απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να τηρήσει τους βασικούς ευρωπαϊκούς κανόνες στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Οι κανόνες που αναφέρθηκαν αντιφάσκουν πλήρως στην ιδεολογία της αποκομμουνιστικοποίησης. Όλα τα προοδευτικά κράτη της ΕΕ έχουν σήμερα καταργήσει τους νόμους οι οποίοι απαγορεύουν τη χρήση της κομμουνιστικής ιδεολογίας και τα σύμβολα της σοβιετικής περιόδου.

Ως απόδειξη –το 2005 ορισμένα πρώην σοσιαλιστικά κράτη και σημερινά κράτη-μέλη της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πρότειναν την απαγόρευση των κομμουνιστικών συμβόλων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέρριψε αυτή την πρωτοβουλία επειδή η ατζέντα θα ερχόταν σε αντίθεση με την πάλη κατά του ρατσισμού.

Το Δεκέμβριο του 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ένα έλλειμμα συναίνεσης μεταξύ των κρατών-μελών που αφορούσε στους κανόνες του ποινικού δικαίου, στην άρνηση ή τη μείωση της σημασίας από τον κίνδυνο του κομμουνισμού. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας αίτησης των υπουργών Εξωτερικών της Βουλγαρίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ουγγαρίας, της Λετονίας και της Ρουμανίας, η οποία είχε αποτύχει.

Στο Ψήφισμα 2013 (2009) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ευρωπαϊκή συνείδηση και τον ολοκληρωτισμό, καταδικάζονται αυστηρά όλα τα ολοκληρωτικά και αντιδημοκρατικά καθεστώτα, δεν γίνεται όμως καμιά αναφορά για τη χρήση των κομμουνιστικών συμβόλων.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θεώρησε νόμιμη τη χρήση συμβόλων των πολιτικών κινημάτων στα πλαίσια του Άρθρου 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης στις ακόλουθες περιπτώσεις: «Vaschnay / Ουγγαρία» (περίπτωση 33629/06), απόφαση της 08.07.2008 ((§ 53 της απόφασης)˙ «Fratanolo / Ουγγαρία» (29459/10), απόφαση της 03.11.2011˙ «Faber / Ουγγαρία» (40721/08), απόφαση της 24.07.2012.

Από αυτή την άποψη θα έπρεπε να υπενθυμίσει κανείς και την απόφαση της Επιτροπής της Βενετίας και του ΟΑΣΕ/ODIHR του 2013, το οποίο ασχολείται με τη νομική απαγόρευση των συμβόλων της κομμουνιστικής εποχής, που έλαβε χώρα στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Σ΄ αυτή την απόφαση η Επιτροπή καταδίκασε έντονα το νόμο που απαγορεύει την κομμουνιστική ιδεολογία και τα σύμβολα της κομμουνιστικής εποχής και που ο νόμος αυτός είχε ψηφιστεί από το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Στην τελευταία σελίδα της απόφασης, η οποία είχε τοποθετηθεί από τον υπουργό Δικαιοσύνης Petrenko αργά το βράδυ της 16ης Ιανουαρίου, το δικαστήριο διαπίστωσε ότι αυτή η απόφαση της Επιτροπής της Βενετίας θα έπρεπε να μη ληφθεί υπόψη από το δικαστήριο.

Ως αποτέλεσμα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας ακύρωσε αυτό το νόμο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις οδηγίες για ρύθμιση των πολιτικών κομμάτων, που εγκρίθηκε από τον ΟΑΣΕ/ ODIHR και την Επιτροπή της Βενετίας, «… δεν μπορούν να απαγορευτούν και να διαλυθούν τα πολιτικά κόμματα επειδή οι ιδέες τους είναι μη αποδεκτές ή προσβλητικές. Όταν το κόμμα δεν κάνει χρήση βίας ή δεν απειλεί την κοινωνική ειρήνη και τη δημοκρατική συνταγματική τάξη της χώρας, δεν δικαιολογείται ούτε η απαγόρευση ούτε η διάλυση»

Ένα άλλο παράδειγμα που μπορεί να βοηθήσει για την εκτίμηση περί συνταγματικότητας ή της αντισυνταγματικότητας του Νόμου για την Αποκομμουνιστικοποίηση, είναι μια σημαντική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην περίπτωση «Vaschnay / Ουγγαρία», όπου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε τα ακόλουθα:

«… Η πιθανή προπαγάνδα της κομμουνιστικής ιδεολογίας, όσο αφόρητη κι αν είναι, δεν μπορεί να είναι η μόνη αιτία για τον περιορισμό της χρήσης ενός συμβόλου, ιδιαίτερα σε πολλές συνάφειες, ιδιαίτερα με ποινικές συνέπειες. Η απλή παρουσίαση ή η χρήση ενός συμβόλου από ένα άτομο, συμπεριλαμβανομένου ενός μέλους καταχωρημένου πολιτικού κόμματος, που με κανένα τρόπο δεν δείχνει ολοκληρωτικές φιλοδοξίες, δεν μπορεί να εξομοιωθεί με επικίνδυνη προπαγάνδα».

Συμμετοχή σε τοπικές εκλογές

Το KPU και άλλοι αριστεροί αποκλείστηκαν από την πολιτική ζωή. Το υπουργείο Δικαιοσύνης απαγόρευσε στο KPU να συμμετέχει στις δημοτικές εκλογές της 25ης Οκτωβρίου αυτού του έτους, βάσει μιας παραβίασης των Νόμων για την Αποκομμουνιστικοποίηση.

Συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων

Η απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης να προσφύγει στο δικαστήριο για να απαγορεύσει το KPU, βασίζεται στα αποτελέσματα της λεγόμενης ανεξάρτητης Επιτροπής. Η Επιτροπή αυτή αποτελείται από υπαλλήλους του υπουργείου Δικαιοσύνης. Μερικοί από αυτούς είναι άμεσα υφιστάμενοι του προέδρου της Επιτροπής –του υφυπουργού. Οι εκπρόσωποι του KPU δεν πληροφορήθηκαν καν για τις συνεδριάσεις της Επιτροπής που αφορούσαν στην περίπτωση του KPU. Το KPU είχε επανειλημμένα ζητήσει εγγράφως να μάθει για το που βρίσκονταν οι ασυμβατότητες στο Πρόγραμμα και στο Καταστατικό του KPU. Δεν υπήρξε καμιά απάντηση. Η απόφαση της Επιτροπής περί ασυμβατότητας δεν παρέχει καμιά συγκεκριμένη τοποθέτηση που αφορά στην ασυμβατότητα του KPU με τις απαιτήσεις του Νόμου για την Αποκομμουνιστικοποίηση, αλλά μόνο μια γενική απόφαση. Ακόμη και η ίδια η αγωγή δεν παρέχει καμιά ανάλυση τέτοιων παραβιάσεων. Μόνο η διαπίστωση ότι το Κόμμα δεν έχει αλλάξει τα ντοκουμέντα.

Υπό αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατο να γίνει λόγος για αμεροληψία και αντικειμενικότητα στις περαιτέρω συζητήσεις που αφορούν στην αγωγή του υπουργείου Δικαιοσύνης για απαγόρευση του KPU.

Είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η διαδικασία έχει πολιτικά κίνητρα και στοχεύει στην καταστροφή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας –τη μόνη πραγματική αντιπολίτευση ενάντια στο τωρινό καθεστώς.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας θα συνεχίσει σε κάθε περίπτωση τον αγώνα του για την επικράτηση του δικαίου και της δημοκρατίας, για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.

Το KPU είναι ευγνώμων για κάθε συμπαράσταση, για κάθε υποστήριξη, βοήθεια και αλληλεγγύη σ΄ αυτό τον άνισο αγώνα!


Πηγή: Portal του Γερμανικού ΚΚ (DKP), 23.12.2015

Μετάφραση – Επιμέλεια: Παναγιώτης Γαβάνας