Οι αόρατες της Μεξικανικής Επανάστασης

Της Σταματίας Μαρκέτου - Hot Report
 
Η παράδοση λέει να σκεπάζεται ο αφαλός των νεογέννητων κοριτσιών με τη στάχτη της κουζίνας ώστε η γυναίκα να μάθει νωρίς ποια είναι η θέση της από όπου δεν μπορεί να ξεφύγει.

Οταν ξέσπασε η Μεξικανική Επανάσταση πολλές ξέφυγαν, αλλά πάντα με την κουζίνα υπό μάλης. Ακολούθησαν τους άντρες από μάχη σε μάχη, με το καλό ή με το άγριο, υποχρεωτικά ή με τη θέλησή τους.
Κουβαλούσαν το μωρό στο στήθος και τα κατσαρολικά στην πλάτη. Αλλά και τα πυρομαχικά: οι γυναίκες είχαν αναλάβει να ταΐζουν τους άντρες και να γεμίζουν τα τουφέκια τους. Κι όταν έπεφτε ο άντρας έπιαναν εκείνες το όπλο.

Οι άντρες και τα άλογα πήγαιναν με το τρένο. Οι γυναίκες ταξίδευαν στη σκεπή παρακαλώντας τον θεό να μη βρέξει.

Χωρίς εκείνες τις γυναίκες (soldaderas, cucarachas, adelitas, vivanderas, galletas, juanas, pelonas, guachas) δεν θα είχε γίνει η επανάσταση.

Καμιά τους δεν πήρε σύνταξη.

 Λέγεται ότι «από πολλές απόψεις η Μεξικανική Επανάσταση δεν ήταν μόνο αντρική αλλά γυναικεία επανάσταση».
Οταν το 1910 οι Μεξικανοί ξεσηκώνονται για να διώξουν τον μισητό δικτάτορα Πορφύριο Ντίαζ και να διεκδικήσουν ανακατανομή του πλούτου και κοινωνική δικαιοσύνη, οι γυναίκες πολέμησαν από όλες τις θέσεις αν και δεν στρατεύτηκαν κανονικά.
Κάποιες έγιναν αξιωματικοί αλλά μερικές απ’ αυτές ντύθηκαν άντρες και πολέμησαν με την αντρική εκδοχή του ονόματος τους.
Σήμερα, έστω κι έτσι, αρκετές απ’ αυτές είναι γνωστές, οι υπόλοιπες έμειναν στην αφάνεια.

Οι soldaderas ήταν τμήμα του μεξικανικού στρατού πολύ πριν από την επανάσταση, στη διάρκειά όμως αυτής της πολιτικής, στρατιωτικής και κοινωνικής σύγκρουσης έκαναν τη σπουδαιότερη εμφάνιση τους στην ιστορία.

Αν και το «soldadera» προέρχεται από το ισπανικό «soldada», την πληρωμή δηλαδή για τον άνθρωπο που προσφέρει τις υπηρεσίες του στον στρατιώτη, οι soldaderas της Μεξικανικής Επανάστασης -οι  οποιες ήταν συγγενείς ή συντρόφισσες των στρατιωτών|-δεν πληρώθηκαν ποτέ, όπως ακριβώς και οι νοικοκυρές για τις δουλειές του σπιτιού.

Οταν ο Τζον Ριντ ρώτησε έναν στρατιώτη γιατί η γυναίκα του έπρεπε να πάει και να πολεμήσει στον στρατό του Πάντσο Βίγια, εκείνος απάντησε: "Θ λιμοκτονούσα; Ποιος θα μου έκανε τις τορτίγες μου, εκτός απ' την σύζυγό μου;".

Στις περιπτώσεις που η γυναίκα ακολούθησε τον στρατιώτη με τη θέλησή της και εντάχθηκε στον στρατό, αιτία ήταν η προστασία από τους άντρες της οικογένειας, τον σύζυγο, τον πατέρα, τον αδερφό. Ειδάλλως πίσω στο χωριό θα αντιμετώπιζε τον βιασμό ή την απαγωγή από τον αντίπαλο στρατό.

Αρκετές από τις soldaderas προέρχονταν από τη μεσαία τάξη που έπαιξε κομβικό ρόλο στο πολιτικό κίνημα το οποίο και οδήγησε στην επανάσταση. Ομως οι περισσότερες σίγουρα ήταν από τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα, κυρίως από αγροτικές οικογένειες.

Είναι διάσημες οι μαχήτριες της Μεξικανικής Επανάστασης. Χωρίς τις soldaderas οι στρατοί του Αιμιλιάνο Ζαπάτα και του Πάντσο Βίγια θα ήταν πολύ χειρότεροι. Οταν ο Πάντσο Βίγια απαγόρευσε την παρουσία τους, η συχνότητα των βιασμών αυξήθηκε.