Γεννημένος το 1940 ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι άφησε πολύ νωρίς το όνειρο να ακολουθήσει τα χνάρια του πατέρα του και να γίνει ποιητής, για να βρεθεί στο πλευρό του μεγάλου αιρετικού Πιερ Πάολο Παζολίνι και να γνωρίσει τα μυστικά του κινηματογράφου τον οποίο με τη σειρά του θα δοξάσει για περισσότερα από πενήντα χρόνια.
Παρά το γεγονός ότι σκηνοθετούσε πετυχημένες ταινίας από το 1962 θα γίνει παγκοσμίως γνωστός με το σάλο που προκάλεσε η περίφημη σκηνή με το βούτυρο στην ταινία "Το τελευταίο τανγκό στο Παρίσι", θα καθηλώσει τους πάντες με το επιβλητικό, ιστορικό, αντιφασιστικό αριστούργημά του "1900" και θα γνωρίσει την ολοκληρωτική αποθέωση με τα εννέα όσκαρ που κέρδισε ο "Τελευταίος αυτοκράτορας".
Ο Μπερνάντο Μπερτολούτσι γεννήθηκε μέσα σε μία ατμόσφαιρα πολυτέλειας και διανόησης. Ο πατέρας του, γνωστός ποιητής και ιστορικός τέχνης, ήταν φανατικός σινεφίλ και ήταν ο πρώτος που τον οδήγησε σε μια σκοτεινή αίθουσα, μπροστά σε μια μεγάλη οθόνη όπως είχε πει ο ίδιος ο Μπερτολουτσι.
Στα 21 του χρόνια πήρε το επίσημο βάπτισμά του ως σκηνοθέτης πραγματοποιώντας ένα όνειρο του δασκάλου του, την ταινία "La commare secca". Η αποδοχή της ταινίας δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική για το ξεκίνημά του. Οι κριτικοί της εποχής τον συμβούλευαν να αφοσιωθεί στην ποίηση, η οποία του είχε ήδη χαρίσει ένα σημαντικό βραβείο.
O νεαρός σκηνοθέτης επέμεινε ωστόσο και το 1964, όντας μόλις 23 χρόνων, έκανε μια πρόβα ωριμότητας με την ταινία του "Πριν την επανάσταση", μια ταινία που η προσωπική του σφραγίδα ήταν πλέον καθαρή, χωρίς σημάδια από την επιρροή του Παζολίνι. Η ταινία, με κεντρικό της θέμα την αλλαγή του κόσμου, ανέδειξε τις υπαρξιακές αναζητήσεις των νέων της εποχής και εξέφρασε την ιδεολογική τους σύγχυση και την εσωτερική τους αναστάτωση σε μια εποχή που κυοφορούσε επαναστάσεις και αλλαγές, λίγο πριν το Μάη του 1968.
Ο Μπερτολούτσι δεν είναι ακριβώς ένας άνθρωπος της γενιάς του. Βρίσκεται λίγα βήματα πιο μπροστά απo αυτήν. Έτσι, στην ταραγμένη Ευρώπη του 1968, αυτός επέλεξε νa ασχοληθεί με μία άλλη σύγκρουση, εσωτερική, την οποία αποπνέει όλο το μετέπειτα έργο του.
Μέσα από την ταινία του "Partner" έθεσε το ερώτημα της σχέσης του ατόμου με το είδωλό του, του ego με το alter-ego.
Ο Μπερτολούτσι "βαπτίζει" τις ιστορίες και τις εικόνες του με ένα φωτισμό που δημιουργεί συναισθήματα και διαθέσεις και ζωγραφίζει στα αντικείμενα αύρες.
Οι ταινίες δράσης και μυστηρίου του κινούνται μέσα σε ένα μπλε φως, το "Τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι" είναι μια γκρι ταινία, ενδεικτική της παρακμής του δυτικού πολιτισμού που προβλημάτιζε τον σκηνοθέτη, ενώ οι ταινίες στην Κίνα, την Ινδία και την Αίγυπτο έχουν ένα παράξενο κίτρινο φως.
Καταφέρνει να δημιουργήσει ένα δικό του κόσμο, όπου τα πράγματα έχουν τη δική τους εικόνα, και να κάνει το θεατή του κοινωνό του κόσμου αυτού. Το έργο του είναι ένα ταξίδι στον εξωτερικό και εσωτερικό κόσμο, η αναζήτηση του Άλλου και η αναζήτηση του Αλλού.
Ο κινηματογράφος δεν υπήρξε απλώς ένα κομμάτι της ζωής του Μπερτολούτσι, αλλά όλη η ζωή του. Για εκείνον, το να είναι κανείς σκηνοθέτης ξεπερνά την τέχνη. Το να κάνεις ταινίες σημαίνει να ενδιαφέρεσαι για τη ζωή και το να ενδιαφέρεσαι για τη ζωή είναι πολιτική πράξη.
Η θέαση μιας ταινίας είναι για τον Μπερτολούτσι μια κατ’ εξοχήν κοινωνική εμπειρία η οποία μας φέρνει σε επαφή με το υποσυνείδητό μας.
Μπαίνουμε σε ένα σκοτεινό κουτί και είναι σαν να βλέπουμε όλοι το ίδιο όνειρο, συμμετέχοντας στο μπαλέτο φαντασμάτων που χορεύουν στην οθόνη. Σε αυτό το υπαρξιακό ταξίδι στα βάθη της ανθρώπινης φύσης τον βοήθησε η ενασχόλησή του με την ψυχανάλυση. Είναι ένας φακός που σου επιτρέπει να έρθεις πιο κοντά στην ανθρώπινη ψυχή.
Τη δεκαετία του '70 έκανε δύο σημαντικές πολιτικές ταινίες: "Τη στρατηγική της αράχνης" και τον "Κομφορμίστα".
Η πρώτη ταινία είναι εμπνευσμένη από ένα διήγημα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες.
"Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι" ανιχνεύει ψυχαναλυτικά την αυτοκαταστροφή που ελλοχεύει σε κάθε ερωτική σχέση, σκιτσάροντας προφητικά έναν κοινωνικό περίγυρο καταναλωτισμού και νεύρωσης.
Μια κορυφαία ταινία του σκηνοθέτη που αποτελεί έπος – ποταμό, είναι το" 1900", ειδωμένο από ταξική σκοπιά. Το τοπίο στην Ιταλία από το 1900 και μετέπειτα με ξεχωριστό ρόλο στο ιταλικό κομμουνιστικό κίνημα που έβαλε τη σφραγίδα του στις μεταπολεμικές εξελίξεις.
Σχεδιάζει να σκηνοθετήσει μια ταινία που θα υμνήσει τη σοσιαλιστική ιδέα και την επαναστατική ουτοπία. Συνθέτει ένα ιστορικό κάδρο του εικοστού αιώνα και αποτίει φόρο τιμής στην πατρίδα του. Μεταφέρει με αξιοσημείωτο τρόπο όλη εκείνη την αγροτική επανάσταση της Ιταλίας που σημάδεψε την αγροτική κουλτούρα της Ευρώπης. Με τρόπο μυθολογικό και εξιδανικευτικό. To φιλμ ενσαρκώνει μια διερεύνηση στην αλληλεπίδραση του ατόμου με την ιστορία του καιρού του. Μια ωδή στα σοσιαλιστικά ιδεώδη και στο αίτημα των ανθρώπων να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή.
"Το φεγγάρι", "Ο μικρός αυτοκράτορας" ακολούθησαν για να κατατάξουν τον Μπερτολούτσι στους σκηνοθέτες που συνδύασαν την πλατιά απήχηση και τη σύνδεση της πολιτικής σκέψης όπως και οι δάσκαλοί του Βισκόντι, Ντε Σίκα, Παζολίνι, Ροσελίνι με την ψυχανάλυση.
Είσαι κομμουνιστής, πορνογράφος. Πολλοί είχαν κατά καιρούς στραφεί εναντίον του, η ιταλική κυβέρνηση, το Βατικανό, δημοσιογράφοι, ηθοποιοί που συνεργάστηκαν μαζί του, καθώς και ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, ο οποίος τον κατηγόρησε ότι παραδόθηκε στο Χόλιγουντ.
Ωστόσο, όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Η μοναδική αλήθεια είναι ότι ο δημιουργός Μπερτολούτσι παραμένει και μετά θάνατον ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου