«Ο κόσμος κατάλαβε ότι απεργούσαν οι δημοσιογράφοι, αλλά πόσοι έμαθαν γιατί; Το θέμα έχει πολλές πλευρές, αλλά μήπως είναι η ώρα να γίνει αυτή η συζήτηση;»
Γ. Καρελιάς, Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία 04/04/2009
Το να είσαι απεργοσπάστης δεν είναι κι ότι καλύτερο για το προφίλ ενός εργαζόμενου. Ισχύει βλέπετε ακόμα στα κοινωνικά ήθη, το «την ρουφιανιά πολλοί λάτρεψαν, τον ρουφιάνο ουδείς». Όμως σε περιόδους όξυνσης της ταξικής έντασης, όταν δεν μένουν και πολλά όπλα στους εργαζόμενους για να υπερασπισθούν την ύπαρξη τους πέρα από το να υπενθυμίσουν στα αφεντικά που βασίζονται τα υπερκέρδη τους.
Όταν λοιπόν επανέρχεται το όπλο της απεργίας στα χέρια των εργαζομένων, τότε τα αφεντικά αρχίζουν να ανησυχούν και το πρώτο που κάνουν είναι να προσπαθούν να υπερασπιστούν την ηθική και την ιδεολογία του απεργοσπάστη. Αν στους υπόλοιπους χώρους εργασίας τα αφεντικά θα μιλήσουν γενικά για το ατομικό δικαίωμα στην εργασία, την ηθική της και το κοινωνικό σύνολο που πλήττεται, στο χώρο των ΜΜΕ υπάρχουν δυο ιδιαιτερότητες..
1. Τα ΜΜΕ κι οι απεργίες άλλων εργαζομένων
Πρώτον, λόγω του ιδεολογικού/θεσμικού τους ρόλου θα πρέπει να αναδείξουν αυτά τα ιδεολογικά επιχειρήματα των αφεντικών και του κράτους τους. Στην καλύτερη περίπτωση, η «δημοσιογραφική αντικειμενικότητα» και οι συνακόλουθες ιδεολογίες αυτού του «λειτουργήματος» υπαγορεύουν πλάι στα αιτήματα των απεργών να μπουν και οι επιπτώσεις τους στο κοινωνικό σύνολο. Είναι δύσκολο να προσεγγίσεις/παρουσιάσεις με ουδέτερο τρόπο ένα τόσο πολωτικό γεγονός, όπως είναι μια απεργία, αλλά ας υποθέσουμε ότι γίνεται. Τα αφεντικά των ΜΜΕ θα πάρουν ένα τέτοιο ρεπορτάζ και ασκώντας το διευθυντικό δικαίωμα που έχουν πάνω στα προϊόντα εργασίας μας, θα αναδείξουν τα σημεία που αποδεικνύουν ότι το κοινωνικό σύνολο έχει αγανακτήσει από την απεργία.
Ας θυμηθούμε τις περσινές απεργίες των εργαζόμενων στην ΔΕΗ και στους ΟΤΑ. Οι τίτλοι των εφημερίδων στην συντριπτική τους πλειοψηφία μιλούσαν για την «δυσωδία», τα «black out» και την «αγανάκτηση των πολιτών», ενώ όλα τα ρεπορτάζ ξεκινούσαν με ζουμάρισμα στα σκουπίδια ή με κάποιο αγανακτισμένο δίποδο (μέσης ή μεγάλης ηλικίας συνήθως, της κατηγορίας noikokiraious kirpantelious) να αγανακτεί με τα παράπλευρα αποτελέσματα της απεργίας. Στις εφημερίδες ίσως να δινόταν χώρος κάποιων παραγράφων στις εσωτερικές σελίδες για τα αιτήματα ή την αγανάκτηση των απεργών, ενώ στα βίντεο θα αφιερώνονταν κάποια δευτερόλεπτα στο τέλος του. Όπως και να έχει η αντικειμενικότητα των δημοσιογράφων θα είχε μετατραπεί στην υποκειμενικότητα των αφεντικών των ΜΜΕ.
Τουλάχιστον στην παραπάνω περίπτωση, ένας δημοσιογράφος που θα προσπαθούσε να υπερασπιστεί την αντικειμενικότητα του ρεπορτάζ του και την υπογραφή του, θα αντιλαμβανόταν ταυτόχρονα την είδηση/πληροφόρηση ως αυτό που είναι πέρα από τις αστικά ιδεολογήματα με τα οποία ντύνεται: ένα πεδίο (ταξικής) σύγκρουσης. Συνεπώς, θα την υπερασπιζόταν ανάλογα με την παραγωγική/συνδικαλιστική του θέση και δύναμη. Αυτή η δυνατότητα όλο και περισσότερο περιορίζεται στους συντάκτες των εφημερίδων με μόνιμη εργασιακή θέση και κατοχυρωμένη την δημοσιογραφική υπογραφή τους. Στις τηλεοράσεις έτσι κι αλλιώς κουμάντο κάνει η λογοκρισία του μοντάζ, αλλά και γενικότερα όσο περισσότερο αυξάνονται οι επισφαλείς μορφές εργασίας τόσο δυσκολότερο γίνεται να παλέψεις ενάντια στην ιδεολογική άποψη του αφεντικού.
Στην βιομηχανία των ΜΜΕ που κυριαρχούν οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, το σύνηθες δεν είναι η παραπάνω αντίληψη για την ενημέρωση που αναγκαστικά σε φέρνει σε σύγκρουση με τον εργοδότη σου. Το σύνηθες είναι η αυτολογοκρισία, το «ου μπλέξεις» ή (πιο ξεκάθαρα) τα ρεπορτάζ που αναπαραγάγουν την άποψη των αφεντικών, έτσι ώστε αυτά να μην κουράζονται προσπαθώντας να αναδείξουν (με τους τρόπους που αναφέραμε) τις πτυχές που τους ενδιαφέρουν. Έτσι ο εργαζόμενος, αποσπά τα εύσημα του αφεντικού και τα συνακόλουθα προνόμια. Αυτή η στάση με τους κώδικες της εργατικής τάξης ονομάζεται ρουφιανιά, και από κάτι τέτοιες συμπεριφορές «συναδέλφων» απορρέει και η κοινωνική διάχυση του (γενικευτικού) συνθήματος «αλήτες ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι».
2. Τα ΜΜΕ κι οι απεργίες στο εσωτερικό τους
Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που τα πολωτικά ζητήματα που θέτει μια απεργία στρέφονται άμεσα ενάντια στα ίδια τα αφεντικά των ΜΜΕ, όταν δηλαδή απεργούν οι εργαζόμενοι σε αυτά;
Το πρώτο που κάνουν τα αφεντικά των ΜΜΕ είναι να μεταφέρουν την κουβέντα στην «κοινωνική χρησιμότητα» των προϊόντων που παράγουν οι εργαζόμενοι σε αυτά. Αν τα αφεντικά της ΔΕΗ ή των ΟΤΑ θα προσπαθήσουν να μεταφέρουν την κουβέντα στις διακοπές του ρεύματος ή στους υγειονομικούς κινδύνους από τους σωρούς των σκουπιδιών στην πόλη, τα αφεντικά των ΜΜΕ θα μιλήσουν για την «αξία της ενημέρωσης» και την «παραπληροφόρηση» που βασιλεύει χωρίς δελτία ειδήσεων και εφημερίδες. Στην βιομηχανία των ΜΜΕ δεν έχουμε δυστυχώς (τις τελευταίες τρεις δεκαετίες τουλάχιστον) παραδείγματα από απεργίες με διάρκεια, που να μπλοκάρουν την μετάδοση της κυρίαρχης ιδεολογίας, έτσι ώστε να μπορούμε να δούμε την κοινωνική δυναμική αυτών των επιχειρημάτων. Άσε που σε μια τέτοια (ακραία υποθετική) περίπτωση, δεν θα υπήρχαν οι κύριοι φορείς μετάδοσης αυτών των επιχειρημάτων, δηλαδή τα δελτία ειδήσεων και εφημερίδες…
α. Η απεργία της ΓΣΕΕ στις 2/2 και η συμμετοχή των εργαζόμενων ΜΜΕ σε αυτή
Έχουμε όμως τα πρόσφατα παραδείγματα από τις μονοήμερες απεργίες που προκηρύσσει η ΓΣΕΕ και στις οποίες αναγκάζεται να συρθεί η συνδικαλιστική γραφειοκρατία της ΕΣΗΕΑ, μετά από πίεση των από τα κάτω. Στην «γενική» απεργία στις 2/2 η πίεση των από τα κάτω εκφράστηκε μέσω των απεργιακών αποφάσεων των σωματείων των τεχνικών, της ΠΟΕΣΥ και της διάχυτης γκρίνιας των δημοσιογράφων ενάντια στην αρχική απόφαση της ΕΣΗΕΑ για 3ωρη στάση εργασίας. Έχει μεγάλη σημασία ο λόγος της συμμετοχής των εργαζόμενων στα ΜΜΕ σε αυτήν την απεργία, η οποία είχε προκηρυχθεί ενάντια στις απολύσεις. Τα σωματεία των τεχνικών συμμετείχαν γιατί λόγω της εργασιακής τους θέσης πλήγονται πιο άμεσα από την κρίση και τις απολύσεις, κατάσταση που τους φέρνει (όπως και πολλά άλλα) πιο κοντά σε όλους τους εργαζόμενους κι όχι στους «εξασφαλισμένους» μεγαλοδημοσιογράφους της ΕΣΗΕΑ. Το σωματείο της ΠΟΕΣΥ αποφάσισε 24ωρη απεργία με μια αρκούντως ριζοσπαστική για τα συνδικαλιστικά δεδομένα του «χώρου» απόφαση, η οποία έβαζε στο επίκεντρο της την ανάγκη συμπόρευσης των εργαζόμενων στα ΜΜΕ με την υπόλοιπη εργατική τάξη, εξαιτίας του ιστορικού μεγέθους της επίθεσης που εξαπολύει το κεφάλαιο. Τέλος η γκρίνια των δημοσιογράφων είχε την υλική της βάση στο γεγονός ότι θα ήταν οι μόνοι που περνούσαν ένα 8ωρο στο γραφείο, όταν όλοι οι υπόλοιποι συνδικαλιστικά καλυμμένοι εργαζόμενοι εντός εκτός ΜΜΕ θα απεργούσαν.
Με λίγα λόγια, η πίεση των από τα κάτω είχε στο επίκεντρο της, την κοινή ταξική συνθήκη που βιώνουν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ με την υπόλοιπη εργατική τάξη. Οι εργαζόμενοι-ες στα ΜΜΕ νοιώθουν την ανάγκη να συμπορευτούν με άλλους εργαζόμενους-ες έστω και στα 24ωρα πυροτεχνήματα των γραφειοκρατών, γιατί πολύ απλά αντιμετωπίζουν ακριβώς τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες γραφειοκρατίες, αντιφάσεις, προοπτικές, την ίδια επίθεση κτλ.. Μια υποτιθέμενη ξεχωριστή μονοήμερη απεργία των εργαζόμενων στα ΜΜΕ για να αναδειχθούν τα «ιδιαίτερα προβλήματα» του κλάδου, θα ήταν αντίφαση από την στιγμή που τα «ιδιαίτερα προβλήματα» πηγάζουν από το εξής ένα αυτή την στιγμή: Την ιστορικά ασύλληπτη επίθεση του κεφαλαίου σε ότι έχει κατακτήσει η εργατική τάξη, μέσω των απολύσεων, της μεταφοράς τεραστίων αποθεμάτων έμμεσου μισθού (ασφαλιστικά ταμεία) στα ταμεία των τραπεζιτών, των αναδιαρθρώσεων με στόχο την ελαστικοποίηση της εργασίας.
β. Ο «μέσος πολίτης», το «δικαίωμα στην ενημέρωση», και τα τηλε-πρεζάκια
Οπότε, δεν πρέπει να μας κάνει καθόλου εντύπωση που και τα απεργοσπαστικά επιχειρήματα που αρθρώνονται στον χώρο των ΜΜΕ, ως κεντρικό στόχο βάζουν τον διαχωρισμό των εργαζόμενων σε αυτά από την υπόλοιπη εργατική τάξη. Κι αυτό γίνεται με την επιστράτευση της «δημοσιογραφικής τέχνης» της ιδεολογικής αντιστροφής κι εξαπάτησης: "Οι δημοσιογράφοι δεν πρέπει να απεργούν όταν έχει «γενική» απεργία, γιατί έτσι «στερούν από τον μέσο Έλληνα πολίτη το δικαίωμα της άμεσης ενημέρωσης για γεγονότα που εκφράζουν την συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας» (Π. Μακρής, Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία 4/4/09)
Προσέξτε την αντιστροφή: Από την μια η «συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας» (αυτοί που δουλεύουν, που απεργούν, που απολύονται; μάλλον αυτοί…) κι από την άλλη ο «πολίτης» που είναι «Έλληνας» και «μέσος» κι έχει «δικαιώματα». Τέσσερις λέξεις προσεκτικά διαλεγμένες από το λεξικό της αστικής ιδεολογίας, έτσι ώστε να αποκρύψουν και να αντιστρέψουν τον εν εξέλιξη ταξικό πόλεμο:
«Πολίτης» αυτή η αφαίρεση που συναντάμε σε νόμους και συντάγματα κι όχι στην καθημερινότητα, όπου υπάρχουν εργαζόμενοι κι εργοδότες. «Πολίτης» που είναι αυτομάτως και «Έλληνας» (μην ξεχνιόμαστε). Κι έπειτα είναι «μέσος». Ως γνωστόν «όλα τα δάχτυλα δεν είναι ίσα». Το ένα είναι ψηλό και αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα τελευταία, για τα οποία το κράτος του δίνει 28δις. Το άλλο είναι μικρό και αντιμετωπίζει επίσης οικονομικά προβλήματα, επειδή τα 28 δις θα χρηματοδοτηθούν από αυτόν και τα άλλα μικρά δάχτυλα, τα οποία αποτελούν την «συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας», σε αντίθεση με τα μεγάλα δάχτυλα που μάλλον χωράνε σε λίγες παλάμες. Κι όμως κάπου στην μέση υποτίθεται βρίσκεται ένα «μέσο δάχτυλο», ένας «μέσος πολίτης» που δεν αντιμετωπίζει τα οικονομικά προβλήματα των παραπάνω ταξικών κατηγοριών και το μόνο που τον ενδιαφέρει αυτή την στιγμή είναι «το δικαίωμα στην άμεση ενημέρωση». Να σημειώσουμε βέβαια, ότι όποτε αυτή η αφηρημένη έννοια προσωποποιείται, παίρνει την μορφή του δίποδου μέσης ή μεγάλης ηλικίας συνήθως, της κατηγορίας «noikokiraious kirpantelious», που αναφέραμε και πριν.
Αυτός ο «μέσος πολίτης» έχει λοιπόν «δικαιώματα». «Ο μέσος πολίτης», τα «δικαιώματα» του και η σκατόφατσα του «noikokiraious kirpantelious» εμφανίζονται για έναν περίεργο λόγο πάντα όποτε ξεσπά μια απεργία ή ένας ταξικός αγώνας. Τα «δικαιώματα» του πάντα βασίζονται στην δουλειά των άλλων. Ο «μέσος πολίτης» έχει «δικαίωμα στην υγεία», όποτε απεργούν οι γιατροί, στην «καθαριότητα» όποτε απεργούν οι οδοκαθαριστές, στην «μόρφωση των παιδιών του» όποτε απεργούν οι εκπαιδευτικοί, στην «άμεση ενημέρωση» όποτε απεργούν οι δημοσιογράφοι. Ο «μέσος πολίτης» στρέφεται πάντα ενάντια στους εργαζόμενους και στους αγώνες τους. Στην ακραία του μορφή έχει «δικαίωμα στην εργασία» που του το στερούν όσοι περιφρουρούν μια απεργία. Γι’ αυτό ο «μέσος πολίτης» δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα ιδεολόγημα του απεργοσπάστη.
Ας ξαναγυρίσουμε στα επιχειρήματα των απεργοσπαστών στην βιομηχανία των ΜΜΕ, όπως αυτά εκφράστηκαν με τρία άρθρα στην «Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία» στις 4/4, και στην ιδεολογική αντιστροφή που αυτά επιχειρούν. Σύμφωνα πάλι με τον Πέτρο Μακρή, οι απεργίες των δημοσιογράφων σε μέρες γενικής απεργίας βολεύουν το «αντιεργατικό-αντικοινωνικό κατεστημένο», γιατί έτσι ο «κόσμος» (μάλλον εννοεί το σύνολο των «μέσων πολιτών) «βυθίζεται στις πολυθρόνες και αποκοιμιέται με τα αποχαυνωτικά τηλεοπτικά σόου». Έχουμε και λέμε: «Ο κόσμος» βλέπει τηλεόραση βρέξει χιονίσει, είτε δουλεύει, είτε απεργεί. Αν δεν έχει ειδήσεις θα αποκοιμηθεί στον καναπέ του με τηλεοπτικά σόου. Το πρώτο συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι το σύνολο των «μέσων πολιτών», είναι ταυτόχρονα ένα σύνολο εξαρτημένων από την τηλε-πρέζα. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι αυτά τα αποχαυνωμένα τηλε-πρεζάκια μετατρέπονται σε «πολίτες με δικαίωμα στην άμεση ενημέρωση», επειδή υποτίθεται ότι προτιμούν τα δελτία ειδήσεων από τα τηλεοπτικά σόου. Αν και τα δυο παράγονται από την ίδια βιομηχανία ο συγγραφέας υπονοεί ότι τα πρώτα ούτε αποχαυνώνουν, ούτε αποκοιμίζουν, ούτε βυθίζουν στις πολυθρόνες. Γιατί, όπως μας εξηγεί παραπάνω, η προσφορά των δελτίων ειδήσεων είναι «η αμεσότητα της πληροφόρησης» που τα διακρίνει από «τα μπαγιάτικα προϊόντα» (όπως τα τηλεοπτικά σόου). Θα ήμασταν υπερβολικοί αν συμπεραίναμε ότι τα δελτία ειδήσεων προσφέρουν κάποιο είδος «καθαρού ναρκωτικού» σε αντίθεση με τα «ληγμένα» που προσφέρει η υπόλοιπη τηλεβιομηχανία αποχαύνωσης;
γ. Οι υποτιθέμενες αντεργατικές-αντικοινωνικές επιπτώσεις από τις απεργίες στα ΜΜΕ
Σε αντίθεση με τον Π. Μακρή, ο Γ. Καρελιάς στέκεται περισσότερο στην αξία της «δημοσιογραφικής ενημέρωσης» που πλήττεται από την συμμετοχή στην απεργία των υπόλοιπων εργαζομένων (μάλιστα φαίνεται να τον καίει υπερβολικά το ζήτημα, αφού δημοσιεύει δυο άρθρα για το ίδιο θέμα…). «Το μπλακ άουτ στην ενημέρωση την ημέρα που κατ’ εξοχήν έπρεπε να προβληθεί η απεργία, είναι λάθος». Σε αυτό το επιχείρημα συμπυκνώνεται η κύρια ιδεολογική αντιστροφή που επιχειρεί η απεργοσπαστική ιδεολογία στα ΜΜΕ, γι’ αυτό και το συγκεκριμένο επιχείρημα χρησιμοποιείται κατά κόρον όποτε μπαίνει ζήτημα απεργίας στα ΜΜΕ: Οι απεργίες δεν έχουν νόημα αν δεν προβληθούν από τα ΜΜΕ, οπότε οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ για λόγους ταξικής αλληλεγγύης δεν πρέπει να απεργούν όποτε απεργούν οι άλλοι. Πράγματι τα απεργιακά πυροτεχνήματα των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ στηρίζονται αποκλειστικά στην θεαματική προβολή τους από τα ΜΜΕ κι όχι σε οποιαδήποτε έννοια ταξικής πάλης. Αν δεν απεργούσαν τα ΜΜΕ θα υπήρχε και άμεσα στα δελτία το τρίλεπτο ρεπορτάζ από την κηδεία της ΓΣΕΕ και τον επικήδειο του Παναγόπουλου. Οπότε σε αυτό το επίπεδο (της προβολής του ρόλου των γραφειοκρατών) πράγματι υπάρχει ένα «λάθος», που όπως σημειώνει κι ο μεγαλοδημοσιογράφος μπορεί να αποτραπεί στο μέλλον μέσω μιας συνεννόησης με την ΓΣΕΕ.
Όμως, η δύναμη μιας απεργίας βρίσκεται στο μπλοκάρισμα της παραγωγής και των κερδών των αφεντικών κι όχι στα καραγκιοζιλίκια των εργατοπατέρων. Κι όποτε έχει τεθεί τέτοιο ζήτημα από απεργίες εργαζομένων, αναφέραμε και πιο πριν την στάση που κρατά η βιομηχανία των ΜΜΕ. Συνεπώς, παρά το φιλεργατικό περιτύλιγμα, το συγκεκριμένο επιχείρημα επιζητά δυο πράγματα: Πρώτον, όταν υπάρχουν απεργίες να λειτουργούν τα ΜΜΕ για να μπορούν να τις διαστρεβλώνουν, να τις συκοφαντούν και να αποκρύβουν τον λόγο των απεργών. Δεύτερον, να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ να απεργήσουν σε περίπτωση που δημιουργηθεί απεργιακό κίνημα στην ελληνική κοινωνία. Ενδεχόμενο επιστημονικής φαντασίας; Ίσως, αλλά αν στον Μάη του 68 οι Γάλλοι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ σκέφτονταν όπως ο Καρελιάς, τότε θα έμεναν οι μόνοι απεργοσπάστες μέσα σε εκατομμύρια απεργών.
Μια άλλη πλευρά του ζητήματος «μπλακ άουτ στην ενημέρωση» είναι σύμφωνα με τον Γ. Καρελιά, οι «φημολογίες που παίρνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις» και η παραπληροφόρηση σε διάφορα μπλόγκ. Αναφέρει ως παράδειγμα ότι με αφορμή πρόταση του ΠΑΣΟΚ για σύσταση προανακριτικής επιτροπής, κάποια μπλόγκ ανέφεραν ότι πέφτει η κυβέρνηση. Εδώ ουσιαστικά η απεργοσπαστική ιδεολογία προσπαθεί να συσπειρώσει τους εργαζόμενους γύρω από τα συντεχνιακά ζητήματα που πλήττονται από μια απεργία με ταξικό περιεχόμενο. Τα τελευταία χρόνια το προϊόν που παράγει η βιομηχανία των ΜΜΕ, παράγεται κι από έναν αξιοπρόσεκτο ανταγωνιστή. Το διαδίκτυο και τα μπλογκς. Αν αφήσουμε στην άκρη την κινηματική χρήση των παραπάνω μέσων, πράγματι ισχύει ότι τα μπλογκς παράγουν σε πιο συμφέρουσες για τον καταναλωτή τιμές το ίδιο προϊόν που παράγει κι η βιομηχανία των ΜΜΕ. Στον ίδιο βαθμό κι η παραπληροφόρηση που σκορπούν τα «κλασσικά» ΜΜΕ, σκορπιέται πλέον κι από διάφορα μπλογκς, άλλωστε αποτελεί «κοινό μυστικό» στον κλάδο ότι πολλά βρώμικα παιχνίδια παίζονται από (μεγαλο)δημοσιογράφους που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία των μπλογκς. Η βιομηχανία των ΜΜΕ απειλείται οικονομικά από τον «καινούργιο παίχτη» και μέχρι να επαναπροσδιορίσει τους όρους του «παιχνιδιού», προσπαθεί να διαβάλλει τον ανταγωνιστή. Συνακόλουθα, όπως για μια βιοτεχνία υπάρχει ο μπαμπούλας των φθηνών κινέζικων προϊόντων, έτσι κι η βιομηχανία των ΜΜΕ προτάσσει την φθηνή παραπληροφόρηση που παράγουν διάφορα μπλογκς, ως λόγο συσπείρωσης των εργαζομένων της ενάντια στους ανταγωνιστές.
δ. Ο κεντρικός στόχος της απεργοσπαστικής ιδεολογίας στα ΜΜΕ
Συγκεντρωτικά, ο Γ. Καρελιάς, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα, μας λέει ότι όποτε απεργούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ παράγεται παραπληροφόρηση και δεν προβάλλονται οι αγώνες των εργατών. Οπότε δεν πρέπει να απεργούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ; Η απεργοσπαστική ιδεολογία δεν μπορεί να πει κάτι τέτοιο, γιατί τότε θα μετατρεπόταν σε φασιστική ιδεολογία. Μας λέει ότι οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ μπορούν να απεργούν, αλλά να μην απεργούν μαζί με τους άλλους εργαζομένους. «Ο δημοσιογραφικός κλάδος έχει πολλά προβλήματα για τα οποία θα άξιζε μια ξεχωριστή κινητοποίηση», «ουδεμία προβολή των αιτημάτων των ανθρώπων των ΜΜΕ έγινε». Μετάφραση: οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ δεν πρέπει να θεωρούν ότι βρίσκονται στην ίδια θέση με τους υπόλοιπους εργαζομένους, πρέπει να έχουν πλεονεκτικότερη θέση ως προς την προβολή των υποτιθέμενων «ξεχωριστών» αιτημάτων τους. Η απεργοσπαστική ιδεολογία προσπαθεί να μεταφέρει την σύγκρουση σε ένα έδαφος καλύτερα ελεγχόμενο, στο βασίλειο των συνδικαλιστικών γραφειοκρατιών και των συντεχνιακών περιχαρακώσεων. Εκεί που παίζει μπάλα η ΕΣΗΕΑ κι όπου η υπόλοιπη κοινωνία αδιαφορεί για τα «ρετιρέ» των δημοσιογράφων που πλήττονται και αυτά από την οικονομική κρίση.
Εντέλει, σε μια ιστορική κρίση όπως η σημερινή, όλοι και όλες αργά ή γρήγορα θα κριθούμε από την ιστορία για την στάση που κρατάμε. Στην βιομηχανία των ΜΜΕ, όπως και σε όλους τους εργασιακούς χώρους υπάρχει μια αρκετά μεγάλη γκάμα συμπεριφορών απέναντι στο φάντασμα που πλανιέται πάνω από τα ερείπια της (μικρο)αστικής ιδεολογίας. Άλλοι/ες γλείφουν τα αφεντικά τους μπας και γλιτώσουν από την πρόσκρουση, άλλοι/ες κοιτάνε την δουλειά τους και κάνουν πώς δεν βλέπουν, άλλοι/ες οργανώνονται συλλογικά σε πρακτικό και θεωρητικό επίπεδο για να αντιμετωπίσουν την επίθεση του κεφαλαίου και να περάσουν στην αντεπίθεση. Εμείς ανήκουμε στην τελευταία κατηγορία.
Πληροφοριακός εργάτης
ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ: Το κείμενο μας ήρθε με e-mail. Οι φωτογραφίες είναι από δικιά μας παρέμβαση.
Γ. Καρελιάς, Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία 04/04/2009
Το να είσαι απεργοσπάστης δεν είναι κι ότι καλύτερο για το προφίλ ενός εργαζόμενου. Ισχύει βλέπετε ακόμα στα κοινωνικά ήθη, το «την ρουφιανιά πολλοί λάτρεψαν, τον ρουφιάνο ουδείς». Όμως σε περιόδους όξυνσης της ταξικής έντασης, όταν δεν μένουν και πολλά όπλα στους εργαζόμενους για να υπερασπισθούν την ύπαρξη τους πέρα από το να υπενθυμίσουν στα αφεντικά που βασίζονται τα υπερκέρδη τους.
Όταν λοιπόν επανέρχεται το όπλο της απεργίας στα χέρια των εργαζομένων, τότε τα αφεντικά αρχίζουν να ανησυχούν και το πρώτο που κάνουν είναι να προσπαθούν να υπερασπιστούν την ηθική και την ιδεολογία του απεργοσπάστη. Αν στους υπόλοιπους χώρους εργασίας τα αφεντικά θα μιλήσουν γενικά για το ατομικό δικαίωμα στην εργασία, την ηθική της και το κοινωνικό σύνολο που πλήττεται, στο χώρο των ΜΜΕ υπάρχουν δυο ιδιαιτερότητες..
Πρώτον, λόγω του ιδεολογικού/θεσμικού τους ρόλου θα πρέπει να αναδείξουν αυτά τα ιδεολογικά επιχειρήματα των αφεντικών και του κράτους τους. Στην καλύτερη περίπτωση, η «δημοσιογραφική αντικειμενικότητα» και οι συνακόλουθες ιδεολογίες αυτού του «λειτουργήματος» υπαγορεύουν πλάι στα αιτήματα των απεργών να μπουν και οι επιπτώσεις τους στο κοινωνικό σύνολο. Είναι δύσκολο να προσεγγίσεις/παρουσιάσεις με ουδέτερο τρόπο ένα τόσο πολωτικό γεγονός, όπως είναι μια απεργία, αλλά ας υποθέσουμε ότι γίνεται. Τα αφεντικά των ΜΜΕ θα πάρουν ένα τέτοιο ρεπορτάζ και ασκώντας το διευθυντικό δικαίωμα που έχουν πάνω στα προϊόντα εργασίας μας, θα αναδείξουν τα σημεία που αποδεικνύουν ότι το κοινωνικό σύνολο έχει αγανακτήσει από την απεργία.
Ας θυμηθούμε τις περσινές απεργίες των εργαζόμενων στην ΔΕΗ και στους ΟΤΑ. Οι τίτλοι των εφημερίδων στην συντριπτική τους πλειοψηφία μιλούσαν για την «δυσωδία», τα «black out» και την «αγανάκτηση των πολιτών», ενώ όλα τα ρεπορτάζ ξεκινούσαν με ζουμάρισμα στα σκουπίδια ή με κάποιο αγανακτισμένο δίποδο (μέσης ή μεγάλης ηλικίας συνήθως, της κατηγορίας noikokiraious kirpantelious) να αγανακτεί με τα παράπλευρα αποτελέσματα της απεργίας. Στις εφημερίδες ίσως να δινόταν χώρος κάποιων παραγράφων στις εσωτερικές σελίδες για τα αιτήματα ή την αγανάκτηση των απεργών, ενώ στα βίντεο θα αφιερώνονταν κάποια δευτερόλεπτα στο τέλος του. Όπως και να έχει η αντικειμενικότητα των δημοσιογράφων θα είχε μετατραπεί στην υποκειμενικότητα των αφεντικών των ΜΜΕ.
Τουλάχιστον στην παραπάνω περίπτωση, ένας δημοσιογράφος που θα προσπαθούσε να υπερασπιστεί την αντικειμενικότητα του ρεπορτάζ του και την υπογραφή του, θα αντιλαμβανόταν ταυτόχρονα την είδηση/πληροφόρηση ως αυτό που είναι πέρα από τις αστικά ιδεολογήματα με τα οποία ντύνεται: ένα πεδίο (ταξικής) σύγκρουσης. Συνεπώς, θα την υπερασπιζόταν ανάλογα με την παραγωγική/συνδικαλιστική του θέση και δύναμη. Αυτή η δυνατότητα όλο και περισσότερο περιορίζεται στους συντάκτες των εφημερίδων με μόνιμη εργασιακή θέση και κατοχυρωμένη την δημοσιογραφική υπογραφή τους. Στις τηλεοράσεις έτσι κι αλλιώς κουμάντο κάνει η λογοκρισία του μοντάζ, αλλά και γενικότερα όσο περισσότερο αυξάνονται οι επισφαλείς μορφές εργασίας τόσο δυσκολότερο γίνεται να παλέψεις ενάντια στην ιδεολογική άποψη του αφεντικού.
Στην βιομηχανία των ΜΜΕ που κυριαρχούν οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, το σύνηθες δεν είναι η παραπάνω αντίληψη για την ενημέρωση που αναγκαστικά σε φέρνει σε σύγκρουση με τον εργοδότη σου. Το σύνηθες είναι η αυτολογοκρισία, το «ου μπλέξεις» ή (πιο ξεκάθαρα) τα ρεπορτάζ που αναπαραγάγουν την άποψη των αφεντικών, έτσι ώστε αυτά να μην κουράζονται προσπαθώντας να αναδείξουν (με τους τρόπους που αναφέραμε) τις πτυχές που τους ενδιαφέρουν. Έτσι ο εργαζόμενος, αποσπά τα εύσημα του αφεντικού και τα συνακόλουθα προνόμια. Αυτή η στάση με τους κώδικες της εργατικής τάξης ονομάζεται ρουφιανιά, και από κάτι τέτοιες συμπεριφορές «συναδέλφων» απορρέει και η κοινωνική διάχυση του (γενικευτικού) συνθήματος «αλήτες ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι».
Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που τα πολωτικά ζητήματα που θέτει μια απεργία στρέφονται άμεσα ενάντια στα ίδια τα αφεντικά των ΜΜΕ, όταν δηλαδή απεργούν οι εργαζόμενοι σε αυτά;
Το πρώτο που κάνουν τα αφεντικά των ΜΜΕ είναι να μεταφέρουν την κουβέντα στην «κοινωνική χρησιμότητα» των προϊόντων που παράγουν οι εργαζόμενοι σε αυτά. Αν τα αφεντικά της ΔΕΗ ή των ΟΤΑ θα προσπαθήσουν να μεταφέρουν την κουβέντα στις διακοπές του ρεύματος ή στους υγειονομικούς κινδύνους από τους σωρούς των σκουπιδιών στην πόλη, τα αφεντικά των ΜΜΕ θα μιλήσουν για την «αξία της ενημέρωσης» και την «παραπληροφόρηση» που βασιλεύει χωρίς δελτία ειδήσεων και εφημερίδες. Στην βιομηχανία των ΜΜΕ δεν έχουμε δυστυχώς (τις τελευταίες τρεις δεκαετίες τουλάχιστον) παραδείγματα από απεργίες με διάρκεια, που να μπλοκάρουν την μετάδοση της κυρίαρχης ιδεολογίας, έτσι ώστε να μπορούμε να δούμε την κοινωνική δυναμική αυτών των επιχειρημάτων. Άσε που σε μια τέτοια (ακραία υποθετική) περίπτωση, δεν θα υπήρχαν οι κύριοι φορείς μετάδοσης αυτών των επιχειρημάτων, δηλαδή τα δελτία ειδήσεων και εφημερίδες…
Έχουμε όμως τα πρόσφατα παραδείγματα από τις μονοήμερες απεργίες που προκηρύσσει η ΓΣΕΕ και στις οποίες αναγκάζεται να συρθεί η συνδικαλιστική γραφειοκρατία της ΕΣΗΕΑ, μετά από πίεση των από τα κάτω. Στην «γενική» απεργία στις 2/2 η πίεση των από τα κάτω εκφράστηκε μέσω των απεργιακών αποφάσεων των σωματείων των τεχνικών, της ΠΟΕΣΥ και της διάχυτης γκρίνιας των δημοσιογράφων ενάντια στην αρχική απόφαση της ΕΣΗΕΑ για 3ωρη στάση εργασίας. Έχει μεγάλη σημασία ο λόγος της συμμετοχής των εργαζόμενων στα ΜΜΕ σε αυτήν την απεργία, η οποία είχε προκηρυχθεί ενάντια στις απολύσεις. Τα σωματεία των τεχνικών συμμετείχαν γιατί λόγω της εργασιακής τους θέσης πλήγονται πιο άμεσα από την κρίση και τις απολύσεις, κατάσταση που τους φέρνει (όπως και πολλά άλλα) πιο κοντά σε όλους τους εργαζόμενους κι όχι στους «εξασφαλισμένους» μεγαλοδημοσιογράφους της ΕΣΗΕΑ. Το σωματείο της ΠΟΕΣΥ αποφάσισε 24ωρη απεργία με μια αρκούντως ριζοσπαστική για τα συνδικαλιστικά δεδομένα του «χώρου» απόφαση, η οποία έβαζε στο επίκεντρο της την ανάγκη συμπόρευσης των εργαζόμενων στα ΜΜΕ με την υπόλοιπη εργατική τάξη, εξαιτίας του ιστορικού μεγέθους της επίθεσης που εξαπολύει το κεφάλαιο. Τέλος η γκρίνια των δημοσιογράφων είχε την υλική της βάση στο γεγονός ότι θα ήταν οι μόνοι που περνούσαν ένα 8ωρο στο γραφείο, όταν όλοι οι υπόλοιποι συνδικαλιστικά καλυμμένοι εργαζόμενοι εντός εκτός ΜΜΕ θα απεργούσαν.
Με λίγα λόγια, η πίεση των από τα κάτω είχε στο επίκεντρο της, την κοινή ταξική συνθήκη που βιώνουν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ με την υπόλοιπη εργατική τάξη. Οι εργαζόμενοι-ες στα ΜΜΕ νοιώθουν την ανάγκη να συμπορευτούν με άλλους εργαζόμενους-ες έστω και στα 24ωρα πυροτεχνήματα των γραφειοκρατών, γιατί πολύ απλά αντιμετωπίζουν ακριβώς τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες γραφειοκρατίες, αντιφάσεις, προοπτικές, την ίδια επίθεση κτλ.. Μια υποτιθέμενη ξεχωριστή μονοήμερη απεργία των εργαζόμενων στα ΜΜΕ για να αναδειχθούν τα «ιδιαίτερα προβλήματα» του κλάδου, θα ήταν αντίφαση από την στιγμή που τα «ιδιαίτερα προβλήματα» πηγάζουν από το εξής ένα αυτή την στιγμή: Την ιστορικά ασύλληπτη επίθεση του κεφαλαίου σε ότι έχει κατακτήσει η εργατική τάξη, μέσω των απολύσεων, της μεταφοράς τεραστίων αποθεμάτων έμμεσου μισθού (ασφαλιστικά ταμεία) στα ταμεία των τραπεζιτών, των αναδιαρθρώσεων με στόχο την ελαστικοποίηση της εργασίας.
Οπότε, δεν πρέπει να μας κάνει καθόλου εντύπωση που και τα απεργοσπαστικά επιχειρήματα που αρθρώνονται στον χώρο των ΜΜΕ, ως κεντρικό στόχο βάζουν τον διαχωρισμό των εργαζόμενων σε αυτά από την υπόλοιπη εργατική τάξη. Κι αυτό γίνεται με την επιστράτευση της «δημοσιογραφικής τέχνης» της ιδεολογικής αντιστροφής κι εξαπάτησης: "Οι δημοσιογράφοι δεν πρέπει να απεργούν όταν έχει «γενική» απεργία, γιατί έτσι «στερούν από τον μέσο Έλληνα πολίτη το δικαίωμα της άμεσης ενημέρωσης για γεγονότα που εκφράζουν την συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας» (Π. Μακρής, Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία 4/4/09)
Προσέξτε την αντιστροφή: Από την μια η «συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας» (αυτοί που δουλεύουν, που απεργούν, που απολύονται; μάλλον αυτοί…) κι από την άλλη ο «πολίτης» που είναι «Έλληνας» και «μέσος» κι έχει «δικαιώματα». Τέσσερις λέξεις προσεκτικά διαλεγμένες από το λεξικό της αστικής ιδεολογίας, έτσι ώστε να αποκρύψουν και να αντιστρέψουν τον εν εξέλιξη ταξικό πόλεμο:
«Πολίτης» αυτή η αφαίρεση που συναντάμε σε νόμους και συντάγματα κι όχι στην καθημερινότητα, όπου υπάρχουν εργαζόμενοι κι εργοδότες. «Πολίτης» που είναι αυτομάτως και «Έλληνας» (μην ξεχνιόμαστε). Κι έπειτα είναι «μέσος». Ως γνωστόν «όλα τα δάχτυλα δεν είναι ίσα». Το ένα είναι ψηλό και αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα τελευταία, για τα οποία το κράτος του δίνει 28δις. Το άλλο είναι μικρό και αντιμετωπίζει επίσης οικονομικά προβλήματα, επειδή τα 28 δις θα χρηματοδοτηθούν από αυτόν και τα άλλα μικρά δάχτυλα, τα οποία αποτελούν την «συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας», σε αντίθεση με τα μεγάλα δάχτυλα που μάλλον χωράνε σε λίγες παλάμες. Κι όμως κάπου στην μέση υποτίθεται βρίσκεται ένα «μέσο δάχτυλο», ένας «μέσος πολίτης» που δεν αντιμετωπίζει τα οικονομικά προβλήματα των παραπάνω ταξικών κατηγοριών και το μόνο που τον ενδιαφέρει αυτή την στιγμή είναι «το δικαίωμα στην άμεση ενημέρωση». Να σημειώσουμε βέβαια, ότι όποτε αυτή η αφηρημένη έννοια προσωποποιείται, παίρνει την μορφή του δίποδου μέσης ή μεγάλης ηλικίας συνήθως, της κατηγορίας «noikokiraious kirpantelious», που αναφέραμε και πριν.
Αυτός ο «μέσος πολίτης» έχει λοιπόν «δικαιώματα». «Ο μέσος πολίτης», τα «δικαιώματα» του και η σκατόφατσα του «noikokiraious kirpantelious» εμφανίζονται για έναν περίεργο λόγο πάντα όποτε ξεσπά μια απεργία ή ένας ταξικός αγώνας. Τα «δικαιώματα» του πάντα βασίζονται στην δουλειά των άλλων. Ο «μέσος πολίτης» έχει «δικαίωμα στην υγεία», όποτε απεργούν οι γιατροί, στην «καθαριότητα» όποτε απεργούν οι οδοκαθαριστές, στην «μόρφωση των παιδιών του» όποτε απεργούν οι εκπαιδευτικοί, στην «άμεση ενημέρωση» όποτε απεργούν οι δημοσιογράφοι. Ο «μέσος πολίτης» στρέφεται πάντα ενάντια στους εργαζόμενους και στους αγώνες τους. Στην ακραία του μορφή έχει «δικαίωμα στην εργασία» που του το στερούν όσοι περιφρουρούν μια απεργία. Γι’ αυτό ο «μέσος πολίτης» δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα ιδεολόγημα του απεργοσπάστη.
Ας ξαναγυρίσουμε στα επιχειρήματα των απεργοσπαστών στην βιομηχανία των ΜΜΕ, όπως αυτά εκφράστηκαν με τρία άρθρα στην «Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία» στις 4/4, και στην ιδεολογική αντιστροφή που αυτά επιχειρούν. Σύμφωνα πάλι με τον Πέτρο Μακρή, οι απεργίες των δημοσιογράφων σε μέρες γενικής απεργίας βολεύουν το «αντιεργατικό-αντικοινωνικό κατεστημένο», γιατί έτσι ο «κόσμος» (μάλλον εννοεί το σύνολο των «μέσων πολιτών) «βυθίζεται στις πολυθρόνες και αποκοιμιέται με τα αποχαυνωτικά τηλεοπτικά σόου». Έχουμε και λέμε: «Ο κόσμος» βλέπει τηλεόραση βρέξει χιονίσει, είτε δουλεύει, είτε απεργεί. Αν δεν έχει ειδήσεις θα αποκοιμηθεί στον καναπέ του με τηλεοπτικά σόου. Το πρώτο συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι το σύνολο των «μέσων πολιτών», είναι ταυτόχρονα ένα σύνολο εξαρτημένων από την τηλε-πρέζα. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι αυτά τα αποχαυνωμένα τηλε-πρεζάκια μετατρέπονται σε «πολίτες με δικαίωμα στην άμεση ενημέρωση», επειδή υποτίθεται ότι προτιμούν τα δελτία ειδήσεων από τα τηλεοπτικά σόου. Αν και τα δυο παράγονται από την ίδια βιομηχανία ο συγγραφέας υπονοεί ότι τα πρώτα ούτε αποχαυνώνουν, ούτε αποκοιμίζουν, ούτε βυθίζουν στις πολυθρόνες. Γιατί, όπως μας εξηγεί παραπάνω, η προσφορά των δελτίων ειδήσεων είναι «η αμεσότητα της πληροφόρησης» που τα διακρίνει από «τα μπαγιάτικα προϊόντα» (όπως τα τηλεοπτικά σόου). Θα ήμασταν υπερβολικοί αν συμπεραίναμε ότι τα δελτία ειδήσεων προσφέρουν κάποιο είδος «καθαρού ναρκωτικού» σε αντίθεση με τα «ληγμένα» που προσφέρει η υπόλοιπη τηλεβιομηχανία αποχαύνωσης;
Σε αντίθεση με τον Π. Μακρή, ο Γ. Καρελιάς στέκεται περισσότερο στην αξία της «δημοσιογραφικής ενημέρωσης» που πλήττεται από την συμμετοχή στην απεργία των υπόλοιπων εργαζομένων (μάλιστα φαίνεται να τον καίει υπερβολικά το ζήτημα, αφού δημοσιεύει δυο άρθρα για το ίδιο θέμα…). «Το μπλακ άουτ στην ενημέρωση την ημέρα που κατ’ εξοχήν έπρεπε να προβληθεί η απεργία, είναι λάθος». Σε αυτό το επιχείρημα συμπυκνώνεται η κύρια ιδεολογική αντιστροφή που επιχειρεί η απεργοσπαστική ιδεολογία στα ΜΜΕ, γι’ αυτό και το συγκεκριμένο επιχείρημα χρησιμοποιείται κατά κόρον όποτε μπαίνει ζήτημα απεργίας στα ΜΜΕ: Οι απεργίες δεν έχουν νόημα αν δεν προβληθούν από τα ΜΜΕ, οπότε οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ για λόγους ταξικής αλληλεγγύης δεν πρέπει να απεργούν όποτε απεργούν οι άλλοι. Πράγματι τα απεργιακά πυροτεχνήματα των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ στηρίζονται αποκλειστικά στην θεαματική προβολή τους από τα ΜΜΕ κι όχι σε οποιαδήποτε έννοια ταξικής πάλης. Αν δεν απεργούσαν τα ΜΜΕ θα υπήρχε και άμεσα στα δελτία το τρίλεπτο ρεπορτάζ από την κηδεία της ΓΣΕΕ και τον επικήδειο του Παναγόπουλου. Οπότε σε αυτό το επίπεδο (της προβολής του ρόλου των γραφειοκρατών) πράγματι υπάρχει ένα «λάθος», που όπως σημειώνει κι ο μεγαλοδημοσιογράφος μπορεί να αποτραπεί στο μέλλον μέσω μιας συνεννόησης με την ΓΣΕΕ.
Όμως, η δύναμη μιας απεργίας βρίσκεται στο μπλοκάρισμα της παραγωγής και των κερδών των αφεντικών κι όχι στα καραγκιοζιλίκια των εργατοπατέρων. Κι όποτε έχει τεθεί τέτοιο ζήτημα από απεργίες εργαζομένων, αναφέραμε και πιο πριν την στάση που κρατά η βιομηχανία των ΜΜΕ. Συνεπώς, παρά το φιλεργατικό περιτύλιγμα, το συγκεκριμένο επιχείρημα επιζητά δυο πράγματα: Πρώτον, όταν υπάρχουν απεργίες να λειτουργούν τα ΜΜΕ για να μπορούν να τις διαστρεβλώνουν, να τις συκοφαντούν και να αποκρύβουν τον λόγο των απεργών. Δεύτερον, να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ να απεργήσουν σε περίπτωση που δημιουργηθεί απεργιακό κίνημα στην ελληνική κοινωνία. Ενδεχόμενο επιστημονικής φαντασίας; Ίσως, αλλά αν στον Μάη του 68 οι Γάλλοι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ σκέφτονταν όπως ο Καρελιάς, τότε θα έμεναν οι μόνοι απεργοσπάστες μέσα σε εκατομμύρια απεργών.
Μια άλλη πλευρά του ζητήματος «μπλακ άουτ στην ενημέρωση» είναι σύμφωνα με τον Γ. Καρελιά, οι «φημολογίες που παίρνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις» και η παραπληροφόρηση σε διάφορα μπλόγκ. Αναφέρει ως παράδειγμα ότι με αφορμή πρόταση του ΠΑΣΟΚ για σύσταση προανακριτικής επιτροπής, κάποια μπλόγκ ανέφεραν ότι πέφτει η κυβέρνηση. Εδώ ουσιαστικά η απεργοσπαστική ιδεολογία προσπαθεί να συσπειρώσει τους εργαζόμενους γύρω από τα συντεχνιακά ζητήματα που πλήττονται από μια απεργία με ταξικό περιεχόμενο. Τα τελευταία χρόνια το προϊόν που παράγει η βιομηχανία των ΜΜΕ, παράγεται κι από έναν αξιοπρόσεκτο ανταγωνιστή. Το διαδίκτυο και τα μπλογκς. Αν αφήσουμε στην άκρη την κινηματική χρήση των παραπάνω μέσων, πράγματι ισχύει ότι τα μπλογκς παράγουν σε πιο συμφέρουσες για τον καταναλωτή τιμές το ίδιο προϊόν που παράγει κι η βιομηχανία των ΜΜΕ. Στον ίδιο βαθμό κι η παραπληροφόρηση που σκορπούν τα «κλασσικά» ΜΜΕ, σκορπιέται πλέον κι από διάφορα μπλογκς, άλλωστε αποτελεί «κοινό μυστικό» στον κλάδο ότι πολλά βρώμικα παιχνίδια παίζονται από (μεγαλο)δημοσιογράφους που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία των μπλογκς. Η βιομηχανία των ΜΜΕ απειλείται οικονομικά από τον «καινούργιο παίχτη» και μέχρι να επαναπροσδιορίσει τους όρους του «παιχνιδιού», προσπαθεί να διαβάλλει τον ανταγωνιστή. Συνακόλουθα, όπως για μια βιοτεχνία υπάρχει ο μπαμπούλας των φθηνών κινέζικων προϊόντων, έτσι κι η βιομηχανία των ΜΜΕ προτάσσει την φθηνή παραπληροφόρηση που παράγουν διάφορα μπλογκς, ως λόγο συσπείρωσης των εργαζομένων της ενάντια στους ανταγωνιστές.
Συγκεντρωτικά, ο Γ. Καρελιάς, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα, μας λέει ότι όποτε απεργούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ παράγεται παραπληροφόρηση και δεν προβάλλονται οι αγώνες των εργατών. Οπότε δεν πρέπει να απεργούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ; Η απεργοσπαστική ιδεολογία δεν μπορεί να πει κάτι τέτοιο, γιατί τότε θα μετατρεπόταν σε φασιστική ιδεολογία. Μας λέει ότι οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ μπορούν να απεργούν, αλλά να μην απεργούν μαζί με τους άλλους εργαζομένους. «Ο δημοσιογραφικός κλάδος έχει πολλά προβλήματα για τα οποία θα άξιζε μια ξεχωριστή κινητοποίηση», «ουδεμία προβολή των αιτημάτων των ανθρώπων των ΜΜΕ έγινε». Μετάφραση: οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ δεν πρέπει να θεωρούν ότι βρίσκονται στην ίδια θέση με τους υπόλοιπους εργαζομένους, πρέπει να έχουν πλεονεκτικότερη θέση ως προς την προβολή των υποτιθέμενων «ξεχωριστών» αιτημάτων τους. Η απεργοσπαστική ιδεολογία προσπαθεί να μεταφέρει την σύγκρουση σε ένα έδαφος καλύτερα ελεγχόμενο, στο βασίλειο των συνδικαλιστικών γραφειοκρατιών και των συντεχνιακών περιχαρακώσεων. Εκεί που παίζει μπάλα η ΕΣΗΕΑ κι όπου η υπόλοιπη κοινωνία αδιαφορεί για τα «ρετιρέ» των δημοσιογράφων που πλήττονται και αυτά από την οικονομική κρίση.
Εντέλει, σε μια ιστορική κρίση όπως η σημερινή, όλοι και όλες αργά ή γρήγορα θα κριθούμε από την ιστορία για την στάση που κρατάμε. Στην βιομηχανία των ΜΜΕ, όπως και σε όλους τους εργασιακούς χώρους υπάρχει μια αρκετά μεγάλη γκάμα συμπεριφορών απέναντι στο φάντασμα που πλανιέται πάνω από τα ερείπια της (μικρο)αστικής ιδεολογίας. Άλλοι/ες γλείφουν τα αφεντικά τους μπας και γλιτώσουν από την πρόσκρουση, άλλοι/ες κοιτάνε την δουλειά τους και κάνουν πώς δεν βλέπουν, άλλοι/ες οργανώνονται συλλογικά σε πρακτικό και θεωρητικό επίπεδο για να αντιμετωπίσουν την επίθεση του κεφαλαίου και να περάσουν στην αντεπίθεση. Εμείς ανήκουμε στην τελευταία κατηγορία.
ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ: Το κείμενο μας ήρθε με e-mail. Οι φωτογραφίες είναι από δικιά μας παρέμβαση.
Δημοσίευση σχολίου