Κάποιες σκέψεις που δεν θα έχουν καμιά σημασία όταν φυσήσει το αναζωογονητικό αεράκι της Ανατροπής.
Η γέννηση του Κακού
Όπως είναι γνωστό εδώ και κάποια χρόνια εφαρμόζεται ένα πρωτόγνωρο οικονομικό-στρατιωτικό μοντέλο διαχείρησης της καπιταλιστικής κρίσης με στόχο την αποφυγή της συστημικής κατάρρευσης. Η καταστροφή ή έλλειψη πρωτογενών πηγών, κυρίως ενέργειας, ο περιβαλλοντικός βιασμός αλλά και η ταυτόχρονη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη διαφοροποιούν την παρούσα κρίση του συστήματος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Πολύ γρήγορα μετά τον Β παγκόσμιο πόλεμο το Δόγμα Τρούμαν θεωρήθηκε παρωχημένο και ξεπερασμένο με αποτέλεσμα την θέση του να πάρει το Δόγμα του Σόκ, ένα άκρως φιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο συστημικής διαχείρησης στο εσωτερικό,αλλά κυρίως στο εξωτερικό. Εμπνευστής του μοντέλου υπήρξε ο οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν και η περίφημη ομάδα του Σικάγου που τις εμπνεύσεις τους τις πληρώνει η ανθρωπότητα εως και σήμερα.
Το μοντέλο Σόκ, με το οποίο οι ΗΠΑ κατοχυρόνονται ως καπιταλιστική υπερδύναμη, όπου κι αν εφαρμόστηκε προαπαιτούσε την εφαρμογή μηχανισμών καταστολής, συρράξεων μικρής κλίμακας, εξεγέρσεις της ίδιας κλίμακας, μεγάλο αριθμό δικτατοριών και σε ορισμένες περιπτώσεις πολέμους. Μετά εφαρμοζόταν η λεγόμενη Σόκ-θεραπεία η οποία στηριζόταν στα άκρως φιλελεύθερα οικονομικά μέτρα του Φρίντμαν και της ομάδας του που μοιραία οδηγούσαν στην απορρύθμιση των παραγωγικών μέσων και στην αποσύνθεση της κοινωνικής συνοχής πλήτωντας σχεδόν αποκλειστικά τα κατώτερα και μεσαία λαικά-εργατικά στρώματα σε βαθμό αφανισμού.
Η γνωστή ερευνήτρια Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο της “Το δόγμα του Σόκ” αναφέρει ότι για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν όλες οι φάσεις του Μοντέλου Σόκ στην Χιλή κατά την ανατροπή του Αλιέντε. Τόσο η Κλάιν όσο και άλλοι ερευνητές όμως αποφεύγουν να αναφερθούν στον ρόλο της Ελλάδας στη σύνθεση και εφαρμογή της παραπάνω πολιτικής αν και όλα τα “συμπτώματα” παραμπέμπουν στην “ασθένεια” που αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του '40 και τέλειωσε με έναν εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα, πολύ πρίν εμφανιστεί στο προσκήνιο ο κύριος Φρίντμαν.
Εξεγερτική καταστολή, οικονομική επιβολή με το σχέδιο Μάρσαλ (στην ουσία αέρας κοπανιστός) και σαν επιστέγασμα ένας εμφύλιος πόλεμος ήταν τα βασικά εργαλεία για την συντριβή ίσως του μεγαλύτερου επαναστατικού ακηδεμόνευτου (ηγετικά;) Λαικού Κινήματος στην Ευρώπη στην σύγχρονη Ιστορία. Συστατικά που αναμφισβήτητα δρούσαν ως εναλλακτικές για την εφαρμογή του Προ-Σόκ Μοντέλου. Γι' αυτό δικαιολογημένα κάποιοι που έχουν ασχοληθεί με το θέμα το ονομάζουν το “Μεγάλο Πείραμα” που δουλεύει ως τις μέρες μας και η εφαρμογή του, με κάποιες παραλλαγες, αποτελεί πάγια σταθερά διατήρησης του καπιταλιστικού συστήματος.
Mε το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου στην Ελλάδα το 1949 οι ΗΠΑ είχαν εδραιωθεί τόσο στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο όσο και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή (κάτι που αδυνατούσε να πράξει πια η Βρετανία, αφήνοντας ωστόσο τις Ιμπεριαλιστικές και διοικητικές παρακαταθήκες της και δικαιώματα στους “Ιμπεριαλιστικούς - βιολογικούς κληρονόμους” της. Η “περιουσία της οικογένειας” είχε διασφαλιστεί.
Μέχρι τις μέρες μας με εξαίρεση τον Αραβοισραηλινό πόλεμο (;) των έξι ημερών, το παλαιστηνιακό ζήτημα και το Ελληνοτουρκικό, όλα τελούσαν υπό πλήρη έλεγχο.Η εφαρμογή των πτυχών του μοντέλου όπου αυτό ήταν απαραίτητο εξασφάλιζε την ποθητή “σταθερότητα”.
Μετάλλαξη του Καπιταλισμού από ΚρατικοΚεντρικό σε ΕταιρικοΚεντρικό
Από την δεκαετία του 70 κυρίως και μέσα στα πλαίσια του άκρατου φιλελευθερισμού η κρατική εξουσία αρχίζει να περνά σταδιακά στα χέρια του κεφαλαίου και των πολυεθνικών μιας και αποτελούν το φυσικό περιβάλλον της ιδεολογίας. Έτσι ενώ μέχρι τώρα οι κεφαλαιοκράτες και οι τεχνοκράτες στελέχωναν τις δομές του κράτους τώρα οι ίδιες οι κρατικές δομές ενσωματώνονταν στα σχέδια τα ιδιωτικά. Παρακάμπτοντας συντάγματα, θεσμούς και νόμους η φιλελεύθερη διαχείρηση εγγυόταν απεριόριστη οικονομική πρόσβαση σε πηγές που ήταν δύσκολο έως αδύνατον να ελεγχθούν.
Κάτι παρόμοιο είχε δοκιμαστεί τόσο από τους συμμάχους όσο και από τους Γερμανούς στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου με περιορισμένες όμως δυνατότητες και με ανύπαρκτα δίκτυα στην ουσία. Βέβαια οι Αμερικάνοι το έστησαν στην πρωτόλια μορφή του εκμεταλλευόμενοι τα δίκτυα της Μαφίας, στα οποία πέτυχαν πρόσβαση κατά τον πόλεμο. Στο εσωτερικό των καπιταλιστικών χωρών η σταδιακή μετάλλαξη είχε σαν πεδίο εφαρμογής τον χώρο των Μυστικών Υπηρεσιών όπου ολόκληρα τμήματα αυτονομούνταν χρηματοδοτούμενα από ιδιωτικούς χώρους οπότε η μετέπειτα εξάρτηση αυτών των τμημάτων ήταν αναμενόμενη. Αποτέλεσμα των συνεχών “ αναίμακτων επιτυχιών” με μηδαμινό έως καθόλου κόστος ήταν η υπερκάλυψη του κράτους από το παρακράτος και κατ' επέκταση από τις πολυεθνικές.
Στο εξωτερικό και μέσα στα πλαίσια του δόγματος του Σόκ ολόκληρα κράτη αναγκάζοταν να χτίζουν την οικονομία τους πάνω στο σαθρό οικοδόμημα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του ιδιωτικού κεφαλαίου στέλνοντας στο τέλος τον λογαριασμό στους Λαούς τους. Δεδομένου ότι και ο πυρήνας των κρατών της ΕΕ λειτουργεί με το παραπάνω μοντέλο υποτέλειας κυρίως των ασθενέστερων κρατών-μελών η οποιαδήποτε αναφορά σε ΗΠΑ και ΕΕ θα έχει να κάνει με το διεθνές κεφάλαιο, το οποίο στην σύγχρονη εποχή αποτελεί προέκτασή τους.
Η δυαδική υπόσταση της Ελλάδας
Με την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ ,και μετά στην ΕΕ, η χώρα ήταν αναγκασμένη να λειτουργεί ως φορέας υλοποίησης δύο καπιταλιστικών στρατηγικών ,των ΗΠΑ και της ΕΕ,που κατά καιρούς συγκλίνουν ή αποκλίνουν.Στις μέρες μας αυτή η σχέση αγάπης -μίσους είναι πιο ορατή απο ποτέ.
Είναι αλήθεια ότι με την δημιουργία της ΕΕ άρχισε να διαταρράσεται η παντοδυναμη κυριαρχία των ΗΠΑ στην Ευρώπη και κυρίως η πρόσβασή τους στην “παραδοσιακή πηγή” τροφοδότησής τους, την περιοχή της Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, όπου υπάρχουν και τα τελευταία πετρελαικά κοιτάσματα, άμεσα προσβάσιμα στις ΗΠΑ.
Το κενό κυριαρχίας καλύφθηκε μέσα από τις δομές ισχύος του ΝΑΤΟ, υπο τις διαταγές του οποίου η Ελλάδα διατελλέι πολύ πρίν γίνει μέλος της ΕΕ. Μέσω των αγορών που σε μεγάλο βαθμό κατευθύνονται απο τις ΗΠΑ και δευτερευόντος μέσω των δομών του ΝΑΤΟ η Ελλάδα έχει μετεξελιχθεί στον υπέρτατο μοχλό πίεσης της ΕΕ με απώτερο σκοπό ίσως και τον αφανισμό της.
Η Ελλάδα όπως είπαμε και παραπάνω αποτελούσε και αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεωστρατηγικό παράγοντα “φιλέτο” τόσο για τα συμφέροντα των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ και αυτός είναι ο λόγος που η Ελλάδα θα είναι η τελευταία που θα “κλείσει την πόρτα” στον σχηματισμό της ΕΕ και του ΝΑΤΟ μέσα στα καθιερωμένα πλαίσια του καπιταλισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι όλες οι επεμβάσεις από την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας μέχρι τον βομβαρδισμό της Λιβύης είχαν ώς βασικό γεωστρατηγικό φορέα τις βάσεις στην Ελλάδα.
Η επίμονη στάση των ΗΠΑ-ΕΕ - Περιφερειακών Σερίφηδων στην Μεσόγειο και Μέση Ανατολή και η ελεγχόμενη κάθοδος του Δράκου.
Η πρωτοφανή κατασπατάλιση των παγκόσμιων ενεργειακών αποθεμάτων από το κεφάλαιο έχει οδηγήσει την τελευταία περίοδο στην συσσώρευση ισχυρών εφεδρειών απο ΗΠΑ-ΕΕ στην περιοχή της Μεσογείου και Μεσης Ανατολής. Το ενδιαφέρον της Ρωσίας στην περιοχή δεν είναι μικρότερο.
Η επίδοση των ΗΠΑ σε επιθετικές τακτικές εξαιρετικά περιορισμένου βαθμού (Λιβύη, Αίγυπτος, Συρία) δείχνει με τον καλύτερο τρόπο την οικονομική και στρατιωτική αδυναμία της υπερδύναμης να ανταπεξέλθει στα “παραδοσιακά καθήκοντά”της. Η οικονομική αποσύνθεση που μαστίζει τις ΗΠΑ από το 2008 και η στρατιωτική υπερεκστρατεία σε Ιράκ και Αφγανιστάν έχουν περιορίσει ορατά τον ρόλο των ΗΠΑ, στρέφοντας το βλέμμα τους σε όσο το δυνατόν ολιγοέξοδες επιχειρήσεις και ελάχιστη στρατιωτική παρέμβαση επί εδάφους. Η ενίσχυση(ούτε καν δημιουργία) συνθηκών εξέγερσης και εμφυλίου πολέμου αποτελούν τις τακτικές παρέμβασης στην παρούσα φάση προτάσοντας αυτή ως θέση η πάλαι ποτέ υπερσύγχρονη υπερδύναμη.
Για τους παραπάνω λόγους, αλλά σε μικρότερη σαφώς κλίμακα, η ΕΕ έχει περιοριστεί στην διεξαγωγή ενός οικονομικού πολέμου χωρίς να λείπουν οι στρατιωτικές παρεμβάσεις της μέσω των μηχανισμών του ΝΑΤΟ. Να μην ξεχνάμε ότι η πολεμική εμπειρία της Ευρώπης (εκτός συνεργασιών) μετα τον Β Π.Π είναι ανύπαρκτη γι αυτό και η καθιερωσή της στον ρόλο του μόνιμου συνεργάτη.
Η οικονομική εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα και εν μέρει της ΕΕ, είχε σαν αποτέλεσμα την διείσδυση του Κινέζικου κεφαλαίου στην Ευρώπη με μια ιδιαίτερη προτίμηση στην Ελλάδα. Η παραχώρηση έστω και οικονομικών ερεισμάτων στο μαλακό υπογάστροιο της υπερδύναμης είναι ίσως ένα άλλο στοιχείο της δύσκολης θέσης στην οποία βρίσκονται οι ΗΠΑ.
Δεδομένου ότι η Ρωσία, πιο παραδοσιακός παίκτης στον χώρο της Ευρώπης απ' οτι η Κίνα, έχει περιοριστεί προς το παρόν στο ρόλο ισορροπιστή και δευτερευόντος στο ρόλο υποστηρικτή Συρίας και Ιραν, μπερδεύει τα πράγματα.Η γενική εντύπωση που υπάρχει όμως είναι η καθολική συντήρηση δυνάμεων με ταυτόχρονη υπερπροσπάθεια στο μέτωπο της πληροφόρησης παρέχοντας προβάδισμα στο πεδίο της μάχης.
Η υπομονή των βασικών παικτών δεν συμβαδίζει όμως με την ανυπομονησία των περιφερειακών παικτών, κυρίως της Τουρκίας, η οποία χτίζοντας τα τελευταία χρόνια το προφιλ του τοποτηρητή και ηγετίσκου και θεωρώντας ότι είναι σε θέση τώρα να συνδιαμορφώσει καταστάσεις αυτονομείται μερικώς, μη αντιλαμβανόμενη ότι αν ο ρόλος της Ελλάδας είναι αυτός του μοχλού πίεσης στην ΕΕ, ο δικός της είναι αυτός του μοχλού πίεσης στην Μέση Ανατολή και Μεσόγειο χωρίς περαιτέρω αρμοδιότητες.
Ζητούνται αδέσμευτες και αυθόρμητες Επαναστάσεις.
Μια μεγάλη αλήθεια που γνωρίζουμε ως τώρα είναι ότι ο καπιταλισμός, δεδομένου και των εργαλείων του, μπορεί να αφομοιώνει αλλοτριοτικές τάσεις που συμβάινουν στο εσωτερικό του και να τις χρησιμοποιεί ως όπλα του με μεγάλη αριστοτεχνία.
Τον τελευταίο καιρό οι Λαοί των χωρών της Μέσης Ανατολής έχουν μετακινηθεί από το στρατόπεδο του φονταμενταλισμου ως τρόπο απελευθερωτικών διεκδικήσεων στο στρατόπεδο των κινηματων και εμφύλιων συρράξεων. Η διαφορά τώρα είναι ότι το απευλευθερωτικό έχει μεγαλύτερη δόση ταξικού αγώνα και συνδέεται με πανανθρώπινες και λαικες αξίες. Παρόλα αυτά γεννιέται το ερώτημα κατα πόσο αυτά τα κινήματα είναι αυθόρμητα και σε ποιό βαθμό αδέσμευτα.
Όπως αναφέραμε και παραπάνω οι κυρίαρχες δυνάμεις του δυτικού κόσμου έχουν συμπτυχθεί κάνοντας συντήρηση δυνάμεων προφανώς στρέφοντας μάλλον προσωρινά την προσοχή τους σε παρεμβατικές επιχειρήσεις με λιγότερο κόστος οικονομικό και στρατιωτικό. Ιστορικά, μέσα στα πλαίσια του Σόκ, οι εξεγέρσεις και τα κινήματα αποτελούσαν λύσεις για την διατήρηση του καθεστώτος, αλλά μέχρι εκεί γιατί οι εμφύλιοι κοστίζουν και σε χρήμα και σε χρόνο.
Στην περίπτωση της Αιγύπτου οι κυρίαρχες Δυτικές δυνάμεις πιάστηκαν στον ύπνο και μόνο η δουλειά και οι διασυνδέσεις που είχαν δημιουργήσει τα προηγούμενα χρόνια, κυρίως με τον στρατό, ισορρόπησε κάπως την κατάσταση προς όφελος τους χωρίς να τους ικανοποιεί απαραίτητα η άνοδος των Αδελφών Μουσουλμάνων στην εξουσία. Εδώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το στοιχείο της ταξικής συνείδησης το οποίο ξεπήδησε αυθόρμητα και δημιούργησε προτετελεσμένο γεγονός.
Στην περίπτωση της Λιβύης τον πρωτεύοντα ρόλο τον έπαιξε η Γαλλία λόγω των συμφερόντων της στη χώρα. Πρόκειται καθαρά για περίπτωση ηγέτη που χάνει τα λαικά ερίσματα (και ο Καντάφι είχε πολλά) και γίνεται βορρα στις “απελευθερωτικές δυνάμεις” του καπιταλισμού.Κι δώ τα ίχνη της ταξικότητας χαραχθηκαν καθαρά αν και φαινομενικά νικητής ειναι ο καπιταλισμός.
Η περίπτωση της Συρίας είναι πιο πολύπλοκη γιατί μπαίνει και ο παράγοντας Ρωσία, της οποίας η Συρία αποτελέι την μοναδική βάση στην Μέση Ανατολή και το ενδιαφέρον της είναι μεγάλο. Και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις οι προσπάθειες για στρατιωτική εισβολή ήταν σχεδον ανύπαρκτες.
Σύμφωνα μ όλα τα παραπάνω το καπιταλιστικό σύστημα μετά από τα ισχυρά πλήγματα που έχει δεχθεί βρίσκεται σε θέση άμυνας με σοβαρή όμως προοπτική αντεπίθεσης. Μέσα στα πλαίσια επιβίωσης του προσπαθεί να χειραγωγήσει κινήματα ακόμα και εμφύλιες διαμάχες. Πως όμως είναι δυνατόν να το κάνει αυτό όταν τα υποκείμενα των παραπάνω αγωνίζονται για αξίες και ιδανικά εκ διαμέτρου αντίθετα απ αυτά που πρεσβεύει ο ίδιος ο καπιταλισμός;
Δημοσίευση σχολίου