18 Απρίλη 1944: Ο ΕΛΑΣ Καισαριανής ματαιώνει τα σχέδια των ταγματασφαλιτών για να εγκατασταθούν στην πόλη

Σαν σήμερα, το 1944, η ηρωική ανταρτομάνα Καισαριανή δίνει ένα καλό μάθημα στα γερμανοντυμένα καθάρματα του Πλυτζανόπουλου, που είχαν πρόθεση να εγκατασταθούν στο κέντρο της πόλης, σε μια προσπάθεια των ταγματασφαλιτών να ανακόψουν το συνεχώς διογκούμενο αντιστασιακό κίνημα.

Το πώς εξελίχτηκε το συγκεκριμένο γεγονός το παρακολουθούμε μέσα από ένα απόσπασμα του βιβλίου του Ορέστη Μακρή «Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας»:

Στη λεωφόρο της Καισαριανής, απέναντι απ’ το γυμναστήριο της «Νήαρ Ηστ», είναι το σχολείο του Βενιζέλου.

Μέχρι το Φλεβάρη του 1944, στρατωνίζονταν Γερμανοί. Στο τέλος Φλεβάρη έφυγαν και έμεινε το σχολείο άδειο.

Ύστερα απ' τo ισχυρό χτύπημα που δέχτηκαν οι γερμανοί και οι γερμανοτσολιάδες στη μάχη των 5 κρεμασμένων (5.4.44) αποφάσισαν να εγκαταστήσουν μόνιμα, το βράδυ της 18.4.44, ένα λόχο ταγματαλητών και δύναμη της Ειδικής Ασφάλειας (χωροφυλακής) στο άδειο σχολείο. Την πληροφορία αυτή την πήραμε απ’ τα ανώτερα κλιμάκια του 2ου γραφείου πληροφοριών του ΕΛΑΣ απ’ το πρωί,

Η είδηση ήταν συγκλονιστική!

Την τεράστια σημασία της αντιληφτήκαμε όλοι μας αμέσως. Αν πράγματι κατόρθωναν να εγκαταστήσουν αυτές τις δυνάμεις στο σχολείο μόνιμα. τότε θα ήταν πλέον ΑΔΥΝΑΤΟ ν’ αναπτυχθεί ένοπλος και μαζικός αγώνας στη συνοικία. Με την πρώτη επίθεση των εχθρικών δυνάμεων μέσα κι έξω απ’ την Καισαριανή, θα παρέλυε κάθε αντίστασή μας. Θα ήταν αδύνατο να ελιχθούν οι δυνάμεις μας μέσα στα στενά της συνοικίας και θα είμαστε υποχρεωμένοι, για ν’ αποφύγουμε τη συντριβή μας, ν' απομακρυνθούμε από τη «φάκα», που μας έστηναν. Έτσι μ' αυτό το «σύστημα» θα προχωρούσαν και στις άλλες συνοικίες με αποτέλεσμα να λυγίσουν «προσωρινά» την αντίσταση του λαού μας και του ΕΛΑΣ, με ανυπολόγιστα θύματα σε ομήρους, εκτελέσεις, συλλήψεις κλπ.

Χωρίς να χάσουμε καιρό, κινητοποιούμε όλες τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ και μπαίνουμε σε επιφυλακή. Παράλληλα οι πολιτικές οργανώσεις, με τηλεβόες (χωνιά) καλούν σε συναγερμό και γενικό ξεσήκωμα τo λαό της Καισαριανής. Μέσα σε λίγες ώρες, οργανώνεται διαδήλωση και συγκέντρωση των καισαριανωτών, μπροστά στο αστυνομικό τμήμα. Ξεσπούν διαμαρτυρίες και κατάρες ενάντια στους δολοφόνους ταγματαλήτες και εκδηλώνουν την απόφασή τους να μην αφήσουν τους γερμανοτσολιάδες να πραγματοποιήσουν το σχέδιό τους και χυθεί αθώο αίμα στη συνοικία.

Αυτή η αποφασιστική διαμαρτυρία του λαού της Καισαριανής και το γεγονός ότι ο εχθρός είχε χάσει το στοιχείο του αιφνιδιασμού, δημιούργησαν αμφιβολίες στους γερμανούς και το επιτελείο του Πλυτζανόπουλου για την επιτυχία του εγχειρήματος τους. Το σούρουπο ήρθε ένα αυτοκίνητο με γερμανούς αξιωματικούς και δυο «Ελληνες» (αξιωματικούς επίσης), μπήκαν στο σχολείο κι έκαναν ένα είδος ανίχνευσης για τη δυνατότητα πραγματοποίησης του σχεδίου τους,
Τα χωνιά γύρω από το σχολείο, χαλούσαν τον κόσμο απ’ τα συνθήματα, Οι Γερμανοί μπήκαν πάλι στο αυτοκίνητο κι έφυγαν.

Πραγματοποιούμε συνεργασία έκτακτη με τη διοίκηση του συντάγματος και μελετάμε την επικίνδυνη κατάσταση που δημιουργήθηκε. Η πρώτη απόφασή μας είναι ότι πρέπει με κάθε θυσία να χτυπήσουμε μ' όλες τις δυνάμεις τη νύχτα και να χαλάσουμε τα σχέδια τους, την ώρα ακριβώς που θα επιχειρούσαν να μπουν στο σχολείο. Αποφασίσαμε και για τη διάταξη των δυνάμεων μας, έτσι που και το χτύπημα να είναι ισχυρό και η κάλυψη των τμημάτων μας από κύκλωση να είναι εξασφαλισμένη ικανοποιητικά. Ετοιμαστήκαμε και περιμέναμε.

Και να μέσα στη νύχτα έρχεται στο σταθμό διοίκησης του τάγματος ο Λεωνίδας Σιδέρης (Μπαλωμένος) καπετάνιος του λόχου Άνω Καισαριανής και αναφέρει, ότι δυο στελέχη μας και τρεις μαχητές, ο Σπόρος Μήλας, ο Μαραμπότας, ο Στέλιος Διαμαντόπουλος, ο Ντέρης (φοιτητής) και μια κοπέλα, έχουν λίγους δυναμίτες και μπορούν να μπουν στο σχολείο και να το τινάξουν στον αέρα, πριν έρθουν οι γερμανοτσολιάδες και ζητάει την άδεια για την ανατίναξη... Του απάντησα: «Και το ρωτάς; Γρήγορα και χωρίς, να πείτε τίποτε σε κανέναν άλλο ξεκινήστε...».

Πραγματικά στις 12 τα μεσάνυχτα περίπου, ακούστηκε η ισχυρή έκρηξη. Οι δυο ελασίτες Στ. Διαμαντόπουλος - Μήλας, είχαν μπει απ' τα παράθυρα μέσα στο σχολείο κι έβαλαν τους δυναμίτες κάτω από τη σκάλα, οι άλλοι τρεις κρατούσαν «τσίλιες». Αλλά επειδή ήταν λίγοι οι δυναμίτες και δεν υπήρχε χρόνος και κατάλληλα εργαλεία για να τοποθετηθούν μέσα στη μάζα του μπετόν - αρμέ. το αποτέλεσμα της έκρηξης ήταν να καταστραφεί μερικώς, μόνο το κλιμακοστάσιο. Κι αυτό όμως ήταν αρκετό!

Από την έκρηξη ξύπνησε και ξεσηκώθηκε ολόκληρη η Καισαριανή. Ο Πλυτζανόπουλος και το επιτελείο του, πληροφορήθηκαν αμέσως τo γεγονός και πίστεψαν πως είχαμε υπονομεύσει ολόκληρο το σχολείο. Φοβήθηκαν και παραιτήθηκαν οριστικά απ’ τα σχέδιά τους, για μόνιμη εγκατάσταση στα σχολείο... Έμεινε πάλι άδειο, περίμενε κι αυτό τη λευτεριά, για ν’ ακούσει πάλι τις χαρούμενες φωνές των παιδιών.

Έτσι ξεπέρασε η Καισαριανή το πιο θανάσιμο κίνδυνο που αντιμετώπισε σ’ όλη τη διάρκεια των αγώνων της κατοχής και που θα είχε, αν πετύχαιναν οι εχθροί, σοβαρό» αντίχτυπο σ' ολόκληρο τον ένοπλο και μαζικό αγώνα της Αθήνας.

Η Καισαριανή βρισκόταν τότε στην πρωτοπορία κι έδινε τον τόνο και τον παλμό στον αγώνα γιο τη λευτεριά στη μαχόμενη Αθήνα.