Καπιταλιστική κρίση, Αντι-ΕΕ πάλη και κομμουνιστική προοπτική

του Βασίλη Γάτσιου

KΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ:ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ TON ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ

Η φτώχεια, η ανεργία, η πείνα και η εξαθλίωση που υπάρχει στη χώρα και στον πλανήτη μας έχει οξυνθεί απότομα τα πέντε τελευταία χρόνια  εξαιτίας της διεθνούς δομικής καπιταλιστικής κρίσης που ζούμε.

Όμως οι καπιταλιστικές κρίσεις δεν είναι ούτε τυχαία ούτε ουρανοκατέβατα γεγονότα.

Αποτελούν σύμφυτο στοιχείο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Επιδρούν με δυναμικό τρόπο στην ανάπτυξή του,  όχι  με έναν εξελικτικό τρόπο  συσσώρευσης κάποιων ποσοτικών αλλαγών, άλλα  μέσα από ασυνέχειες , τομές ,ριζικές ανασυγκροτήσεις, ποιοτικές  βαθμίδες και στάδια  έτσι ώστε να διατηρείται  η “συνέχεια”  του εκμεταλλευτικού του χαρακτήρα.

Όλες οι κρίσεις δομικού χαρακτήρα είναι ίδιες άλλα και ποιοτικά διαφορετικές.

Είναι ίδιες  γενικά αφού πηγή τους έχουν τη σύγκρουση ανάμεσα στις παραγωγικές δυνατότητες της σύγχρονης εργασίας και στον οπισθοδρομικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, την πάντα παρούσα πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους, η οποία στην κάθε κρίση από τάση γίνεται πραγματική και απότομη πτώση του ποσοστού κέρδους. Είναι όμως και ποιοτικά διαφορετικές.  Άρα προκύπτει το ερώτημα: σε τι διαφέρει ποιοτικά η κρίση που βιώνουμε σήμερα από τις προηγούμενες δομικές καπιταλιστικές κρίσεις;

Η απάντηση του ερωτήματος αυτού έχει τεράστια πρακτική αξία γιατί καθορίζει τη στρατηγική και την τακτική των πολιτικών οργανώσεων και των κομμάτων της Αριστεράς. Στην απάντηση  αυτή θα προσπαθήσω να συμβάλλω καταθέτοντας τις παρακάτω σκέψεις.

Η ταξική πάλη και η δυναμική της επέτρεψαν στον καπιταλισμό μέσα από τις  προηγούμενες κρίσεις  να  αφομοιώσει – εσωτερικεύσει  πρόσκαιρα, και σε ένα βαθμό, τις αντιθέσεις ανάμεσα στις παραγωγικές δυνάμεις που ο ίδιος επαναστατικοποιούσε και τις  εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα:

Στην πρώτη μεγάλη ιστορική κρίση του καπιταλισμού της περιόδου 1873-1895  ο ηλεκτρισμός, ο σιδηρόδρομος, οι μηχανές εσωτερικής καύσης, η μαζική παράγωγη χάλυβα που έδωσε τεράστια ανάπτυξη στην παραγωγή μέσων παραγωγής, “χωνεύτηκαν” στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής με μια σχετικά χαμηλή καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, πρωτίστως της εργατικής δύναμης και οδήγησαν στο πέρασμα από το στάδιο του ελεύθερου ανταγωνισμού στο στάδιο του μονοπωλιακού καπιταλισμού.

Στη δεύτερη μεγάλη καπιταλιστική κρίση της περιόδου 1929-1945 ο καπιταλισμός κατόρθωσε  να εσωτερικεύσει και να αφομοιώσει την ποιοτική  ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας (ναυπηγική, αεροναυπηγική, επικοινωνίες κλπ).

Κατόρθωσε να “εξισορροπήσει” την αντίθεση ανάμεσα στην αναζήτηση του μέγιστου κέρδους και την πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους και να ξεπεράσει την κρίση προσωρινά, με τη μετάβαση από την απόλυτη στη σχετική υπεραξία, σαν κυρίαρχη μορφή εκμετάλλευσης, με την τεράστια καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων μέσα από  το β παγκόσμιο πόλεμο και το πέρασμα στο στάδιο του ΚΜΚ. Με την νεοαποικιοκρατία και την εκμετάλλευση των πρώτων υλών των χωρών της καπιταλιστικής περιφέρειας, με την ανάδειξη του Τεϋλορισμού -Φορντισμού ως ηγεμονικού παραγωγικού μοντέλου. Με την εμφάνιση  του Κευνσιανου μοντέλου της κρατικής παρέμβασης και το λεγόμενο  κράτος πρόνοιας στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες.

Στην τρίτη μεγάλη δομική κρίση στην ιστορία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής το 1973, η οποία ξέσπασε μετά τη λεγόμενη χρυσή εποχή του καπιταλισμού από το 1945 έως το τέλος της δεκαετίας του 1960, η θυελλώδης ανάπτυξη της επιστήμης και η μαζική είσοδος στην  παραγωγή  του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η ανάπτυξη  της βιοτεχνολογίας, των  οπτικών ινών και άλλων... Η συνέχεια στην ιστοσελίδα μας