Το πρόσφατο επεισόδιο με το χρέος της Αργεντινής κατέδειξε σειρά πραγμάτων που έχουν σημασία για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και για την Ελλάδα ως υπερχρεωμένη χώρα.
Η Αργεντινή συνεχίζει να έχει προβλήματα από τη στάση πληρωμών του 2001, αλλά τα προβλήματά της δεν έχουν καμία σχέση με τις ανερμάτιστες υπερβολές που ακούγονται στα ελληνικά ΜΜΕ, συχνά από επίσημα χείλη. Η αντιμετώπιση του χρέους της με δύο επιθετικούς διακανονισμούς το 2005 και το 2010 μόνο ως επιτυχία μπορεί να χαρακτηριστεί από την πλευρά της πραγματικής οικονομίας. Χωρίς το άχθος του χρέους, η χώρα απέφυγε τις πολιτικές λιτότητας και έζησε μια δεκαετία ταχύτατης ανάπτυξης διπλασιάζοντας το ΑΕΠ και μειώνοντας δραματικά την ανεργία.
Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι σήμερα κοντά στο μηδέν, ενώ υπάρχει ζήτημα πληθωρισμού. Τα προβλήματα αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό κοινά για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες και δεν είναι ακόμη κρίσιμα, ενώ οφείλονται και στην επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας. Η Αργεντινή αντιμετωπίζει επίσης πρόβλημα διαρροής χρηματικών κεφαλαίων, καθώς υπάρχει έντονη δυσπιστία προς το τραπεζικό σύστημα στα μεσαία στρώματα που κατέχουν αποταμιεύσεις. Το κυριότερο δομικό πρόβλημα της οικονομίας της, όμως, είναι η παρατεταμένη αδυναμία του δευτερογενούς τομέα. Η χώρα χρειάζεται συντεταγμένη βιομηχανική πολιτική, αντί να προσπαθεί να γίνει αρεστή στις διεθνείς χρηματαγορές για να επιστρέψει ως «φυσιολογικός» παίκτης.
Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι απολύτως δυσλειτουργικό και εχθρικό προς τις υπερχρεωμένες χώρες. Ενα βασικό θεσμικό πρόβλημα είναι η απουσία ενιαίου πτωχευτικού νομικού πλαισίου για τον κρατικό δανεισμό. Οι αναπόφευκτες χρεοκοπίες αντιμετωπίζονται ως θέματα ηθικής τάξεως και πολιτικής διαπραγμάτευσης, ενώ οι χρεοκοπίες εταιρειών και ατόμων θεωρούνται φυσιολογικά φαινόμενα της καπιταλιστικής οικονομίας και αντιμετωπίζονται με νομικό καθεστώς το οποίο παρέχει κάποια προστασία στον δανειζόμενο. Σε πλήρη αντίθεση, το δίκαιο της Νέας Υόρκης και της Αγγλίας, τα οποία κατά κανόνα παρέχουν το πλαίσιο του διακρατικού δανεισμού, προστατεύουν κυρίως τα συμφέροντα του δανειστή.
Η στάση των δικαστικών μηχανισμών των ΗΠΑ και ειδικά του δικαστή Γκρίεζα στο θέμα της Αργεντινής μόνο ως καταστροφική μπορεί να χαρακτηριστεί. Η ερμηνεία που δόθηκε στη ρήτρα ίσης μεταχείρισης (pari passu) είναι πρωτοφανής και απίστευτη. Είναι δυνατόν να θεωρείται ίση μεταχείριση η ουσιαστική απαγόρευση αποπληρωμής της τεράστιας πλειοψηφίας των δανειστών που έχουν αποδεχθεί τον διακανονισμό, αν δεν πληρωθεί παράλληλα και η ελάχιστη μειοψηφία των αισχρών κερδοσκόπων που αγόρασαν χρέος σε εξευτελιστικές τιμές στη δευτερογενή αγορά; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για τη δικαιοδοσία των βρετανικών και αργεντίνικων δικαστηρίων τα οποία φυσικά έχουν τον λόγο για χρέος σε ευρώ και πέσο; Πώς θα λειτουργήσουν οι διεθνείς τράπεζες, οι οποίες συχνά έχουν ταυτόχρονες και παράλληλες υποχρεώσεις σε διαφορετικά νομικά συστήματα;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Αργεντινή είχε νομικά, ηθικά, οικονομικά και πολιτικά ερείσματα για να αρνηθεί τις πληρωμές προς τους κερδοσκόπους. Αν δεν επέλθει συμβιβασμός τις επόμενες εβδομάδες, η άρνηση πληρωμών θα επεκταθεί και σε άλλες υποχρεώσεις της, παρά τη δηλωμένη θέλησή της να πληρώσει. Ακόμη πιο επικίνδυνη όμως είναι η πόρτα που άνοιξε για κάθε είδους κερδοσκόπους που κατέχουν χρέος υπερχρεωμένων χωρών να προχωρήσουν και αυτοί σε επιθετικές διεκδικήσεις, για παράδειγμα μέσω της ενεργοποίησης των ρητρών κινδύνου ή άλλων παραγώγων. Οσον αφορά τώρα τις ίδιες τις ΗΠΑ, η προοπτική να αποφεύγεται το δολάριο ως νόμισμα διεθνούς δανεισμού είναι εμφανής. Ακόμη και το ΔΝΤ έχει συνειδητοποιήσει τους τεράστιους κινδύνους που ενέχει η ανεκδιήγητη απόφαση του Γκρίεζα και ζητάει συμβιβασμό και κινήσεις προς διαμόρφωση λειτουργικού νομικού πλαισίου. Συμβιβασμός ίσως υπάρξει, αλλά λειτουργικό πλαίσιο είναι άκρως απίθανο να προκύψει στις σημερινές συνθήκες.
Και η Ελλάδα; Κατ’ αρχάς πρέπει να ειπωθεί ότι η ελληνική κρίση αποδεικνύεται βαθύτερη και χειρότερη αυτής της Αργεντινής εν πολλοίς, διότι η Ελλάδα διάλεξε τον δρόμο της εσωτερικής υποτίμησης, της παραμονής στο ευρώ με οποιοδήποτε κόστος, της εξυπηρέτησης του χρέους υπό την καθοδήγηση των δανειστών και της επιβολής θηριώδους λιτότητας. Η διαχείριση του ελληνικού χρέους την περίοδο αυτή δείχνει τακτική δεξιότητα, αλλά και βαθιά στρατηγική αδυναμία. Από πλευράς τακτικής, το ελληνικό χρέος επιμηκύνθηκε και το μέσο επιτόκιο μειώθηκε σημαντικά, άρα η άμεση πίεση στην οικονομία ελαττώθηκε. Αλλά από πλευράς στρατηγικής, τα πράγματα έγιναν τραγικά λόγω της συντριβής του ΑΕΠ, της τεράστιας ανεργίας, του καταστροφικού πλήγματος στον παραγωγικό ιστό, της πτώσης των εισοδημάτων, της αδυναμίας των εξαγωγών, της μετανάστευσης των εξειδικευμένων, της καταρράκωσης των επενδύσεων, της έλλειψης πιστώσεων και ούτω καθεξής. Το χρέος είναι μη βιώσιμο με την ουσιαστική έννοια της τροχοπέδης στην ανάπτυξη λόγω της πολιτικής που επιβάλλει η εξυπηρέτησή του.
Η Ελλάδα χρειάζεται βαθιά διαγραφή, απαλλαγή από τη λιτότητα και πραγματικές πολιτικές ανάπτυξης. Ο σημερινός δρόμος είναι αυτός της εθνικής, κοινωνικής, ιστορικής αποτελμάτωσης. Το ελληνικό χρέος είναι όμως κυρίως προς επίσημους δανειστές, με εξαιρετικά αυστηρό νομικό πλαίσιο, πράγμα που αποτελεί ακόμη ένα στρατηγικό λάθος. Για να έχει αποτελέσματα η αναπόφευκτη αναδιάρθρωση, θα πρέπει να υπάρξει σύγκρουση με την Ε.Ε. και την ΟΝΕ. Κι εδώ επίσης το παράδειγμα της Αργεντινής είναι καθοριστικό. Θα θέσει, επιτέλους, τους δικούς της όρους στους δανειστές κάποια ελληνική κυβέρνηση; Θα βάλει πρώτα την αξιοπρέπεια και την ευημερία του ελληνικού λαού ύστερα από τέσσερα χρόνια καταστροφής; Αναμένουμε με ανυπομονησία.
* Ο κ. Κώστας Λαπαβίτσας είναι καθηγητής Οικονομικών στη σχολή SOAS του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
+ σχόλια + 15 σχόλια
Ο λαος μας δεν εχει κανενα συμφερον να διαλεξει ιμπεριαλιστικο στρατοπεδο. Πρεπει να αγωνιστει κατω απο την δικη του ταξικη σημαια με τελικο στοχο την αλλαγη ταξης στην εξουσια. ολα τα υπολοι πα ειναι παιχνιδια τμηματων της αστικης ταξης με διαφορετικα συμφεροντα.
μπραβο χαζοπουλη! ωραια σκεψη! με το μαιλη του κκε κοιμασαι καθε βραδυ;
μεχρι να γινει η αλλαγη ταξης θα σε χαλαγε μια διαγραφη του χρεους σε 50-60% μπας και τροφοδοτησεις κανενα ασφαλιστικο ταμειο ηλιθιε;
4.31 διαγραφη χρεους εχει γινει ξανα και κουρευτηκανε και τα αποθεματικα των ταμειων. Οσο ειμα στε στην Ε.Ε και τα μεσα παραγωγης ανηκουνε στους καπιταλιστες σωτηρια για τον λαο δεν υπα ρχει. τα υπολοιπα εξυπηρετουνε τμηματα της αστικης ταξης με διαφορετικα συμφεροντα. Το παραδειγμα της αργεντινης ειναι πολυ χαραχτηριστικο σχετικα
4.31 μου αρεσει που απαντας και με δηθεν σοβαρο τροπο:
1. σου μιλησα εγω για το κουρεμα των αποθεματικών των ταμειων που εγινε το 2011 απο τον βενιζελο;
2.αυτο λεει το αρθρο του λαπαβιτσα; αυτο καταλαβες χαζοβιολη με το μυαλο του μαιλη που κουβαλας;
3. βλαξ η Αργεντινή τα λεφτα που ζητουσαν το 9% των δανειστων που ήθελαν ολα τα χρηματα πισω η Αργεντινή τα ειχε αλλα δεν τα εδωσε. μπηκες ή εχεις χαζεψει τελειως;.Ηι συμπαρασταση του κοσμου στους δρομους δε σου λεει τιποτα;
4. με το λογικη του κκε μεχρι να ερθει (αν ερθει) η λαικη εξουσια η ελλαδα του σαμαρα θα πληρωνει κανονικα το 100% του χρεους. Αυτο κανει σημερα
Αλλα ειπαμε κανουμε πλατες στην κυβερνηση.
9.25 ο λαος της αργεντινης ειναι σε εξαθλιωση. απλα αυτην την στιγμη τσακωνονται τμηματα της αστικης ταξης με διαφορετικα συμφεροντα. οσο τα μεσα παραγωγης ειναι στους καπιταλιστες λυση για τον λαο δεν υπαρχει. και με την λογικη που κουβαλατε κανετε πλατες στον καπιταλισμο να υπαρχει για παντα. Αν η εκλογες αλλαζανε κατι οι καπιταλιστες θα της ειχανε καταργησει
9.25 αληθεια γιατι το λες κουρεμα βενιζελου και οχι ΠΑΣΟΚ.
9.36 ξανα λες βλακειες! λες : ο λαος της αργεντινης ειναι σε εξαθλιωση.
ο λαος της αργεντινης πριν το 2001 ηταν σε μεγαλυτερη ή μικροτερη εξαθλιωση; πριν και μετα τη σταση πληρωμων
ο λαος της ελλαδας πριν το 2010 ηταν σε μεγαλυτερη ή μικροτερη εξαθλιωση; πριν και μετα μνημονιου
αν το κκε ο μαιλης και συ απαντησετε ναι το ιδιο επειδη απλα συνεχιζει και υπαρχει καπιταλισμος βγαιστε να το πειτε στο Συνταγμα. αν δεν σας παρουνε με τις πετρες θα ειστε τυχεροι
9.25 θελεις αντι βενιζελο να πω πασοκ κανενα προβλημα
3.49 η κριση ειναι καπιταλιστικη. Τα μετρα ολα ειναι στρατηγικες επιλογες της Ε.Ε και της αστικης ταξης της χωρας για να ειναι ανταγωνιστικοι απεναντι σε ρωσια κινα και αλλες καπιταλιστικες χωρες. Στην κυπρο με αριστερη κυβερνηση ΑΚΕΛ συνεβησαν τα ιδια πραγματα οπως εδω. Στην αργεντινη η κυβερνηση κανει σταση πληρωμων οχι για να βοηθηση τον λαο αλλα για να εξυπηρετηση τμημα της αστικης ταξης που εχει αλλου συμφεροντα. Το ΚΚΕ λεει τα πραγματα ξεκαθαρα. ο λαος οσο τα μεσα παραγωγης ειναι στους καπιταλιστες δεν θα βρει λυση. Εμεις παραμυθια για ευκολα ψηφαλακια δεν θα πουμε και το αποδειξαμε το 2012
9.09
καλα το 2012 αστο. οι πολιτικες ανοησιες στον κοσμο απο την παπαρηγα δεν ειχαν τελειωμο. αμιμητες βλακειες του στυλ θελουμε να ειμαστε αντιπολιτευση και οχι κυβερνηση ή δεν υπαρχουν αριστεροι παρα μονον κομμουνιστες κ.α . αν θες να παρουσιαζεις την πολιτικη καταστροφη με σωστη πολιτικη γραμμη κακο του κεφαλιου σου. σας τα ειπε και μπογιοπουλος στον προσυνεδριακο
τωρα στα ερωτηματα δεβ απαντας. λες: Στην αργεντινη η κυβερνηση κανει σταση πληρωμων οχι για να βοηθηση τον λαο αλλα για να εξυπηρετηση τμημα της αστικης ταξης που εχει αλλου συμφεροντα.' ποια ειναι αυτα ; για πες τα. οχι αρλουμπες συγκεκριμενα. γι αυτο εγινε η σταση πληρωμων το 2001; ελα μεγαλε!! αρα κατα τη γνωμη του κκε δεν εχει καμια σημσια να γινει και στην ελλαδα. βρεγμενη σανιδα που σας χρειαζεται τσιρακια του σαμαρα
12.32 Καμμια πολιτικη ανοησια. Οσο τα μεσα παραγωγης θα ειναι στην αστικη ταξη το ΚΚΕ θα ειναι αντιπολιτευση μαζι με τον λαο. ο διαχωρισμος στην κοινωνια ειναι ταξικος. το ΚΚΕ απο το 15ο συνεδριο το 1996 Εχει καταργησει τα ΣΤΑΔΙΑ και δεν μιλαει για πολιτικες συμμαχιες και στο 19ο συνεδριο το 98% των μελων του κομματος ψηφισανε τα ντοκουμεντα. Τα συμφεροντα ειναι ΚΙΝΕΖΙΚΑ ΡΩΣΙΚΑ ΒΡΑΖΙΛΙΑΝΙΚΑ και ο λαος παντα στην εξαθλιωση. Τσιρακια ειναι αυτοι που δεν βαζουνε στοχο την ανατροπη του καπιταλισμου και ταζουνε οτι στην 8η παρουσια θα γινει ανθρωπινος
12.32 πολιτικη καταστροφη τεραστιων διαστασεων για το ΚΚΕ θα ητανε αν ειχε λυγισει στην οπο ρτουνιστικη πιεση και παραβιαζοντας το προγραμμα του εμπαινε σε κυβερνηση αστικης διαχειρη σης. θα ειχαμε γκρεμισει οτι χτιζουμε απο το 1991 και θα γυρναγαμε σε καταστασεις ΕΔΑ και συνα σπισμου δινοντας σας την δυνατοτητα να παρετε ρεβανς. αυτα πεθανανε
σαν κκε δεν εχετε κανενα λογο υπαρξης πια με αυτα που λετε για το χρεος και τις ιδιωτικοποιησεις. πεστε για υπνο και ξυπνηστε στη 2α παρουσια του σοσιαλισμου αλα βουλγαρια.
12.32 εχεις πλακα! πολιτικη καταστροφη διαστασεων διαστασεων για το ΚΚΕ ηταν ο ιουνης του 2012! χασατε το 59% της εκλογικης βασης με τις αρλουμπες που λεγατε. κακομοιρια ειστε
1.45 ο λογος υπαρξεις του ΚΚΕ ειναι η ανατροπη του καπιταλισμου και σοσιαλισμος οπως στην ΕΣΣΔ 1917 1956. Το 2012 οταν η αστικη ταξη επαιξε το χαρτι του οπορτουνισμου πληρωσαμε το τιμημα των αυταπατων που ειχαμε καλλιεργησει πριν το 1991 οτι υπαρχει αριστερα. Στην αντιθετη περιπτωση θα ητανε καταστροφη γιατι θα γυρναγαμε σε καταστασεις πριν το 1991. Αυτα τελειωσα νε εδω και 23 χρονια
λογος υπαρξεις του ΚΚΕ ειναι η ανατροπη του καπιταλισμου και σοσιαλισμος οπως στην ΕΣΣΔ 1917 1956.!!!! Aυτος ειναι ο στοχος; σοσιαλισμος αλα
ΕΣΣΔ του κκε!!! ψωνισατε απο σβερκο
12.54 δεν ειχα καμμια αμφιβολια οτι δεν θελεις την εργατικη ταξη στην εξουσια. ειναι πεντακαθαρο οτι σας αρεσει ο καπιταλισμος το γνωριζουμε
Δημοσίευση σχολίου