Ούτε ένα «ΒΗΜΑ» πίσω από την «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» ιδεολογική χειραγώγηση

Για τα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα Νεοελληνικής … υποκρισίας!

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Έχει γίνει πια συνήθεια στην πρεμιέρα των πανελλαδικών εξετάσεων το ιδιαίτερα «ευαίσθητο» εξεταστικά και ιδεολογικά μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας - και Λογοτεχνίας από φέτος - να σύρεται στην κλίνη του Προκρούστη της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων με θέματα που χαρακτηρίζονται από ιδεολογική μονομέρεια.

Τείνει να επικρατήσει τα θέματα να επιλέγονται από συγκεκριμένες συντηρητικές εφημερίδες, με το «ΒΗΜΑ» να έχει τον πρώτο λόγο, όπως και η «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» στην ιδεολογική χειραγώγηση του μαθήματος. Συγκεκριμένα οι υποψήφιοι του Γενικού Λυκείου εξετάστηκαν σε ένα απόσπασμα διασκευασμένο από κείμενο του συγγραφέα Θεόδωρου Γρηγοριάδη στην Καθημερινή 6 Απριλίου 2020.
Σε ένα κείμενο του Κώστα Τσιρόπουλου από τη Συλλογή Δοκιμίων «Η μόνωση ως συνομιλία» και ένα ποίημα του Τίτου Πατρίκιου. Με τη σειρά τους, οι υποψήφιοι με το παλαιό σύστημα βρέθηκαν… αντιμέτωποι με άρθρο του συγγραφέα Αλέξη Σταμάτη από την εφημερίδα «Το Βήμα» και θέμα την ανάγνωση. Στους υποψηφίους των ΕΠΑΛ το κείμενο που δόθηκε ήταν άρθρο διασκευασμένο άρθρο του Κοσμά Βίδου με τίτλο Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό, ΒΗΜΑgazino (22 Μαρτίου 2020).

Αν σκεφτούμε ότι και πέρυσι επί κυβέρνησης  ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ οι εκλεκτοί του υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου στην ΚΕΕ «χειρούργησαν» κείμενα του Ν. Μαρωνίτη από το «ΒΗΜΑ» θα διαπιστώσουμε ότι τα τελευταία χρόνια είναι φανερή η στροφή από τους δοκιμιογράφους των περασμένων χρόνων, όπως Ε. Παπανούτσος, Ι.Μ Παναγιωτόπουλος κ.α, στις  συντηρητικές εφημερίδες και Media, όπως το «ΒΗΜΑ» και η «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» που αποτελούν τη ναυαρχίδα των μηχανισμών προπαγάνδας και ιδεολογικής χειραγώγησης. Παράλληλα αποφεύγονται κείμενα και θέματα που αναφέρονται στα μεγάλα προβλήματα της εποχής που συνδέονται άρρηκτα με την βαρβαρότητα της καπιταλιστικής κοινωνίας, άρα το μήνυμα είναι οι μαθητές ας περιορίσουν ή και να μην έχουν ενδιαφέρον προς αυτά.

Προοδευτικοί διανοούμενοι, συγγραφείς και δοκιμιογράφοι, αλλά και έντυπα προοδευτικά έχουν καταχωνιαστεί στους απαγορευμένους πίνακες  της Επιτροπής των …σοφών που κάθε χρόνο επιλέγουν τα θέματα. Και αυτό δεν είναι μόνο θέμα της σημερινής κυβέρνησης. Για παράδειγμα η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ «αναβάθμισε» το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας – Λογοτεχνίας με έναν τεράστιο όγκο κειμένων και δυο βιβλία για τους μαθητές με κείμενα που στην συντριπτική πλειονότητά τους συμβάλλουν στην ιδεολογική χειραγώγηση μαθητών και εκπαιδευτικών.

Επιπλέον οι υποψήφιοι καλούνται να γράψουν τις απόψεις τους σε θέματα, όπως:  «Ποια είναι η σχέση σας με την ανάγνωση βιβλίων και ποιος ο ρόλος της στη γενικότερη διαχείριση του προσωπικού σας χρόνου;» Ή για «τη συμβολή του βιβλίου στη συγκρότηση της προσωπικότητας των νέων». Πρόκειται για ασκήσεις περίσσιας υποκρισίας. Και αυτό είναι που χαρακτηρίζει γενικότερα αυτό που παραδοσιακά ονομαζόταν «έκθεση ιδεών».
Δηλαδή γράφουμε γενικά και αόριστα εξιδανικευμένα, χωρίς να παίρνουμε υπόψη μας τις συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες. Με άλλα λόγια να αλλάζουμε τα … φώτα της πραγματικότητας. Άλλωστε και η «φιλαναγνωσία» γενικώς και αορίστως αποτελεί «θαυματουργή ίαση», «γιατρικό». Μου θυμίζει το με «ένα Άρλεκιν ξεχνιέσαι», αλλά και γενικότερα ότι η προσήλωση στην ανάγνωση βιβλίων σκοταδιστικών δεν μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας ελεύθερης και πολυδιάστατης προσωπικότητας.

Οι θεματοθέτες του Υπουργείου Παιδείας είτε αγνοούν τη σχολική και κοινωνική πραγματικότητα είτε επιμένουν σε ασκήσεις υποκρισίας.  Οι μαθητές αντιμετωπίζουν τις ασφυκτικές αντιπαιδαγωγικές συνθήκες των πανελλαδικών εξετάσεων και την πλήρη έλλειψη ελεύθερου χρόνου με σοβαρές παρενέργειες στην πνευματική τους συγκρότηση και την ψυχική τους ισορροπία.  Το σχολείο, που έχει μετατραπεί σε απέραντο φροντιστήριο, μαθαίνει τους μαθητές να λειτουργούν σαν ντομπαρισμένοι δρομείς σε μια ξέφρενη κούρσα μηχανιστικής και στείρας αποστήθισης... Ξοδεύουν μέχρι και 16 ώρες καθημερινής δουλειάς, σε έναν εξουθενωτικό αγώνα άκρατου ανταγωνισμού για να κερδίσουν το πολυπόθητο εισιτήριο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Οι υποψήφιοι των ΕΠΑΛ κλήθηκαν να αναπτύξουν πώς «εσείς οι νέοι μπορείτε να προστατέψετε το υδάτινο στοιχείο» με βάση το κείμενου του , ΒΗΜΑgazino (22 Μαρτίου 2020) που έχει «άγνοια» για την εμπορευματοποίηση του νερού και τη μετατροπή του από κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα όλων σε εμπόρευμα για το κέρδος των λίγων.

Στο «ΒΗΜΑ» και την «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» θα διαβάσουμε όλοι για την «ανάπτυξη» που φέρνουν οι «επενδύσεις», για την «κρίση που πρέπει να πληρώσουμε όλοι», αλλά δε θα διαβάσουμε ότι η κυβέρνηση επιδιώκει την ιδιωτικοποίηση μέσω σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου (ΣΔΙΤ) όλου του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος της Αττικής από τα φράγματα και του ταμιευτήρες Ευήνου, Μόρνου, Μαραθώνα, τη λίμνη Υλίκης, τις γεωτρήσεις Πάρνηθας και Βοιωτικού κάμπου, τα υδραγωγεία, τα δίκτυα μεταφοράς …

Τέτοιες επιλογές θεμάτων καταδυναστεύουν τις εξετάσεις και τη διδασκαλία του μαθήματος με αναχρονιστικές και συντηρητικές απόψεις αποστεώνοντας ακόμα περισσότερο το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας που υποφέρει στην προκρούστεια κλίνη της κυρίαρχης ιδεολογίας με επικίνδυνες περιπλοκές για την πνευματική συγκρότηση και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών που υποτίθεται ότι είναι ο στόχος του. Αποτελεί προνομιακό μάθημα αναπαραγωγής και εμπέδωσης της κυρίαρχης ιδεολογίας. Με αποτέλεσμα να  καταπνίγεται ο αυθορμητισμός και να εθίζονται οι μαθητές στην ανειλικρίνεια και την υποκρισία. Ακόμα περισσότερο ναρκώνεται η κριτική σκέψη και παθητικά γίνονται αποδεκτές οι υποτιθέμενες «αιώνιες και γενικού κύρους αλήθειες», ενώ παράλληλα διαμορφώνονται ανελεύθερες προσωπικότητες.

ΥΓ. Άντε σοφοί της ΚΕΕ και του χρόνου με Α. Πορτοσάλτε! (Γιατί ο κατ΄ εξοχήν εκπρόσωπος του άδικου λόγου Πάσχος Μανδραβέλης, που προτιμήθηκε το 2011 καλύτερος είναι;)

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου, της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» και εκπρόσωπος της Ενότητας Αντίζτασης Ανατροπής στο ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά.