Τα προπολεμικά Δάνεια του νεοελληνικού κράτους...

Το 1824 η Επαναστατική Ελληνική Κυβέρνηση συμφώνησε να της καταβληθεί το πρώτο δάνειο από τις Προστάτιδες Δυνάμεις...... Είχε ονομαστική τιμή 800.000 λιρών και θα καταβάλλονταν σε δόσεις από τους τραπεζίτες Longhnan, Brion και Ellice
Η πραγματική τιμή του δανείου ανερχόταν στο 59% δηλαδή στις 472.000 λίρες και ο συμφωνηθέν τόκος ανερχόταν στο 9%. Από τους τραπεζίτες κρατήθηκε προμήθεια 3% για την μεσιτεία και 1,5% για τα ασφάλιστρα. Τελικά στα ταμεία της Ελλάδος έφτασαν 310.000 λίρες.

Ένα χρόνο μετά, η Επαναστατική Ελληνική Κυβέρνηση σύναψε ένα δεύτερο δάνειο με τις Προστάτιδες Δυνάμεις με ονομαστική τιμή 2.000.000 λιρών με τόκο 5% το οποίο θα καταβάλλονταν σε δόσεις από τον τραπεζικό οίκο Σάμψων & Ρικάρντο του Λονδίνου. Η πραγματική τιμή ανέρχονταν στο 55% της ονομαστικής δηλαδή στις 1.100.000 λίρες ενώ κρατήθηκε 3% μεσιτεία. Η συμφωνία επίσης περιελάμβανε την απαίτηση να καταβληθούν προκαταβολικά τόκοι 2 ετών. Η κακοδιαχείριση, ο μη έλεγχος και οι απάτες των τοπικών φατριών και κοτζαμπάσικων οίκων οδήγησε στο να φτάσουν τελικά στο ταμείο της Επαναστατικής Κυβέρνησης το ποσό των 540.000 λιρών με τόκο 26% και τελικώς στην πτώχευση του ταμείου της.

Ο ερχομός του Καποδίστρια σηματοδότησε μια πενταετία παγώματος των Αγγλικών δανείων γεγονός που μπορεί εν μέρει να εξηγηθεί από την Ρωσόφιλη πολιτική του Κυβερνήτη, ο οποίος φθάνοντας στην Ελλάδα κατέθεσε στα ταμεία της το ποσό των 600.000 φράγκων.

Μετά την πολιτική δολοφονία του Καποδίστρια οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες στράφηκαν στην Ευρώπη αναζητώντας ένα βασιλιά που να τους βγάλει από το χάος. Μετά τις διαδοχικές αρνήσεις του Λεοπόλδου του Σαξ- Κοβούργου και του υιού του Ναπολέοντα Βοναπάρτη φτάσαμε στην συνθήκη που υπογράφτηκε στις 7.5.1832 μεταξύ των Τριών Δυνάμεων και της Βαυαρίας που όριζε ως βασιλέα τον Όθωνα τον γιο του βασιλιά της Βαυαρίας.

Η συμφωνία συνοδεύονταν από ένα δάνειο 60.000.000 φράγκων. Την μεσιτεία την ανέλαβε ο οίκος Άιχταλ του Μονάχου, ο οποίος την μεταβίβασε στον οίκο Αγνάδο και τελικά στους τοκογλύφους Ρότσιλντ. Η πραγματική τιμή του δανείου ανέρχονταν στο 94% της ονομαστικής δηλαδή στα 57.000.000 φράγκα από τα οποία τα 33.000.000 κατεβλήθησαν αμέσως για προκαταβολικούς τόκους και χρεολύσια και τα 12.531.000 φράγκα πληρώθηκαν στους Τούρκους για την αγορά επαρχιών της Αττικής , Εύβοιας και της Φθιώτιδας.
Το 1847 το Ελληνικό Κράτος κηρύσσει την δεύτερη χρεοκοπία του μέσα σε μια γενικευμένη κατάσταση διαφθοράς και κακοδιαχείρισης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα διαφθοράς αποτελεί η πλαστογράφηση του Υπουργού Οικονομικών της Κυβέρνησης Κωλέτη των μέσων όρων παραγωγής του σταριού που λαμβάνονταν ως βάση για τον καθορισμό της φορολογίας των αγροτών.

Όλη η περίοδος από το 1847 μέχρι το 1879 (και μετά τον ερχομό του Γλύξμπουργκ δηλαδή) χαρακτηρίζεται από έλλειψη μεγάλων εξωτερικών δανείων λόγω του γεγονότος ότι μετά την χρεοκοπία του 1847 η Ελλάδα είχε μπει στον Ευρωπαϊκό Τειρεσία της εποχής. Αντί αυτού, το κράτος άρχισε να συνάπτει εσωτερικά δάνεια από την Εθνική και την Ιονική Τράπεζα. Έτσι το 1880 το κράτος βρέθηκε να χρωστάει στις δύο τράπεζες 100.000.000 δραχμές από τα οποία τα 50.000.000 δραχμές ήταν από καταναγκαστική κυκλοφορία.

Το 1879 το Ελληνικό κράτος επέστρεψε στην τακτική σύναψης εξωτερικών δανείων. Το δάνειο αυτής της εποχής μας το δώσανε οι Γάλλοι (Comptoir d’ escompte de Paris) και ο Ανδρέας Συγγρός (ο εθνικός μας τοκογλύφος - ευεργέτης). Το ποσό ανέρχονταν στα 60.000.000 δραχμές με πραγματική τιμή 73% της ονομαστικής και τόκο 8%.

Η ανωτέρα πρακτική συνεχίστηκε την επόμενη δεκαετία της διακυβέρνησης Τρικούπη ....

* 1881, ύψους 120 εκατ., φράγκων για να καλυφθούν οι επείγουσες ανάγκες της χώρας, με επιτόκιο 7,35%.
* 1884 , ύψους 100 εκατ., φράγκων για τη κατασκευή σιδηροδρόμων με επιτόκιο 7,16%.
* 1887, ύψους 135 εκατ., φράγκων για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και την εξυπηρέτηση προηγούμενων δανείων. Επιτόκιο 6%.
* 1889 , ύψους 155 εκ., για τη πληρωμή του δανείου του και την αποπληρωμή των σιδηροδρομικών εταιριών, με επιτόκιο 5,75%.
* 1890-91, ύψους 89 εκατ., για τη κατασκευή του σιδηροδρόμου Πειραιά – Λάρισας με επιτόκιο 5,7%.

..... με τον ρόλο του πιστωτή να αναλαμβάνουν οι τράπεζες, Harmbo του Λονδίνου, η Bank de Paris , η Brleishrober του Βερολίνου και η Τράπεζα της Κωνσταντινούπολις του Συγγρού.

Από το συνολικό ονομαστικό ποσό των παραπάνω δανείων (643.000.000 χρυσά φράγκα) θα εισπραχθούν μόνο 463 εκατομμύρια. Για τα νέα και τα παλαιά δάνεια θα καταβληθούν, τη δεκαετία 1880-1890, τοκοχρεολύσια ύψους 455.000.000 χρυσών φράγκων !!!!!
Ξανά δεν μένει τίποτα στο ταμείο !!

Η χρεωκοπία του 1893, έρχεται απλά ως αποτέλεσμα αυτης της κρατικής υπερχρέωσης !!!

Οι ξένοι κεφαλαιούχοι όμως παρα τον κλονισμό της δραχμής, συνέχισαν να είναι «πρόθυμοι» να προσφέρουν νέα δάνεια, και κυρίως οι Αγγλοι, οι Γάλλοι και οι Αμερικανοί, που έστελναν τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα για έλεγχο των δημοσιονομικών τον λόρδο Εδουάρδο Λω, τον οικονομικό επιθεωρητή Ρου και τον τραπεζίτη Μόργκαν.

Αυτην την φορά όμως, οι διεθνείς τραπεζίτες θα φορέσουν καπέλο στην Ελλάδα, τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (1897), ο οποίος επιβάλλει αστικές αναδιαρθρώσεις στην κρατική λειτουργία (σας θυμίζει τίποτα ?)

Τα δανεια φυσικά και δεν σταματούν !! Η διαδικασία της υπερχρέωσης της Ελλάδας, συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό μέχρι την χρεωκοπία του 1932 επι Βενιζέλου, ενώ τα κέρδη και οι ζημίες της έως τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο ήταν συνολικά ........

Δανειστήκαμε 1.977 εκατ. φράγκα
Πληρώσαμε 2.204 εκατ. φράγκα
Χρωστάμε 3.645 εκατ. φράγκα

Από τα παραπάνω γεννούνται λοιπόν τα εύλογα ερωτήματα :

Είναι τελικά επιλήψιμη η έκδοση ενός δανείου από ένα κράτος?
Πότε ένα δάνειο είναι καλό και πότε κακό ?
Πότε οι όροι ενός δανείου είναι ληστρικοί και απάνθρωποι και πότε όχι ?
Μήπως τελικά το δάνειο είναι μια ανήθικη δοσοληψία μεταξύ του ισχυρού και του ανίσχυρου ή μια απαραίτητη προϋπόθεση του καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης ?

Αναδημοσίευση από το "redfly planet"