Κυβέρνηση προς μαθητές Λυκείου: "Γίνε και εσύ ένας [ιδεολογικός] ευνούχος, μπορείς!"

Λύκειο χωρίς Ιστορία, Μαθηματικά ή Φυσική; Και τι θα μαθαίνουν τα παιδιά ακριβώς σε αυτό το λύκειο;

Όχι βέβαια πως η σημερινή κατάσταση είναι υπέρ μας - στην πραγματικότητα, ο μαθητής βασανίζεται από πολύ μικρή ηλικία, με την άρχουσα τάξη να του δίνει τα εφόδια που χρειάζεται για να γίνει παραγωγικός εργάτης ή στέλεχος, και όχι ολοκληρωμένος άνθρωπος. Ωστόσο, τα νέα μέτρα πηγαίνουν την κατάσταση "από το κακό στο χειρότερο":

Διαβάζουμε στην "Αυγή" σχετικά με τις προωθούμενες πολιτικές της κυβέρνησης στα Λύκεια:

Την κατάργηση του Λυκείου ως αυτόνομης εκπαιδευτικής βαθμίδας με τη δική της αποστολή προωθεί το υπουργείο Παιδείας με το νέο σχέδιο προγράμματος για το νέο σχολείο που δημοσιοποιήθηκε με τη γνωστή μέθοδο των διαρροών. Η γενική παιδεία στην ουσία σταματά στο Γυμνάσιο, όπου η παρεχόμενη εκπαίδευση είναι υποχρεωτική. Το Λύκειο θα είναι πλέον προπαρασκευαστικό κέντρο που θα λειτουργεί με ελάχιστα υποχρεωτικά μαθήματα, κοινά για όλους τους μαθητές, και πολλά μαθήματα επιλογής. Ολόκληροι επιστημονικοί κλάδοι εξοβελίζονται ουσιαστικά από το πρόγραμμα καθώς ένας μαθητής μπορεί να φοιτήσει στο Λύκειο και να ολοκληρώσει τις σπουδές του χωρίς να επιλέξει κανέναν απ' αυτούς. Το Λύκειο γίνεται πλέον σχολείο εξειδίκευσης, όπου οι μαθητές σε πολύ νεαρή ηλικία θα είναι υποχρεωμένοι να κάνουν επιλογές ζωής.
...
Όπως προκύπτει από τα μέχρι τώρα στοιχεία ένας μαθητής μπορεί να τελειώσει το Λύκειο και να έχει πάρει ούτε μια ώρα Ιστορίας, Αρχαίων, Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας κ.ά. Άρα η βασική του εκπαίδευση στα μαθήματα αυτά ουσιαστικά τελειώνει στη Γ' Γυμνασίου, άντε και λίγο στην Α' Λυκείου. Εξαίρεση αποτελούν τα Μαθηματικά όπου υποχρεωτικά θα πάρει κάποιος είτε το εξάωρο είτε το τρίωρο."

Το πρόγραμμα, που σχεδιάζεται από την Θ. Δραγώνα, αποτελεί στην ουσία αντιγραφή του Ιντερνάσιοναλ Μπακαλορεά, το οποίο λειτουργεί σε ακριβά ιδιωτικά σχολεία προκειμένου οι γόνοι των οικονομικά εύπορων οικογενειών να εξασφαλίσουν θέση σε πανεπιστήμια του εξωτερικού χωρίς να περάσουν από την ψυχοφθόρα διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων, όπου μένεις εκτός για ένα μόριο.

Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και η υπουργός Παιδείας είναι λάτρεις αυτού του μοντέλου, όπως, άλλωστε, φανερώνουν και οι επιλογές σπουδών που έκαναν για τα παιδιά τους. Ο έρωτας της υπουργού με το ΙΒ μπορεί να είναι πρόσφατος, αλλά του πρωθυπουργού κρατά χρόνια πολλά, από το 1995, όταν ως υπουργός Παιδείας νομιμοποίησε τμήματα Ιντερνάσιοναλ Μπακαλορεά στα ιδιωτικά σχολεία και θέλησε από τότε να βάλει και στα δημόσια το πρόγραμμα αυτό, αλλά χωρίς επιτυχία. Η εισαγωγή στα πανεπιστήμια του εξωτερικού γίνεται μέσω του συμφηφισμού των επιδόσεων των υποψηφίων σε εξετάσεις και εργασίες, η αξιοπιστία και το αδιάβλητο των οποίων είναι υπό αμφισβήτηση. Πρόσφατο είναι το σκάνδαλο με αγοραπωλησίες θεμάτων και εργασιών, για το οποίο έχουν ήδη έχουν ασκηθεί διώξεις σε καθηγητές, μαθητές και γονείς από τρία ιδιωτικά σχολεία (Ζηρίδη, Κολέγιο Ψυχικού και Μωραΐτη).

Σε ό,τι αφορά το Λύκειο, το υπουργείο Παιδείας προχωρά χωρίς ξένους "σοφούς". Μία ομάδα στενών συνεργατών της υπουργού και της κ. Δραγώνα επιχειρούν να προσαρμόσουν τη λειτουργία του Ιντερνάσιοναλ Μπακαλορεά στο ελληνικό λύκειο, καθώς, όπως απεφάνθη η κ. Διαμαντοπούλου σε πρόσφατη συνέντευξή της, είναι αυτό που μας ταιριάζει. "Το νέο σύστημα", δήλωσε στη ΝΕΤ στις 27.9, θα προσιδιάζει στο Ιντερνάσιοναλ Μπακαλορεά. Έχουμε δει το γερμανικό, το γαλλικό. Έχουμε δει τις μικρές χώρες, Φινλανδία και άλλες και έχουμε καταλήξει σ' αυτό που ταιριάζει σε μας". Δηλαδή, στο σύστημα ΙΒ, που σχεδίασε το συμβούλιο ενός "μη κερδοσκοπικού οργανισμού", όπως συστήνεται, που εδρεύει στη Γενεύη.

Βάσει αυτού του συστήματος και των διαρροών του υπουργείου, θα συμβούν τα εξής:

* Η Α' Λυκείου θα είναι ντεμί σεζόν. Θα λειτουργεί με περισσότερα υποχρεωτικά μαθήματα και λιγότερα μαθήματα επιλογής, που θα ετοιμάζουν τον μαθητή γι' αυτό που θα ακολουθήσει. Τα υποχρεωτικά θα διδάσκονται 25 ώρες και τα μαθήματα επιλογής 10 ώρες. Αυτήν την εικόνα θα βρουν οι μαθητές από του χρόνου.

* Στη Β' και τη Γ' Λυκείου θα έχουμε την πλήρη ανατροπή. Τα υποχρεωτικά μαθήματα περιορίζονται σε 12 ώρες διδασκαλίας και τα μαθήματα επιλογής σε 21 ώρες. Επίσης, εισάγεται ο θεσμός των δραστηριοτήτων "ευαισθητοποίησης σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα" (2 ώρες) που θα συνδέεται και με εργασίες.

* Τα υποχρεωτικά μαθήματα σε κάθε τάξη είναι τρία: Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, Αγγλικά και Γυμναστική. Από εκεί και πέρα οι μαθητές θα παίρνουν ένα εξάωρο μάθημα από μία από τις έξι ομάδες μαθημάτων και ένα τρίωρο μάθημα από κάθε μια από τις υπόλοιπες ομάδες μαθημάτων. Σύνολο, δηλαδή, μαθημάτων πέντε. Οι ομάδες μαθημάτων επιλογής είναι: Αρχαιογνωσία, Μαθηματικά, Πειραματικές Επιστήμες, Κοινωνικές Επιστήμες, Ξένη Γλώσσα και Πολιτισμός.

Όπως προκύπτει από τα μέχρι τώρα στοιχεία ένας μαθητής μπορεί να τελειώσει το Λύκειο και να έχει πάρει ούτε μια ώρα Ιστορίας, Αρχαίων, Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας κ.ά. Άρα η βασική του εκπαίδευση στα μαθήματα αυτά ουσιαστικά τελειώνει στη Γ' Γυμνασίου, άντε και λίγο στην Α' Λυκείου. Εξαίρεση αποτελούν τα Μαθηματικά όπου υποχρεωτικά θα πάρει κάποιος είτε το εξάωρο είτε το τρίωρο. Μάθημα επιλογής γίνονται και τα Θρησκευτικά, γεγονός που είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από την Εκκλησία και τις επιρροές της.

Ανοικτό είναι το πώς θα κουμπώσει όλο αυτό το κατασκεύασμα με το νέο εξεταστικό, καθώς και με το κυβερνητικό σχέδιο για εισαγωγή σε σχολή και όχι σε τμήμα. Το σίγουρο είναι ότι περιορίζονται εξαιρετικά οι επιλογές των μαθητών, αφού σύμφωνα με τα προβλεπόμενα μπορεί κανείς να πάρει μόνο ένα εξάωρο μάθημα επιλογής, το οποίο εννοείται ότι θα έχει αυξημένο συντελεστή βαρύτητας. Αν πάρει, για παράδειγμα, Μαθηματικά υψηλού επιπέδου (εξάωρο), δεν μπορεί να πάρει Φυσική αντίστοιχου επιπέδου. Από την άλλη Χημεία και Βιολογία είναι τρίωρα μαθήματα που ανήκουν στην ίδια ομάδα με τη Φυσική και άρα δεν μπορεί να τα επιλέξει ένας μαθητής που ενδιαφέρεται για τη Φυσικομαθηματική. Αυτό σημαίνει ότι σύντομα θα είναι παρελθόν και οι σχολές όπως τις ξέρουμε μέχρι σήμερα.

Το σύστημα αυτό είναι βέβαιο ότι θα επισπεύσει τον ερχομό του "Καλλικράτη" στην εκπαίδευση, με την κατάργηση εκατοντάδων λυκείων στην περιφέρεια και τη νησιωτική Ελλάδα και τη δημιουργία μητροπολιτικών λυκείων τα οποία θα παρέχουν όλο αυτό το πρόγραμμα επιλογής.

Το "νέο Λύκειο" της εποχής του Μνημονίου, παρά το γεγονός ότι δείχνει ακριβότερο, είναι απόλυτα επιλεκτικό. 'Ετσι προμηνύεται και η πανεπιστημιακή εκπαίδευση, με συρρίκνωση που θα ξεκινήσει από φέτος. Να σημειωθεί ότι ο αριθμός των εισακτέων περνάει στην αρμοδιότητα της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας, που μπορεί να αποφασίζει για μείωση του αριθμού των εισακτέων χωρίς το μαχαίρι του πολιτικού κόστους

Αναδημοσιεύουμε επίσης ένα απόσπασμα από παλιότερο (Μάρτιος 2010) άρθρο της "Ελευθεροτυπίας":

"Η εκπαίδευση της αμάθειας
Είμαστε, λοιπόν, προσοντούχοι αγράμματοι;

Κι όμως, σήμερα, δεκαετίες μετά την κατάργηση της ποδιάς, της βέργας και της αυταρχικής εκπαίδευσης, την εποχή των «λεωφόρων της πληροφορικής» και της «διαθεματικότητας», οι μαθητές δέχονται παρόμοιες κατηγορίες, ίσως πιο πολιτικά ορθές: «Αδιάφοροι», «Χωρίς βάσεις», «Δεν ξέρουν να ακούνε». Ή, χειρότερα, ακόμα και αν δεν τους το πει κανείς κατάμουτρα, μαθαίνουν οι ίδιοι, από πολύ τρυφερή ηλικία, να κατατάσσουν τον εαυτό τους σε κατηγορίες: οι καλοί, οι μέτριοι, οι ανεπίδεκτοι. Ο όγκος της διδακτέας ύλης, τα νέα αναλυτικά προγράμματα, τα φροντιστήρια και οι διαρκείς εξετάσεις δεν οδηγούν νομοτελειακά σε ποιοτικά ανώτερη μόρφωση. Αντίθετα, όπως συχνά διαπιστώνουν οι εκπαιδευτικοί, ακόμα και καλοί μαθητές που περνούν στις εξετάσεις, έχουν σοβαρά γνωστικά κενά, αδυναμία στην κατανόηση κειμένων, στην έκφραση, στη χρήση της γλώσσας.

Ενώ τα ποσοστά αναλφαβητισμού μειώνονται και όλο και περισσότεροι νέοι έχουν πρόσβαση στη μέση, ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση, εντείνεται το παράδοξο φαινόμενο του λειτουργικού αναλφαβητισμού. Μια μορφή σύγχρονης αμάθειας, που δεν είναι μετρήσιμη με ποσοτικούς δείκτες, αλλά παρατηρείται εμπειρικά, όχι μόνο στα γραπτά, αλλά και στην καθημερινότητα της σχολικής και εξωσχολικής ζωής. Κάθε φορά που δημοσιεύονται τα «μαργαριτάρια» των μαθητών ή ακόμα και των πτυχιούχων σε εξετάσεις για το Δημόσιο, επανέρχονται τα εύκολα και αβασάνιστα δημοσιεύματα για το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο της νέας γενιάς, που καταναλώνει πληροφορίες χωρίς να κρίνει, που αποστηθίζει χωρίς να κατανοεί, που εκπαιδεύεται χωρίς να μορφώνεται.

«Ορθογραφία χαώδης· γνώσεις μηδενικές· διατύπωση ασυνάρτητη· πλήρης ανικανότητα συλλογισμού· σαν να μην πέρασαν από πάνω τους δώδεκα χρόνια μαθητείας. Πώς έφτασαν, λοιπόν, στην τελευταία τάξη του λυκείου;» Η παρατήρηση του Αγγελου Ελεφάντη στον «Πολίτη», το καλοκαίρι του 2003, είχε έρθει ως συμπλήρωμα στον «Αλιέα μαργαριταριών», στις πανελλαδικές εξετάσεις του ίδιου χρόνου.
...
«Μήπως τα παιδιά μας χαζεύουν;» αναρωτιόταν πρόσφατα το σοβαρό βρετανικό περιοδικό «Prospect», εκφράζοντας την ανησυχία ότι οι δείκτες επιτυχίας ή αποτυχίας στις σχολικές εξετάσεις δεν μας δείχνουν όλη την εικόνα. «Πάει πολύ καιρός που συνάντησα έναν 17χρονο που μπορούσε να βάλει σε μια σειρά τα σημαντικότερα γεγονότα του 20ού αιώνα» παρατηρούσε ο Donald Hirsch, πρώην σύμβουλος του ΟΟΣΑ σε θέματα εκπαίδευσης. Αντίστοιχα άρθρα και βιβλία γράφονται και στις ΗΠΑ, με χαρακτηριστικό το «The Dumbest Generation» (η ηλιθιότερη γενιά) του Marc Bauerlein. Στο βιβλίο αυτό ο πανεπιστημιακός φιλόλογος εκφράζει με στοιχεία τη βάσιμη υποψία ότι η ψηφιακή γενιά είναι και η πλέον ιστορικά αναλφάβητη. Για παράδειγμα, το 52% των γυμνασιόπαιδων στην ερώτηση ποια χώρα ήταν σύμμαχος των ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο, επέλεξαν την Ιαπωνία και τη Γερμανία αντί για την ΕΣΣΔ.

Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε αντίστοιχα αν τα Ελληνόπουλα γίνονται πιο χαζά; «Σε καμία περίπτωση τα παιδιά σήμερα δεν είναι χαζά!» απαντά η Εφη Πανοπούλου, φιλόλογος στη μέση εκπαίδευση και μέλος του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ. «Οι νέοι άνθρωποι, σήμερα, έχουν πολλές περισσότερες παραστάσεις από τις παλιότερες γενιές· σ' αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία. Ωστόσο, ο λειτουργικός αναλφαβητισμός αυξάνεται, κι αυτό λίγη σχέση έχει με την προσπάθεια που κάνουμε εμείς ως εκπαιδευτικοί. Το ζήτημα δεν είναι αν αφομοιώνεται ή δεν αφομοιώνεται η διδακτέα ύλη, αλλά το ποια κατεύθυνση έχει. Αποσκοπεί στο να αποκτήσει ο μαθητής μία γενική παιδεία με βάρος, ώστε να ανταποκριθεί σ' αυτά που απαιτούνται από τη ζωή και όχι μόνο σε μία επιστήμη - να είναι σε θέση να κατανοήσει τον κόσμο; Ή, αντίθετα, αρκεί να αποκτήσει μερικές αποσπασματικές γνώσεις, ώστε να χρησιμοποιηθεί αύριο ως ελαστικά απασχολούμενος;»

Πώς θα όριζε τον λειτουργικό αναλφαβητισμό; «Αυτό που έχω διαπιστώσει εξ ιδίας εμπειρίας ως φιλόλογος καθηγήτρια λυκείου, είναι ότι τα παιδιά που τελειώνουν σήμερα το λύκειο έχουν πολύ μικρότερη ικανότητα, σε σχέση με μια προηγούμενη γενιά, να διαβάσουν με ευχέρεια, να γράψουν χωρίς ορθογραφικά λάθη και να κατανοήσουν βαθύτερα ένα κείμενο. Αντίστοιχες διαπιστώσεις κάνουν και πολλοί άλλοι συνάδελφοι. Ακόμα και μαθηματικοί στο λύκειο μού λένε ότι τα παιδιά δεν μπορούν να κάνουν σωστά απλές μαθηματικές πράξεις».

Σύμφωνα με την κ. Πανοπούλου, το πρόβλημα του λειτουργικού αναλφαβητισμού έχει πολύ βαθύτερες ρίζες. Ξεκινά από το δημοτικό, πολλές φορές ακόμα και από την προσχολική αγωγή, συνεχίζεται στο γυμνάσιο και έχει άμεση σχέση με τα νέα αναλυτικά προγράμματα. «Αρκεί να δει κανείς τα νέα αναλυτικά προγράμματα του δημοτικού και του γυμνασίου, για να καταλάβει από πού ξεκινάνε τα προβλήματα, που κορυφώνονται πλέον στο λύκειο. Χωρίς να ισχυριζόμαστε ότι τα παλαιότερα βιβλία πριν από τέσσερα χρόνια ήταν καλύτερα - όμως, όπως προκύπτει από τις έρευνες του ΚΕΜΕΤΕ, τα νέα προγράμματα είναι σαφώς χειρότερα. Κάτι που αυξάνει τον λειτουργικό αναλφαβητισμό είναι ο εντεινόμενος κατακερματισμός της γνώσης. Αντί το παιδί να αποκτά γνώσεις σε βάθος, για τη φύση, την ιστορία, την κοινωνία, τις επιστήμες, αυτά σπάνε σε μικρές πληροφορίες, χωρίς να συνδέονται με το όλον.

»Η λογική της "διαθεματικότητας", έτσι όπως εφαρμόζεται, εξετάζοντας μία έννοια σε πλάτος και όχι σε βάθος, έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα. Από την άλλη μεριά υπάρχει μία εντατικοποίηση, ένα "κατέβασμα" της ύλης σε πολύ μικρότερες τάξεις. Στο δημοτικό εφαρμόζεται η αντίληψη της "σπειροειδούς διάταξης της ύλης". Δηλαδή, μία έννοια σπάει σε μικρά κομμάτια, τα οποία επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και στα έξι χρόνια του δημοτικού.

»Για παράδειγμα, η έννοια της διαίρεσης εισάγεται από την πρώτη δημοτικού, σε μια ηλικία που το παιδί δεν μπορεί να την κατανοήσει. Η έννοια θα επα- ναληφθεί στα επόμενα χρόνια· όμως, ήδη το παιδί, που έχει έρθει σε επαφή μ' ένα κεφάλαιο της γνώσης που δεν μπορεί να το εμπεδώσει, το καταχωρίζει ως μία άρνηση και μία αποτυχία και είναι πολύ αμφίβολο αν θα έχει κατανοήσει τη διαίρεση ώς το τέλος του δημοτικού. Το ίδιο ισχύει με την προπαίδεια, την οποία επίσης ξεκινάνε από την πρώτη δημοτικού».

«Μελετώντας τα σχολικά βιβλία», καταλήγει η κ. Πανοπούλου, «καταλαβαίνεις ότι πολλές φορές δίνεται σημασία στη μέθοδο και όχι στο περιεχόμενο· υπάρχει ένας φοβερός φορμαλισμός. Τελειώνοντας ένα παιδί το δημοτικό έχει βγάλει ένα συμπέρασμα για τον εαυτό του, που μπορεί να λέει, ενδεχομένως, "δεν παίρνω τα γράμματα", "ξέρω ποια είναι η θέση μου"».

Η ταξική διαφοροποίηση μέσα από την εκπαίδευση ξεκινά από τη σχολική και προσχολική ηλικία, μεγεθύνεται από την εντατικοποίηση, την εσωτερίκευση της αποτυχίας, τον κατακερματισμό των γνωστικών αντικειμένων και δημιουργεί μία κατάσταση εκρηκτική όσο το παιδί μεγαλώνει. Τα συμπεράσματα αυτά δεν απηχούν μόνο τις απόψεις της συνομιλήτριάς μας, αλλά και των περισσότερων εκπαιδευτικών, αν πιστέψουμε τις αντίστοιχες έρευνες.

Σε έρευνα των ίδιων των δασκάλων για τα νέα βιβλία των μαθηματικών, το 67% πιστεύει ότι η ψαλίδα μεταξύ μαθητών υψηλής επίδοσης και μαθητών χαμηλής επίδοσης ανοίγει ακόμα περισσότερο, ενώ το 76% πιστεύει ότι τα βιβλία ευνοούν αποκλειστικά τους μαθητές με υψηλή επίδοση. Οπως επισημαίνει ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Χρήστος Κάτσικας, αντίστοιχες είναι οι κριτικές παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών και για τα βιβλία των θεωρητικών μαθημάτων: «Στα περισσότερα νέα βιβλία Ιστορίας του δημοτικού και του γυμνασίου απουσιάζει ο συνεκτικός ιστός, απουσιάζουν τα ιστορικά πλαίσια, ο ιστορικός χρόνος δεν υπάρχει, η συνολική αφήγηση σφαγιάζεται σε πληροφορίες, εικόνες, αριθμούς και πηγές. Το "πώς" και το "γιατί" εξαφανίζονται και απομένει η τμηματική πληροφορία, η αποσπασματική είδηση, το απομονωμένο γεγονός, χωρίς την ιστορική και κοινωνική του πλαισίωση».

Ως αποτέλεσμα, ο μαθητής συχνά αδυνατεί να διαχωρίσει το σημαντικό από το δευτερεύον, το γενικό από το ειδικό, να καταλήξει σε λογικές αφαιρέσεις, να συνδέσει την αιτία με το αποτέλεσμα, να απαντήσει σε ερωτήματα που απαιτούν κριτική σκέψη. «Η εκπαίδευση της αμάθειας» όπως την περιγράφουν ο Χρήστος Κάτσικας και ο Κώστας Θεριανός στο βιβλίο τους, γεννά έναν νέου τύπου πρώιμο αναλφαβητισμό σε μια γενιά που θεωρητικά έχει περισσότερες ευκαιρίες και δυνατότητες.

Την εποχή της ψηφιακής επανάστασης ένα νέο χάσμα βαθαίνει. Η γενιά που παίζει στα δάχτυλα το ποντίκι και το πληκτρολόγιο κινδυνεύει να χάσει όχι το τρένο της πληροφορίας, αλλά το τρένο της γνώσης και της κριτικής σκέψης.

Εγκαταλείπουν το σχολείο

Στην κοινωνία της γνώσης, οι μαθητές συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τις σχολικές δομές σε εντυπωσιακά ποσοστά, υπογραμμίζοντας αδρά την ταξικότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Περιττό να τονίσουμε ότι η μεγάλη φυγή καταγράφεται στην όλο και διευρυνόμενη βάση της κοινωνικής πυραμίδας.

* Στην Ευρώπη ο μέσος όρος σχολικής εγκατάλειψης βρίσκεται στο 14,8%.

* Στις υψηλότερες θέσεις βρίσκονται η Τουρκία (47,6%), η Μάλτα (37,6%), η Πορτογαλία (36,3%), η Ισπανία (31%) και η Ισλανδία (29,8%).

* Τα ποσοστά της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης στην Ελλάδα κυμαίνονται στα κοινοτικά επίπεδα. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για την εκπαίδευση, κατά την περίοδο 2002-2007 24.588 μαθητές διέκοψαν την φοίτησή τους στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και 82.719 στα γυμνάσια (στην Ελλάδα υποχρεωτική είναι η εκπαίδευση έως τα 15 έτη).
...
Μπορείτε να μου αναφέρετε έναν έλληνα σύγχρονο συγγραφέα;» Το 68% των ερωτηθέντων απάντησε «Δεν γνωρίζω». «Εναν ξένο σύγχρονο συγγραφέα;» Το ποσοστό της ίδιας απάντησης («Δεν γνωρίζω») άγγιξε το 78%, για να εκτοξευθεί στο 96% όταν το ερώτημα αφορούσε την κατηγορία ξένου σύγχρονου σκηνοθέτη θεάτρου. Μόνο η μουσική ανέτρεψε την εικόνα, μειώνοντας το ποσοστό της άγνοιας στο 41%. Η έρευνα, που διεξήγαγε το 2005 η εταιρεία Metron Analysis στην οποία την ανέθεσε το πολιτιστικό περιοδικό «Highlights», σκιαγράφησε μια εικόνα ωμής αλήθειας για τις γνώσεις των Ελλήνων σχετικά με τα πολιτιστικά θέματα και τις πολιτι- στικές τους συνήθειες.

Ασφαλώς, η άγνοια ή η ημιμάθειά μας δεν αφορά μόνο τα πολιτιστικά. Μπορεί κανείς να υποψιαστεί τη γενικότερη εικόνα αν πληροφορηθεί πως σχεδόν ένας στους δύο Ελληνες δεν διαβάζει ούτε ένα βιβλίο το χρόνο. Κι αν ο σκόπελος του αναλφαβητισμού με την κυριολεκτική έννοια δεν φαίνεται να μας απειλεί, τίθεται ζήτημα «σύγχρονου αναλφαβητισμού», δηλαδή ελλιπούς μόρφωσης του ενήλικου πληθυσμού - κατάσταση που δεν πλήττει μόνο την Ελλάδα, αλλά και πλούσιες χώρες με ηγετική θέση στη διεθνή σκηνή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της UNESCO (Education for all Global Monitoring Report) σχετικά με τη Μεγάλη Βρετανία, όπου η απόδοση 1,7 εκατομμυρίου πολιτών της σε ένα απλό τεστ αποδείχτηκε κατώτερη από την αναμενόμενη για ένα εφτάχρονο παιδί· επιπροσθέτως υπολογίζεται πως ένα εντεκάχρονο παιδί θα τα κατάφερνε καλύτερα από 5,1 εκατομμύρια ενήλικων πολιτών.

Κι αν αυτά συμβαίνουν στη Μεγάλη Βρετανία, δεν χρειάζεται πολλή φαντασία για το τι ισχύει εδώ. Με το «μπούκωμα» των πληροφοριών, την αποστήθιση και τη δαμόκλειο σπάθη του εξεταστικού συστήματος να πρωταγωνιστούν στην εκπαίδευση, το διάβασμα γίνεται απωθητική εμπειρία. Οι πρόσκαιροι καρποί του, οι όποιες αποσπασματικές γνώσεις σβήνουν έπειτα από λίγα χρόνια ακριβώς γιατί δεν βρίσκουν τη θέση τους σ' ένα ευρύτερο σχήμα γνώσης. Το ζήτημα, όμως, δεν είναι η ημιμάθεια ή ακόμα και η άγνοια καθαυτή, αλλά η έλλειψη φιλομάθειας που καλλιεργείται από το σχολείο, για να μας στοιχειώσει και στην ενήλικη ζωή μας. Και αυτό είναι αναμενόμενο όσο ο δάσκαλος παραμένει αφηγητής και ο μαθητής εξομοιώνεται μ' ένα σκέτο δοχείο που απλώς γεμίζει με το υλικό της παράδοσης.

«Αυτή είναι η "τραπεζική" αντίληψη της εκπαίδευσης, όπου η σφαίρα δράσης που επιτρέπεται στους μαθητές περιορίζεται στο να δέχονται, να καταχωρίζουν και να αποταμιεύουν τις καταθέσεις του δασκάλου. [...] Η γνώση γεννιέται μόνο με την ανακάλυψη και την επανανακάλυψη, κι αυτή πετυχαίνεται μέσω της ασίγαστης, ανυπόμονης, συνεχούς και ελπιδοφόρας αναζήτησης που οι άνθρωποι κάνουν στον κόσμο, μαζί με τον κόσμο και ο ένας με τον άλλον» σημειώνει στο βιβλίο του «Η αγωγή του καταπιεζόμενου» ο Πάουλο Φρέιρε, εμβληματικός στοχαστής στο χώρο της εκπαίδευσης. Οσο, λοιπόν, καλείται κανείς να απο- ταμιεύει επιλεγμένες από άλλους γνώσεις τόσο βυθίζεται σε βαθύ ύπνο η κριτική του ικανότητα και μειώνεται η δίψα για κατανόηση και αναζήτηση της γνώσης."


Τέλος, δύο ακόμα λινκς, για τα προβλήματα υποχρηματοδότησης, που θα ενταθούν το επόμενο διάστημα, και πολλά τμήματα σε ΤΕΙ/ΑΕΙ δε θα έχουν χρήματα ούτε καν για τα απαραίτητα (φαινόμενο που έχει ήδη παρατηρηθεί και στην Αμερική):

Κραυγή αγωνίας από τα ΤΕΙ
Αδυναμία να εκπαιδεύσουν τους φοιτητές τους δηλώνουν οι διοικήσεις και κάνουν λόγο για «ακρωτηριασμούς» και συρρίκνωση των ιδρυμάτων. Αυξάνονται μήνα με τον μήνα οι οφειλές προς το προσωπικό και οργανισμούς ΔΕΚΟ
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&subid=2&pubid=34624950

Φοιτητές Παιδαγωγικής Σχολής ίσως δεν πάρουν πτυχίο
Τα δύο τμήματα της Παιδαγωγικής Σχολής δεν θα πραγματοποιήσουν μαθήματα το τριήμερο 6-8 Οκτωβρίου, ενώ την ίδια περίοδο οργανώνονται εκδηλώσεις, σύμφωνα με απόφασή τους. Η Σχολή διαμαρτύρεται για τη μείωση του αριθμού των αποσπασμένων, που έρχεται να προστεθεί στο κτιριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια -οι μελέτες για την επέκταση του κτιρίου της εκκρεμούν, αναγκάζοντας σε «δάνεια» αιθουσών από άλλες σχολές- και στη γενικότερη υποστελέχωσή της. «Η παροχή όλων των αναγκαίων πόρων για την εκπαίδευση των φοιτητών μας από την πολιτεία δεν είναι προνόμιο ή χάρη. Αποτελεί στοιχειώδη συνταγματική υποχρέωσή της», αναφέρεται χαρακτηριστικά σε σχετική ανακοίνωση.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100112_05/10/2010_417498