Το νόμισμα για μέσο συναλλαγών, ο χρυσός για αποθήκευση πλούτου

Μια απεικόνιση του ηλιακού συστήματος - κάποτε, η κυρίαρχη άποψη ήταν πως η γη ήταν το κέντρο, και ο ήλιος και οι υπόλοιποι πλανήτες γύριζαν γύρω της. Μετά από μεγάλες μάχες (με την Εκκλησία να πρωτοστατεί, καταδικάζοντας ως "αιρετικούς" όσους υποστήριζαν ότι ο ήλιος ήταν το πραγματικό κέντρο, και η γη ήταν αυτή που γύριζε γύρω από αυτόν), τελικά αποκαλύφθηκε ότι το σύστημα ήταν "ηλιοκεντρικό".

Σήμερα, ακόμα και οι καπιταλιστές αδυνατούν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, να κατανοήσουν πως το κέντρο του νομισματικού συστήματος είναι ο χρυσός, ενώ τα διάφορα νομίσματα "περιστρέφονται" γύρω του. Η επικρατούσα άποψη θέλει τα νομίσματα να αποτελούν τη "σταθερά" του συστήματος, και το χρυσό να είναι μια "επένδυση", η οποία μπορεί να ανέβει ή να κατέβει, σαν μια μετοχή.

Στην πραγματικότητα όμως, ο χρυσός είναι η "σταθερά", και τα νομίσματα τη "μετβλητή" του συστήματος.

Εδώ και χρόνια, τα νομίσματα "πάνε καλά" από επενδυτικής άποψης - άλλωστε, "η αγορά κινείται", ή τουλάχιστον αυτό έκανε έως τώρα (έστω και με δάνεια, κτλ). Από τη στιγμή που "η αγορά κινείται", είναι προφανές πως χρειάζονταν πολλά νομίσματα, προκειμένου να μπορούν να γίνονται οι ολοένα και περισσότερες συναλλαγές.

Σε αυτόν τους το ρόλο, τα νομίσματα εξακολουθούν να λειτουργούν - ο καπιταλισμός χρειάζεται ένα μηχανισμό για να διευκολύνει τις εμπορικές δοσοληψίες, και άρα χρειάζεται νομίσματα.

Όμως, ο καπιταλισμός χρειάζεται και κάτι ακόμα - χρειάζεται ένα μηχανισμό για αποθήκευση πλούτου, για να διατηρεί δηλαδή το κεφάλαιο ανενεργό, έως ότου το χρειαστεί για να το "κυκλοφορήσει στην αγορά" (δηλαδή να το επενδύσει, να κάνει κάποια αγοραπωλησία, κτλ).

Όσο όμως περισσότερα νομίσματα κυκλοφορούν, τόσο περισσότερο τα νομίσματα υποτιμούνται, χάνουν την αξία τους (πληθωρίζονται). Ποιος θα αποθηκεύσει τον -όποιον- πλούτο του σε κάτι που διαρκώς χάνει την αξία του; Κανένας (εκτός και αν δεν το έχει πάρει χαμπάρι ότι θα χάσει ένα μέρος του κεφαλαίου του). Βέβαια, υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι που δεν έχουν καμία "αποταμίευση", μερικοί δεν έχουν καλά-καλά να φάνε ένα πιάτο φαΐ, θα κάνουν και αποταμίευση. Ωστόσο, όσο ανεβαίνουμε την "κοινωνική κλίμακα", τόσο περισσότερο αυξάνεται η "αγωνία" για το τι θα γίνει με τον πλούτο που έχει συσσωρεύσει ο καθένας. Ειδικά στην μεγαλοαστική τάξη, που έχει συσσωρεύσει αμύθητο πλούτο, και θέλει να τον διατηρεί "από γενιά σε γενιά", η "αγωνία" είναι προφανώς τεράστια. Και εδώ είναι που ο χρυσός κάνει την [επαν]εμφανισή του, ως αποθήκη πλούτου.

Σε "καλές εποχές" για τον κεφαλαιοκράτη, όταν δηλαδή υπάρχει καπιταλιστική ανάπτυξη, τότε ο χρυσός δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικός, διότι μένει σταθερός. Γιατί ο κεφαλαιοκράτης να κρατήσει σταθερό το κεφάλαιο του, όταν μπορεί να το επενδύσει σε εργοστάσια, μετοχές, ομόλογα, "δομημένα ομόλογα", κτλ, κτλ, κτλ, που θα του αυγατίσουν το κεφάλαιο, δίνοντας του τόκο/κέρδη;

Αν όμως ο κεφαλαιοκράτης δει ότι "η αγορά δεν κινείται", τότε "χάνεται η εμπιστοσύνη", δεν πιστεύει δηλαδή ότι αν επενδύσει το κεφάλαιο του θα έχει κέρδος. Και βλέποντας και τα νομίσματα να πληθωρίζονται, στρέφεται στο "ασφαλές καταφύγιο" του χρυσού.

Τελευταία, είχαμε δει ένα άρθρο του Zoellick, προέδρου της Παγκόσμιας Τράπεζας που πρότεινε [και] αυτός να επιστρέψει και επίσημα ο χρυσός στο επίκεντρο του νομισματικού συστήματος. Πολλοί μάλιστα υποστήριξαν τότε ότι ο Zoellick εννοούσε να επιστρέψουμε στον "κανόνα του χρυσού", κάτι που ο ίδιος το διέψευσε (καθώς ο μόνος τρόπος να καλυφθούν όλα τα νομίσματα από το χρυσό, όπως ορίζει ο "κανόνας του χρυσού", είναι να υποτιμηθούν σε τεράστια κλίμακα, ώστε ο χρυσός να μπορεί να τα καλύψει, αλλιώς η ποσότητα του χρυσού που έχουν δεν αρκεί.)

Όπως όμως ο Zoellick διευκρίνησε, η επιστροφή του χρυσού, και η μεγάλη του "ανατίμηση" (=υποτίμηση των νομισμάτων σε σχέση με αυτόν), θα γίνει με το χρυσό να παίζει το ρόλο της αποθήκης του πλούτου, αλλά και του νομισματικού "ήλιου", της σταθεράς δηλαδή σε σχέση με την οποία θα συγκρίνεται η αξία των νομισμάτων ("πλανητών"), που θα είναι υποτιμημένα, αλλά θα εξακολουθούν να κυκλοφορούν ως μέσα συναλλαγών όπως σήμερα.

Ιδού και νεότερες δηλώσεις του Zoellick επί του θέματος, σε πρόσφατες συνομιλίες του με το Σαρκοζί (θυμίζουμε ότι η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία των G20, και ο Σαρκοζί έχει ήδη δηλώσει ότι στηρίζει ένα "νέο Μπρέτον Γουντς", μια αναμόρφωση δηλαδήτου νομισματικού συστήματος, συμφωνώντας μάλιστα με την Κίνα, Ρωσία, κτλ για τα SDR και την αποκαθήλωση του δολαρίου. Για να δούμε πόσο πολύ θα μπορέσουν να προχωρήσουν):

World Bank reaffirms gold as "reference point" to monetary system reform

World Bank President Robert Zoellick reaffirmed his proposal to use gold as a "reference point" to reform the current international monetary system on Wednesday in Paris. "What I suggested is that gold serves as a key reference point to allow people to assess the relations between different currencies," Zoellick told the press here at the end of his meeting with French President Nicolas Sarkozy in the Elysee Palace. "I didn't propose a gold standard, which is an important distinction because it would directly link currency to gold," said Zoellick, denying reports that he had called for a return to the " gold standard" to modify the present monetary system, which he called "Bretton Woods II." "The system should also consider employing gold as an international reference point of market expectations about inflation, deflation and future currency values," Zoellick wrote in an article published in Monday's Financial Times.

Και τι γίνεται αν επειδή οι ΗΠΑ διαρκώς πληθωρίζουν το δολάριο, ο κόσμος χάσει την εμπιστοσύνη του σε αυτό (διότι κανείς δε θελει να επενδύει σε κάτι που αντιλαμβάνεται ότι θα υποτιμηθεί);

The beginning of the End of Dollar Hegemony

When the monetary history of the year coming to an end is written decades from now, the headlines of European debt crisis and Federal Reserve’s adoption of QE2 may turn out to be mere footnotes to the bigger story: 2010 could be a watershed marking the beginning of the end of the dollar-based, Western-centric monetary system. … This year, the idea of reform was advanced by World Bank President Robert Zoellick, who proposed in a widely read and commented-upon Financial Times op-ed piece “a cooperative monetary system that reflects emerging economic conditions.” That would include the dollar, the euro, the yen, the pound and the renminbi — plus gold “as an international reference point of market expectations about inflation, deflation and future currency values.” ("reference point" = ο χρυσός είναι το σταθερό σημείο, που θα χρειαστεί ως αποθήκη του πλούτου. Τα νομίσματα είναι όπως πχ οι μετοχές, ανεβοκατεβαίνουν σε σχέση με το [σταθερό] χρυσό. Σήμερα, σε εποχές απο-ανάπτυξης, τα νομίσματα πληθωρίζονται και υποτιμούνται) Spoiler: Zoellick’s November commentary followed the outbreak of the so-called “currency wars,” as Brazil’s finance minster dubbed the tensions in the foreign-exchange markets resulting from Fed’s liquidity expansion through the purchase of $600 billion of Treasury securities, dubbed QE2, for the second phase of quantitative easing. The downward pressure on the dollar from the surfeit of greenbacks was viewed by finance officials abroad from Asia to Europe as well as Latin America as tantamount to a competitive devaluation to boost the U.S. economy while beggaring its neighbors. … Dissatisfied with the options of the dollar or the euro, the ascendant economic powers are essentially cutting out these middlemen. Just Wednesday, Micex, Russia’s largest securities exchange, began trading in the ruble vs. the Chinese renminbi. It was largely symbolic given the volume traded was equal to about $700,000. More importantly, Russia and China have agreed to settle their bilateral trade of about $50 billion in their respective currencies. That means Chinese importers don’t need to obtain dollars to buy oil from Russia. Nor does Russia need greenbacks to buy Chinese goods. [RS Note: Think about this for a good long while...] … Because the rest of the world uses the dollar for transactions and a store of value, the U.S. has been able to take advantage of that. Indeed, the greenback is America’s most successful export. So, Americans get the goods, allowing us to consume more than we produce, simply because the rest of the world wants our paper. …… American ingenuity produced triple-A mortgage-backed out of subprime loans, which dollar holders around the globe eagerly scooped up. These foreign dollar holders are funneling their funds into Treasury securities, effectively funding the U.S. budget deficit. But they’re not doing it as willingly as before. … None of this suggests that the dollar is about to be toppled from its perch as the premier global currency in 2011. Strains in the original Bretton Woods system were evident long before President Nixon abrogated the promise to redeem dollars for gold at $35 an ounce for foreign monetary authorities on Aug. 15, 1971. Even then, the floating exchange-rate system didn’t come into being fully until 1973. από τη στιγμή που το δολάριο πληθωριζόταν, ενώ ο χρυσός έμενε γενικά σταθερός, ήταν αδύνατο να μένει σταθερή η μεταξύ τους ισοτιμία, όπως όριζε το Μπρέτον Γου΄ντς … How long this process goes on depends on the availability of alternatives to the dollar. … The demand for dollars from the rest of the world has been of inestimable benefit to the U.S. economy. It quite simply allows Americans to consume more than they produce and save less than they invest; in other words, to live beyond our means. The dollar’s dominance will not be toppled in 2011 but will wane over the coming decade and beyond. And America will have to start picking up the tab for what had been a free lunch. [source] RS View: For the wealth-preservation minded individual, the important question centers upon this comment made in the article: “How long this process goes on depends on the availability of alternatives to the dollar.” Frankly, it the answer is surprisingly simple, and the preparatory timeline is surprisingly short. As evidenced in the commentary about the new trade arrangements between Russia and China, it should be obvious and intuitive that bilateral trade between any two given countries could be similarly invoiced in their respective currencies. The timeline is effectively zero given that these currencies already exist and are in local use. At issue, mostly, is the simple matter of breaking with mere tradition — the habit of invoicing/contracting in this third party currency, the dollar. Given the suitable functionality of most national currencies for the invoicing/payment of their bilateral trade, there is no need for the world to spend time and effort conjuring up a new supra-national currency unit to replace the dollar as a universal invoicing agent. With invoicing/payment alternatives ready and waiting, the only other aspect of usage in the dollar’s international role is that as a reserve currency — that is, as a store of value. τα νομίσματα υπάρχουν ήδη ως μέσα συναλλαγής - αυτό που μένει να γίνει και επισημα, είναι να επιστρέψει ο χρυσός επίσημα στην νομισματική σκηνή, ως αποθήκη πλούτου ("store of value") Store of value is a significant element because at the end of any given trade cycle (monthly or annually for example) a nation actively trading with its international peers as described above will inevitably end up with a net position in various foreign currencies. It becomes a matter of national importance to consolidate those paper positions into a more reliable form that is not dependent upon the fiscal policies and monetary management skills of your international trading partners. It is the form of asset chosen for this consolidation of the net position that embodies the “store of value” function from one trade cycle to the next and beyond. But as this article points out [see the article link to read more than the few excerpts above], “Since 1973, the dollar has been unanchored and has been anything but a stable store of value.” Gold, on the other hand, serves this role uniquely well because it resists the degrees of artificial inflation and depreciation commonly afflicting national currencies driven by naturally self-centric national management. The central banks of the world, throughout their long history, have more or less developed the requisite infrastructure and ample experience in the fine art and science of gold storage and allocation transfer. Therefore, not only is an alternative to the dollar available for the store of value role, it is readily available with no significant timeline to accommodate the practice. To be sure, many central banks have already in place the mark-to-market accounting structure to accommodate (and benefit from) the significant upward revaluation of gold reserves as would be expected to occur through the dollar-to-gold transition. Various policy signs over the past several years had indeed pointed toward 2010 to be the watershed point in the international monetary transition, but the depth of the current commercial banking crisis likely argued strongly for a delay under the thought that calmer waters would facilitate a better transition. As such, the existing infrastructure and policy is largely in place at the present time, so a timeline for this store of value transition can be every bit as short as that for invoicing — essentially, no time needed for flipping the switch. But in light of the current crisis and some of the policy efforts underway to restore calm to the commercial markets, it looks to me that the new timeline for significant transitions is mid-2013 consistent with the current policy talks driving the permanent European Stability Mechanism to that timeframe, but with that said, it could be set into motion at any given moment between now and then, and between your breakfast one day and breakfast the next. Hence, it is best that you work to actively establish your desired gold position without undue delay, and then with peace of mind you can turn your full attention to the business of living your life as it was meant to be. Spending significantly further time obsessing over currencies and investments is a fool’s errand.