Αναδημοσίευση από e-globbing
Στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του Βυζαντίου, ο ιππόδρομος ήταν το μόνο μέρος που ο λαός μπορούσε να συναθροιστεί ελεύθερα. Ο λαός μαζευόταν εκεί σε διάφορες περιπτώσεις, όπως ήταν η διεξαγωγή αρματοδρομιών, επίσημες τελετές, ενθρονίσεις αυτοκρατόρων, στρατιωτικοί θρίαμβοι κ.α.[1]
Οι οπαδοί των αρματοδρομιών, ανάλογα με την ομάδα που υποστήριζαν ήταν χωρισμένοι σε 4 παρατάξεις, τους Βένετους, τους Ρούσσους, τους Λευκούς και τους Πράσινους. Οι παρατάξεις αυτές, που είχαν μεγάλη λαϊκή συμμετοχή, ονομαζόταν δήμοι. Ο κάθε ένας από αυτούς τους δήμους είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, οι Πράσινοι για παράδειγμα ήταν πολυαριθμότεροι και λαϊκότεροι ενώ είχαν συμπάθεια προς τον μονοφυσιτισμό[2] αντίθετα οι Βένετοι ήταν αριστοκρατικότεροι και ορθόδοξοι.[3]
Στις 11 Γενάρη του 532(ημέρα Κυριακή), οι Πράσινοι ζήτησαν από τον αυτοκράτορα
Ιουστινιανό(κυβέρνησε από το 527-565) που παρευρισκόταν στον ιππόδρομο, να σταματήσουν οι αδικίες και η καταπίεση ενάντια στον λαό. Οι Βένετοι, που ήταν ο πιο ισχυρός δήμος, υποστήριξε τους Πράσινους, μάταια οι αυτοκρατορικές αρχές έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους για να στρέψουν τον έναν δήμο ενάντια στον άλλο ώστε να κατευθυνεί εκεί η οργή του πλήθους.[4]
Τελικά όλοι οι δήμοι ενώθηκαν και την επόμενη μέρα απελευθέρωσαν μελλοθάνατους συντρόφους τους που είχαν συλληφθεί νωρίτερα ως πρωταίτιοι ταραχών. Οι εξεγερμένοι καταλαμβάνουν δημόσια κτήρια, καίνε ναούς και σπίτια των πλουσίων αριστοκρατών, λεηλατούν, μοιάζουν να έχουν τεράστια δύναμη και όλοι μαζί φωνάζουν «νίκα-νίκα», ο τακτικός στρατός και η αυτοκρατορική φρουρά που βρισκόταν στην πόλη δεν τολμάει καν να τους επιτεθεί.[5]
Μέχρι το πρωί της τρίτης μέρας της εξεγέρσεως σχεδόν όλη η πρωτεύουσα βρίσκεται στα χέρια των λαϊκών μαζών, όμως δεν γίνεται προσπάθεια για να κατακτηθεί το παλάτι που είναι και το τελευταίο προπύργιο της κρατικής εξουσίας και το οποίο φυλάσσεται με 3.000 άνδρες υπό τις διαταγές του στρατηγού Μούνδου, ένα λάθος που θα κοστίσει στους εξεγερμένους ακριβά.[6]
Ένα άλλο μοιραίο λάθος των εξεγερμένων είναι ότι απευθύνονται σε μέλη της συγκλητικής αριστοκρατίας για να γίνουν επικεφαλείς της εξέγερσής.[7] Έτσι οι δήμοι εκλέγουν έναν αριστοκράτη, τον Υπάτιο για αρχηγό τους, με σκοπό αυτός να πάρει την θέση του Ιουστινιανού. Παράλληλα ζητούν από μέλη της συγκλήτου να τους εξοπλίσουν, όμως αυτοί είτε εξαφανίζονται, είτε τους κωλλυσιεργούν ενώ πίσω από την πλάτη τους βρίσκονται σε επικοινωνία με το παλάτι.[8]
Τελικά περνούν οι μέρες και η κατάσταση είναι στάσιμη για τους εξεγερμένους, ο Ιουστινιανός παραμένει ασφαλής στο παλάτι κερδίζοντας έτσι χρόνο, ενώ η άρχουσα τάξη μέσω του ευνούχου στρατηγού Νάρση προσπαθεί να εξαγοράσει κάποιους Βένετους οι οποίοι είναι παραδοσιακά ολιγαρχικοί. Την παρασκευή ο Ιουστινιανός καλεί τους δήμους στον ιππόδρομο σε μια προσπάθεια να τους διασπάσει, οι προσπάθειες αποτυγχάνουν αλλά κερδίζεται για την άρχουσα τάξη πολύτιμος χρόνος και ο στρατός ολοένα και πλησιάζει την πρωτεύουσα.[9]
Με το που φτάνουν στις 17 Γενάρη οι πρώτες ενισχύσεις από τις φρουρές της Θράκης όσοι ευγενείς είχαν φανεί ότι στήριζαν την επανάσταση, τώρα γυρνούν την πλάτη στους εξεγερμένους και πολλοί μεταξύ αυτών(με πρώτους τον Υπάτιο και τον αδερφό του Πομπήιο) προσπαθούν να αποκαταστήσουν την σχέση τους με το παλάτι προδίδοντας τους.[10]
Το πρωί της Κυριακής στις 18 του Γενάρη ο λαός γεμίζει ασφυκτικά τον Ιππόδρομο για να στέψει αυτοκράτορα τον Υπάτιο, όμως στην πραγματικότητα κατευθυνόταν σε μια καλοστημένη παγίδα, αφού ωστόσο είχε καταφτάσει μεγάλο μέρος του αυτοκρατορικού στρατού. Στην σφαγή που ακολούθησε πήραν μέρος και διακρίθηκαν και οι τρείς μεγάλοι στρατηγοί της αυτοκρατορίας, Βελισσάριος, Μούνδος και Νάρσης, συνολικά εξοντώθηκαν 35.000 κόσμος σε έναν ιππόδρομο που χωρούσε 50.000.[11]
Μετά την οριστική επικράτηση του στρατού και την αποκατάσταση της (άρχουσας)τάξης όσοι συγκλητικοί είχαν ανάμειξη με την εξέγερση είδαν της περιουσίες τους να δημεύονται, ενώ ο Υπάτιος και ο Πομπήιος, παρά την προδοσία τους(υπέρ του αυτοκράτορα), εκτελέστηκαν. Ο Ιουστινιανός πήρε τα μέτρα του και απαγόρευσε τις συναθροίσεις στον ιππόδρομο, ενώ οχύρωσε το παλάτι χτίζοντας μάλιστα δεξαμενές νερού και σιταποθήκες που θα το προστάτευαν σε περίπτωση αντίστοιχης πολιορκίας, ενώ η αριστοκρατική άρχουσα τάξη της πόλης κατάφερε να εξασφαλίσει την κυριαρχία της για 70 ακόμα χρόνια πριν το σύστημα γίνει τελικά φεουδαρχικό.[12]
Εδώ τελειώνει η μικρή αναφορά μου στην Στάση του Νίκα, βασισμένη στο Βιβλίο του Τηλέμαχου Λούγγη, για περισσότερες πληροφορίες σας προτείνω να αγοράσετε και τους δυο τόμους. Είναι ένα βιβλίο που παρουσιάζει με ευκολονόητο τρόπο μια τεκμηριωμένη μαρξιστική οπτική του τι ήταν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Στις προεπαναστατικές περιόδους που ζούμε ελπίζω να είναι κατανοητό γιατί έκανα την επιλογή να γράψω το συγκεκριμένο άρθρο. Το έκανα επειδή δυστυχώς όπως και ο λαός της Κωνσταντινούπολης, έτσι και πολλοί από εμάς, αδυνατούμε να συλλάβουμε την πλήρη εικόνα του πως έχουν τα πράγματα. Καλό είναι λοιπόν αντί να αναζητάμε και εμείς τον Υπάτειο μας ή τον Παπαδήμα μας ή δεν ξέρω και εγώ ποιόν ανάμεσα στους εκπρόσωπους της άρχουσας τάξης, να καταλάβουμε ότι ο μόνος τρόπος να δούμε άσπρη μέρα και να νικήσουμε, είναι ξεκινώντας με την οριστική ανατροπή του αντίστοιχου εξουσιαστικού συστήματος των ημερών μας, του καπιταλισμού, που έχει αρχίσει ολοένα και περισσότερο να μοιάζει με το δουλοκτητικό της αρχαιότητας. Για να γίνει όμως αυτό δεν αρκεί ούτε η τυφλή οργή ούτε η αγανάκτηση, όπως έμαθαν με τον σκληρό τρόπο οι βυζαντινοί(και πολλοί άλλοι μέσα στους αιώνες), χρειάζεται οργανωμένο ταξικό-λαικό μέτωπο με στόχους και πρόγραμμα λαικής εξουσίας.
Αυτά τα ολίγα
Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)
Οι οπαδοί των αρματοδρομιών, ανάλογα με την ομάδα που υποστήριζαν ήταν χωρισμένοι σε 4 παρατάξεις, τους Βένετους, τους Ρούσσους, τους Λευκούς και τους Πράσινους. Οι παρατάξεις αυτές, που είχαν μεγάλη λαϊκή συμμετοχή, ονομαζόταν δήμοι. Ο κάθε ένας από αυτούς τους δήμους είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, οι Πράσινοι για παράδειγμα ήταν πολυαριθμότεροι και λαϊκότεροι ενώ είχαν συμπάθεια προς τον μονοφυσιτισμό[2] αντίθετα οι Βένετοι ήταν αριστοκρατικότεροι και ορθόδοξοι.[3]
Στις 11 Γενάρη του 532(ημέρα Κυριακή), οι Πράσινοι ζήτησαν από τον αυτοκράτορα
Ιουστινιανό(κυβέρνησε από το 527-565) που παρευρισκόταν στον ιππόδρομο, να σταματήσουν οι αδικίες και η καταπίεση ενάντια στον λαό. Οι Βένετοι, που ήταν ο πιο ισχυρός δήμος, υποστήριξε τους Πράσινους, μάταια οι αυτοκρατορικές αρχές έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους για να στρέψουν τον έναν δήμο ενάντια στον άλλο ώστε να κατευθυνεί εκεί η οργή του πλήθους.[4]
Τελικά όλοι οι δήμοι ενώθηκαν και την επόμενη μέρα απελευθέρωσαν μελλοθάνατους συντρόφους τους που είχαν συλληφθεί νωρίτερα ως πρωταίτιοι ταραχών. Οι εξεγερμένοι καταλαμβάνουν δημόσια κτήρια, καίνε ναούς και σπίτια των πλουσίων αριστοκρατών, λεηλατούν, μοιάζουν να έχουν τεράστια δύναμη και όλοι μαζί φωνάζουν «νίκα-νίκα», ο τακτικός στρατός και η αυτοκρατορική φρουρά που βρισκόταν στην πόλη δεν τολμάει καν να τους επιτεθεί.[5]
Μέχρι το πρωί της τρίτης μέρας της εξεγέρσεως σχεδόν όλη η πρωτεύουσα βρίσκεται στα χέρια των λαϊκών μαζών, όμως δεν γίνεται προσπάθεια για να κατακτηθεί το παλάτι που είναι και το τελευταίο προπύργιο της κρατικής εξουσίας και το οποίο φυλάσσεται με 3.000 άνδρες υπό τις διαταγές του στρατηγού Μούνδου, ένα λάθος που θα κοστίσει στους εξεγερμένους ακριβά.[6]
Ένα άλλο μοιραίο λάθος των εξεγερμένων είναι ότι απευθύνονται σε μέλη της συγκλητικής αριστοκρατίας για να γίνουν επικεφαλείς της εξέγερσής.[7] Έτσι οι δήμοι εκλέγουν έναν αριστοκράτη, τον Υπάτιο για αρχηγό τους, με σκοπό αυτός να πάρει την θέση του Ιουστινιανού. Παράλληλα ζητούν από μέλη της συγκλήτου να τους εξοπλίσουν, όμως αυτοί είτε εξαφανίζονται, είτε τους κωλλυσιεργούν ενώ πίσω από την πλάτη τους βρίσκονται σε επικοινωνία με το παλάτι.[8]
Τελικά περνούν οι μέρες και η κατάσταση είναι στάσιμη για τους εξεγερμένους, ο Ιουστινιανός παραμένει ασφαλής στο παλάτι κερδίζοντας έτσι χρόνο, ενώ η άρχουσα τάξη μέσω του ευνούχου στρατηγού Νάρση προσπαθεί να εξαγοράσει κάποιους Βένετους οι οποίοι είναι παραδοσιακά ολιγαρχικοί. Την παρασκευή ο Ιουστινιανός καλεί τους δήμους στον ιππόδρομο σε μια προσπάθεια να τους διασπάσει, οι προσπάθειες αποτυγχάνουν αλλά κερδίζεται για την άρχουσα τάξη πολύτιμος χρόνος και ο στρατός ολοένα και πλησιάζει την πρωτεύουσα.[9]
Με το που φτάνουν στις 17 Γενάρη οι πρώτες ενισχύσεις από τις φρουρές της Θράκης όσοι ευγενείς είχαν φανεί ότι στήριζαν την επανάσταση, τώρα γυρνούν την πλάτη στους εξεγερμένους και πολλοί μεταξύ αυτών(με πρώτους τον Υπάτιο και τον αδερφό του Πομπήιο) προσπαθούν να αποκαταστήσουν την σχέση τους με το παλάτι προδίδοντας τους.[10]
Το πρωί της Κυριακής στις 18 του Γενάρη ο λαός γεμίζει ασφυκτικά τον Ιππόδρομο για να στέψει αυτοκράτορα τον Υπάτιο, όμως στην πραγματικότητα κατευθυνόταν σε μια καλοστημένη παγίδα, αφού ωστόσο είχε καταφτάσει μεγάλο μέρος του αυτοκρατορικού στρατού. Στην σφαγή που ακολούθησε πήραν μέρος και διακρίθηκαν και οι τρείς μεγάλοι στρατηγοί της αυτοκρατορίας, Βελισσάριος, Μούνδος και Νάρσης, συνολικά εξοντώθηκαν 35.000 κόσμος σε έναν ιππόδρομο που χωρούσε 50.000.[11]
Μετά την οριστική επικράτηση του στρατού και την αποκατάσταση της (άρχουσας)τάξης όσοι συγκλητικοί είχαν ανάμειξη με την εξέγερση είδαν της περιουσίες τους να δημεύονται, ενώ ο Υπάτιος και ο Πομπήιος, παρά την προδοσία τους(υπέρ του αυτοκράτορα), εκτελέστηκαν. Ο Ιουστινιανός πήρε τα μέτρα του και απαγόρευσε τις συναθροίσεις στον ιππόδρομο, ενώ οχύρωσε το παλάτι χτίζοντας μάλιστα δεξαμενές νερού και σιταποθήκες που θα το προστάτευαν σε περίπτωση αντίστοιχης πολιορκίας, ενώ η αριστοκρατική άρχουσα τάξη της πόλης κατάφερε να εξασφαλίσει την κυριαρχία της για 70 ακόμα χρόνια πριν το σύστημα γίνει τελικά φεουδαρχικό.[12]
Εδώ τελειώνει η μικρή αναφορά μου στην Στάση του Νίκα, βασισμένη στο Βιβλίο του Τηλέμαχου Λούγγη, για περισσότερες πληροφορίες σας προτείνω να αγοράσετε και τους δυο τόμους. Είναι ένα βιβλίο που παρουσιάζει με ευκολονόητο τρόπο μια τεκμηριωμένη μαρξιστική οπτική του τι ήταν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Στις προεπαναστατικές περιόδους που ζούμε ελπίζω να είναι κατανοητό γιατί έκανα την επιλογή να γράψω το συγκεκριμένο άρθρο. Το έκανα επειδή δυστυχώς όπως και ο λαός της Κωνσταντινούπολης, έτσι και πολλοί από εμάς, αδυνατούμε να συλλάβουμε την πλήρη εικόνα του πως έχουν τα πράγματα. Καλό είναι λοιπόν αντί να αναζητάμε και εμείς τον Υπάτειο μας ή τον Παπαδήμα μας ή δεν ξέρω και εγώ ποιόν ανάμεσα στους εκπρόσωπους της άρχουσας τάξης, να καταλάβουμε ότι ο μόνος τρόπος να δούμε άσπρη μέρα και να νικήσουμε, είναι ξεκινώντας με την οριστική ανατροπή του αντίστοιχου εξουσιαστικού συστήματος των ημερών μας, του καπιταλισμού, που έχει αρχίσει ολοένα και περισσότερο να μοιάζει με το δουλοκτητικό της αρχαιότητας. Για να γίνει όμως αυτό δεν αρκεί ούτε η τυφλή οργή ούτε η αγανάκτηση, όπως έμαθαν με τον σκληρό τρόπο οι βυζαντινοί(και πολλοί άλλοι μέσα στους αιώνες), χρειάζεται οργανωμένο ταξικό-λαικό μέτωπο με στόχους και πρόγραμμα λαικής εξουσίας.
Αυτά τα ολίγα
Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)
[1] Τηλέμαχος Κ. Λούγγης, Επισκόπηση Βυζαντινής Ιστορίας, Α’ Τόμος(324-1204), εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1998 σελ. 112-113
[2] Χριστιανική αίρεση που τα μέλη και οι εκπρόσωποι της υπέστησαν φοβερούς διωγμούς στο Βυζάντιο
[3] Λούγγης, ο.π, σελ. 114-115
[4] Λούγγης, ο.π, σελ. 115
[5] Λούγγης, ο.π, σελ. 115
[6] Λούγγης, ο.π, σελ. 115
[7] Παραθέτω σχετικό απόσπασμα από τον Λούγγη σελίδα 117, «Το βασικότερο μεσαιωνικό χαρακτηριστικό αυτής της αρχαίου τύπου εξέγερσης είναι το ότι, αντί να στηριχθεί στις δικές της πληβειακές δυνάμεις, αναζητά ηγέτες από την άρχουσα τάξη που τείνει να ανατρέψει»
[8] Λούγγης, ο.π, σελ. 115-116
[9] Λούγγης, ο.π, σελ. 116
[10] Λούγγης, ο.π, σελ. 117
[11] Λούγγης, ο.π, σελ. 117-118
[12] Λούγγης, ο.π, σελ. 118
+ σχόλια + 11 σχόλια
Ρε παιδιά, μη δημοσιεύεται ό,τι νά΄ ναι. Δε μιλάμε για δήμους, αλλά για συνδέσμους φιλάθλων που είχαν αποκτήσει εν καιρώ μεγάλη λαϊκή δύναμη και κέρδισαν και τον έλεγχο ορισμένων μονοπωλίων. Αλλά η κυριότερή μου αντίδραση είναι το άσχετο και το αντιστορικό/αντεπιστιμονικό της σύγκρισης. Γιατί δηλαδή δε θυμήθηκε κανείς τους 30 τυράννους (+τους τρισχιλίους) και το Θρασύβουλο ή τον τυραννοκτόνους των Αθηνών; Είπαμε, αλλά λίγο παραέφυγε...
(σ.σ. εντελώς φιλικά, αλλά χρειάζεται ένας έλεγχος πριν δημοσιεύσετε κάτι τέτοιο).
Ο Μάχος έγραψε το έργο πολλά χρόνια πριν και υπό ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα της ιστορικής έρευνας κι αναζήτησης.
Επειδη εγω εγραψα το αρθρο θα ηθελα σε παρακαλω να μου πεις γιατι ειναι ανιστόρητο και γιατι ειναι αντιεπιστημονικές οι συγκρίσεις?
Οσο για τους δήμους, εξηγησα ξεκάθαρα τι ακριβώς ήταν, επαρκως θεωρω, αν εσυ καταλαβες απο το παρακάτω αποσπασμα οτι τους παραλληληζω με του σημερινους δήμους, τότε κατάλαβες λάθος. Όμως τι να κάνουμε, αφού δήμους τους έλεγαν, να τους αλλάξουμε το όνομα επειδή δεν σου αρέσει;
"Ο λαός μαζευόταν εκεί σε διάφορες περιπτώσεις, όπως ήταν η διεξαγωγή αρματοδρομιών, επίσημες τελετές, ενθρονίσεις αυτοκρατόρων, στρατιωτικοί θρίαμβοι κ.α.[1]
Οι οπαδοί των αρματοδρομιών, ανάλογα με την ομάδα που υποστήριζαν ήταν χωρισμένοι σε 4 παρατάξεις, τους Βένετους, τους Ρούσσους, τους Λευκούς και τους Πράσινους. Οι παρατάξεις αυτές, που είχαν μεγάλη λαϊκή συμμετοχή, ονομαζόταν δήμοι. Ο κάθε ένας από αυτούς τους δήμους είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, οι Πράσινοι για παράδειγμα ήταν πολυαριθμότεροι και λαϊκότεροι ενώ είχαν συμπάθεια προς τον μονοφυσιτισμό[2] αντίθετα οι Βένετοι ήταν αριστοκρατικότεροι και ορθόδοξοι"
Επισης αυτα που λες παρακάτω για τους 30 τυράννους και τα λοιπά, τι σχέση έχουν με την αρχική δημοσίευση.
Θα ήθελα σε παρακαλώ να μου εξηγήσεις
Λαγωνικάκης Φραγκίσκος
Και φυσικά ούτε οι "δήμοι" ήταν απλά σύνδεσμοι φιλάθλων, ούτε ο ιππόδρομος ήταν μόνο χώρος τέλεσης των ιπποδρομιών.
Η περίπτωση της Στάσης του Νικα δεν ήταν ή μόνη που ο λαός διεκδηκούσε κάτι απο τον Αυτοκράτορα, ούτε και η συγκεκριμένη σφαγή ήταν η μόνη που είχε γίνει στον χώρο του Ιπποδρόμου.
Ο Ιππόδρομος ήταν δημόσιο κτήριο μάζωξης του λαου, αν τώρα η κρατική εξουσία είχε εφεύρει το τέχνασμα με τις παρατάξεις για να κρατάει το λαό διασπασμένο αυτό είναι αλλο πράγμα. Πάντως οι συμμετέχοντες δεν απασχολούνταν μόνο με τα "αθλητικά" δρώμμενα αλλά αντίθετα οι σχηματισμοί αυτοί ήταν σε ενα μεγάλο βαθμό πολιτικά μορφώματα.
Α ναι και αυτό για τον Μάχο που λες τι το πετάς χωρίς να εξηγείς τι ακριβώς εννοείς; Ποιο ήταν το πρίσμα του όπως λες;
Του Λούγγη πάντως το πρίσμα είναι ο διαλεκτικός υλισμός
Ορίστε και οι διάφορες σημασίες της λέξης, συγκεκριμένα([...]η συνέλευση του λαού, ο λαός ως θεσμικό όργανο της πολιτείας[...])
ΛΗΜΜΑ
δῆμος
ουσιαστικό
-ου
ὁ
ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ
Α. |για τόπο 1. εδαφική έκταση που κατοικείται, περιοχή, χώρα 2. διοικητική περιφέρεια, εδαφικό διαμέρισμα (στην αρχαία Αθήνα), κώμη Β. |για πρόσωπα 1. οι κάτοικοι μιας περιοχής, ο πληθυσμός |ο λαός, το πλήθος, αντ. βασιλεύς, εὐδαίμονες, δυνατοί |κοινωνία 2. οι δημοκρατικοί, αντ. οἱ ὀλίγοι |πολιτική |η δημοκρατία, το δημοκρατικό πολίτευμα |η συνέλευση του λαού, ο λαός ως θεσμικό όργανο της πολιτείας(http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/lexicon/lemma.html?id=58)
Poe, και το γήπεδο είναι σήμερα χώρος συγκέντρωσης πολιτών. Και είχαμε μόνο ένα άθλημα, τότε θα αποκτούσε και κοινωνικοπολιτική σημασία αυτή η συγκέντρωση. Ωστόσο, οι αναχρονισμοί (συνηθισμένοι στο έργο του Λουγγή και του Κορδάτου) δεν καλύπτουν ιστορικά μία προσσηγμένη προσέγγιση. Οι γλωσσικές ανάγκες μιας άλλης εποχής, τα ερωτήματα που τίθενταν σε άλλες εποχές, δεν είναι ίδια με τα σημερινά. Άλλο ο διαλεκτικός υλισμός (εντελώς άσχετο από τη δική μου διαμαρτυρία) κι άλλο τα ερωτήματα που τίθενται. Η προσεγγίσεις του Λουγγή είναι σήμερα ξεπερασμένες, επειδή αναζητούν άλλα ερωτήματα και εκ τούτου προσεγγίζουν αλλιώς τα πράγματα. Βλέπεις, δεν είναι ένα θεωρητικός που γράφει γενικά με παγκόσμιες αρχές (τύπου "Κεφάλαιο") ώστε να ισχύει και σήμερα.
Οι "δήμοι" είναι αιρετές πολιτικές μονάδες ή γεωγραφικές τοποθεσίες. Σήμερα η λέξη δήμος δεν σημαίνει λαϊκή συνέλευση. Και μάλιστα έχασε αυτή τη σημασία από το Β΄ αιώνα π.Κ.Χ. Αν θέλουμε να ονομάσουμε τις ομάδες "δήμους" είναι αστείο σήμερα. Ίσως θα δεχόμασταν τον όρο "παρατάξεις", αν έπαιζαν κάποιο ρόλο -έστω και φενάκη- δημοκρατικό στις πολιτικές εξελίξεις. Η μόνη φορά που εμφανίζονται πολιτικά στο προσκήνιο είναι η Στάση του Νίκα.
Ουσιαστικά δεν εφευρέθηκαν για τη διάσπαση του λαού. Ξεκίνησαν ως σύνδεσμοι φιλάθλων και όπως ήταν φυσικό απέκτησαν πολιτική δύναμη. Αλλά ποτέ πλην τούτων των γεγονότων δεν εμφανίστηκαν στο προσκήνιο. Αυτό ακριβώς αποδεικνύει (και νωρίτερα και αργότερα) ότι ούτε το λαό εξέφραζαν ούτε και αποτελούσαν πολιτικές "παρατάξεις" (άσε που κομματική χροιά δε θα είχαν επειδή δεν υπήρχε καμία μορφή εκλογής ώστε να συμμετάσχουν).
Για το "Μάχος": θεωρώντας -αυθαίρετα- ότι έχει κάποιος καλή επαφή με την Ιστορία και το Λουγγή, χρησιμοποίησα το προσωνύμιο που χρησιμοποιήσαμε στη Σχολή οι διαλεκτικοί υλιστές. Κάτι σαν τον δικό μας άνθρωπο, το οικείο σημείο αναφοράς κλπ (πώς αποκαλούμε οι φιλόλογοι το Θουκυδίδη "Θούκι", κάπως έτσι το εννοώ). Και από ότι ξέρω ακόμα ο όρος "Μάχος" χρησιμοποιείται...
Αφού έγραψα για τους "δήμους", επίτρεψέ μου να πω την πολιτική μου διαφωνία, που είναι και το ουσιαστικό.
Λοιπόν, η σύγκριση είναι αντιιστορική κι αντεπιστημονική, επειδή ακριβώς δεν έχει καμία κοινή βάση το τότε με το σήμερα. Συγκρίσεις στην ιστορία δε γίνονται (είναι μέγα λάθος). Η ιστορία κινείται βάσει συγκεκριμένων "νόμων" (συγνώμη για τα εισαγωγικά μια και δεν είναι φυσικοί νόμοι, αλλά οι ίδιες οι ενέργειες των λαών, του ανταγωνισμού τους -βλ. ταξική σύγκρουση- και οι πολιτικές τους στάσεις). Οι "νόμοι" αυτοί δεν επιτρέπουν συγκρίσεις επειδή ακόμα και ανάμεσα σε δεκαετίες έχουν αλλάξει τόσα πολλά σε μία κοινωνία όσο και η συνείδηση των ατόμων. Ο ιστορικός υλισμός δεν επιτρέπει συγκρίσεις.
Έτσι, μία σύγκριση μπορεί να είναι μόνο επιφανειακή και μάλιστα επικοινωνιακά εντελώς (αστική τακτική) να λειτουργεί επιλεκτικά στα κοινά σημεία που εντοπίζει όποιος συγκρίνει.
Για το συγκεκριμένο που γράφεις, λοιπόν, η εξέγερση δεν ήταν επανάσταση (οργανωμένη κλπ) ούτε είχε λαϊκά αιτήματα. Ήταν αιτήματα μερικών οικονομικών συλλόγων/συντεχνιών. Ο λαός δεν επιβαρύνονταν με φορολόγηση, αλλά η τότε μεσαία τάξη. Η εξέγερση θα μπορούσε καλύτερα να χαρακτηριστεί ως αστική, παρά ως λαϊκή, ή καλύτερα ως μεσοαστική (με αναχρονιστική σημερινή ορολογία). Εξάλλου, η εξέγερση έγινε επειδή η φορολόγηση επιβάρυνε την επιθυμία απλώματος της οικονομικής δραστηριότητας των αστών/εμπόρων και την ακμάζουσα φεουδαρχική τάξη. Ο Ιουνστιανός είχε στόχο και τους φεουδάρχες και τους εμπόρους/βιοτέχνες.
Λες
"Poe, και το γήπεδο είναι σήμερα χώρος συγκέντρωσης πολιτών. Και είχαμε μόνο ένα άθλημα, τότε θα αποκτούσε και κοινωνικοπολιτική σημασία αυτή η συγκέντρωση. Ωστόσο, οι αναχρονισμοί (συνηθισμένοι στο έργο του Λουγγή και του Κορδάτου) δεν καλύπτουν ιστορικά μία προσσηγμένη προσέγγιση. Οι γλωσσικές ανάγκες μιας άλλης εποχής, τα ερωτήματα που τίθενταν σε άλλες εποχές, δεν είναι ίδια με τα σημερινά. Άλλο ο διαλεκτικός υλισμός (εντελώς άσχετο από τη δική μου διαμαρτυρία) κι άλλο τα ερωτήματα που τίθενται. Η προσεγγίσεις του Λουγγή είναι σήμερα ξεπερασμένες, επειδή αναζητούν άλλα ερωτήματα και εκ τούτου προσεγγίζουν αλλιώς τα πράγματα. Βλέπεις, δεν είναι ένα θεωρητικός που γράφει γενικά με παγκόσμιες αρχές (τύπου "Κεφάλαιο") ώστε να ισχύει και σήμερα."
Εξήγησε μου τον αναχρονισμό και μην αναλωνεσαι σε γενικολογίες, καταρχήν όπου δεν υπάρχει παραπομπή οι συγκρίσεις είναι δικές μου και οχι του Λούγγη, αλλα ακομα και για τις δικες μου "συγκρίσεις" δεν νομίζω οτι υπάρχει κάποιου είδους ζήτημα αναχρονισμού, λογικά συμπεράσματα βγάζω συγκρίνοντας το τότε με το σήμερα σε ζητήματα που τελικα δεν έχουν αλλαξει και τόσο.
Οσο για τις γλωσσικες αναγκες της εποχης που λες, φαντάζομαι αναφέρεσαι στον ορο "δήμος" θα τοποθετηθω παρακάτω απαντώντας σε αλλο κομμάτι τους σχολίου σου.
λες λοιπον παρακάτω
"Οι "δήμοι" είναι αιρετές πολιτικές μονάδες ή γεωγραφικές τοποθεσίες. Σήμερα η λέξη δήμος δεν σημαίνει λαϊκή συνέλευση. Και μάλιστα έχασε αυτή τη σημασία από το Β΄ αιώνα π.Κ.Χ. Αν θέλουμε να ονομάσουμε τις ομάδες "δήμους" είναι αστείο σήμερα. Ίσως θα δεχόμασταν τον όρο "παρατάξεις", αν έπαιζαν κάποιο ρόλο -έστω και φενάκη- δημοκρατικό στις πολιτικές εξελίξεις. Η μόνη φορά που εμφανίζονται πολιτικά στο προσκήνιο είναι η Στάση του Νίκα."
Μόνο στην στάση του Νικα επαιξαν ρόλο, αυτο ειναι μεγάλο λαθος, έπαιζαν συνεχή πολιτικο ρόλο οι δήμοι ανάλογα με την εποχή(και δεν το λεει μονο ο Λούγγης αυτό αλλα ολοι οι ιστορικοι), ίσως χρειαζεται να ξεσκονίσεις τις γνώσεις σου, και εσυ ο ίδιος άλλωστε το λες στο πρωτο σου σχολιο.Ειδικά οι Βένετοι είχαν τεράστια επιρροή, αλλά και οι Πράσινοι.
Οσο για την ερμηνεια απο το λεξικο, δεν την αναρτησα γιατι ταυτιζοταν με την ερμηνεια του τι σημαινε δημος στο βυζαντιο, αλλά επειδή διαχωριζόταν απο την δική σου, και βασισμένη μόνο στο σήμερα, μονόπλευρη ερμηνεία και οπτική πάνω στον όρο που ειναι εντελως άκυρη επειδη εγω δεν αναφερόμουν στο τι σημαίνει σήμερα(που και σήμερα βέβαια παράγωγα της λέξης δημος εχουν την τοτε εννοια, όπως δημοσκοπηση, δημαγωγία κλπ).
συνεχιζεται
Και λες παλι
"Ουσιαστικά δεν εφευρέθηκαν για τη διάσπαση του λαού. Ξεκίνησαν ως σύνδεσμοι φιλάθλων και όπως ήταν φυσικό απέκτησαν πολιτική δύναμη. Αλλά ποτέ πλην τούτων των γεγονότων δεν εμφανίστηκαν στο προσκήνιο. Αυτό ακριβώς αποδεικνύει (και νωρίτερα και αργότερα) ότι ούτε το λαό εξέφραζαν ούτε και αποτελούσαν πολιτικές "παρατάξεις" (άσε που κομματική χροιά δε θα είχαν επειδή δεν υπήρχε καμία μορφή εκλογής ώστε να συμμετάσχουν)."
Δεν μίλησα για πολιτικές παρατάξεις αλλά για πολιτικά μορφώματα, μην εκμαιευεις πράγματα που δεν είπα, εκτος και αν δεν ξερεις την διαφορα μεταξύ πολιτικής παράταξης και πολιτικού μορφώματος. Πολιτικό μόρφωμα ήταν για παράδειγμα οι αγανακτισμένοι, πολιτική παράταξη είναι το ΠΑΣΟΚ.
Οσο για το αν εξεφραζαν τον λαο αυτο(με την έννοια οτι έξεφραζαν τις λαικές ανάγκες) ειναι άλλο, και άλλο είναι το ότι ο λαος εκφραζόταν μέσα απο αυτούς(τους δήμους). Δηλαδή μπορεί να μην είχαν "καθαρό ρόλο" ναι μεν, αλλά σίγουρα ήταν αγωγοί διοχέτευσης της λαικης οργής και έκφρασης της.
Τωρα αν δημιουργήθηκαν για να "μαντρωθεί" ο κόσμος δεν το ξέρω, το πιθανολόγησα απλά, προσέχω πάντα τι λεω να ξέρεις, αξίζει όμως σίγουρα διερεύνησης.
"Για το "Μάχος": θεωρώντας -αυθαίρετα- ότι έχει κάποιος καλή επαφή με την Ιστορία και το Λουγγή, χρησιμοποίησα το προσωνύμιο που χρησιμοποιήσαμε στη Σχολή οι διαλεκτικοί υλιστές. Κάτι σαν τον δικό μας άνθρωπο, το οικείο σημείο αναφοράς κλπ (πώς αποκαλούμε οι φιλόλογοι το Θουκυδίδη "Θούκι", κάπως έτσι το εννοώ). Και από ότι ξέρω ακόμα ο όρος "Μάχος" χρησιμοποιείται..."
Α τωρα κατάλαβα, όπως και να έχει, επιμένεις να μην έχεις εξηγήσει γιατι είναι λάθος το πρίσμα του "Μάχου" όπως λές, το λες αναχρονιστικό, πεπαλαιωμένο και τα λοιπά, ποιο ειναι λοιπον το νεο πρίσμα και που σφάλει το δικό του, τοσο πολεμική που κάνεις, και κατηγορεις και το συγκεκριμένο blog που ανέβασε την ανάρτηση καλό θα ήταν να ήσουν περισσότερο επεξηγηματικός.
Ακόμα περιμένω να μου εξηγήσεις που κολλάνε οι 30 τύραννοι και οι λοιποί που ανέφερες στο πρώτο σου σχόλιο.
αυτα προς το παρον
Σε αυτό που λες στο τρίτο σχόλιο έχεις δίκιο, όμως οι συγκρίσεις που εκανα ήταν τόσο συγκεκριμένες που δεν ειναι επικοινωνιακές, και τι να κάνουμε, αυτά τα κατάλοιπα της αναζήτησης του ηγέτη και του σωτήρα και της τυφλής οργής και εκτόνωσης παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναλοίωτα απο την αρχαιότητα κιόλας μέχρι και σήμερα.
Οσον αφορα το ζήτημα της φορολογίας, εχει παλι δίκιο, ναι χτύπησε την μεσαία τάξη και τους φεουδάρχες(το λεω και στο επόμενο μου άρθο) όμως το οτι χτυπησε την "μεσαία τάξη" δεν σημαίνει ότι δεν χτυπούσε και τον λαό ασταμάτητα. Εξαθλιωμενος ηταν ο λαος και εξαθλιωνόταν καθε μερα και περισσότερο απο τις κρατικές τακτικές, απο τα χρήματα που διδοταν στην ανέγερση εκκλησίων, απο τις περικοπες στις όποιες κοινωνικές παραοχές υπηρχαν για να μαζευτεί χρήμα για τον επερχόμενο πολεμο, απο την μάταια προσπάθεια αναβιωσης του αστικού τροπου ζωης της αρχαιότητας.
Θα προβώ παλι σε σύγκριση και θα σου θυμήσω την Γαλλική επανάσταση, την Μεταρρύμιση, και τοσες αλλες περιπτώσεις κατα τις οποίες ο λαός επαναστατούσε επειδή όντως τα πραγματα είχαν φτάσει στο απροχώρητο, αλλά τους αγώνες του τους καθοδηγούσαν ή τους καρπωνόταν άλλοι. Σαμπως και η Ρωσική επανάσταση δεν ειχε και αυτή αστικά χαρακτηριστικά, αλλο πως κατέληξαν τα πράγματα.
Και να στο πω και αλλιώς, ο στοχος του δικού μου άρθρου, όσο και του αποστπασματος του Λούγγη, ηταν να φανει ακριβώς αυτό, ότι όσο ο λαος στηρίζεται και εξαρτάται σε άλλες δυνάμεις εξω απο τις δικές του ειναι καταδικασμένος να αποτυγχάνει.
Παρεξήγησες ορισμένα ζητηματάκια. Δεν κρίνω κάτι ως "λάθος". Κρίνω με άλλους όρους, με όρους που συνάδουν με τη δική μου φιλοσοφία (πέραν δογματισμών) και τη φιλοσοφίας της επιστήμης μου. Στην Ιστορία δεν υπάρχουν λάθος μέθοδοι ή συμπεράσματα. Ό,τι ρωτάς επηρεάζει και το αποτέλεσμα της έρευνας. Δεν κρίνω λάθος τον ιστορικό υλισμό (αλοίμονο, δεν αναιρώ τον εαυτό μου). Απλά οι σχολές του ιστορικού υλισμού σταμάτησαν σχεδόν το 1990. Έκτοτε (20-30 χρόνια) έχουν αλλάξει πολλά. Τα σύγχρονα ερωτήματα στην Ιστορία τίθενται μόνο από αστικές μεθοδολογίες κι όχι από μαρξιστικές (ούτε καν μαρξίζουσες). Ο ιστορικός υλισμός σχεδόν σταμάτησε να ερευνά το 1990 κι έκτοτε άλλαξαν πολλά στις κοινωνίες (στη συνείδηση, την ταυτότητά τους, τη σύστασή τους, τα ερωτήματά τους κλπ), ειδικά μετά την καταναλωτική επίθεση του ΄90 και τη βάρβαρη είσοδο της μετανεωτερικότητας.
Στα βασικά όπως κατάλαβα συμφωνούμε. Η διαφωνία μας είναι ότι εσύ κάνεις συγκρίσεις κι εγώ τις βλέπω με μεγάλη επιφύλαξη.
Το "επικοινωνιακά" που χρησιμοποίησα, ήταν λίγο βαρύ, αλλά δεν ήθελα να αναφερθώ σε εσένα. Ποιο πολύ ήταν σαν πρόταση/συμβουλή/συμβολή για να αποφεύγεις όσο το περισσότερο γίνεται τις ιστορικές συγκρίσεις. Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται (ακόμα και ο Μαρξ μόνο ειρωνικά μίλησε για επανάληψη, αν είχε μάλιστα εμμείνει κι άλλο στην Ιστορία θα "απαγόρευε" και τις συγκρίσεις).
Τέτοιες συγκρίσεις είναι επιφανειακές, επιμένω, επειδή ποτέ δε λαμβάνουν υπόψη το πολιτικοοικονομικό και παραγωγικό μηχανισμό της κάθε εποχής, τις παραγωγικές σχέσεις κλπ. Έτσι, μένουν μόνο σε γεγονότα, αποσπασματικά ορώμενα από τις τις υλιστικές βάσεις της κοινωνίας και δημιουργούν το καστοριαδικό φαντασιακό για την Ιστορία και την ιστορία. Εκεί είναι οι διαφωνίες μου και η σχεδόν άρνησή μου. Οι αστοί το κάνουν -κι εμείς βέβαια ενίοτε- με στόχο να πείσουν τον αναγνώστη/ακροατή με μέσο πειθούς ουσιαστικά μία -αντεπιστημονική- επίκληση στην αυθεντία. Αλλά η αυθεντία είναι λάθος επειδή μένουν στα γεγονότα παραβλέποντας την οικονομία και τον κοινωνικό σχηματισμό. Ο συλλογισμός καταλήγει είτε παραλογισμός (μη αληθής η βασική ιστορική προκείμενη) είτε σοφιστεία (αν γίνεται επίτηδες).
σ.σ. το παραλογισμός μην το παρεξηγήσεις, είναι ορισμός του λεγόμενου "μη ορθού" συλλογισμού.
Δεν νομιζω να εχει σταματησει να μελετα ο ιστορικος υλισμος την ιστορια, το ιδιο το ΚΚΕ κανει επιστημονική έρευνα καθημερινα, να σου θυμησω το δοκίμιο. Φυσικα με την διαλυσγ του υπαρκτου, λογικό ειναι να μειωθει η "παραγωγή" αλλα αυτο δεν σημαινει οτι δεν υπαρχει, ούτε οτι ειναι εκτος τοπου και χρονου η οση εχει παραχθει, μια χαρα χρησιμοποιειται η μαρξιστικη βιβλιογραφια και στις μερες μας και ουτε εχει σταματσει να παραγεται εργο.
Οσο για το βυζάντιο, οι περισσοτερες και οι πιο γνωστες μελετες ετσι και αλλιως ειναι απο το 2000 και πισω, εκει βασιζοντα ακομα οι περισσοτεροι απο οσο ξερω(σιγουρα σε καποιους τομεις θα εχει προχωρησει το πραγμα). Η μαρξιστικη μελετη δε, εδωσε μεγαλη ωθηση στην βαλτωμενη οπτικη των αστων βυζαντινολογων, σε τετοιο βαθμο που κανεις σημερα δεν μπορει να την αγνοήσει.
Για τις συγκίσεις που λες, κανω συγκρισεις εκει που με παιρνει, δεν συγκρινω ανομοια οπως λες πραγματα, αλλα βγαζω συμπερασματα για πραγματα που οσο και αν η κοινωνια εξελιχθηκε, απαντωνταν και τοτε και απαντουνται και στις μερες μας, δεν νομιζω να σφαλω σε καμια απο τις διαπιστωσεις μου και προς θεου, δεν ταυτιζω τη σταση του νικα με τις σημερινες η τις πιο προσφατες επαναστασεις, αν καταλαβες αυτο δεν διαβασες καλα το κειμενο.
Οσο για τον Μαρξ που ελεγε οτι η ιστορια επαναλαμβανεται σαν φαρσα, αυτο εχει πολλες ερμηνειες, παντως αν εχεις διαβασει το εργο του, και συγκεκριμενα το κεφαλαιο, θα δεις οτι και αυτος κανει συγκρισεις και συναγει συμπερασματα απο την ιστορια, οπως ακριβως εκανα και εγω, γιατι πολύ απλα, η μελετη της ιστοριας ειναι "συσσωρευση πειρας" και με το να συσσωρευεις πειρα του παρελθοντος αξιολογεις καλυτερα αυτα που γινονται σημερα, και σιγουρα ανακαλυπτεις και ομοιότητες τι να κανουμε.
Εγω δνε προσπαθω να πεισω κανεναν με το ζορι, οτι γραφω το τεκμηριωνω, ο καθενας μπορει να ψαξει και μονος του και τις πηγες μου, και αν δεν ικανοποιειται να το ψαξει και παραπανω, και μακαρι να το κανει. Απο κει και περα, αλλο να εχεις διαφορετικη οπτικη, οπως λες τωρα, και αλλο να αντιμετωπιζεις το πονημα καποιου σα σκουπιδι και να κατακρινεις τον αλλον που το ανηρτησε χωρις καν να εξηγεις γιατι, ετσι προσβαλεις και αυτον που το εγραψε.
Αυτα καλησπερα
Δημοσίευση σχολίου