«Ridicule»

Απόσπασμα άρθρου από το "Ροΐδη Εμμονές":

Στα 1996 ο Patrice Leconte γύρισε μια θαυμάσια ταινία τη «Ridicule», η οποία στα ελληνικά μεταφέρθηκε ως «Ο περίγελως της Αυλής». Ένας μορφωμένος επαρχιακός μικρομαρκήσιος, διαποτισμένος από το πνεύμα του Διαφωτισμού, θέλει να βοηθήσει τους χωρικούς της επαρχίας του να αποξηράνουν το έλος που τους καταστρέφει τη ζωή. Επιδιώκει να ζητήσει ακρόαση από το βασιλιά (Λουδοβίκο ΙΣΤ) για να τον πείσει να χρηματοδοτήσει το μηχανικό σχέδιο που έχει εκπονήσει.

Η έλευσή του στην αμαρτωλή αυλή όπου βασιλεύει η υποκρισία, οι συγκρούσεις συμφερόντων, oι φιλοδοξίες, τα πάθη, η γελοιότητα των χαρακτήρων, η αλλοτρίωση των συνειδήσεων, όλα κρυμμένα κάτω από το πέπλο ενός τάχα εκλεπτυσμένου πνεύματος, που εκφράζεται κι αυτό ανταγωνιστικά μέσω ανταλλαγής περίτεχνων ειρωνιών μεταξύ των αυλικών, κινεί την περιέργεια και δημιουργεί αντιδράσεις που κορυφώνονται με την απόπειρα γελοιοποίησής του σε ένα χορό μασκέ, όπου του βάζουν τρικλοποδιά για να απολαύσουν την πτώση του στο πάτωμα.

Ο συρφετός των γελοίων δηλαδή, επιχειρεί τη γελοιοποίηση του μόνου σοβαρού μεταξύ τους, αυτού που διαθέτει ανθρωπιστικό όραμα, ευθύτητα χαρακτήρα και ικανότητα να προκαλέσει αμοιβαία ειλικρινή ερωτικά αισθήματα.

Ο νεαρός αντιδρά με θάρρος, βγάζοντας ένα φιλιππικό σε βάρος της αυλικής υποκρισίας, λέγοντάς τους πως παριστάνουν τους πνευματώδεις ενώ δεν έχουν τίποτα από το πνεύμα του Βολταίρου. Φεύγει παίρνοντας μαζί του τη Ματθίλδη μια ευγενική καλλονή, κόρη ενός φωτισμένου ελάσσονα αριστοκράτη, που επιδίδεται κι αυτή σε επιστημονικές έρευνες.

Το έργο ξετυλίγεται μέσα από έρωτες, συγκρούσεις, ματαιόδοξες αλλά ερωτευμένες μαρκησίες (εξαιρετική από κάθε πλευρά η Φανί Αρντάν), εγωκεντρικούς αριστοκράτες, έναν υποκριτή αρχιεπίσκοπο, έναν κουτό βασιλιά κλπ, με κυρίαρχη τη φιγούρα του φαρισαίου ξερόλα κοσμικού αββά της Αυλής, μιας Αυλής τόσο αισχρής που (με την εξαίρεση του ήρωά μας που αντιδρά δυναμικά, αποσπώντας έτσι τον πρώτο θαυμασμό της Ματθίλδης) γελάει σε βάρος των κουφών παιδιών τα οποία διαπαιδαγωγεί και προστατεύει ο αγαθός αββάς Charles-Michel de l’Épée, που έχει περάσει στην Ιστορία ως ο «πατέρας των κωφάλαλων».

Ξεσπάει η γαλλική Επανάσταση, ο ήρωάς μας μαζί με την καλή του, πολίτες ενός ελπιδοφόρου νέου καθεστώτος, αποξηραίνουν τα έλη, ο πρώτος με την ιδιότητα του κρατικού μηχανικού.

Αν έχει κάτι κοινό η σημερινή χρεοκοπημένη Ελλάδα με τη γαλλική Αυλή είναι η υποκρισία, η παρακμιακή αδυναμία της αντίληψης και του μετριασμού του κατακλυσμού που έρχεται, το γελοίο και η διαφθορά σε όλες τους τις μορφές. Το τραγικό είναι ότι δεν υπάρχει καμία αντίρροπη κίνηση για να αναστρέψει την πορεία της παρακμής, να εμπνεύσει υγιή αισθήματα, προθέσεις και σχέδια για να αναχαιτιστεί το κακό. Υπάρχουν μόνο αδίστακτοι πολιτικοί, λαϊκίστικα κόμματα, επαγγελματίες πατριώτες, διαπλεκόμενοι κομπιναδόροι, που λυσσομανούν για λεηλασία στα ερείπια...