Καταστάσεις στις ζωές
των ανθρώπων
Πάνω στα ντουλάπια της κουζίνας, στο σημείο που χρησιμεύει
ως εκθετήριο αναμνηστικών και ενθυμίων,
στέκεται εδώ και χρόνια μια ρώσικη κούκλα.
Ανάμνηση από κάποια ταξίδια στη Ρωσία πριν από δύο δεκαετίες. Μια ματριούσκα που στην παραφθορά της μας
αρέσει να τη λέμε και μπάμπουσκα που στη γλώσσα της θα πει γιαγιά. Ωστόσο κάθε
‘άλλο πατά γέρικες είναι οι μορφές που είναι ζωγραφισμένες στα κουκλάκια της.
Πάνω στα ντουλάπια της κουζίνας, στο σημείο που χρησιμεύει
ως εκθετήριο αναμνηστικών και ενθυμίων,
στέκεται εδώ και χρόνια μια ρώσικη κούκλα.
Ανάμνηση από κάποια ταξίδια στη Ρωσία πριν από δύο δεκαετίες. Μια ματριούσκα που στην παραφθορά της μας
αρέσει να τη λέμε και μπάμπουσκα που στη γλώσσα της θα πει γιαγιά. Ωστόσο κάθε
‘άλλο πατά γέρικες είναι οι μορφές που είναι ζωγραφισμένες στα κουκλάκια της.
Από μέσα της έχουν τη δυνατότητα να ξεπηδήσουν ολοένα και μικρότερα κουκλάκια.
Να ανοίξεις τη μεγάλη μεγάλη και να βγεί η δεύτερη , κατόπιν η μικρότερη , η
ολοένα και μικρότερη μέχρι να φτάσεις
στην τελευταία η οποία πια δεν έχει τίποτα να αποκαλύψει. Συμπαγής και μικροκαμωμένη. Μπορεί να μοιάζει σαν η πιο χαριτωμένη αλλά
συνάμα και η πιο θλιμμένη. Χρόνια ασάλευτη
μένει η μεγάλη ρώσικη κούκλα. Χρόνια
φυλακισμένες και οι υπόλοιπες που κρύβει μέσα της. Πότε ΄πότε κάποια παιδικά χέρια μπορεί να
ανοίξουν το μεγάλο κέλυφος, στη συνέχεια
το αμέσως μικρότερο μέχρι το τελευταίο.
Γεμίζει ο τόπος ,με κελύφη. Άδεια μισά ξύλινα σώματα και μια ακέραιη
μικρή φιγούρα.
Να μπορούσε να μιλήσει
η μικρή κούκλα… Πόσα κοινά και πόσα διαφορετικά χαρακτηριστικά θα μπορούσε να έχει με τον
«παροιμιώδη μέσεο ανθρωπάκο» του Μπέρτολντ Μπρέχτ…. Γέμισε
ο κόσμος μας συρματοπλέγματα. Από πάνω προσθέσαμε ένα σωρό προστατευτικά
κελύφη. Κλείσαμε μέσα τους τη μοναδικότητα του ανθρώπου αφού τη
μετατρέψαμε σε έναν εγωκεντρικό
ατομισμό. Μετατράπηκε η ζωή σε συμπαγή και άκαμπτηεξαρτημένη από το φαίνεσθαι
και παραδομένη στους φόβους της. Κάπως έτσι καταντήσαμε να ζούμε τις ζωές μας
σαν τις ρώσικες κούκλες. Από το ένα προστατευτικ΄΄ο κέλυφος στο άλλο και στο
τέλος αντιμέτωποι με την αποξένωση. Από τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Στο
ασφαλές και συμπαγές περίβλημα του εαυτού μας.
Αυτού του ξένου που τον στεγάζουμε σε ένα διαμέρισμα. Έτσι που το επόμενο κέλυφος να είναι η πόλη
και αυτή με τη σειρά της υπό το προστατευτικό κέλυφος μιας περιφέρειας και
κατόπιν μιας εθνικής ή υπερεθνικης οντότητας.
Ενδιάμεσα, να γεμίζουν το χώρο και
το χρόνο δεκάδες εκατομμύρια
συμπαγείς και φοβισμένοι «παροιμιώδεις μέσοι ανθρωπάκοι»…
Περιμένοντας καρτερικά κάποιο χέρι να κινήσει τα νήματα. Να
απαλλάξει απ΄΄ο τα προστατευτικά κελύφη της καταπίεσης τους ανθρώπους. Όπως
υπομονετικά μπορεί να περιμένει η ρώσικη κούκλα στη μικρ΄΄οτερη εκδοχή της, ένα
παιδικό χέρι να ανοίξει τις υπόλοιπες για να φανερωθεί. Να ελευθερωθεί αό τον εγκλεισμό της στα σωθικά της
ματριούσκας. Το μεγάλο ζήτημα όμως είναι ΄΄ότι αυτό το εξωτερικό χέρι βοηθείας
μπορεί να μην έρθει ποτέ. Ή ακόμη και αν τύχει και βρεθεί ως ευτυχής συγκυρία,
δεν αρκεί. Αν κάποιος δεν θέλει ο ίδιος
να απελευθερωθεί δεν θα γίνει ποτέ
ελεύθερος με το ζόρι. Ακόμη χειρότερα κι αν ακόμη γίνει συγκυριακά θα είναι
πάντα έτοιμος να ξαναγυρίσει στην προηγούμενη κατάσταση. Ειδοποιός η διαφορά. Η
συμπαγής και χαριτωμένη κουκλίτσα μας χωρίς
δική της βούληση μοιραία θα υποταχθεί
στην όρεξη των παιδιών και όταν το παιχνίδι τελειώσει θα βρεθεί και πάλι
έγκλειστη. Στους ανθρώπους αρκεί η βούληση τους αλλά προϋποθέτει να ξεπεράσουν
τους φόβους τους. Να κατανικήσουν τη βαθύτερη
συμπαγή και άκαμπτη τοιχοποιία
που κατασκευάζουν στο εσωτερικό τους. Αυτή που τους οδηγεί στο φόβο μπροστά
στην ελευθερία. Στην ευκολία του λόγου να αντιπαραταχθεί η δυσκολία και η
δημιουργικότητα της πράξης. Αλλιώς θα μοιάζει με πεπρωμένο αναπόφευκτο μια ζωή
σαν της ρώσικης κούκλας…
Μάκης Γεωργιάδης
ΧΧ – ΙΙΙ – 2012
Δημοσίευση σχολίου