Αναδημοσιεύουμε δυο κείμενα με ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον από την εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς» που κυκλοφόρησε χτες.
Κι όσο αναρωτιέται κανείς τόσο πιο δύσκολο γίνεται να καταλάβει για ποιο λόγο ζει σε μια χώρα που είναι αναγκασμένη μονίμως να δανείζεται για να ξεχρεώσει παλιά δάνεια, και μετά να ξανα-δανείζεται για να ξανα-ξεχρεώσει. Και να μην υπάρχει τέλος διότι ποτέ δεν ξεχρεώνει. Αυτή την απάντηση προσπαθεί να ανιχνεύσει ο Γεράσιμος Δεληβοριάς που με αναφορές στο βιβλίο του Δημ. Μόρτου, «Αθήνα, πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους» (εκδόσεις, Γόρδιος) μεταξύ πολλών άλλων γράφει σε κείμενό του:
«Μνημόνια και χρέη υπήρχαν πάντοτε για την Ελλάδα, γιατί έτσι γεννήθηκε το ελληνικό κράτος κι έτσι πορεύτηκε από το 1832 μέχρι και σήμερα.
Το 1832, με το πρωτόκολλο του Λονδίνου χορηγείται στην Ελλάδα το τρίτο μεγάλο δάνειο των 60 εκατ. φράγκων με τον όρο "αι πραγματικαί εισπράξεις του δημοσίου ταμείου θέλουσι προπάντων αφιερούσθαι εις την πληρωμή των ρηθέντων τόκων και του χρεωλυσίου χωρίς να γίνη αυτών χρήσις προς οποιονδήποτε άλλον σκοπόν, ενόσω η υπηρεσία των πραγματοποιηθέντων σειρών τού υπό την εγγύησιν των τριών Αυλών δανείου δεν ήθελεν εξασφαλισθή ολοσχερώς δια το τρέχον έτος" (άρθρο 12 & 6 της Συνθήκης του Λονδίνου).
Ήταν το δεύτερο μνημόνιο για τη χώρα μας. Το δάνειο αυτό χορηγήθηκε για την οργάνωση του νέου κράτους και χρησιμοποιήθηκε φυσικά για την εδραίωση της βαβαροκρατίας. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Δημ. Μάρτο, ο παραπάνω περιορισμός προσανατόλισε την οργάνωση του κράτους και της κοινωνίας σε δομές εξυπηρέτησης του δανείου. [...]
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Δημ. Μάρτο, από την εποχή της βαβαροκρατίας "η άρχουσα τάξη διαμορφώνεται μέσα στο κράτος και όχι στην κοινωνία". Οι λόγοι θα πρέπει να αναζητηθούν στους περιορισμούς (μνημόνια) των πρωτοκόλλων του Λονδίνου και στη φορολογική και λοιπή διοικητική πολιτική των Βαυαρών που "κατέστησαν αναποτελεσματικά τα πεδία της οικονομίας όπου δημιουργείται πλεόνασμα για τις παραδοσιακές ηγετικές ομάδες. Γι αυτό, μη μπορώντας να αναπαραχθούν στο επίπεδο της οικονομίας επεδίωξαν να αναπαραχθούν στο επίπεδο του κράτους".
"Επίπεδο κράτους" σήμαινε και σημαίνει κρατικός προϋπολογισμός. Σήμαινε και σημαίνει διαχείριση (ξεκοκάλισμα) δανείων Τώρα καταλαβαίνει ο καθένας γιατί όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις από καταβολής ελληνικού κράτους επιζητούν μετά μανίας και αενάως τον δανεισμό. Γιατί μέσω των δανείων αναπαράγονταν και συνεχίζει ν’ αναπαράγεται η ελληνική ολιγαρχία. Η παρασιτική αστική τάξη που κυριαρχεί στη χώρα από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής της».
Η συμβολή του κειμένου είναι σημαντική. Όχι ιστορικά, αλλά για την προσπάθεια της Αριστεράς σήμερα, καθώς ο ίδιος ο Δεληβοριάς υποστηρίζει ότι «ο οικονομισμός ήταν και εξακολουθεί να είναι ο κυρίαρχος τρόπος αντίληψης της ελληνικής Αριστερός. Η οικονομίστικη λογική υπαγόρευε την πρόταξη της πάλης ενάντια στα μνημόνια και πιθανώς την έξοδο από την Ευρωζώνη και την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα». Για να καταλήξει ότι: «Η ριζική αλλαγή αυτού του πολιτικού συστήματος είναι προϋπόθεση για το σταμάτημα των δανείων, την απαλλαγή από τα μνημόνια και την είσοδο της χώρας σε μια πορεία Βιώσιμης ανάπτυξης».
________________
Συμπληρώθηκαν 48 χρόνια από τη δολοφονία του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, στη Βολιβία. Με αυτή την αφορμή, δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από ραδιοφωνική ομιλία του μεγάλου επαναστάτη στις 20 Μαρτίου 1960, με θέμα «Πολιτική και Οικονομική Ανεξαρτησία». Κάθε σχόλιο για την επικαιρότητά του στην Ελλάδα του 2015 περιττεύει…
«Τώρα υπάρχουν βασιλιάδες χωρίς στέμματα: είναι τα μονοπώλια, αληθινοί αφέντες ολόκληρων χωρών, ακόμα και ηπείρων, σαν την περίπτωση της Αφρικής, ενός μεγάλου τμήματος της Ασίας και δυστυχώς επίσης της Αμερικής μας. Κατά καιρούς προσπάθησαν να κυριαρχήσουν στον κόσμο. Όπως ο Χίτλερ, ο εκπρόσωπος των μεγάλων γερμανικών μονοπωλίων, που προσπάθησε να επιβάλει την ιδέα της ανωτερότητας μιας φυλής στον κόσμο, με έναν πόλεμο που στοίχισε τη ζωή 40 εκατομμυρίων ανθρώπινων υπάρξεων.
Η σημασία των μεγάλων μονοπωλίων είναι τεράστια. Σε σημείο που να εξουδετερώνει την πολιτική ισχύ σε πολλές από τις δημοκρατίες μας. Πριν μερικά χρόνια διάβαζα ένα δοκίμιο του Παπίνι, όπου ο ήρωάς του, ο Γκογκ, αγοράζει μια Δημοκρατία και λέει πως σκέπτεται να έχει πρόεδρο, Βουλή, στρατό και αισθάνεται πραγματικός άρχοντας – ενώ στην πραγματικότητα έχει αγοράσει το αρχοντιλίκι.
Αυτή η καρικατούρα είναι απόλυτα ακριβής: υπάρχουν Δημοκρατίες που έχουν όλα τα τυπικά στοιχεία για να είναι τέτοιες και που στην πραγματικότητα εξαρτώνται από τη θέληση της πανταχού παρούσας Φρουτ Κόμπανι, από τη Στάνταρντ Όιλ ή από ένα μονοπώλιο πετρελαίων… κι άλλες πάλι από το βασιλιά του κασσίτερου ή από τους μεγαλέμπορους των καφέδων. […]
Όλες οι συνθήκες, όλοι οι κώδικες των νόμων επιβεβαιώνουν ότι η εθνική πολιτική κυριαρχία είναι μια ιδέα αδιαχώριστη από την έννοια του κυρίαρχου κράτους, του μοντέρνου κράτους. Αν δεν συνέβαινε αυτό, ορισμένες δυνάμεις δεν θα αισθάνονταν την υποχρέωση να αποκαλούν τις αποικίες τους “ελευθέρα συνεταιρικά κράτη”, προσπαθώντας με τον τρόπο αυτό να καμουφλάρουν την αποικιοποίηση με άλλους όρους. […]
Εθνική κυριαρχία εξασφαλίζει σε μια χώρα, καταρχήν, το δικαίωμά της να αρνείται οποιαδήποτε επέμβαση που θέτει σε κίνδυνο την ύπαρξή της, καθώς και το δικαίωμα να διαλέγει τον τρόπο της διακυβέρνησης που της ταιριάζει καλύτερα. Άρα, όλες αυτές οι αρχές περί πολιτικής και εθνικής ισχύος δεν είναι παρά κούφια λόγια, όταν δεν συνοδεύονται από οικονομική ανεξαρτησία. […]
Μπορούμε να πούμε πως βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, αν κάθε μέρα λαμβάνουμε κι ένα μέτρο που εξασφαλίζει την οικονομική μας ανεξαρτησία. Αν τα κυβερνητικά μέτρα διακόψουν αυτή την πρόοδο ή κάνουν έστω κι ένα βήμα προς τα πίσω, όλα χάνονται και ξαναγυρίζουμε αμετάκλητα στο σύστημα της αποικιοποίησης λίγο-πολύ συγκαλυμμένα, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας και της κάθε κοινωνικής στιγμής».
Το 2 Μνημόνιο του … 1832
Κι όσο αναρωτιέται κανείς τόσο πιο δύσκολο γίνεται να καταλάβει για ποιο λόγο ζει σε μια χώρα που είναι αναγκασμένη μονίμως να δανείζεται για να ξεχρεώσει παλιά δάνεια, και μετά να ξανα-δανείζεται για να ξανα-ξεχρεώσει. Και να μην υπάρχει τέλος διότι ποτέ δεν ξεχρεώνει. Αυτή την απάντηση προσπαθεί να ανιχνεύσει ο Γεράσιμος Δεληβοριάς που με αναφορές στο βιβλίο του Δημ. Μόρτου, «Αθήνα, πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους» (εκδόσεις, Γόρδιος) μεταξύ πολλών άλλων γράφει σε κείμενό του:
«Μνημόνια και χρέη υπήρχαν πάντοτε για την Ελλάδα, γιατί έτσι γεννήθηκε το ελληνικό κράτος κι έτσι πορεύτηκε από το 1832 μέχρι και σήμερα.
Το 1832, με το πρωτόκολλο του Λονδίνου χορηγείται στην Ελλάδα το τρίτο μεγάλο δάνειο των 60 εκατ. φράγκων με τον όρο "αι πραγματικαί εισπράξεις του δημοσίου ταμείου θέλουσι προπάντων αφιερούσθαι εις την πληρωμή των ρηθέντων τόκων και του χρεωλυσίου χωρίς να γίνη αυτών χρήσις προς οποιονδήποτε άλλον σκοπόν, ενόσω η υπηρεσία των πραγματοποιηθέντων σειρών τού υπό την εγγύησιν των τριών Αυλών δανείου δεν ήθελεν εξασφαλισθή ολοσχερώς δια το τρέχον έτος" (άρθρο 12 & 6 της Συνθήκης του Λονδίνου).
Ήταν το δεύτερο μνημόνιο για τη χώρα μας. Το δάνειο αυτό χορηγήθηκε για την οργάνωση του νέου κράτους και χρησιμοποιήθηκε φυσικά για την εδραίωση της βαβαροκρατίας. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Δημ. Μάρτο, ο παραπάνω περιορισμός προσανατόλισε την οργάνωση του κράτους και της κοινωνίας σε δομές εξυπηρέτησης του δανείου. [...]
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Δημ. Μάρτο, από την εποχή της βαβαροκρατίας "η άρχουσα τάξη διαμορφώνεται μέσα στο κράτος και όχι στην κοινωνία". Οι λόγοι θα πρέπει να αναζητηθούν στους περιορισμούς (μνημόνια) των πρωτοκόλλων του Λονδίνου και στη φορολογική και λοιπή διοικητική πολιτική των Βαυαρών που "κατέστησαν αναποτελεσματικά τα πεδία της οικονομίας όπου δημιουργείται πλεόνασμα για τις παραδοσιακές ηγετικές ομάδες. Γι αυτό, μη μπορώντας να αναπαραχθούν στο επίπεδο της οικονομίας επεδίωξαν να αναπαραχθούν στο επίπεδο του κράτους".
"Επίπεδο κράτους" σήμαινε και σημαίνει κρατικός προϋπολογισμός. Σήμαινε και σημαίνει διαχείριση (ξεκοκάλισμα) δανείων Τώρα καταλαβαίνει ο καθένας γιατί όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις από καταβολής ελληνικού κράτους επιζητούν μετά μανίας και αενάως τον δανεισμό. Γιατί μέσω των δανείων αναπαράγονταν και συνεχίζει ν’ αναπαράγεται η ελληνική ολιγαρχία. Η παρασιτική αστική τάξη που κυριαρχεί στη χώρα από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής της».
Η συμβολή του κειμένου είναι σημαντική. Όχι ιστορικά, αλλά για την προσπάθεια της Αριστεράς σήμερα, καθώς ο ίδιος ο Δεληβοριάς υποστηρίζει ότι «ο οικονομισμός ήταν και εξακολουθεί να είναι ο κυρίαρχος τρόπος αντίληψης της ελληνικής Αριστερός. Η οικονομίστικη λογική υπαγόρευε την πρόταξη της πάλης ενάντια στα μνημόνια και πιθανώς την έξοδο από την Ευρωζώνη και την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα». Για να καταλήξει ότι: «Η ριζική αλλαγή αυτού του πολιτικού συστήματος είναι προϋπόθεση για το σταμάτημα των δανείων, την απαλλαγή από τα μνημόνια και την είσοδο της χώρας σε μια πορεία Βιώσιμης ανάπτυξης».
________________
Ο Τσε για την Ανεξαρτησία
Συμπληρώθηκαν 48 χρόνια από τη δολοφονία του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, στη Βολιβία. Με αυτή την αφορμή, δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από ραδιοφωνική ομιλία του μεγάλου επαναστάτη στις 20 Μαρτίου 1960, με θέμα «Πολιτική και Οικονομική Ανεξαρτησία». Κάθε σχόλιο για την επικαιρότητά του στην Ελλάδα του 2015 περιττεύει…
«Τώρα υπάρχουν βασιλιάδες χωρίς στέμματα: είναι τα μονοπώλια, αληθινοί αφέντες ολόκληρων χωρών, ακόμα και ηπείρων, σαν την περίπτωση της Αφρικής, ενός μεγάλου τμήματος της Ασίας και δυστυχώς επίσης της Αμερικής μας. Κατά καιρούς προσπάθησαν να κυριαρχήσουν στον κόσμο. Όπως ο Χίτλερ, ο εκπρόσωπος των μεγάλων γερμανικών μονοπωλίων, που προσπάθησε να επιβάλει την ιδέα της ανωτερότητας μιας φυλής στον κόσμο, με έναν πόλεμο που στοίχισε τη ζωή 40 εκατομμυρίων ανθρώπινων υπάρξεων.
Η σημασία των μεγάλων μονοπωλίων είναι τεράστια. Σε σημείο που να εξουδετερώνει την πολιτική ισχύ σε πολλές από τις δημοκρατίες μας. Πριν μερικά χρόνια διάβαζα ένα δοκίμιο του Παπίνι, όπου ο ήρωάς του, ο Γκογκ, αγοράζει μια Δημοκρατία και λέει πως σκέπτεται να έχει πρόεδρο, Βουλή, στρατό και αισθάνεται πραγματικός άρχοντας – ενώ στην πραγματικότητα έχει αγοράσει το αρχοντιλίκι.
Αυτή η καρικατούρα είναι απόλυτα ακριβής: υπάρχουν Δημοκρατίες που έχουν όλα τα τυπικά στοιχεία για να είναι τέτοιες και που στην πραγματικότητα εξαρτώνται από τη θέληση της πανταχού παρούσας Φρουτ Κόμπανι, από τη Στάνταρντ Όιλ ή από ένα μονοπώλιο πετρελαίων… κι άλλες πάλι από το βασιλιά του κασσίτερου ή από τους μεγαλέμπορους των καφέδων. […]
Όλες οι συνθήκες, όλοι οι κώδικες των νόμων επιβεβαιώνουν ότι η εθνική πολιτική κυριαρχία είναι μια ιδέα αδιαχώριστη από την έννοια του κυρίαρχου κράτους, του μοντέρνου κράτους. Αν δεν συνέβαινε αυτό, ορισμένες δυνάμεις δεν θα αισθάνονταν την υποχρέωση να αποκαλούν τις αποικίες τους “ελευθέρα συνεταιρικά κράτη”, προσπαθώντας με τον τρόπο αυτό να καμουφλάρουν την αποικιοποίηση με άλλους όρους. […]
Εθνική κυριαρχία εξασφαλίζει σε μια χώρα, καταρχήν, το δικαίωμά της να αρνείται οποιαδήποτε επέμβαση που θέτει σε κίνδυνο την ύπαρξή της, καθώς και το δικαίωμα να διαλέγει τον τρόπο της διακυβέρνησης που της ταιριάζει καλύτερα. Άρα, όλες αυτές οι αρχές περί πολιτικής και εθνικής ισχύος δεν είναι παρά κούφια λόγια, όταν δεν συνοδεύονται από οικονομική ανεξαρτησία. […]
Μπορούμε να πούμε πως βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, αν κάθε μέρα λαμβάνουμε κι ένα μέτρο που εξασφαλίζει την οικονομική μας ανεξαρτησία. Αν τα κυβερνητικά μέτρα διακόψουν αυτή την πρόοδο ή κάνουν έστω κι ένα βήμα προς τα πίσω, όλα χάνονται και ξαναγυρίζουμε αμετάκλητα στο σύστημα της αποικιοποίησης λίγο-πολύ συγκαλυμμένα, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας και της κάθε κοινωνικής στιγμής».
Δημοσίευση σχολίου