Της Π.. ΜΣτις «Απόψεις ενός κλόουν» του Χάινριχ Μπελ, ένας μετανοημένος ναζιστής στη Γερμανία του '50, γονατίζει μπροστά στον ήρωα του μυθιστορήματος Χανς Σνηρ ζητώντας του να τον αναβαπτίσει συμβολικά στη δημοκρατία.
Ο Σνηρ αρχικά βρίσκει τη διαδικασία χαριτωμένη και συμμετέχει, αλλά μετά από λίγο θυμάται ένα παλιό βλέμμα του μετανοημένου, από την εποχή του ναζισμού, και αντί να τον χρίσει δημοκράτη τον χαστουκίζει στο πρόσωπο με όλη του τη δύναμη.
Σχολιάζει μετά ότι «είναι εύκολο να μετανοείς ή να συγχωρείς τις μεγάλες ιδέες, αλλά είναι αδύνατο να συγχωρήσεις τις τρομοκρατικές λεπτομέρειες, όπως ένα βλέμμα, μια φράση ή μία στάση του σώματος».
Ζούμε δίχως αμφιβολία τις πιο αυταρχικές στιγμές των ευρωπαϊκών κρατών και των κοινωνιών τους από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η Ελλάδα είναι ανάμεσα στα χειρότερα παραδείγματα ως προς αυτό.
Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι έχει τελειώσει μια εποχή όταν οι βασικές της ψευδαισθήσεις έχουν εξαντληθεί. Και αυτό νομίζω πως έχει ήδη συμβεί.
Δεν πιστεύω ότι θα έρθουν εποχές πιο ανεκτικές, ελευθεριακές και ανθρώπινες, και αυτές οι ιδέες του μίσους δεν θα σκεπαστούν κάπως κάτω από τη σκόνη του καιρού. Αλλά η ιδέα ότι κι όταν έρθουν αυτές οι εποχές κάποτε, θα πρέπει να ζούμε ακόμα ανάμεσα σε όλα αυτά τα καθάρματα που θα συνεχίζουν ήσυχα τη ζωή τους, είναι πραγματικά ανυπόφορη.
Ωστόσο η κίνηση μέσα στα τείχη μας είναι σημαντική.
Μην το ξεχνάτε όσο και αν προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο.
Δημοσίευση σχολίου