Έρωτας και Επανάσταση στην πατρίδα του Σιμόν Μπολιβάρ

 Για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους,
για τους γενναίους, τους δυνατούς,
Αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα,
τα γενναία, τα δυνατά,
Γι’ αυτούς η απόλυτη υποταγή κάθε στοιχείου, η σιγή,
γι’ αυτούς τα δάκρυα, γι’ αυτούς οι φάροι,
κι οι κλάδοι ελιάς, και τα φανάρια [...]

Μπολιβάρ, είσαι ωραίος σαν Έλληνας.

(Νίκος Εγγονόπουλος, “Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα”)

Ο πολιτιστικός σύλλογος "ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ" διοργανώνει το φετινό χειμώνα έναν νέο κύκλο κινηματογραφικών προβολών με τον τίτλο: 

'Έρωτας και Επανάσταση στην πατρίδα του Σιμόν Μπολιβάρ"

Οι έξι ταινίες που θα προβληθούν για πρώτη φορά στα Χανιά από τις αρχές Νοεμβρίου μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος (τέσσερις μυθοπλασίας και δύο ντοκιμαντέρ) αφορούν στη Λατινική Αμερική, την ήπειρο με τις στυγνές δικτατορίες και τα αδιάκοπα στρατιωτικά πραξικοπήματα μα και με τις πλούσιες εθνικοαπελευθερωτικές, δημοκρατικές και επαναστατικές παραδόσεις, την πατρίδα του Σιμόν Μπολιβάρ, του Εμιλιάνο Ζαπάτα και του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Το πρόγραμμα των προβολών που θα γίνουν στην αίθουσα του Τ.Ε.Ε. (Νεάρχου 23, Χανιά) έχει ως εξής:

1. Lucia (1968), του Humberto Solas, Κυριακή 09/11, στις 8.00 μ.μ.

2. El Che (1997), των Maurice Dugowson-Aníbal Di Salvo, Κυριακή 16/11, στις 8.00 μ.μ.

3. Μνήμες υπανάπτυξης/Μεmorias Del Subdesarrolio (1968), του Τ. Γκ. Αλέα, Κυριακή 23/11, στις 8.00 μ.μ.

4. Ο Θεός και ο Διάβολος στη Χώρα του Ήλιου/Deus e o Diablo na Terra do Sol (1964), του Glauber Rocha, Κυριακή 30/11 στις 8.00 μ.μ.

5. Nowhere (2002), του Luis Sepulveda, Κυριακή 07/12, στις 8.00 μ.μ.

6. Ο πόλεμος με τις μούμιες (1974), των Heynowski-Scheuman, Κυριακή 14/12, στις 8.00 μ.μ.

Σύντομο πληροφοριακό κείμενο για τις προβαλλόμενες ταινίες 
 

1. Lucia/«Lucia» (1968), του Ουμπέρτο Σόλας

Σκηνοθεσία: Ουμπέρτο Σόλας

Έτος: 1968, Διάρκεια: 116'

Σενάριο: Ουμπέρτο Σόλας, Χούλιο Γκαρσία Εσπινόζα, Νέλσον Ροντρίγκεζ

Φωτογραφία: Χόρχε Χερέρα

Μουσική: Λέο Μπρούβερ, Χοσεϊτο Φερνάντεζ

Παίζουν: Ράκελ Ραβουέλτα, Ελίντα Νούνεζ, Αντέλα Λέκγρα

Βραβεία: Χρυσό Μετάλλιο και βραβείο ΦΙΠΕΡΣΙ Φεστιβάλ Μόσχας 1969, Βραβείο Χρυσή Υδρόγειος Φεστιβάλ Τόκιο 1970 κ.α.

Η Λουτσία, αριστούργημα του κουβανικού κινηματογράφου, είναι μια σπονδυλωτή ταινία με τρεις αυτόνομες ιστορίες που έχουν ωστόσο έναν κοινό συνδετικό κρίκο: τοποθετούνται χρονικά σε τρεις χαρακτηριστικές περιόδους του αγώνα για την απελευθέρωση της Κούβας, έχουν για ηρωίδα πάντα μια γυναίκα ονόματι Λουτσία, σε κάθε επεισόδιο ο αφηγηματικός άξονας είναι κεντρωμένος γύρω από μια ερωτική ιστορία. Το πρώτο επεισόδιο μας μεταφέρει στα 1895, στην εποχή της Ισπανικής αποικιοκρατίας, όταν μια αριστοκρατική οικογένεια διχάζεται ανάμεσα στους αριστοκράτες και τους αντάρτες. Ο Ουμπέρτο Σόλας ανατρέχει σ' ένα μπαρόκ στυλ που θυμίζει Βισκόντι, τον κατεξοχήν σκηνοθέτη που κατέγραψε την παρακμή της αριστοκρατίας. Στο δεύτερο επεισόδιο, βρισκόμαστε στο 1932, περίοδο της δικτατορίας του Ματσάντο, όπου η αμερικάνικη νεοαποικιοκρατία έχει πάρει τη θέση των Ισπανών. Ωστόσο, αποδεικνύεται πως οι νέοι κυβερνώντες είναι το ίδιο διεφθαρμένοι με τους παλιούς. Στην τρίτη ιστορία ο Σόλας περιγράφει τα προβλήματα μιας όμορφης αγρότισσας στην Κούβα του Κάστρο, που ο ζηλιάρης άντρας της δεν την αφήνει να πηγαίνει στο λαϊκό πανεπιστήμιο. Σε αντίθεση με άλλες σπονδυλωτές ταινίες, και τα τρία επεισόδια της Λουτσίας είναι ολοκληρωμένες ιστορίες που μιλούν η καθεμία με τον τρόπο της για τους εκάστοτε κυρίαρχους εχθρούς της Κούβας και τους αγώνες του κουβανικού λαού για την απελευθέρωσή του.

2. El Che/ Ο Τσε (1997), των Maurice Dugowson-Aníbal Di Salvo

Παραγωγή: CINETEVΕ, IGELDO KOMUNIKAZIOA

Υποστήριξη: EURIMAGES

Συμμετοχή: CANAL+ FRANCE, CANAL+ ESPANA, CANAL+ BELGIQUE

Συνεργασία: RADIOTELEVISIONE ITALIA, EUSKAL TELEBISTA ETB

Σενάριο: MAURICE DUGOWSON, PIERRE KALFON

Βασισμένο στο βιβλίο: “CHE – ERNESTO GUEVARA, UNE LEGENDE DU SIECLE” του PIERRE KALFON

Μουσική: JORGE ARRIAGADA

Διεύθυνση Φωτογραφίας: FEDERICO RIBES, RICARDO ARONOVICH, FRANCOIS CATONNE

Γλώσσα: Ισπανικά και Αγγλικά

Μετάφραση: BEATRICE DE CHAVAGNAC

COPYRIGHT: 1997

Διάρκεια: 1 ώρα και 35 λεπτά

Σύνοψη: Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα ντε λα Σέρνα αντιπροσωπεύει μια από τις πιο ισχυρές εικόνες πολιτικού ηγέτη παγκοσμίως. Ο θρυλικός του χαρακτήρας αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για εκατομμύρια ανθρώπους,. Αυτό το συναρπαστικό ντοκιμαντέρ εξετάζει τον μύθο του «πιο εξιδανικευμένου επαναστάτη του 20^ου αιώνα» και περιέχει φιλμικό υλικό από την περιπλάνησή του στη Λατινική Αμερική, τη συνάντηση με τον Φιδέλ Κάστρο, τα ταξίδια του ως πρέσβης της Κούβας και τις συνομιλίες με τον Χρουτσώφ, τον Νάσερ, τον Τίτο και τον Μάο, τις ένδοξες μέρες που έζησε ως αρχηγός του ανταρτοπόλεμου και ως επαναστάτης, τις διάφορες μεταμφιέσεις, το καταστροφικό επεισόδιο στο Κονγκό και τον τραγικό του θάνατο στη Βολιβία. 

3. Μνήμες υπανάπτυξης/MEMORIAS DE SUBDESARROLLO/MEMORIES OF UNDERDEVELOPMENT (1968)

Κοινωνική

Ασπρόμαυρη

Διάρκεια: 97'

Παραγωγή: Κουβανική

Σκηνοθεσία: Τόμας Γκουτιέρεζ Αλέα

Πρωταγωνιστούν: Σέρτζιο Κοριέρι, Ντέιζι Γκρανάντος, Εσλίντα Νούνιεζ, Ομάρ Βαλντές, Ρενέ Ντε Λα Κρούζ, Ιολάντα Φαρ, Οφέλια Κονζάλες, Χοσέ Γκιλ Αμπάντ

Περίληψη: Ο σκηνοθέτης Αλέα θίγει σε αυτήν την ταινία το θέμα των αστικών κατάλοιπων της παλιάς τάξης και των δυσκολιών προσαρμογής στη νέα κοινωνική πραγματικότητα. Η ιστορία του φιλμ τοποθετείται το 1961 δύο χρόνια μετά την επικράτηση του νέου καθεστώτος. Ο Αλέα αφομοιώνοντας τις αισθητικές αρχές της νουβελ-βαγκ και τις αφηγηματικές τεχνικές του σινέ –βεριτέ, στήνει την ταινία του στο ενδιάμεσο της μυθοπλασίας και του ντοκιμαντέρ, κινηματογραφώντας την εύθραυστη και ευμετάβλητη περιοχή όπου τέμνονται οι μικρές ασήμαντες ανθρώπινες ιστορίες και οι προσωπικές μνήμες με τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, συλλαμβάνοντας τις αντηχήσεις της Ιστορίας στο εσωτερικό του κεντρικού ήρωα.

Υπόθεση: Ο κεντρικός ήρωας είναι ένας καλλιεργημένος αστός που αρνήθηκε να ακολουθήσει τη γυναίκα του, τους γονείς του και τους φίλους του στην Αμερική κι έμεινε μόνος του στην Κούβα, παρατηρητής και σχολιαστής των μεταλλαγών που γίνεται στη χώρα του. Προτιμά να παραμείνει στην Αβάνα και μολονότι υποστηρίζει την επανάσταση, έστω κι αν δεν καταλαβαίνει πλήρως τους στόχους της, δεν αποφασίζει να πάρει μέρος στο χτίσιμο της νέας κοινωνίας. Ζει χωρίς να δουλεύει. Ήρωας εξαιρετικά αντιφατικός, που μένει απελπιστικά αδρανής όταν ξεσπά η κρίση στον Κόλπο των Χοίρων κι όλη η χώρα κινητοποιείται για να αντιμετωπίσει την αμερικανική εισβολή.

4. Ο Θεός και ο Διάβολος στη Χώρα του Ήλιου (1964)/Deus e o Diablo na Terra do Sol (Βραζιλία)

Σκηνοθεσία: Glauber Rocha

Ταινία μυθοπλασίας-περιπέτεια

Διάρκεια: 115'

Παίζουν: Geraldo Del Rey, Othon Bastos

Χώρα: Βραζιλία

Υπόθεση: Οι περιπέτειες ενός πληρωμένου πιστολέρο του Antonio das Mortes και η πορεία στο έγκλημα ενός απλού αγρότη, του Manuel ο οποίος θα σταθεί απέναντι από τον περιβόητο κακοποιό μπαίνοντας σε αντίπαλη συμμορία.

5. Nowhere/Πουθενά (2002), του Luis Sepulveda (Χιλή)

Γλώσσα: Αγγλικά

Διάρκεια: 101'

Σκηνοθέτης: Luis Sepulveda

Χώρα: Χιλή

Είδος: Ταινία μυθοπλασίας

Υπόθεση: Σε μια από τις αναρίθμητες δικτατορίες στη Λατινική Αμερική. Ένας εγκαταλελειμμένος σιδηροδρομικός σταθμός. Ονομάζεται απλώς “Πουθενά” και χρησιμοποιείται ως στρατόπεδο συγκέντρωσης κι εξόντωσης αντιφρονούντων. Ένας φοιτητής με πάθος για το μποξ, ένας γκέι μάγειρας, ένας παράξενος καθηγητής, ένας εργάτης με πάθος για το μπολερό κι ένας κουρέας που χορεύει τανγκό θα συνατηθούν εκεί, κρατούμενοι για τις ιδέες τους. Φρουρούνται από αδίστακτους εκτελεστές, όμως η κτηνωδία που τους περιβάλλει, δεν θα καταβάλει την ανθρωπιά τους. Ένας τυχοδιώκτης, ένα όμορφο κορίτσι κι ένας άνθρωπος της ερήμου θα σταθούν στο πλάι τους, για να τους βοηθήσουν να ξεφύγουν από τα σχέδια των φυλάκων τους.

6. Ο Πόλεμος με τις Μούμιες/Der Krieg der Mumien (1974) (The War with the Mummies)

Γλώσσα: Γερμανικά,

Διάρκεια:100’

Σκηνοθεσία: Heynowski/ Scheuman

Χώρα: Γερμανία

Είδος: Ντοκιμαντέρ

Σύνοψη: Οι Χαϊνόφσκι & Σόιμαν, ερευνούν και αναλύουν τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν στο πραξικόπημα της 11ης Σεπτέμβρη και στην ανατροπή του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Η Χιλιανή ολιγαρχία (της οποίας οι εκπρόσωποι μιλούν με ωμή ειλικρίνεια μπροστά στο φακό) τα αμερικανικά συμφέροντα και τα φερέφωνά τους στη Χιλή, εκτελούν μια καλοσχεδιασμένη συνωμοσία. Στόχος τους, ο πλούτος της Χιλής, τον οποίο για χρόνια εκμεταλλεύονταν χωρίς κόστος. Τα μέσα, οι προβοκάτσιες και οι απεργίες οργανώνονται από πουλημένους εργατοπατέρες και αστούς πολιτικούς- μούμιες.

Οι Χαϊνόφσκι & Σόιμαν είναι δύο ντοκιμαντερίστες που δουλεύουν πάντα μαζί και που δημιούργησαν έναν θρύλο γύρω από τον τρόπο της δουλειάς τους: είναι κινηματογραφιστές – αντάρτες – ντεντέκτιβς – δημοσιογράφοι - ερευνητές. Αυτό είναι ένα περίεργο κράμα αρμοδιοτήτων και μεθόδων, σε τελική ανάλυση δεν είναι παρά μια απόπειρα συγχώνευσης όλων των ορθόδοξων και ανορθόδοξων τρόπων λήξεως: Δημιουργική εκμετάλλευση της πραγματικότητας (κατά τον κλασικό ορισμό που έδωσε στο ντοκιμαντέρ ο Γκίρσον), παθητική καταγραφή της πραγματικότητας (στυλ επικαίρων), συναισθηματική φόρτιση της πραγματικότητας (στυλ σινεμά – βεριτέ), απρόσμενη περιγραφή της πραγματικότητας (στυλ σινεμά – ντιρέκτ), αδιάκριτη ματιά πάνω στην πραγματικότητα (στυλ κάντιτ). Αν σ' αυτό το τελευταίο αντικαταστήσετε τη λέξη αδιάκριτη με τη λέξη επικίνδυνη ή απαγορευμένη θα έχετε μια σχεδόν πλήρη εικόνα της μεθόδου αυτών των Γερμανών κινηματογραφιστών που βρίσκουν τρόπους και τρυπώνουν εκεί που κανείς δε θα μπορούσε να μπει ούτε σαν ουδέτερος θεατής.