Η αντίσταση στο Κομπάνι, που σήμερα ήδη έχει φτάσει στην 45η μέρα της, έχει τραβήξει την προσοχή των εξεγερμένων όλου του κόσμου στη Ρογιάβα. Ως αποτέλεσμα των δράσεων του Revolutionary Anarchist Action (DAF/Devrimci Anarşist Faaliyet), αναρχικοί από πολλά μέρη του κόσμου έχουν στείλει μηνύματα αλληλεγγύης στους αντιστεκόμενους/ες στο Κομπάνι (1). Αυτή η διεθνιστική στάση είναι αναμφίβολα ιδιαίτερα σημαντική για όσους/ες αντιστέκονται στο Κομπάνι. Ωστόσο, αν δεν αναλύσουμε αυτά που συμβαίνουν με κάθε ειλικρίνεια, και αν αντίθετα τα εξιδανικεύσουμε, γρήγορα τα όνειρά μας θα καταλήξουν στην απογοήτευση.
Επιπλέον, για να διαμορφώσουμε μια παγκόσμια, επαναστατική εναλλακτική πρόταση, κάτι που είναι εξαιρετικά επείγον, πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι, ρεαλιστές, και να κρίνουμε σωστά τις καταστάσεις.
Σ' αυτό το σημείο, θέλουμε να πούμε ότι αυτά τα μηνύματα αλληλεγγύης που έχουν σταλεί στην αντίσταση στο Κομπάνι δείχνουν πόσο επείγον είναι να δημιουργηθεί μια διεθνής ομοσπονδία, όπου οι επαναστάτες αναρχικοί και οι ελευθεριακοί κομμουνιστές θα μπορούν να συζητούν τοπικά και παγκόσμια θέματα, και να δείχνουν αλληλεγγύη ο ένας στον άλλο κατά τη διάρκεια των αγώνων. Την απουσία αυτής της διεθνούς ομοσπονδίας τη νιώσαμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, καθώς συνέβαιναν κοινωνικές εξεγέρσεις σε πολλά μέρη του πλανήτη – και, την ανάγκη για κάτι τέτοιο, εμείς τουλάχιστον τη νιώσαμε κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Ιούνη τού 2013 στην Τουρκία.
Σήμερα, όμως, πρέπει να συζητήσουμε για τη Ρογιάβα χωρίς ψευδαισθήσεις, και να στηρίξουμε τις αναλύσεις μας στη σωστή βάση. Δεν είναι πολύ εύκολο να αξιολογούμε τις εξελίξεις την ώρα ακριβώς που συμβαίνουν, σύμφωνα μόνο με τα όσα βλέπουμε. Και, προφανώς, οι εκτιμήσεις της κατάστασης με θολό μυαλό από την αίσθηση απομόνωσης και την απελπισία, δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τις σωστά θεμελιωμένες απαντήσεις.
Στις μέρες μας, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο ένα αποτελεσματικό επαναστατικό κίνημα, έτσι όπως σκεφτόμαστε εμείς αυτόν τον όρο, ούτε υπάρχει ένα ισχυρό ταξικό κίνημα που θα μπορούσε να είναι ο προπομπός ενός τέτοιου κινήματος.
Οι αγώνες που αναδύονται σβήνουν – είτε επειδή καταστέλλονται βίαια, είτε επειδή απορροφώνται από το σύστημα. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, φαίνεται ότι -όπως συμβαίνει και με πολλούς μαρξιστές και αναρχικούς στην Τουρκία- οι επαναστατικές οργανώσεις και τα άτομα σε διάφορα μέρη του κόσμου δίνουν στη δομή που έχει εμφανιστεί στη Ρογιάβα ένα νόημα που είναι πέρα από την πραγματικότητά της.
Πρώτα απ' όλα, είναι άδικο εκ μέρους μας να φορτώνουμε το βάρος της δικιάς μας αποτυχίας να διαμορφώσουμε μια επαναστατική εναλλακτική πρόταση εκεί όπου ζούμε, καθώς και το ότι η κοινωνική αντίδραση είναι σε μεγάλο βαθμό απορροφημένη από το σύστημα, στους ώμους αυτών που μάχονται στη Ρογιάβα.
Στη Ρογιάβα - όπου η οικονομία είναι σε μεγάλο βαθμό αγροτική, και που είναι περιτριγυρισμένη από ιμπεριαλιστικά μπλοκ που καθοδηγούνται, αφενός από τη Ρωσία, και αφετέρου από τις ΗΠΑ, από τα καταπιεστικά, αντιδραστικά και υπάκουα καθεστώτα τής περιοχής, καθώς και από κτηνώδεις οργανώσεις τζιχαντιστών όπως το ISIS που έχουν ευδοκιμήσει σ' αυτό το περιβάλλον. Με αυτή την έννοια, είναι εξίσου προβληματικό να αποδίδουμε μια αποστολή στη Ρογιάβα που ξεπερνάει αυτό που πράγματι είναι, ή αυτό που θα μπορούσε να γίνει, ή να κατηγορούμε αυτούς τους ανθρώπους -που έχουν εμπλακεί σ' έναν αγώνα ζωής και θανάτου- επειδή περιμένουν στήριξη από τις δυνάμεις που συμμετέχουν στη “Συμμαχία” (κατά του ISIS), ή επειδή δεν κάνουν “την επανάσταση που αρέσει σ' εμάς”.
Πρώτα απ' όλα, πρέπει να επισημάνουμε ότι όσα συμβαίνουν στη Ρογιάβα έχουν προοδευτικά χαρακτηριστικά, όπως η σημαντική προώθηση της γυναικείας απελευθέρωσης, η κοσμική, κοινωνική δικαιοσύνη, η πλουραλιστική δημοκρατική δομή που επιχειρείται να δημιουργηθεί, και το ότι στη διοίκηση συμμετέχουν και άλλες εθνικές ή θρησκευτικές ομάδες. Όμως, το γεγονός ότι η αναδυόμενη δομή δεν στοχεύει στην κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, που σημαίνει την κατάργηση των τάξεων, καθώς και το ότι διατηρείται το σύστημα των φατριών, και ότι οι αρχηγοί των φατριών συμμετέχουν στη διοίκηση, δείχνει ότι ο στόχος δεν είναι η κατάργηση των φεουδαρχικών ή καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, αλλά αντίθετα -με τα δικά τους λόγια- “η δόμηση ενός δημοκρατικού έθνους”.
Πρέπει, επίσης, να θυμόμαστε ότι το PYD είναι τμήμα της πολιτικής οργάνωσης που έχει δημιουργήσει εδώ και 35 χρόνια ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν, με στόχο την εθνική απελευθέρωση, και ότι για το PYD ισχύουν όλοι οι περιορισμοί των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων. Επιπλέον, μέσα στα πλαίσια των “ειρηνευτικών συνομιλιών” -ιδιαίτερα στην Τουρκία-, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο η επιρροή στοιχείων που ανήκουν στην άρχουσα τάξη του κουρδικού κινήματος.
Σ' αυτό το σημείο, βοηθάει να δούμε τη Συμφωνία του KCK (**), όπου ορίζεται η δημοκρατική ομοσπονδοποίηση που αποτελεί τη βάση του πολιτικού συστήματος στη Ρογιάβα (2). Κάποια σημεία στην Εισαγωγή, την οποία έχει γράψει ο ίδιος ο Οτζαλάν, αξίζει να τα προσέξουμε:
“Αυτό το σύστημα παίρνει υπόψη του τις εθνικές, θρησκευτικές και ταξικές διαφορές στην κοινωνία.”
(...)
“Στο Κουρδιστάν θα ισχύουν τρία νομικά συστήματα: Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το δίκαιο της ενιαίας κρατικής δομής, και το δημοκρατικό ομοσπονδιακό δίκαιο.”
Περιληπτικά, δηλώνεται ότι η ταξική κοινωνία θα παραμείνει και ότι θα υπάρχει ένα ομοσπονδιακό πολιτικό σύστημα ανάλογο με το παγκόσμιο σύστημα και το έθνος-κράτος. Αντίστοιχα, το άρθρο 8 της Συμφωνίας, με τίτλο “Προσωπικά, Πολιτικά Δικαιώματα και Ελευθερίες” υπερασπίζεται την ιδιωτική ιδιοκτησία, και η παράγραφος Γ του άρθρου 10, με τίτλο “Βασικές Υποχρεώσεις” ορίζει τη συνταγματική βάση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, καθώς αναφέρει ότι “Σε περίπτωση πολέμου λόγω νόμιμης άμυνας, όπως απαιτεί ο πατριωτισμός, είναι υποχρεωτική η ενεργός συμμετοχή για την άμυνα της πατρίδας και των βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών”. Ενώ στη Συμφωνία δηλώνεται ότι η πολιτική εξουσία δεν είναι ο στόχος, αντιλαμβανόμαστε επίσης ότι στόχος δεν είναι ούτε η καταστροφή της κρατικής μηχανής, κι αυτό σημαίνει ότι ο στόχος είναι η αυτονομία μέσα στα πλαίσια των ήδη υπαρχόντων εθνών-κρατών.
Αν διαβάσει κάποιος όλη τη Συμφωνία, αντιλαμβάνεται ότι αυτός ο στόχος δεν ξεπερνάει τα όρια του αστικού δημοκρατικού συστήματος που ονομάζεται δημοκρατική ομοσπονδοποίηση. Εν ολίγοις, ενώ οι φωτογραφίες των δύο γυναικών με τα όπλα, που κυκλοφορούν συχνά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -η μία από τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, και η άλλη από τη Ρογιάβα- έχουν μια ομοιότητα, υπό την έννοια των γυναικών που παλεύουν για την ελευθερία τους, είναι ξεκάθαρο ότι όσοι/ες μάχονται το ISIS στη Ρογιάβα δεν έχουν, προς το παρόν, τους ίδιους στόχους και ιδανικά με τους εργάτες και τους φτωχούς αγρότες της CNT-FAI, που μάχονταν για να απαλλαγούν εντελώς από το κράτος και την ατομική ιδιοκτησία.
Επιπλέον, υπάρχουν σοβαρές διαφορές στα δύο κινήματα σε σχέση με τις συνθήκες ανάδυσής τους, την ταξική θέση των υποστηρικτών τους, τις πολιτικές διακηρύξεις των συμμετεχόντων, και τη δυναμική του διεθνούς επαναστατικού κινήματος.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν πρέπει ούτε να εκπλαγούμε, ούτε να κατηγορήσουμε το PYD αν αναγκαστούν να αποκηρύξουν ακόμη και τις τωρινές θέσεις τους, για να συμμαχήσουν με τοπικές και παγκόσμιες δυνάμεις ώστε να σπάσουν τον αποκλεισμό του ISIS. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από όσους/ες μάχονται στο Κομπάνι να διαλύσουν την παγκόσμια ηγεμονία του καπιταλισμού, ή να αντισταθούν για πολύ σ' αυτή την ηγεμονία. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον από ένα ισχυρό, παγκόσμιο, ταξικό κίνημα και μια επαναστατική εναλλακτική πρόταση.
Ο καπιταλισμός βρίσκεται σε κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο και οι ιμπεριαλιστές, που προσπαθούν να ξεπεράσουν αυτή την κρίση ξεκινώντας πολέμους σε κάθε γωνιά του πλανήτη, παράλληλα με τις πολιτικές των καταπιεστικών καθεστώτων της περιοχής, έχουν μετατρέψει τη Συρία και το Ιράκ σε ζωντανή κόλαση.
Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κάποια επαναστατική εναλλακτική πρόταση, η κοινωνική εξέγερση στην Ουκρανία ενάντια στη φιλορωσική διεφθαρμένη κυβέρνηση κατέληξε στο να πάρουν την εξουσία φασιστικές, φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, και ο πόλεμος ανάμεσα στα δύο ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα συνεχίζεται. Ο ρατσισμός και ο φασισμός εξαπλώνεται γρήγορα στις Ευρωπαϊκές χώρες.
Στην Τουρκία, η μία πολιτική κρίση διαδέχεται την άλλη, και στην κοινωνία βαθαίνουν οι εθνικοί και σεχταριστικοί διαχωρισμοί. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, παρόλο που η Ρογιάβα μπορεί να φαίνεται σαν σανίδα σωτηρίας από την οποία μπορούμε να κρατηθούμε, πρέπει να σκεφτούμε ότι -πέρα από τον στρατιωτικό αποκλεισμό του ISIS- η Ρογιάβα βρίσκεται επίσης κάτω από τον πολιτικό αποκλεισμό δυνάμεων όπως η Τουρκία, ο Μπαρζανί, και ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός (***). Εφόσον δεν μπορεί να στηριχτεί σ' ένα παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα, μοιάζει ότι δεν θα είναι εύκολο για τη Ρογιάβα να διατηρήσει μακροπρόθεσμα ακόμη και την τωρινή στάση της.
Ο δρόμος όχι μόνο για την πρακτική και πολιτική άμυνα της Ρογιάβα, αλλά και για τη συνέχισή της, είναι η ταξική οργάνωση και ο ταξικός αγώνας, και μια παράλληλη, παγκόσμια οργανωμένη επαναστατική εναλλακτική πρόταση. Το ίδιο ισχύει και για να παρεμποδιστεί η ατμόσφαιρα εθνικής, θρησκευτικής και σεχταριστικής σύγκρουσης, που μέρα με τη μέρα παρασύρει όλο και περισσότερο τον κόσμο στην περιοχή, όπως και για να μην παρασυρθούν οι εργάτες από τον δεξιό ριζοσπαστισμό όντας αντιμέτωποι με την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση. Η αλληλεγγύη στο Κομπάνι, παρότι σημαντική, δεν αρκεί. Πέρα από αυτό, πρέπει να αντιληφθούμε ότι η συζήτηση για το τι πρέπει να γίνει ώστε να δημιουργηθεί μια επαναστατική διαδικασία, και για να οργανωθούμε γι' αυτό σε παγκόσμιο επίπεδο όπου κι αν βρισκόμαστε, είναι απαραίτητη όχι μόνο για όσους/ες αντιστέκονται στο Κομπάνι, αλλά και για τα εκατομμύρια των εργατών σε ολόκληρο τον κόσμο.
(*) αναρχοκομμουνιστική κολλεκτίβα (στμ)
(**) Koma Civakên Kurdistan (Ομάδα Κοινοτήτων του Κουρδιστάν – η οργάνωση ομπρέλα του PKK στην περιοχή) (στμ)
(***) Ο Μασούντ Μπαρζανί, πρόεδρος της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν στο Ιράκ, και ο Ελευθεριακός Συριακός Στρατός που πολεμάει τον Ασάντ, συνεργάζονται στενά με την Τουρκία. (στμ)
1 http://meydangazetesi.org/gundem/2014/10/dunya-anarsistlerinden-kobane-dayanismasi/
2 http://tr.wikisource.org/wiki/KCK_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi
Μετάφραση ε.α - δημοσιεύεται επίσης και στο indymedia.
Δημοσίευση σχολίου