Της Τ. Γ.
''Μανώλης Αναγνωστάκης. Απόλυτος ταξιδευτής της σιωπής και της μοναξιάς. Ρομαντικός και ονειροπόλος, διαποτισμένος από την ποίηση του μεσοπόλεμου. Πένθιμα χρώματα, κίτρινο χιονόνερο, τσιγάρα χωρίς άρωμα.
Κλεισμένα παράθυρα, λησμονημένοι άνθρωποι...
Ο Μανώλης Αναγνωστάκης στα δεκαοχτώ του χρόνια είχε κιόλας διανύσει την απόσταση από την ατέλειωτη νεότητα έως την ολόπικρη γνώση....
Ο νέος άνθρωπος που προσπαθεί να διακρίνει πίσω από τα γεγονότα, να εννοήσει την εποχή του, να συγκρατήσει το πρόσωπο του, να συμπονέσει κατ' αρχήν την ανθρώπινη μοίρα, να συμβαδίσει...
Οκτώβρη του 1948, φοιτητής ακόμα ιατρικής, και ήδη διαγραμμένος από το ΚΚΕ ως επικίνδυνος για την κομματική τάξη- τροτσκιστή θα τον λένε για χρόνια- θα συλληφθεί μαζί με εξήντα οκτώ άλλους Επονίτες.
Τον Ιανουάριο του '49 ένας εισαγγελέας. ονόματι Σπυρόπουλος προτείνει για τον Αναγνωστάκη και δώδεκα συγκρατουμένους του την ποινή του θανάτου.
Καταδικάζεται λοιπό σε θάνατο ο Αναγνωστάκης, με ψήφους τρεις έναντι δυο. Θα μείνει έγκλειστος στο Επταπύργιο έως το '51....
Η δική του περιπέτεια, οι προσωπικές του στιγμές δεν θα τον απομακρύνουν από τον έξω κόσμο που σπαράσσεται...
Θα αντισταθεί στην ευκολία, στις ωραιοποιήσεις, στα σχήματα. Αμετακίνητος, θα υποσκάψει όσο λίγοι, το ύψωμα απ' όπου ατένισε τη ζωή του.
Ούτε θρηνεί, ούτε εθελοτυφλεί,...
Τρυφερός αλλά και παιδικά αδέκαστος, ανυπεράσπιστος αλλά ποτέ μοιραίος.
Η διαγραφή του από το ΚΚΕ θα παραμείνει κλειστή, απόλυτα δική του. . .
Δεν θα την προτάξει ούτε για να μετριάσει την καταδίκη του από τους στρατοδίκες, ούτε για να κομπάσει επιδεικνύοντας διορατικότητα.
Η φωνή του δεν θα βραχνιάσει από μεμψιμοιρίες, όπως δεν βράχνιασε ποτέ από θούριους.
Ο βηματισμός του θα παραμείνει σταθερός, δεν θα παρελάσει με σκοπούς εμβατηρίων, ούτε θα λικνιστεί με μουσικές ξεφαντωμάτων...
Μανώλης Αναγνωστάκης. Είναι αυτός που ταύτισε το ήθος και την ηθική με την συνειδητή και επίμονη άρνηση της λησμονιάς...
Ο αμήχανος, ο λιτός ο απροσχημάτιστος. Αυτός που αναμετρήθηκε με την ποίηση και που συνειδητά αποποιήθηκε την παρηγοριά της...
Ο αδιάφθορος και ο μετρημένος, σ' ένα κόσμο που δεκαετίες τώρα ανεμίζει την παρατονία και την αμετροέπεια του...
Μάρω Δουκα: ''Τιποτα δεν χαριζεται'': "Μανώλης Αναγνωστάκης. Σημάδεψε τη νιότη μας, χάραξε την μετέπειτα πορεία μας... Και μας έμαθε να μην παραδεχόμαστε την ήττα, ακόμη κι αν θέλει πολύ φως να ξημερώσει''...
***
Σαν σήμερα το 2005 «μετανάστευσε» στον τόπο της ιστορίας και της λογοτεχνίας ο στρατευμένος στο αριστερό και κομμουνιστικό κίνημα ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης.
Μια επιλογή που την πλήρωσε με φυλακίσεις και καταδίκη σε θάνατο.
Ο Μ. Αναγνωστάκης ήταν από τους σημαντικότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς, αν και η πρώτη λογοτεχνική εμφάνισή του έγινε εν μέσω της τριπλής φασιστικής κατοχής και μάλιστα στα 17 του χρόνια.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1925, από γονείς Κρητικούς. Μαθητής, ακόμα, του Γυμνασίου, το 1942, εμφανίστηκε στο περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα», που εξέδιδαν ΕΑ.Μίτες και άλλοι προοδευτικοί λογοτέχνες του Πειραιά, και το 1944 στο ΕΠΟΝίτικο φοιτητικό περιοδικό «Ξεκίνημα», του οποίου ήταν αρχισυντάκτης.
Για τη δράση του συνελήφθη το 1948, βασανίστηκε, καταδικάστηκε για παράνομη δράση από έκτακτο στρατοδικείο σε θάνατο και φυλακίστηκε στο Επταπύργιο, έως το 1951.
Με τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, εντάχθηκε στο ΚΚΕ «Εσωτερικού».
Εγραψε και δημοσίευσε τις παρακάτω ποιητικές συλλογές: «Εποχές» (1945), «Εποχές 2» (1948), «Εποχές 3» (1951). Ακολούθησαν οι συλλογές «Η συνέχεια» (1954), «Η συνέχεια 2» (1956), «Η συνέχεια 3» (1962), «Το περιθώριο» (1968-1969), «Ο στόχος» (1970), «Κόμμα» (1971). Το 1975 δημοσίευσε τη συλλογή «Τα Ποιήματα (1941-1971)». Το 1983, εκτός εμπορίου, τη συλλογή «Υ.Γ» (επανεκδόθηκε κανονικά το 1992), η οποία περιλαμβάνει ποιήματα μιας ή δυο φράσεων, που μοιάζουν με αυτοβιογραφικά αλλά ετερογραφικά «επιγράμματα».
Το 1987 εκδόθηκαν «Τα συμπληρωματικά», «Παιδική μούσα» (τραγούδια για μικρά παιδιά) και το 1990 η συλλογή - ανθολογία «Η χαμηλή φωνή».
Μιχάλης Γρηγορίου, Η αγάπη είναι ο φόβος, 1980 Διαβάζει ο Μ. Αναγνωστάκης, τραγουδούν σε μουσική του Μιχάλη Γρηγορίου η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιάννης Κούτρας.
Κλεισμένα παράθυρα, λησμονημένοι άνθρωποι...
Ο Μανώλης Αναγνωστάκης στα δεκαοχτώ του χρόνια είχε κιόλας διανύσει την απόσταση από την ατέλειωτη νεότητα έως την ολόπικρη γνώση....
Ο νέος άνθρωπος που προσπαθεί να διακρίνει πίσω από τα γεγονότα, να εννοήσει την εποχή του, να συγκρατήσει το πρόσωπο του, να συμπονέσει κατ' αρχήν την ανθρώπινη μοίρα, να συμβαδίσει...
Οκτώβρη του 1948, φοιτητής ακόμα ιατρικής, και ήδη διαγραμμένος από το ΚΚΕ ως επικίνδυνος για την κομματική τάξη- τροτσκιστή θα τον λένε για χρόνια- θα συλληφθεί μαζί με εξήντα οκτώ άλλους Επονίτες.
Τον Ιανουάριο του '49 ένας εισαγγελέας. ονόματι Σπυρόπουλος προτείνει για τον Αναγνωστάκη και δώδεκα συγκρατουμένους του την ποινή του θανάτου.
Καταδικάζεται λοιπό σε θάνατο ο Αναγνωστάκης, με ψήφους τρεις έναντι δυο. Θα μείνει έγκλειστος στο Επταπύργιο έως το '51....
Η δική του περιπέτεια, οι προσωπικές του στιγμές δεν θα τον απομακρύνουν από τον έξω κόσμο που σπαράσσεται...
Θα αντισταθεί στην ευκολία, στις ωραιοποιήσεις, στα σχήματα. Αμετακίνητος, θα υποσκάψει όσο λίγοι, το ύψωμα απ' όπου ατένισε τη ζωή του.
Ούτε θρηνεί, ούτε εθελοτυφλεί,...
Τρυφερός αλλά και παιδικά αδέκαστος, ανυπεράσπιστος αλλά ποτέ μοιραίος.
Η διαγραφή του από το ΚΚΕ θα παραμείνει κλειστή, απόλυτα δική του. . .
Δεν θα την προτάξει ούτε για να μετριάσει την καταδίκη του από τους στρατοδίκες, ούτε για να κομπάσει επιδεικνύοντας διορατικότητα.
Η φωνή του δεν θα βραχνιάσει από μεμψιμοιρίες, όπως δεν βράχνιασε ποτέ από θούριους.
Ο βηματισμός του θα παραμείνει σταθερός, δεν θα παρελάσει με σκοπούς εμβατηρίων, ούτε θα λικνιστεί με μουσικές ξεφαντωμάτων...
Μανώλης Αναγνωστάκης. Είναι αυτός που ταύτισε το ήθος και την ηθική με την συνειδητή και επίμονη άρνηση της λησμονιάς...
Ο αμήχανος, ο λιτός ο απροσχημάτιστος. Αυτός που αναμετρήθηκε με την ποίηση και που συνειδητά αποποιήθηκε την παρηγοριά της...
Ο αδιάφθορος και ο μετρημένος, σ' ένα κόσμο που δεκαετίες τώρα ανεμίζει την παρατονία και την αμετροέπεια του...
Μάρω Δουκα: ''Τιποτα δεν χαριζεται'': "Μανώλης Αναγνωστάκης. Σημάδεψε τη νιότη μας, χάραξε την μετέπειτα πορεία μας... Και μας έμαθε να μην παραδεχόμαστε την ήττα, ακόμη κι αν θέλει πολύ φως να ξημερώσει''...
***
Σαν σήμερα το 2005 «μετανάστευσε» στον τόπο της ιστορίας και της λογοτεχνίας ο στρατευμένος στο αριστερό και κομμουνιστικό κίνημα ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης. Μια επιλογή που την πλήρωσε με φυλακίσεις και καταδίκη σε θάνατο.
Ο Μ. Αναγνωστάκης ήταν από τους σημαντικότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς, αν και η πρώτη λογοτεχνική εμφάνισή του έγινε εν μέσω της τριπλής φασιστικής κατοχής και μάλιστα στα 17 του χρόνια.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1925, από γονείς Κρητικούς. Μαθητής, ακόμα, του Γυμνασίου, το 1942, εμφανίστηκε στο περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα», που εξέδιδαν ΕΑ.Μίτες και άλλοι προοδευτικοί λογοτέχνες του Πειραιά, και το 1944 στο ΕΠΟΝίτικο φοιτητικό περιοδικό «Ξεκίνημα», του οποίου ήταν αρχισυντάκτης.
Για τη δράση του συνελήφθη το 1948, βασανίστηκε, καταδικάστηκε για παράνομη δράση από έκτακτο στρατοδικείο σε θάνατο και φυλακίστηκε στο Επταπύργιο, έως το 1951.
Με τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, εντάχθηκε στο ΚΚΕ «Εσωτερικού».
Εγραψε και δημοσίευσε τις παρακάτω ποιητικές συλλογές: «Εποχές» (1945), «Εποχές 2» (1948), «Εποχές 3» (1951). Ακολούθησαν οι συλλογές «Η συνέχεια» (1954), «Η συνέχεια 2» (1956), «Η συνέχεια 3» (1962), «Το περιθώριο» (1968-1969), «Ο στόχος» (1970), «Κόμμα» (1971). Το 1975 δημοσίευσε τη συλλογή «Τα Ποιήματα (1941-1971)». Το 1983, εκτός εμπορίου, τη συλλογή «Υ.Γ» (επανεκδόθηκε κανονικά το 1992), η οποία περιλαμβάνει ποιήματα μιας ή δυο φράσεων, που μοιάζουν με αυτοβιογραφικά αλλά ετερογραφικά «επιγράμματα».
Το 1987 εκδόθηκαν «Τα συμπληρωματικά», «Παιδική μούσα» (τραγούδια για μικρά παιδιά) και το 1990 η συλλογή - ανθολογία «Η χαμηλή φωνή».
Μιχάλης Γρηγορίου, Η αγάπη είναι ο φόβος, 1980 Διαβάζει ο Μ. Αναγνωστάκης, τραγουδούν σε μουσική του Μιχάλη Γρηγορίου η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιάννης Κούτρας.
Ο Μανώλης Αναγνωστάκης διαβάζει Αναγνωστάκη, σειρά Διόνυσος – Ελληνικά Ποιήματα, 1977
+ σχόλια + 2 σχόλια
Δώστε μας, σας παρακαλώ, περισσότερες πληροφορίες για το πώς και το γιατί της διαγραφής του Μανόλη Αναγνωστάκη από το ΚΚΕ πριν τον Οκτώβρη του 1948. Ποιοί και με βάση ποιά στοιχεία, του απέδιδαν τη μομφή του "τροτσκιστή"; Μέχρι τώρα ξέραμε ότι ο ποιητής και αγωνιστής Μανόλης Αναγνωστάκης ήταν μέλος του ενιαίου ΚΚΕ ως το 1968, ενώ κατόπιν εντάχθηκε στο ΚΚΕ εσωτερικού, διαφωνώντας προφανώς με τη γραμμή Κολιγιάννη-Φλωράκη κλπ.... Αν είχε διαγραφεί ως "τροτσκιστής" το 1948, πότε επανεντάχθηκε το στις γραμμές του ΚΚΕ και στην προδιχτατορική ΕΔΑ; Νομίζω ότι αξίζει με το θέμα αυτό να καταπιαστεί ένας ιστορικός αναλυτής, γιατί, όπως και να το κάνουμε, η Μάρω Δούκα γράφει μυθιστόρημα, δηλαδή λογοτεχνία, ενώ εδώ απαιτείται πλήρης επιστημονική ιστορική ακρίβεια. Εκτός των άλλων, είναι γνωστό ότι υπάρχει από δεκαετίες μια διάχυτη αντίθεση της Δούκα με αυτό που, μάλλον υποτιμητικά και επικριτικά αναφέρει στα γραπτά της ως "κομματική τάξη" στο παλιό,επαναστατικό ΚΚΕ.(Γενικά, στη συλλογιστική της Δούκα και άλλων μυθιστοριογράφων αυτού του "κλίματος" κάθε τι στον οργανωτικό χώρο του ΚΚΕ των χρόνων της επαναστατικής θύελλας επικρίνεται ως "σταλινισμός"(με την έννοια που οι ρεβιζιονιστές έχουν δώσει στον όρο αυτό), ως "αρχαία σκουριά", για να μιλήσουμε με όρους της Δούκα και τα παρόμοια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε π χ. ότι όταν ο Στρατής Τσίρκας στις ''Ακυβέρνητες πολιτείες" του χτυπάει τη στενοκεφαλιά και το γραφειοκρατισμό στο πρόσωπο του κακής ποιότητας κομματικού καθοδηγητή, που ονομάζει συμβολικά "Ανθρωπάκι", σύμπασα η ρεβιζιονιστική λογοτεχνική κριτική έσπευσε να ταυτίσει τον αρνητικό αυτό τύπο του έργου με τους "σταλινικούς", τους "ζαχαριαδικούς" και ο νοών νοείτω. Και αυτό επαναλαμβάνεται ως σήμερα, προφανώς αφού με κάτι τέτοιο συντάχθηκε αργότερα και ο ίδιος ο Τσίρκας, παρόλο που από το ΚΚΕ δεν τον διέγραψαν οι "σταλινικοί", αλλά η ηγεσία των ρεβιζιονιστών που ήδη είχε αποκηρύξει τον Στάλιν! Το στερεότυπο όμως παρέμεινε, για λόγους σκοπιμότητας. Ενδιαφέρον, επομένως στην περίπτωση Αναγνωστάκη θα είχε να δημοσιευτεί και κάποια ιστορική πηγή της εποχής για το θέμα της διαγραφής του εκείνης (λ.χ. από τα αρχεία του ΚΚΕ) και να αντιπαραβληθεί με κάποιο τυχόν κείμενο του ίδιου του αγωνιστή ποιητή για το θέμα.Αν ήδη υπάρχουν δημοσιευμένες πηγές για το θέμα, υποδείξτε μας πού μπορούμε να τις βρούμε και να τις διαβάσουμε.
Ποιός έλεγε τροτσκιστή τον Μανώλη Αναγνωστάκη στο ΚΚΕ; Ποια είναι η θέση του κόμματος γνωρίζετε; Και πώς ως τροτσκιστής προσχώρησε στους προβοκάτορες του ΚΚΕ εσωτερικού του αλήστου μνήμης Κύρκου, Δημητρίου Ζωγράφου;
Δημοσίευση σχολίου