Σαν σήμερα 27 Απρίλη 1937 αφήνει την τελευταία του πνοή στην Ρώμη ο Ιταλός φιλόσοφος, συγγραφέας μα πάνω απ' όλα επαναστάτης, κομμουνιστής, τριτοδιεθνιστής Αντόνιο Γκράμσι.
Παραθέτουμε ένα κείμενο από την ιστοσελίδα της ΚΟΝΤΡΑΣ που υπογράφει ο Πέτρος Γιώτης:
Πρόσφατα η Φλωρεντία απέκτησε το πρώτο επίσημο γκραφίτι με τη μορφή του κομμουνιστή ηγέτη Αντόνιο Γκράμσι, ζωγραφισμένο στον τοίχο μιας πολυκατοικίας σ’ ένα προάστιο εργατικών κατοικιών. Εργο του street artist Jorit (o ίδιος έχει ζωγραφίσει και τη μορφή του Νέλσον Μαντέλα σε άλλο σημείο της πόλης), το γιγάντιο πορτραίτο του Γκράμσι υπήρξε παραγγελία του δήμου της Φλωρεντίας, η πλειοψηφία του οποίου ανήκει στο PD (Δημοκρατικό Κόμμα).
Ο δημοτικός σύμβουλος του νεοφασιστικού κόμματος «Αδελφοί της Ιταλίας» σκαρφάλωσε στα κάγκελα παραληρώντας. Πότε έλεγε ότι «βρισκόμαστε στη Φλωρεντία, όχι στο Χάρλεμ», εγείροντας… αισθητική ένσταση, πότε μιλούσε ενάντια στην… ιδεολογικοποίηση της τέχνης καταγγέλλοντας «εικονογραφία που αντιγράφει εκείνη των ολοκληρωτικών καθεστώτων» (στα οποία, προφανώς, δεν συμπεριλαμβάνεται το φασιστικό του Μουσολίνι!) και πότε ξεχνούσε τις… αισθητικές και… ιδεολογικές ενστάσεις του και ζητούσε -αντί του Γκράμσι- να παραγγελθούν γκραφίτι με τις μορφές του Γκαμπριέλε ντ’ Ανούντσιο (εθνικιστής ποιητής, σύμβολο των φασιστών του Μουσολίνι) και της Νόρμα Κοσέτο (φασίστρια που εκτελέστηκε στην κροατική Ιστρια από γιουγκοσλάβους παρτιζάνους).
Δεν υπήρχε, φυσικά, περίπτωση να εισακουστεί ο νεοφασίστας. Η μορφή του Γκράμσι παρέμεινε στη θέση της.
Από εδώ και πέρα αρχίζουν οι δικοί μας προβληματισμοί. Ο Γκράμσι σε επίσημες αναπαραστάσεις; Δεν τον έκαναν, βέβαια, πίνακα στο Κυρηνάλιο ή στην αίθουσα της Γερουσίας, αλλά και πάλι δεν είναι λίγο να αναθέτει ένα τέτοιο έργο ο δήμος μιας μεγάλης πόλης.
Ο Γκράμσι έχει «κακοπάθει» στα χέρια των ιταλών ρεβιζιονιστών («ευρωκομμουνιστών»), πολιτικός απόγονος των οποίων είναι το PD. Εχουν κόψει και ράψει έναν Γκράμσι στα μέτρα της πολιτικής τους, της ταξικής συνεργασίας, της συμμετοχής στη διαχείριση της αστικής εξουσίας.
Ο Jorit, που έφτιαξε το γκραφίτι με τη μορφή του Γκράμσι, έγραψε στο facebook, απαντώντας στους νεοφασίστες:
«Ο Αντόνιο Γκράμσι δεν είναι μόνο ο πιο πολυδιαβασμένος και μεταφρασμένος ιταλός φιλόσοφος στον κόσμο. Ο Αντόνιο Γκράμσι είναι πάνω από όλα ένα πράγμα: ο αγώνας. Αγώνας για έναν καλύτερο κόσμο, για τη δημόσια υγεία και παιδεία, για το δικαίωμα και το ΚΑΘΗΚΟΝ στην εργασία, για το κοινωνικό κράτος, για την εξάλειψη της φτώχειας και της ανισότητας Βορρά-Νότου και πάνω απ’ όλα αγώνας για να δοθεί η εξουσία σ’ αυτούς που πραγματικά δημιουργούν πλούτο στην κοινωνία, τους εργαζόμενους. Για τις ιδέες του φυλακίστηκε από το φασιστικό καθεστώς και δεν είναι τυχαίο ότι αυτοί που του επιτίθενται σήμερα αναφέρονται λίγο πολύ ανοιχτά στην εικοσαετία. Αντίθετα, οι ιδέες του Αντόνιο έχουν κινητοποιήσει όχι μόνο στην Ιταλία αλλά παντού στον κόσμο τον αγώνα εκατομμυρίων και εκατομμυρίων εργαζόμενων που χάρη σ’ αυτές είδαν τις συνθήκες ζωής τους να βελτιώνονται. Ποιος ξέρει τι θα σκεφτόταν σήμερα βλέποντας ότι αυτό το μοντέλο που κατασκευάστηκε με τόσο κόπο διαλύεται και ότι με κάθε κομμάτι που καταστρέφεται αυξάνεται ο εγωισμός και η εκμετάλλευση. Πόσο μας λείπεις Αντόνιο…».
Ο Γκράμσι δεν ήταν ρεφορμιστής, αγαπητέ Jorit. Ο Γκράμσι ήταν επαναστάτης, κομμουνιστής, τριτοδιεθνιστής. Στα λίγα χρόνια της ελεύθερης ζωής του, αλλά και μέσα στη φυλακή, συμπορεύτηκε με τον μπολσεβικισμό, με τον Λένιν και με τον Στάλιν, χωρίς την παραμικρή ταλάντευση όταν έπρεπε να τοποθετηθεί ενάντια στις δεξιές και τις «αριστερές» αντιπολιτεύσεις (Κάμενεφ, Ζηνόβιεφ, Μπουχάριν, Τρότσκι). Γι’ αυτό και οι φασίστες το είπαν ωμά, όταν αποφάσισαν την εξόντωσή του: «Αυτό το μυαλό πρέπει να σταματήσει να δουλεύει για την επόμενη εικοσαετία» (νομίζουμε πως το είχε πει ο υπουργός Εσωτερικών της φασιστικής κυβέρνησης).
Γι’ αυτό και προβληματιζόμαστε για το αν η επίσημη εικονογράφηση του Γκράμσι είναι για καλό ή για κακό. Από την άλλη, όμως, αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να το αποτρέψεις. Εκείνο που πρέπει να κάνεις είναι να αποφύγεις το σκόπελο της «εικονομαχίας» και να βουτήξεις στη μάχη των ιδεών. Να αναδείξεις το επαναστατικό έργο του Γκράμσι. Να αποδείξεις ότι ο Γκράμσι πάλευε για τη δικτατορία του προλεταριάτου και τον κομμουνισμό και όχι για το αστικό «κοινωνικό κράτος» (οι μερικές διεκδικήσεις, για τις οποίες πάλευαν ο Γκράμσι και το PCI, όπως όλα τα τριτοδιεθνιστικά Κομμουνιστικά Κόμματα, δεν ήταν διεκδικήσεις για κάποιο αστικό «κοινωνικό κράτος»). Οσο περισσότερο απλώνονται αυτές οι ιδέες, όσο ο Αντόνιο Γκράμσι τοποθετείται στο βάθρο του πραγματικού θεωρητικού και πολιτικού του έργου, τόσο οι επίσημες αναπαραστάσεις της μορφής του θα γίνονται μπούμερανγκ και θα χτυπούν εκείνους που τον ακρωτηριάζουν ιδεολογικά και πολιτικά για να τον φέρουν στα δικά τους μέτρα, επιδιώκοντας να σκεπάσουν τις βρομιές και τα εγκλήματά τους.
Γι’ αυτό κι εμείς, από το άψογα φτιαγμένο γιγάντιο πορτραίτο του Jorit, προτιμούμε κάποια «πρόχειρα» γκραφίτι που έχουν φτιαχτεί σε τοίχους ιταλικών πόλεων. Αυτά δεν χαρακτηρίζονται ούτε από τον εικαστικό ακαδημαϊσμό ούτε από τη θεσμική πατίνα. Αποτελούν γνήσιο φόρο τιμής στον επαναστάτη κομμουνιστή Γκράμσι. Και βέβαια, θα θέλαμε να βλέπαμε αντίστοιχες αναπαραστάσεις στη χώρα μας, με τη μορφή του Νίκου Ζαχαριάδη.
Δημοσίευση σχολίου