Θεσιθηρία ή Παιδεία; - Σύμβουλοι Εκπαίδευσης: 1.500 αιτήσεις μέχρι σήμερα

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Περίπου 1.500 αιτήσεις δέχθηκε μέχρι σήμερα η ηλεκτρονική πλατφόρμα από εκπαιδευτικούς οι οποίο διεκδικούν μία από τις 800 θέσεις Συμβούλων Εκπαίδευσης, σύμφωνα με το ρεπορτάζ. Την  ημέρα έναρξης υποβολής αιτήσεων, στις  19 Απριλίου είχαν κατατεθεί 500 αιτήσεις, ενώ παράγοντες του  υπουργείου Παιδείας εκτιμούν  ότι μέχρι στις 9 Μαΐου, ημέρα λήξης υποβολής αιτήσεων , οι υποψηφιότητες θα ξεπεράσουν τις 3.000.

Γραφειοκρατικός – ελεγκτικός ρόλος – Υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής

Είναι αλήθεια ότι πολλοί εκπαιδευτικοί διαγ(κ)ωνίζονται για μια θέση στο αυταρχικό και ιεραρχικό σύστημα διοίκησης της εκπαίδευσης. Πολλοί από αυτούς θεωρούν την ανάδειξή τους απόρροια μιας αξιολογικής – αξιοκρατικής διαδικασίας για να «υπηρετήσουν» ως στελέχη τη δημόσια εκπαίδευση. Όμως σε ένα αυταρχικό και ορανωμένο σύστημα διοίκησης και εκπαίδευσης κάθε στέλεχος δεν μπορεί παρά στο πλαίσιο του γραφειοκρατικού - ελεγκτικού ρόλου του να υπηρετεί πιστά την υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής. Μιας πολιτικής που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα αιτήματα της εκπαιδευτικής κοινότητας αποδομώντας τη δημόσια εκπαίδευση.

Όσο για την αξιολόγηση σε σε ένα ταξικό – ιεραρχικό κοινωνικό και εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί παρά να είναι ιεραρχική – συμμορφωτική και τιμωρητική. Με στόχο μια εκπαίδευση καλά επιτηρούμενη, χειραγωγημένη, αυταρχική, κατακερματισμένη και κατηγοριοποιημένη.

Η υποταγή του σχολείου στους νόμους της «ελεύθερης αγοράς» διαμορφώνει βαθμιαία ένα νέο τύπο σχολείου: το σχολείο της αγοράς, στο οποίο εφαρμόζονται μοντέλα αξιολόγησης και ελέγχου με «πιστοποιητικά ποιότητας» (ISO 9000), σύμφωνα με τα πρότυπα της βιομηχανίας και του εμπορίου. Με άλλα λόγια η αγορά διεισδύει παντού: «γνώση που δεν πουλάει δεν είναι γνώση», «ικανότητες που δεν εμπορευματοποιούνται δεν είναι ικανότητες», κι αφού το σχολείο «παράγει» ικανότητες, μπορεί κι αυτό να αλωθεί από τους νόμους της αγοράς. Μια τέτοια θεώρηση απορρέει από τη γενικότερη αντίληψη περί εμπορευματοποίησης των πάντων στα πλαίσια της καπιταλιστικής κοινωνίας, όπου όλα εμπορευματοποιούνται και κάθε εμπόρευμα έχει και την τιμή του.

Ειδικότερα για τα στελέχη της εκπαίδευσης είναι μύθος ‘ότι μπορεί να υπάρξει «αξιοκρατικό σύστημα επιλογής». Γιατί η εκάστοτε κυβέρνηση στοχεύει στη συγκρότηση ενός αυταρχικού και ιεραρχικού διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης πλήρως ελεγχόμενου που δεν υλοποιεί απλά και μόνο την κυβερνητική πολιτική, αλλά λειτουργεί ως μηχανισμός επιτήρησης, αυταρχικού ελέγχου και χειραγώγησης των εκπαιδευτικών στη βάση των πελατειακών σχέσεων και του ρουσφετιού. Η ευκαμψία της μέσης και το τρίπτυχο συμμόρφωση – υποταγή πειθάρχηση συνθέτουν τη συνταγή της επιτυχίας.

Για το «σιδερένιο» πέρασμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, η διοίκηση χρειάζεται να έχει συγκροτημένο «σώμα» και «πνεύμα» αξιολογητών, που θα αρχίζει από τον διευθυντή της σχολικής μονάδας στο νέο του ρόλο και με τα νέα του καθήκοντα και θα συνεχίζεται με τους συντονιστές-επιθεωρητές και τους διευθυντές εκπαίδευσης ως ταξίαρχους του επιθεωρητισμού.

Θα θέλαμε να κλείσουμε το μεγάλο αυτό ζήτημα με ένα απόσπασμα που μας θύμισε ο δάσκαλος Δημήτρης Μαριόλης:

«Στενάζοντες οι ατυχείς υπό την αγέρωχον και μικροπρεπή δεσποτείαν των πολυειδών κυρίων των, καταδυναστευόμενοι, τρομοκρατούμενοι, άνευ αξιοπρεπείας και φρονήματος, ταπεινούμενοι και προπηλακιζόμενοι, διαμορφούνται βαθμηδόν υπό ατμόσφαιραν δουλείας, υφ ην διαβιούσιν, εις ψοφοδεείς και κόλακας, εις αληθείς παρίας της υπαλληλικής ιεραρχίας». (Γεώργιος Ι. Βασιλειάδης, Επιθεωρητής δημοτικών σχολείων Πειραιώς, «Ιστορική ανασκόπησις του θεσμού της επιθεωρήσεως των σχολείων της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως», στο Επετηρίς Δημοτικής Εκπαιδεύσεως, 1932)

Οι Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου «σιωπούν»

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η στάση των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου για το ζήτημα της ύλης. Καθοριστικές οι ευθύνες των ΣΕΕ που ανέχονται τις «διαταγές» του ΥΠΑΙΘ, αν και γίνονται αποδέκτες των επισημάνσεων και των αιτημάτων της εκπαιδευτικής κοινότητας. Και τι κάνουν; Στα λόγια η συντριπτική πλειονότητα απευθυνόμενη στους εκπαιδευτικούς επισημαίνει ότι «έχουν δίκιο», αλλα επί της ουσίας σκύβει το κεφάλι υποτασσόμενη στην ηγεσία του ΥΠΑΙΘ. Επιχείρησε να βγάλει την «ουρά της απέξω» ενθαρρύνοντας τους εκπαιδευτικούς να εκδώσουν μέσα από του Συλλόγους Διδασκόντων ανακοινώσεις και ψηφίσματα με επιχειρήματα για την ύλη που δε βγαίνει. Κρύφτηκαν πίσω από αυτά, χωρίς να πάρουν θέση, ως όφειλαν ως εκπαιδευτικοί πιέζοντας την ηγεσία του ΥΠΑΙΘ. Προφανώς προτίμησαν να είναι οι «αφοσιωμένοι υπάλληλοι», οι «αρεστοί» του ΥΠΑΙΘ» ασκώντας τον γραφειοκρατικό – ελεγκτικό τους ρόλο. Μια στάση που δεν ταιριάζει σε αληθινούς παιδαγωγούς. Ούτως ή άλλως από τη φύση του ρόλου των ΣΕΕ οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να περιμένουν κάτι, γιατί είναι μέλη της διοικητικής ιεραρχίας τη εκπαίδευσης που υλοποιούν την κυβερνητική πολιτική για τον έλεγχο και τη συμμόρφωση των εκπαιδευτικών. 

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου.