Τέσσερα χρόνια, χωρίς τον "αιρετικό" Ισραηλινό διανοούμενο και συγγραφέα Αμος Οζ

Ενας πολυγραφότατος, διεθνώς αναγνωρισμένος διανοούμενος και πολυβραβευμένος συγγραφέας με εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, πέθανε πριν τέσσερα χρόνια, σαν σήμερα σε ηλικία 79 ετών. Αναφερόμαστε στον ισραηλινό Αμος Οζ.

Αν και ήταν αποδεκτός, χωρίς ποτέ να αντιμετωπίσει την παραμικρή δίωξη από το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ, οι απόψεις που έκφραζε μέσα από τα βιβλία και τις συνεντεύξεις του, συνήθως δεν ενθουσίαζαν την κυρίαρχη τάξη της χώρας του.

Ο Αμος Οζ υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ειρηνιστικής οργάνωσης «Peace Now» και η πάγια άποψη του ήταν ότι πρέπει να δημιουργηθεί ανεξάρτητο Παλαιστινιακό κράτος, το οποίο θα αναγνώριζε το Ισραήλ για να επικρατήσει ειρήνη στην περιοχή.
Θεωρούσε ότι οι Ισραηλινοί έποικοι έπρεπε να αποχωρήσουν από τα Παλαιστινιακά εδάφη που έχουν καταλάβει και να αρκεστεί στα προηγούμενα σύνορα του.

Δεν δίσταζε να κάνει δημόσια κριτική στην πολιτική των εποικισμών του Τελ Αβίβ, ενώ δεν έλειψαν οι περιπτώσεις που άσκησε δριμύτατη κριτική στην ηγεσία της χώρας του.

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω κείμενο του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Χααρέτζ», στις 2/8/2011:

«Το Ισραήλ δεν υπήρξε ποτέ κράτος ισότητας. Αλλά στην ακμή του, ήταν πιο εξισωτικό από τα περισσότερα κράτη στον κόσμο. Η φτώχεια δεν ήταν έντονη και ο πλούτος δεν ήταν φανταχτερός, και η κοινωνική υπευθυνότητα απέναντι στους φτωχούς και τους έχοντες ανάγκη δεν εκδηλωνόταν μόνο στο οικονομικό επίπεδο, αλλά και στο συναισθηματικό.

Στο πρώιμο Ισραήλ, αυτοί που εργάζονταν –και σχεδόν όλες οι γυναίκες και όλοι οι άντρες εργάζονταν πολύ σκληρά- μπορούσαν να κάνουν μια μέτρια, αλλά αξιοσέβαστη ζωή για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Οι νέοι μετανάστες, οι πρόσφυγες, οι μετανάστες που ζούσαν στις κατασκηνώσεις, όλοι απολάμβαναν τη δημόσια εκπαίδευση, υπηρεσίες υγείας και στέγαση. Το νεαρό, φτωχό Ισραήλ, ήταν κορυφαίος κοινωνικός επιχειρηματίας.
Αλλά όλα αυτά καταστράφηκαν μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια, καθώς οι κυβερνήσεις του μεγάλου κεφαλαίου ενθάρρυναν και πυροδότησαν το νόμο της οικονομικής ζούγκλας “άρπαξε ό,τι μπορείς ν’ αρπάξεις”.

Η διαμαρτυρία που σαρώνει τους δρόμους και τις πλατείες του Ισραήλ σήμερα, έχει πάψει πλέον να είναι απλά μια διαμαρτυρία για τη στεγαστική απελπισία. Η καρδιά αυτής της διαμαρτυρίας είναι η προσβολή και η οργή για την κυβερνητική αδιαφορία για τα βάσανα του λαού, για τα δύο μέτρα και σταθμά που εφαρμόζονται σε βάρος του εργαζόμενου πληθυσμού και για την καταστροφή της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Τα ψυχοθερμαντικά σημάδια των σκηνών που απλώνονται σε όλες τις πόλεις του Ισραήλ, των γιατρών που κάνουν πορείες υπέρ των ασθενών τους, και οι διαδηλώσεις και οι συγκεντρώσεις, αποτελούν από μόνα τους μία θαυμάσια αναγέννηση της αμοιβαίας αδερφοσύνης και δέσμευσης. Εξάλλου, το πρώτο πράγμα που λένε οι διαδηλωτές, πριν ακόμα και από το “κοινωνική δικαιοσύνη” και “κάτω η κυβέρνηση”, είναι “είμαστε αδέρφια”.

Οι πόροι που απαιτούνται για να καθιερωθεί η κοινωνική δικαιοσύνη στο Ισραήλ βρίσκονται σε τρία σημεία:

• Πρώτον, στα δισεκατομμύρια που έχει επενδύσει το Ισραήλ στους εποικισμούς, πράγμα που αποτελεί το μεγαλύτερο λάθος στην ιστορία του κράτους, καθώς και τη μεγαλύτερή του αδικία.

• Δεύτερον, στα τεράστια ποσά που διοχετεύθηκαν στις σχολές των υπερ-ορθοδόξων Εβραίων, όπου μεγαλώνουν γενιές ανίδεων άχρηστων, γεμάτων με περιφρόνηση για το κράτος, το λαό του και την πραγματικότητα του 21ου αιώνα.

• Και τρίτον, και ίσως πρώτιστα, στην παθιασμένη υποστήριξη που παρέχει η κυβέρνηση Νετανιάχου -και των προκατόχων του- στον αχαλίνωτο πλουτισμό των διαφόρων κροίσων και των φίλων τους, σε βάρος της μεσαίας τάξης και των φτωχών.

Ας μην ξεχνάμε από πού προέρχεται ο πλούτος που ρέει στους εποικισμούς, τις θρησκευτικές σχολές και τους τραπεζικούς λογαριασμούς των κροίσων. Προέρχεται από την εργασία και το δημιουργικό ταλέντο εκατομμυρίων Ισραηλινών που κουβαλάνε στις πλάτες τους ένα μοναδικό οικονομικό θαύμα ενός κράτους φτωχού σε φυσικό πλούτο (δεν έχουμε ακόμα αρχίσει να υπολογίζουμε το φυσικό αέριο), και πλουσίου σε ανθρώπινους πόρους.

Ούτε τα κόμματα, ούτε οι παραδοσιακές οργανώσεις της αντιπολίτευσης δημιούργησαν αυτή τη διαμαρτυρία. Γεννήθηκε μέσα από την αφοσίωση και τον ενθουσιασμό εκατοντάδων και χιλιάδων νέων που παρέσυραν στο ξύπνημά τους τούς καλύτερους ανθρώπους της χώρας. Είναι βαθιά συγκινητικό να βλέπεις τους βετεράνους της διαμαρτυρίας όλων των γενεών, οι οποίοι για πολλά χρόνια απηύθυναν εκκλήσεις στο κενό, να βρίσκονται στις σκηνές μαζί με τους νεαρούς που σοφά καθοδηγούν τη νέα διαμαρτυρία.

Άνθρωποι σαν και μένα, που για πολλά χρόνια διαμαρτύρονται ενάντια στην πολιτική των ισραηλινών κυβερνήσεων, αγκαλιάζουν τη νέα γενιά η οποία ξεπέρασε τις προηγούμενες, με αγάπη και θαυμασμό.»