Σκηνές από την επίκαιρη εργασιακή προϊστορία

Αν υπήρχε ένας παράγοντας που κυριαρχούσε στη ζωή των εργατών του 19ου αιώνα, αυτός ήταν η ανασφάλεια. Δεν ήξεραν στις αρχές τις εβδομάδας πόσα θα μπορούσαν να φέρουν στο σπίτι ως το τέλος της. Δεν ήξεραν για πόσο χρόνο θα διαρκούσε η δουλειά που είχαν, ούτε πού θα έβρισκαν άλλη δουλειά και υπό ποιες συνθήκες εάν τυχόν την έχαναν. Δεν ήξεραν πότε θα τους χτυπήσουν τα ατυχήματα ή οι ασθένειες, και αν και γνώριζαν ότι σε κάποιο σημείο της μέσης ηλικίας --ίσως στα σαράντα για τους ανειδίκευτους εργάτες, στα πενήντα για τους πιο ειδικευμένους-- θα έχαναν την ικανότητα να κάνουν πλήρη ενήλικη φυσική εργασία, δεν ήξεραν ωστόσο τι θα τους συνέβαινε ανάμεσα σ' αυτό το χρονικό σημείο και το θάνατο.

Η ανασφάλειά τους δεν ήταν των χωρικών, στο έλεος περιοδικών --και για να είμαστε ειλικρινείς, συχνά πιο δολοφονικών-- καταστροφών όπως η ξηρασία και ο λιμός, αλλά και ικανών να προβλέψουν με κάποια ακρίβεια πώς ένας φτωχός άντρας ή γυναίκα θα ξόδευε τις περισσότερες μέρες της ζωής του από τη γέννηση ως το νεκροταφείο. Ήταν μια πιο βαθιά έλλειψη προβλεψιμότητας, παρά το γεγονός ότι είναι ιδιαίτερα πιθανόν ένα σημαντικό ποσοστό εργατών να απασχολήθηκε για μεγάλες περιόδους της ζωής του από ένα και μόνον εργοδότη. Δεν υπήρχε εξασφάλιση εργασίας ούτε για τους πιο εξιδεικευμένους: κατά την οικονομική στασιμότητα του 1857-8, ο αριθμός εργατών στην βιομηχανία μηχανικών του Βερολίνου έπεσε σχεδόν κατά ένα τρίτο. Δεν υπήρχε τίποτε που να ανταποκρίνεται στην σύγχρονη κοινωνική πρόνοια, εκτός από την ελεημοσύνη και την ανακούφιση από την απόλυτη ένδεια, και ορισμένες φορές ούτε καν αυτό.

Eric Hobsbawm, Η εποχή του κεφαλαίου, 1848-1875, αρχική έκδοση 1975.

Αναδημοσίευση από "Radical Desire"