Στάση πληρωμών ή παράδοση στα τοκογλυφικά παράσιτα;

Πολύ καλό άρθρο των Financial Times, μεταφρασμένο στα ελληνικά. Βέβαια είναι δοσμένο από την πλευρά του κεφαλαιοκράτη που απλά ενδιαφέρεται να αρπάξει όσα περισσότερα μπορεί, αλλά εντούτοις λέει πολλές σημαντικές αλήθειες στην ανάλυση του, και θυμίζει και λίγο ένα παλιότερο άρθρο μας-μετάφραση του Pettis, που αξίζει να διαβάσετε εδώ:

Λατινική Αμερική: «Φάρος» για την έξοδο της Ευρώπης από την κρίση
Η εμπειρία της κρίσης χρέους που γνώρισε η Λατινική Αμερική κατά τη δεκαετία του ’80 προσφέρει έναν «οδικό χάρτη» για την έξοδο από την κρίση της Ευρωζώνης.
Κατά τη δεκαετία εκείνη, πολλές χώρες αποκλείστηκαν από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές και στη συνέχεια χρεοκόπησαν. Η κρίση αυτή, που σχεδόν γονάτισε το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, λύθηκε μόνο έπειτα από την αναδιάρθρωση των χρεών.
Παρόλο που οι δύο ήπειροι είναι πολύ διαφορετικές, γράφει ο Τζον Πολ Ράθμποουν στους Financial Times, υπάρχουν ανάμεσα στις δύο σημαντικές ομοιότητες

Spoiler:

Και στις δύο περιπτώσεις, τα χρέη ήταν σε ένα νόμισμα που οι δανειστές δεν ήλεγχαν. Στη Λατινική Αμερική ήταν το δολάριο (χώρες της Λ. Αμερικής, με πιο γνωστή περίπτωση αυτή της Αργεντινής, είχαν "προσδέσει" το νόμισμα τους στο δολάριο). Στην Ευρώπη είναι το ευρώ.

Δεύτερον, οι κρίσεις χρέους ακολούθησαν μια παρατεταμένη περίοδο εύκολου δανεισμού. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, άφθονα πετροδολάρια ανακυκλώνονταν σε δάνεια προς λατινοαμερικανικές χώρες χωρίς πολλές φορές οι αμερικανικές τράπεζες να γνωρίζουν τι δανείζουν και σε ποιον. (εδώ το άρθρο αποδίδει την άνοδο του δανεισμού σε "επιπολαιότητα", λες και υπήρχε άλλος τροπος για να συνεχιστεί να "κινείται η αγορά" και να υπάρχει καπιταλιστική ανάπτυξη χωρίς δανεισμό)

Τρίτον, και οι δύο κρίσεις συνέπεσαν με τη χειρότερη ύφεση από το 1929. Το 1981, ο διοικητής της Fed Πολ Βόλκερ αύξησε τα αμερικανικά επιτόκια στο 20%. Ένα χρόνο αργότερα, το Μεξικό ανακοίνωσε ότι είχε στερέψει από χρήματα και δεν μπορούσε να αποπληρώσει πλέον ένα εξωτερικό χρέος ύψους 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Κατόπιν αυτού, ζήτησε ένα μορατόριουμ και βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Η αντίστοιχη αφορμή σήμερα ήταν η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008. Δύο χρόνια αργότερα, η Ελλάδα και η Ιρλανδία ζήτησαν επισήμως βοήθεια. Το τι θα γίνει στη συνέχεια είναι άγνωστο. Η λατινοαμερικανική εμπειρία, όμως, προσφέρει τρία μαθήματα.

1. Το 1982, η αρχική απάντηση στην κρίση χρέους της Λατινικής Αμερικής ήταν η έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη, που θα επέτρεπε στις χώρες να πληρώσουν το χρέος τους. Το μόνο που χρειάζονταν ήταν χώρος για να το κάνουν, και αυτό ακριβώς τους έδωσε μια σειρά από πακέτα βοήθειας. Το 1985, πολλοί πίστεψαν ότι το πρόβλημα είχε λυθεί. Χρειάστηκαν όμως αρκετά χρόνια για να γίνει αντιληπτό ότι η μείωση των μισθών και η συρρίκνωση των οικονομιών ήταν ασυμβίβαστες με την αποπληρωμή των χρεών. Το 1987, η Βραζιλία ανακοίνωσε ότι σταματά να πληρώνει τους τόκους του χρέους της. Η απάντηση ήρθε δύο χρόνια μετά, με την αναδιάρθρωση του χρέους. Επρόκειτο για το «σχέδιο Μπρέιντι», που πήρε το όνομά του από τον τότε αμερικανό υπουργό Οικονομικών Νίκολας Μπρέιντι και περιλάμβανε από τη μια μεριά «κούρεμα» των δανείων κι από την άλλη μείωση των επιτοκίων και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής. Σε αντάλλαγμα, οι χώρες δεσμεύτηκαν να προχωρήσουν σε μια σειρά οικονομικών μεταρρυθμίσεων («συναίνεση της Ουάσινγκτον»). Πολλοί είπαν ότι το σχέδιο αυτό άργησε. Αν είχε έρθει νωρίτερα, η Λατινική Αμερική θα είχε αποφύγει μια «χαμένη δεκαετία». Όπως τότε όμως, έτσι και τώρα χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα ώστε οι αγορές να συνειδητοποιήσουν το πρόβλημα και οι δανειστές να απορροφήσουν τη ζημιά από τη μείωση του χρέους. (μετάφραση: Οι τράπεζες θα χρεωκοπούσαν, οπότε μάζεψαν πρώτα τα απαιτούμενα κεφάλαια προκειμένου να προετοιμαστούν για τα "κουρέματα", και μετά έγινε η χρεωκοπία, κούρεμα, κτλ)

2. Το μέγεθος του προβλήματος της Ευρωζώνης είναι αντίστοιχο με εκείνο της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του ’80. Το συνολικό χρέος της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας είναι σχεδόν 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ. Το άνοιγμα των ευρωπαϊκών τραπεζών σε προβληματικό χρέος της Ευρωζώνης είναι έτσι περίπου διπλάσιο του κεφαλαίου τους - όπως ακριβώς είχε συμβεί με τις αμερικανικές τράπεζες κατά τη λατινοαμερικανική κρίση. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε αναδιάρθρωση δεν μπορεί να γίνει άμεσα. Αν η εμπειρία της Λατινικής Αμερικής αποτελεί έναν οδηγό, η κρίση στην Ευρωζώνη θα διαρκέσει ακόμη πολύ.

3. Πώς θα ήταν ένα «σχέδιο Μπρέιντι» για την Ευρωζώνη; Θα υπάρξει ασφαλώς ένα μενού διαφορετικών ομολόγων, ανάλογα με τις ανάγκες των πιστωτών. Το «κούρεμα» θα εξαρτάται από κάθε χώρα. Στη Λατινική Αμερική, μικρές χώρες όπως η Κοσταρίκα κέρδισαν μείωση του χρέους τους κατά 47%. Το αντίστοιχο ποσοστό για την Ουρουγουάη ήταν 20% και για το Μεξικό μόλις 12%. Το σημαντικότερο απ’ όλα όμως ήταν ότι εκείνη η συμφωνία προσέφερε μακροοικονομική αξιοπιστία. Χρειάζονται, βέβαια, κι άλλα πράγματα, όπως ένα ευρωομόλογο, αντίστοιχο με τα ομόλογα που εξέδωσε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών τη δεκαετία του ’80. Προς το παρόν, η Γερμανία αντιστέκεται σε μια τέτοια προοπτική.

Χάνουμε ακόμη και το δικαίωμα της αυτοκτονίας !!!
Ο χρόνος που κυλάει είναι χρόνος προς όφελος των δανειστών της χώρας.
Αντίθετα, η Ελλάδα βυθίζεται σε μια όλο και πιο βαθιά ύφεση και το εξωτερικό χρέος της αυξάνει.

Στους μήνες που πέρασαν μετά την υπογραφή του δεύτερου μνημονίου, η Γερμανία και οι γερμανικές τράπεζες απαλλάχθηκαν από το 15% των ομολόγων και άλλων επενδύσεων χαρτοφυλακίου που είχαν από κράτη του ευρωπαϊκού νότου και της Ιρλανδίας. Από αυτή τη σκοπιά, μπορεί κανείς να αναμένει ότι μέχρι το καλοκαίρι του 2011, έναν χρόνο μετά τη συμφωνία του φετινού Αυγούστου, η Γερμανία και οι γερμανικές τράπεζες θα έχουν τακτοποιήσει τα του οίκου τους και θα έχουν απαλλαγεί από τοξικά του νότου. Ενώ, λοιπόν οι κίνδυνοι, οι εξαρτήσεις και τα αρνητικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας θα αυξάνουν, στο ίδιο διάστημα Γάλλοι και Γερμανοί θα αυξάνουν τα τοκογλυφικά τους κέρδη από την Ελλάδα. Ταυτόχρονα θα τακτοποιούν και άλλο τα του οίκου τους ώστε να μειώσουν τις όποιες επισφάλειες και κινδύνους για τις ίδιες. Spoiler: Με αυτή την τακτοποίηση, διαμορφώνονται όροι ώστε η Γερμανία και οι σύμμαχές της δυνάμεις να αυξάνουν την «ικανότητά τους» να πιέσουν την Ελλάδα όποτε εκείνες το θελήσουν. Να αποσπούν όλο και μεγαλύτερα ανταλλάγματα και, αν θεωρήσουν ότι συμβαδίζει με τα στενά τους συμφέροντα, να οδηγήσουν την Ελλάδα σε χρεοκοπία. Το κόστος δανεισμού της χώρας, από πολιτικής και κοινωνικής σκοπιάς, θα αυξάνει. Αντίθετα η διαπραγματευτική της θέση θα αδυνατίζει. Μάλιστα, με τη σημερινή νοοτροπία των επιτελείων της κυβέρνησης θα τείνει στην εξαφάνιση. Προκειμένου οι ισχυροί της Ευρώπης να διασφαλίσουν τα δικαιώματα και τα κέρδη τους, καθώς και την υλοποίηση των εναλλακτικών πολιτικών που διαθέτουν, επιθυμούν να περιορίσουν και άλλο τα περιθώρια διαπραγμάτευσης της Ελλάδας. Ακόμα περισσότερο επιθυμούν να αποκτήσουν το δικαίωμα ζωής και θανάτου επί χωρών όπως η Ελλάδα. Προς τον σκοπό αυτόν προωθούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση την εισαγωγή της λεγόμενης «ελεγχόμενης χρεοκοπίας». Η Ελλάδα διέθετε στη διάρκεια των αρχικών διαπραγματεύσεων για το χρέος της (άνοιξη του 2010), το εργαλείο της «εκβιαστικής χρεοκοπίας»: Εργαλείο με το οποίο θα μπορούσε να συμπαρασύρει στην κρίση τους ισχυρούς της Ε.Ε. Εργαλείο που αποτελούσε εν δυνάμει μοχλό διαπραγμάτευσης. Τυχόν ελληνική χρεοκοπία θα είχε μεγάλο κόστος και για τους δανειστές. Τώρα, δόθηκε ο χρόνος στους τελευταίους να τακτοποιήσουν τα του οίκου τους. Ουσιαστικά, με τη σύμφωνη ψήφο της Ελλάδας, μεταφέρεται το δικαίωμα της χρεοκοπίας από τα χέρια της Ελλάδας στα χέρια μερίδας των δανειστών της. Ουσιαστικά, με τις δύο αλλαγές που συνέβησαν, η Ελλάδα δεν θα δικαιούται σε λίγο ούτε να αυτοκτονήσει. Ενα δικαίωμα που στη φύση το έχουν όλα τα ζώα. Ακόμα και οι ελέφαντες πάνε και επιλέγουν τον τόπο όπου θέλουν να τελειώσουν τον βίο τους. Στη δε ιστορία της ανθρωπότητας αυτό το δικαίωμα το είχαν ακόμα και οι σκλάβοι, ως «ομιλούσες μηχανές». Η Ελλάδα βαθμιαία παραιτείται στο πεδίο της οικονομίας από αυτό το δικαίωμα. Το παραδίδει σε τρίτους. Αυτό σημαίνει ότι θα απολέσει και τα τελευταία δυνατά διαπραγματευτικά της χαρτιά και θα οδεύσει σε πλήρη διαπραγματευτική απαξίωση. Του Νίκου Κοτζιά * Συγγραφέα, καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς

Σενάρια για αναδιάρθρωση το 2013
Το συζητούν οι Βρυξέλλες χωρίς κούρεµα της αξίας των οµολόγων Ούτε καν αυτό!!!

Το σχέδιο απορρίπτει κάθε ιδέα αναδιάρθρωσης οποιασδήποτε µορφής πριν από τη λήξη του προγράµµατος δανειοδότησης από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ (2013), κάτι που πολλοί κοινοτικοί παράγοντες είχαν προτείνει, µε ταυτόχρονη µάλιστα κίνηση των τριών «επικίνδυνων χωρών» (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία). Θέµα προτεραιότητας θεωρούνται και οι διαρθρωτικές αλλαγές, τις οποίες ήδη προχωρά µε ταχύτητα η κυβέρνηση. Το ζήτηµα των εργασιακών σχέσεων θεωρείται κοµβικό για τους κοινοτικούς, διότι – κατ’ αυτούς – έτσιθα µειωθεί το κόστος εργασίας και θα βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονοµίας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότιστους δείκτες ανταγωνιστικότητας που ετοιµάζεται να παρουσιάσει ο Ολι Ρεν – µε βάση τους οποίους θα αξιολογούνται οι χώρες – πρώτος είναι το κόστος εργασίας. Τέλος, σε αυτό το δυσµενές περιβάλλον, θα απαιτηθούν προσπάθειες για ενίσχυση της ανάπτυξης, κάτι που είναι προαπαιτούµενο για τις αγορές όταν η Ελλάδα βγει να ζητήσει νέα δάνεια.

Record spike in EMU default risk on Portugal downgrade and Greek restructuring scare

The cost of default insurance on eurozone bonds has surged to an all-time high on reports that Greece is preparing the way for a sovereign debt restructuring after 2013, with tacit support from the EU authorities. If Greece becomes the first country in developed Europe to restructure sovereign debt since the Second World War, it breaks a powerful taboo and risks opening the floodgates to serial defaults in southern Europe and Ireland. "This is going to worry the markets a lot: if it is true, it changes the whole politics of the eurozone debt crisis," said Elizabeth Afseth, a bond expert at Evolution Securities. Θα "τρομάξουν", διότι θα χάσουν λεφτά οι τοκογλύφοι και προφανώς αυτό δεν το θέλουν She stressed that the EU authorities need to make it crystal clear that they will stand behind the sovereign debt of Portugal, Spain and other EMU states in trouble to avoid contagion. "If they don't do that, it is going to be difficult to see how Spain is going to get any financing next year," she said.

Η Ανατολική Ευρώπη "το ξανασκέφτεται" για το ευρώ

Europe's Eastern periphery
"There are more risks to being inside the eurozone than being outside."
Those were the words of the Polish central bank governor, Marek Belka, earlier this month, echoing the private thoughts of leaders across Central and Eastern Europe.
Many of them are thinking long and hard about the promise to join the euro that they made (or will make) when they signed up for the European Union (EU).
They will certainly be watching the fates of Portugal, Ireland, Italy, Greece and Spain (PIIGS) with some trepidation.

Spoiler:

The PIIGS are now caught in a euro-trap. The boom years swelled their labour markets and their public finances.

Now the bust leaves them uncompetitive and with a major debt hangover.

But the usual cheap cure to these ailments, currency devaluation, is not an option inside the euro.

notable Eurosceptic politicians, do not especially want to join the eurozone at all, he adds.

Both did very well outside the euro during the 2009 downturn, thanks in part to the sharp drop in their currencies, which helped them keep a competitive edge, he explains.

Poland did not even experience a recession, an almost unique achievement in Europe, though government spending had a lot to do with this.

Devaluation dilemma

But for some East European countries it may already be too late to escape the same euro-trap now afflicting their Mediterranean peers.

Although technically outside the single currency, many have pegged their currencies to the euro.

Estonia, which will join the euro in January, saw its economy shrink by a cumulative 20% in 2008-09, after it slashed government spending and refused to devalue the kroon.

Its Baltic neighbour Latvia fell a whopping 25% over the same period.

Την ίδια ώρα:

Άνοδο της ανεργίας στο 20% εκτιμά η Alpha Bank
Ένας λόγος που αποτρέπει τις προσλήψεις στις επιχειρήσεις την τρέχουσα χρονική περίοδο είναι η συνεχιζόμενη διατύπωση εκτιμήσεων ότι η ανεργία θα αυξηθεί κατακόρυφα στο 1 εκατ. (από 627 χιλ. που ήταν τον Νοέμβριο του 2010), ή στο 20% του εργατικού δυναμικού (από 12,3% που διαμορφώνεται το 2010), αναφέρουν οι οικονομικοί αναλυτές της Alpha Bank, στο τελευταίο οικονομικό δελτίο της τράπεζας.