Και πάλι για τον ιμπεριαλισμό – Και πάλι για τον καπιταλισμό του 21ου αιώνα.

Του Β.

Μιλώ πάντα από την θέση που είμαι. Ένα απλό μέλος του κινήματος. Με τις μεγάλες αδυναμίες που ακόμα τις κουβαλάμε και που δυστυχώς με ευκολία αλλά και «ικανοποίηση» πολλές φορές τις αναπαραγάγουμε.
Μία από τις προϋποθέσεις για να αντιμετωπίσουμε την πολύ δύσκολη κατάσταση είναι όλοι μας, όλοι όσοι συμμετέχουμε στο κίνημα, απλοί και «σύνθετοι», «απλοί» εργαζόμενοι και διανοούμενοι, να αναζητήσουμε με έναν ζωντανό διάλογο μέσα στη φωτιά της μάχης, μέσα και μαζί με τους εργαζόμενους (που όλοι γι’ αυτούς κόβουμε φλέβες) τις προοπτικές, τους στόχους και τις τακτικές που πρέπει να ακολουθήσουμε. Σ’ αυτή την ανταλλαγή προτάσεων και επιχειρημάτων, σ’ αυτή την αντιπαράθεση ακόμα και την πολεμική (αρκεί να μη γίνεται με τους γνωστούς χαρακτηρισμούς και τις προβοκατορολογίες) έχουν όλοι θέση. Από ‘κει και πέρα βέβαια υπάρχουν και άλλα, ιδιαίτερα κρίσιμα θέματα, που έχουν να κάνουν με το ίδιο το υποκείμενο, το κίνημα, τη λειτουργία του και τις πολιτικές απαντήσεις που δίνουμε γι’ αυτό.

Αν υπάρχουν κοινωνικές και πολιτικές πρωτοπορίες, ποιες είναι, πως πρέπει να λειτουργούν. Ποιες είναι οι σχέσεις που πρέπει να αναπτύσσονται στο κίνημα, ποιες πρέπει να είναι οι σχέσεις μεταξύ των πολιτικών υποκειμένων του κινήματος. Ξεκαθαρίζω εξ’ αρχής την θέση μου. Είμαι μαρξιστής και πιστεύω στον επαναστατικό ρόλο της εργατικής τάξης. Δεν αρνούμαι τις πρωτοπορίες. Αλλά τις προσδιορίζω με εντελώς διαφορετικό τρόπο από τα γνωστά σχήματα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, από την λογική των φωτισμένων καθοδηγητών και των πολιτικών γραφείων.

Πιστεύω ότι το κύριο στη λειτουργία παντού και πάντα είναι η αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και η διαφάνεια παντού. Τίποτε μόνο για τους ειδικούς και τους «φωτισμένους». Ότι το κίνημα πρέπει να περιφρουρήσει από τον αντίπαλο, θα το αποφασίσει αυτό και μόνο. Η περιφρούρηση από το καθεστώς, δεν μπορεί να είναι ούτε καν δικαιολογία για να κάθονται στο σβέρκο των αγωνιζόμενων, οι καθοδηγητές, τα πολιτικά γραφεία και να περιφέρουν τους εαυτούς τους ως σπάνια είδη σε αμφιθέατρα και σε πλατείες.


Ένα από τα μεγάλα θέματά μας είναι η σημερινή φάση του ιμπεριαλισμού, του καπιταλισμού. Τα χαρακτηριστικά τις κρίσης, το μέλλον του κόσμου της εργασίας, αλλά και του πλανήτη. Τι έχει αλλάξει από τη δεκαετία του 1910 όταν ό Λένιν έγραφε τον Ιμπεριαλισμό και κορύφωνε την αντιπαράθεση με τον Κάουτσκι και με πολλούς άλλους. Το κρίσιμο θέμα - ήταν τότε, είναι κατά πολύ και τώρα – ότι ο ιμπεριαλισμός δεν ήταν μια κακιά και απεχθείς δραστηριότητα κάποιων κρατών και κατά συνέπεια κάποιων αστικών τάξεων. Ήταν η φυσική εξέλιξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, της εμπορευματικής παραγωγής, που από τον συναγωνισμό γέννησε το μονοπώλιο. Και βέβαια το καινούργιο στάδιο του καπιταλισμού εδράζονταν σ’ αυτό από το οποίο προέρχονταν. Στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Στην παραγωγή υπεραξίας από τον εργάτη.
Το λέμε μετ’ επιτάσεως αυτό γιατί τότε, την δεκαετία του 1910 – έναν ακριβώς αιώνα από σήμερα – αναπτύχτηκαν από αστούς οικονομολόγους, από τον Κάουτσκι και το ρεύμα του, διάφορες θεωρίες και επεξεργασίες για τον ιμπεριαλισμό που στην κυριολεξία συντρίφτηκαν στη διάβα του 20ου αιώνα.

Ας τις θυμηθούμε γρήγορα γρήγορα. Αξίζει τον κόπο. Ο υπεριμπεριαλισμός του Κάουτσκι ή η επικράτηση ενός μόνο ιμπεριαλισμού θα φέρει την παγκόσμια ειρήνη. Πάει αυτό. Αστοί οικονομολόγοι ισχυρίζονταν ότι η επικράτηση των καρτέλ θα εξαφανίσουν τις κρίσεις. Πάει κι’ αυτό. Ισχυρίζονταν ότι θα αρθούν οι ανισότητες. Τα ίδια παραμύθια λέγανε οι μεταγενέστεροι για την ΕΟΚ ή την Ε.Ε. Παν κι’ αυτά. Όταν τα γεγονότα και η βαρβαρότητα του ιμπεριαλισμού τους διέψευδαν ή τους απογοήτευαν, τότε γέμιζαν τα χαρτιά με προτάσεις. Για την ορθολογική και διαφανή λειτουργία των τραπεζών, των κρατών, των κρατικών ενώσεων, για τα πάντα. Για την έξοδο από τις κρίσεις, για την ανάπτυξη των καπιταλιστικών οικονομιών. Εκατομμύρια προτάσεις έγιναν επί έναν αιώνα. Για όλους μα όλους τους οικονομικούς και τους πολιτικούς θεσμούς του καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού. Πήγαν όλες στον κάλαθο των αχρήστων. Διότι όλες είχαν ως βάση, ως όνειρο, ως διεκδίκηση, μια θεωρητική ανοησία, μια σοφιστεία. Ότι ο καπιταλισμός μπορεί να αναπτυχτεί ορθολογικά και όχι να πάει σε ιμπεριαλιστικούς ατραπούς. Ή ακόμα και αν είχε πάει να επιστρέψει στο «σωστό» δρόμο. Από το μονοπώλιο να επιστρέψει στον ελεύθερο συναγωνισμό.

Όλα αυτά ήταν αυταπάτη, εξαπάτηση και απάτη μαζί. Γιατί ο λύκος δεν μεταμορφώνεται σε πρόβατο όσες «προτάσεις» και να του κάνεις, όσο και αν προσπαθείς να τον πείσεις ή να του το επιβάλλεις. Να δεχτούμε όμως ότι ο Κάουτσκι και οι άλλοι που προσβλέπανε σε έναν διαφορετικό ιμπεριαλισμό ή δεν είχαν μελετήσει καλά τον Μαρξ ή δεν συμφωνούσαν και τόσο πολύ μαζί του. Δεν συμφωνούσαν με τις «δογματικές» του απολυτότητες περί καταστροφής των αστικών θεσμών, του αστικού κράτους κλπ. Ο ιμπεριαλισμός τότε – την δεκαετία του 1910 – μόλις έκανε τα πρώτα κυρίαρχα βήματά του. Δεν είχαν δει απτά τα αποτελέσματα του. Δεν είχαν ζήσει έναν ολόκληρο αιώνα αποδείξεων για την πραγματική φύση του ιμπεριαλισμού, του καπιταλισμού που σαπίζει. Έχουν ένα άλλοθι. Έκαναν λάθος μελέτη, λάθος πρόβλεψη.

Οι σημερινοί αριστεροί οικονομολόγοι και διανοητές που ακόμα και τώρα προτείνουν προς κάθε καπιταλιστική κατεύθυνση δεν έχουν κανένα άλλοθι, καμιά δικαιολογία. Είναι πεπεισμένοι, έχουν σαφή ιδεολογικοπολιτική θέση ότι έτσι πρέπει να κινείται και να προτείνει η αριστερά. Στην Ελευθεροτυπία της 12/12/2010, λίγο πριν την σύνοδο κορυφής της Ε. Ε., είδαμε χωρίς έκπληξη μια παρέμβαση του Δραγασάκη για το τι αποφάσεις θα έπρεπε να πάρουν οι ευρωπαίοι ηγέτες. Δίνουμε ένα πολύ χαρακτηριστικό δείγμα της συγκεκριμένης ανάλυσης: «…Αυτό απαιτεί την αλλαγή του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ώστε αυτή να λειτουργεί ως δανειστής ύστατης ανάγκης, να παρεμβαίνει στις αγορές ομολόγων και να μπορεί να χρηματοδοτεί χαμηλότοκα πανευρωπαϊκά προγράμματα για κοινωνικές, περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές υποδομές. Η έκδοση ευρωομολόγων μπορεί να διασφαλίσει όρους φτηνότερου δανεισμού, αλλά αυτό δεν αρκεί αν δεν διαγραφεί ή αν δεν ακυρωθεί μέρος του συσσωρευμένου χρέους. Η μετατροπή μέρους των εθνικών χρεών σε κοινό ευρωπαϊκό χρέος σε ποσοστό 60%, όπως έχουν είδη προτείνει ο έλληνας καθηγητής κ. Βαρουφάκης και άλλοι, θα μπορούσε να υπηρετήσει αυτή την προοπτική. Η επιβολή κοινών φόρων στις χρηματοπιστωτικές και άλλες συναλλαγές θα μπορούσε να ενισχύσει το μέγεθος και τις αναδιανεμητικές λειτουργίες του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού….»!!!!!
Και μετά λέει και κάποια ποιο … αριστερά. Να θυμίσουμε ότι ο Δραγασάκης ήταν ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, μετά του Συνασπισμού και του Σύριζα. Εκτός από βουλευτής διετέλεσε και υπουργός στην περίφημη κυβέρνηση Τζανετάκη. Βεβαίως δεν είναι προσωπικό το θέμα. Είναι ζήτημα ιδεολογικοπολιτικών απόψεων.
Εμείς μένουμε προς το παρόν στο να υπενθυμίσουμε ότι ο ιμπεριαλισμός, ο καπιταλισμός που σαπίζει, είναι σκληρή αντίδραση σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Δεν πείθεται ανατρέπεται. Όσο βερμπαλιστικό και αν ακούγεται αυτό.

Β.

Το σημείωμα αυτό είναι το πρώτο για τον ιμπεριαλισμό και την δική μας παρέμβαση.