Η εμβάθυνση της κρίσης "παγιδεύει" τους φτωχούς Αμερικάνους
 | Οι ΗΠΑ βαδίζουν από μια οικονομική κρίση σε μια βαθύτερη και πιο ύπουλη κοινωνική κρίση. Τα συγχαρητήρια από τις αμερικανικές αρχές στους εαυτούς τους ότι αυτή τη φορά έχουν αποφύγει μια επανάληψη της δεκαετίας του 1930 είναι πρόωρα. Υπάρχει μια σημαντική λεπτομέρεια στα στοιχεία των καταστημάτων λιανικής πώλησης στις ΗΠΑ για το μήνα Δεκέμβριο. Ο Stephen Lewis από την Monument Securities επισημαίνει ότι στα καταστήματα ειδών πολυτελείας είχαμε 8.1% αύξηση από πέρυσι, αλλά στα καταστήματα λιανικής πώλησης που απευθύνονται στο κατώτερο μισό της Αμερικάνικης κοινωνίας η αύξηση ήταν μόλις 1.2pc. Τα Tiffany's, Nordstrom και Saks Fifth Avenue είναι σε άνθηση. Οι πωλήσεις της Cadillac στα αυτοκίνητα έχουν αυξηθεί 35%, ενώ στις ΗΠΑ οι πωλήσεις της Porsche είναι ανεβασμένες κατά 29%. Οι Cartier και Louis Vuitton βοήθησαν την ενίσχυση του δείκτη εμπορευμάτων πολυτελείας κατά σχεδόν 50% από τον Οκτώβριο. Ωστόσο, τα Best Buy, Target, και Walmart έχουν ατονήσει. Αυτός είναι ο καταστρεπτικός καρπός της πολιτικής της Federal Reserve. Η Fed πλέον ούτε καν αρνείται ότι ο σκοπός της τελευταίας αγοράς ομολόγων που έκανε (εκτύπωση χρήματος), ήταν να ανεβάσει το δείκτη του χρηματιστηρίου στη Wall Street, ίσως επειδή έχει αποτύχει παταγωδώς στον άλλο σκοπό της να μειώσει το κόστος δανεισμού. Ωστόσο, σίγουρα η τακτική του Μπεν Μπερνάνκι για tricle down economics (σ.σ. η θεωρία αυτή εφαρμόστηκε από το Ρήγκαν και άλλους νεοφιλελεύθερους, και σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, αν δώσουμε λεφτά στους πλούσιους, μετά αυτοί θα διοχετεύσουν τον πλούτο αυτό σε όλη την υπόλοιπη κοινωνία, άρα είναι...υπέρ μας να τους δίνουμε λεφτά! - μιλάμε για παράνοια) διαβρώνει την κοινωνική συνοχή στις ΗΠΑ πολύ πριν κάνει κάτι για να βοηθήσει τους φτωχούς της Αμερικής (σ.σ. διότι οι φτωχοί ρημάζονται μέχρι τέλους και προφανώς δεν είναι και πολύ ευχαριστημένοι - πρόσφατα είχαμε και πυροβολισμό μιας βουλευτίνας στην Αμερική άλλωστε). Τα δεδομένα της λιανικής πώλησης μπορούν να είναι "ιδιότροπα", αλλά ταιριάζουν με όλα τα άλλα που ξέρουμε. Ο αριθμός των ατόμων που λαμβάνουν κουπόνια σίτισης έχει φτάσει τους 43.200.000, έναν ποσοστό-ρεκόρ 14% του πληθυσμού. Οι δικαιούχοι λαμβάνουν περίπου $140 το μήνα στα πλαίσια της πολιτικής του προέδρου Ομπάμα. Η Διάσκεψη των Δημάρχων των ΗΠΑ είπε ότι οι επισκέψεις σε συσσίτια είναι περισσότερες κατά 24% φέτος. Υπάρχουν 643.000 άνθρωποι που χρειάζονται καταφύγιο κάθε βράδυ. Τα στοιχεία για την εργασία που δημοσιεύτηκαν την Παρασκευή ήταν και πάλι συγκλονιστικά. Ο μόνος λόγος για το ότι η ανεργία έπεσε στο ονομαστικό 9.4% ήταν ότι πάρα πολλοί άνθρωποι απλά δεν εμφανίζονται καν στις λίστες πλέον. Ο πραγματικός αριθμός των θέσεων εργασίας έπεσε κατά 260.000 στον αριθμό των 153.690.000. Το «ποσοστό συμμετοχής» για την εργασία σε ηλικία άνδρες άνω των 20 μειώθηκε σε 73.6%, το χαμηλότερο από τότε που άρχισαν να μετρούν το στατιστικό αυτό το 1948. Η εικασία μου είναι ότι το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το μέσο όρο της Μεγάλης Ύφεσης (εκτός από το χειρότερο έτος, το 1932). «Η εταιρική Αμερική είναι σε μια ανάκαμψη σχήματος V» (σ.σ. δηλαδή ανακάμπτει), δήλωσε ο Robert Reich, πρώην γραμματέας της εργασίας. "Αυτό είναι μεγάλη είδηση για τους επενδυτές των οποίων οι οικονομίες είναι κατά κύριο λόγο σε μετοχές και ομόλογα, καθώς και για τα στελέχη της Wall Street. Αλλά οι περισσότεροι Αμερικανοί εργάτες είναι παγιδευμένοι σε μια ανάκαμψη σχήματος L." (σ.σ. δηλαδή δεν ανακάμπτουν) Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι ένοπλες παραστρατιωτικές ομάδες της Αμερικής έχουν ξαναέρθει στην επιφάνεια. Προσωπικά πέρασα κάποιο χρόνο με παραστρατιωτικές ομάδες σε όλη την ΗΠΑ προς το τέλος της ύφεσης στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ενώ το σύνθημα ήταν ο έλεγχος των όπλων και οι παραβιάσεις της ελευθερίας, το κίνημα ήταν στη ρίζα του μια αρχέγονη κραυγή από Αμερικάνους που "μένουν πίσω" στη νέα παγκόσμια τάξη. Αυτό το παράπονο σίγουρα υπάρχει και σίγουρα είναι χειρότερο και σήμερα. Οι μακροχρόνια άνεργοι (άνω των έξι μηνών) έχουν φτάσει στο 42% του συνόλου, δύο φορές παραπάνω από το μάξιμουμ της δεκαετίας του 1990. Αυτά τα πράγματα δεν τα έχουμε ξαναδεί από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο συντελεστής Gini που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της ανισότητας των εισοδημάτων έχει αυξηθεί από τα μέσα της δεκαετίας του '30 έως το τελευταίο τέταρτο του αιώνα σε 46,8, αγγίζοντας τα ίδια επίπεδα-ρεκόρ που είχε φτάσει και τη δεκαετία του 1920, λίγο πριν την πτώση. Έχει επίσης αυξηθεί ραγδαία και σε Βρετανία και Ευρώπη. Ο Raghuram Rajan, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, υποστηρίζει ότι η συσσώρευση χρέους ήταν μια προσπάθεια - "είτε βάση σχεδίου είτε διότι ήταν το πιο εύκολο μονοπάτι" - να συγκαλύψει τη στασιμότητα των εισοδημάτων και να εξαγοράσει τους φτωχούς. (σ.σ. πράγματι ο δανεισμός αυξήθηκε για να συντηρήσει "την αγορά", η οποία θα είχε σταματήσει εδώ και χρόνια να "κινείται", καθώς το κεφάλαιο έχει μεταναστεύσει εδώ και χρόνια αλλού) "Ο αναπόφευκτος "λογαριασμός" θα μπορούσε να αναβληθεί για το μέλλον. Όσο κυνικό και αν φαίνεται, η εύκολη πίστωση έχει χρησιμοποιηθεί σε όλη την ιστορία από τις κυβερνήσεις που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες ανησυχίες της μεσαίας τάξης άμεσα για να "μασκαρέψουν" το πρόβλημα", είπε. Οι χρεωκοπίες τραπεζών στο Μεγάλο Κραχ εν μέρει προκλήθηκαν από την πιστωτική επέκταση προς τους αγρότες που ζορίζονταν, για την αντιμετωπιστεί έτσι η λαϊκή δυσαρέσκεια στις ΗΠΑ. Οι ακραίες ανισότητες είναι τοξικές για τις κοινωνίες, αλλά υπάρχει και μεγάλη βιβλιογραφία που υποδηλώνει ότι προκαλούν υφέσεις, ενώ διαταράσσουν και την οικονομική ισορροπία (σ.σ. αυτό προφανώς και είναι αλήθεια: Όταν οι εργάτες έχουν φτωχύνει τόσο πολύ, πώς να αγοράζουν όλα αυτά που παράγουν; Να' σου η κρίση λοιπόν). Δημιουργούν μια τάση για φούσκες και υπερεπενδύσεις, ενώ συγκρατούν την κατανάλωση, έως ότου το σύστημα γίνεται "υπερβολικά βαρύ" και "πέφτει", όπως συνέβη στη δεκαετία του 1930. Η μετάβαση από την σωματική στην πνευματική εργασία στην εποχή του Διαδικτύου έχει προφανώς ανεβάσει την ανισότητα (σ.σ διότι καταργεί την αναγκαιότητα για πολλές δουλειές, άρα θα έπρεπε να είχαμε μείωση ωραρίου για να έχουν όλοι δουλειά, αλλά η άρχουσα τάξη δεν το δέχεται αυτό ως τώρα - λες και την πιέζει και κανένας εξάλλου; ), αλλά το ίδιο και η παγκοσμιοποίηση. Οι πολυεθνικές εκμεταλλεύονται τη διαφορά στους μισθούς, μετακινώντας τα εργοστάσια σε χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος, βάζοντας ανοικτά τους εργαζόμενους στην Κίνα και τη Δύση τον έναν εναντίον του άλλου. Το μερίδιο των επιχειρήσεων επί των κερδών βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα σε ολόκληρη στην Αμερική και την Ευρώπη. Πιο διακριτικά, οι μερκανταλιστικές δυνάμεις της Ασίας έχουν πλημμυρίσει τον κόσμο με την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα τους, κρατώντας υποτιμημένα τα νομίσματά τους για να εξασφαλίσουν εμπορικά πλεονάσματα. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργηθεί μια "μαύρη τρύπα" στο παγκόσμιο σύστημα. Ναι, μπορούμε να ελπίζουμε ότι αυτή είναι μια περαστική φάση μέχρι μια αύξηση των μισθών στην Ασία αποκαταστήσει την ισορροπία στην Ανατολή και τη Δύση, αλλά τι γίνεται αν αποδειχθεί ότι είναι μια μόνιμη, μια διαρθρωτική ασυμβατότητα του Κομφουκιανού μοντέλο με το Ρικαρντιανό δόγμα της δύσης; Δεν υπάρχει εύκολη λύση για την κρίση στην Αμερική και στις υπόλοιπες εκτάσεις του Παλαιού Κόσμου. Ένα Κευνσιανό "New Deal" του δανεισμού στις αγορές ομολόγων για την κατασκευή δρόμων, γεφυρών, ηλιακών πάρκων ή πυρηνικών σταθμών για να ανακουφιστεί ο στρατός των ανέργων δεν είναι μια αξιόπιστη επιλογή στη νέα εποχή μας που κυριαρχείται από τον πανικό χρέους. Η επιλογή του να τυπώσουμε χρήμα είναι "καμμένο χαρτί" (σ.σ. αυτό που λέει ο συντάκτης είναι ότι, κατά τη άποψη του δε μπορεί ούτε ο Κευνσιανισμός να λειτουργήσει σήμερα, διότι αυτό που λέει είναι με απλά λόγια το εξής: Τυπώνουμε χρήμα, και το επενδύουμε σε υποδομές, κτλ, ώστε έτσι να βρουν δουλειά οι άνεργοι και να τονωθεί και η κατανάλωση, κτλ. Όμως, επειδή ήδη τα χρέη είναι τεράστια, με το να τυπώνει κανείς χρήμα απλά κανείς δεν αγοράζει τα φρέσκα του ομόλογα, τουλάχιστον όχι με "λογικά" επιτόκια) Γι 'αυτό και προχωράμε τρεκλίζοντας, με πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων στη Δύση παγιδευμένα "στη λάθος πλευρά της παγκοσμιοποίησης", και κανείς δεν κάνει και τίποτα για αυτό. Θα είχε ανεχθεί μια τέτοια αξιοθρήνητη κατάσταση ο Ρούσβελτ, ή θα είχε διαλύσει και αναμορφώσει το παγκόσμιο σύστημα μέχρι αυτό να απαντά στις ανάγκες των πολιτών του; |  |
Δημοσίευση σχολίου