Αν και δεν παρακολουθώ τηλεόραση, χθες έτυχε να δω ένα ρεπορτάζ για το σεισμό στη Νέα Ζηλανδία, σε μια πρωινή "ενημερωτική" εκπομπή (δεν είμαι σίγουρος για το κανάλι - τη φωτογραφία τυχαία τη βρήκα, αλλά δεν έχει και πολύ σημασία εδώ που τα λέμε):
Εικόνες με γκρεμισμένα κτίρια, προσπάθειες απεγκλωβισμού των θυμάτων, κτλ, κτλ, κτλ. Και βέβαια, τόσο ο ρεπόρτερ, όσο και οι κεντρικοί παρουσιαστές της εκπομπής μετά εξέφραζαν τη θλίψη τους για τα θύματα του σεισμού.
Μη με παρεξηγήσετε, δε θα ισχυριστώ ότι δε νοιάζονται. Αντιθέτως πιστεύω ότι όντως νοιάζονται και πονούν - μερικοί μάλιστα απ' αυτούς ίσως και να το εννοούν κιόλας, και να μην αρκούνται στον γνωστό "επιφανειακό" πόνο, υπάρχουν και τέτοιοι (ίσως δύσκολα στα κυρίαρχα ΜΜΕ, αλλά σίγουρα υπάρχουν στο κοινό τους).
Από την άλλη όμως, είμαι και δύσπιστος, το ομολογώ: Και μάλιστα είμαι δύσπιστος όχι μόνο απέναντι στα λαμόγια της δημοσιογραφίας που έχουν κατακλύσει τα κανάλια, αλλά και απέναντι σε μεγάλο μέρος του κοινού τους, της ίδιας της κοινωνίας.
Βλέπετε, είναι εύκολο να θλίβεσαι για το δράμα κάποιων θυμάτων του σεισμού, ειδικά αν είναι και σε κάποιο μακρινό μέρος όπως η Νέα Ζηλανδία. Κάτι παραπάνω: Είναι κοινωνική επιταγή το να θλίβεσαι για τα θύματα ενός σεισμού ή μιας άλλης φυσικής καταστροφής. Πρέπει να θλίβεσαι για αυτούς, και μάλιστα αν δεν είσαι αρκετά θλιμμένος, αν δε βγεις να πεις ότι στενοχωρήθηκες, θα αντιμετωπίσεις σημαντική κοινωνική κατακραυγή.
Και δικαίως βέβαια, διότι δε σου φταίνε σε τίποτα οι άνθρωποι που τους πλάκωσε ο σεισμός, ή που έχασαν κάποιον δικό τους, ή που έχασαν τα σπίτια τους, κτλ. Γιατί λοιπόν να μη θλίβεσαι; Και εγώ θλίβομαι (και το εννοώ, δεν το λέω ειρωνικά). Και θεωρώ και αντικοινωνικό το να χαίρεται κάποιος (υπάρχουν και τέτοιοι)
Το ενδιαφέρον όμως είναι το γιατί θλίβεται ο καθένας. Θλίβονταν πχ οι μεγαλοδημοσιογράφοι των καναλιών διότι τάχα "πέθαιναν άνθρωποι", ή "έμεναν στο δρόμο", κτλ. Έτσι τουλάχιστον ισχυρίζονταν.
Αν όμως ο θάνατος ανθρώπων, ή το να μένουν άνθρωποι στο δρόμο είναι κάτι που τους θλίβει και απεύχονται να συμβαίνουν αυτά τα πράγματα, τότε γιατί στηρίζουν το θάνατο και το πέταγμα στο δρόμο ανθρώπων που ζουν μάλιστα εδώ, κοντά τους, ακι όχι κάπου μακρυά, όπως στη Νέα Ζηλανδία; Γιατί προβάλλουν ελάχιστες εικόνες ανθρώπινης δυστυχίας ανθρώπων που ζουν ακόμα και δίπλα τους; Κάποιο λάκο έχει η φάβα.
Αυτό λοιπόν που βλέπω εγώ είναι ότι ο σεισμός είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να δείξουν όλοι πόσοι φιλεύσπλαχνοι είναι: Το μόνο άλλωστε που έχεις να κάνεις είναι να πεις ότι "συμπάσχεις" και έχεις καθαρίσει.
Ο σεισμός άλλωστε είναι φυσικό φαινόμενο, και άρα τα θύματα του δεν είναι "θύματα του καπιταλισμού", ή οποιουδήποτε άλλου συστήματος. Δεν έπρεπε να πεθάνουν σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς, δεν απαίτησε ποτέ κανένας οι συγκεκριμένοι άνθρωποι να γίνουν "θυσία στο βωμό".
Αντίθετα, οι άλλοι πρέπει να πεθάνουν, ή να μείνουν στο δρόμο: Είναι κάπως σαν τις πρωτόγονες φυλές που κάνουν ανθρωποθυσίες στο θεό της βροχής, ώστε να σταματήσει η ξηρασία. Έτσι και εδώ, παρότι κανένας δε θα παραδεχτεί δημοσίως την ομοιότητα αυτή, μερικοί άνθρωποι πρέπει να θυσιαστούν για να μπορέσει να "κινηθεί η αγορά" και η άρχουσα τάξη να συνεχίσει να αρπάζει ότι μπορεί. Τι να κάνουμε, "έτσι έχουν τα πράγματα".
Και αφού πρέπει να πεθάνουν σύμφωνα με αυτούς που πιστεύουν στους θεούς αυτούς της βροχής, όλοι αυτοί δέχονται τις ανθρωποθυσίες αυτές, το θάνατο ανθρώπων, το ρήμαγμα των ζωών πολλών άλλων, κτλ, κτλ, κτλ.
Γι' αυτό σας λέω, ο σεισμός, ειδικά αν είναι μακρυά μας, ή αν γίνεται σε μια αντίπαλη "φυλή" (πχ αν είσαι Αμερικάνος και γίνει σεισμός στο Ιράν), έχει και τα καλά του (αν και ούτε αυτό θα γίνει δημοσίως παραδεκτό από τους περισσότερο).
Και μόνο άλλωστε που δίνει την ευκαιρία σε ένα σωρό πιθανούς και απίθανους τύπους να "συμπάσχουν" (άλλοι στ΄αλήθεια και άλλοι στα ψέματα) είναι ένας σημαντικός λόγος για να μη βλέπει κανείς στη σημερινή κοινωνία αυτά τα φυσικά φαινόμενα ως κάτι το εντελώς "κακό".
Ειδικά μάλιστα αν είσαι και κάποιος "σπουδαίος" στην κοινωνία, αν είσαι ένα σημαίνων πολιτικό πρόσωπο, πχ ένας αρχηγός κράτους ή κάτι παρόμοιο, τότε τέτοιου είδους φαινόμενα-καταστροφές είναι η μεγάλη ευκαιρία να δείξεις το πόσο πολύ θλίβεσαι και συμπάσχεις. Μάλιστα, αν θέλεις να το κάνεις και όσο καλύτερα γίνεται, θα πρέπει να έχεις προετοιμάσει και έναν αντίστοιχο λόγο, ή να στον ετοιμάσουν άλλοι για σένα, αν δεν τα καταφέρνεις και πολύ καλά με τους λόγους. Όπως και να έχει, "για ένα κούτελο ζούμε", και τα θύματα μιας φυσικής καταστροφής, θύματα δηλαδή για τα οποία η άρχουσα τάξη δεν έχει ευθύνη, πρέπει να τα βλέπουμε με συμπόνια, αλλιώς τι σόι άνθρωποι είμαστε; Ανώμαλοι;
Αντίθετα, τα θύματα της άρχουσας τάξης πρέπει λίγο να τα βλέπουμε "αποστασιοποιημένα", αλλιώς...είμαστε και λίγο "κοινωνικά ανώμαλοι", έτσι δεν είναι; "Απροσάρμοστοι" πιστεύω είναι η λέξη που συχνά χρησιμοποιείται σε τέτοιες περιστάσεις.
Δημοσίευση σχολίου