( "Academic Freedom, Routledge" 1993, σελ. 39)
Κόνραντ Ράσσελ, ιστορικός στο King's College του Λονδίνου και μέλος της βουλής των Λόρδων.
_________________________________
Εκπληκτικό άρθρο-κριτική στους αγράμματους χαζοκοσμοπολίτες του Υπ. Παιδείας από το Cogito Ergo Sum
Η "Πάσχουσα" παιδεία
Κάποτε, λέγαμε ότι στις εξετάσεις έπεσε Ξενοφών, Λυσίας ή -αν ήμασταν τυχεροί- Ισοκράτης. Αργότερα, όταν τα αρχαία εξοβελίστηκαν από τα σχολεία, οι μαθητές έλεγαν ότι έπεσε Νιρβάνας, Μυριβήλης ή Σικελιανός. Τώρα, στο "νέο σχολείο" που ονειρεύονται ο Γιωργάκης με την Αννούλα, τα παιδιά μπορούν περήφανα να λένε ότι έπεσε...Μανδραβέλης! Άντε βρε και εις ανώτερα. Του χρόνου μπορεί να πέσει Καρακούσης ή Πρετεντέρης! Εμ, πώς; Τζάμπα θα πάνε τόσα λιβανιστήρια των εξωνημένων καθεστωτικών δημοσιογράφων των "έγκυρων" Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης;
Κάποτε δίνονταν στους μαθητές αποσπάσματα από έργα αναγνωρισμένων -αρχαίων ή νεώτερων- συγγραφέων και το ζητούμενο ήταν η διερεύνηση του περιεχομένου όσων εκείνοι είχαν γράψει. Σήμερα, στο "νέο σχολείο" της Αννούλας και του Γιωργάκη, τα πράγματα άλλαξαν. Για την ακρίβεια, θυμίζουν την τακτική της χούντας: παίρνουμε ως δεδομένο το συμπέρασμα στο οποίο θέλουμε να καταλήξουν οι μαθητές και τους δίνουμε το κατάλληλο κείμενο για να προκύψει το ζητούμενο συμπέρασμα. Φυσικά, αν δεν μπορούμε να βρούμε τέτοιο κείμενο κάποιου καταξιωμένου συγγραφέα, μπορούμε άνετα να επιλέξουμε κείμενο οποιουδήποτε φελλού.
Επειδή, όμως, τούτο το ιστολόγιο δεν αρέσκεται στους αφορισμούς, ας δούμε προσεκτικώτερα το κείμενο του Μανδραβέλη, το οποίο μπήκε προχτές στις εξετάσεις. Ένα κείμενο, για το οποίο ο Βασίλης Ξυδιάς σημειώνει ότι, από γλωσσικής απόψεως, είναι τόσο κακό ώστε δύσκολα θα έπαιρνε πάνω από δώδεκα με δεκατρία (σημ.: ολόκληρο το θέμα των εξετάσεων εδώ).
Η κακή μέρα φάνηκε από την αρχή. Γράφει ο Πάσχος: "Είναι δεδομένο ότι το διαδίκτυο έφερε μια πιο ισότιμη πρόσβαση στη γνώση". Πρώτη παρατήρηση: εκείνο το αόριστο άρθρο "μια", τι παριστάνει; Η ηλίθια γλώσσα της τηλεόρασης μπαίνει στο σχολείο; Άντε τώρα να διδάξει ο δάσκαλος την χρήση του αόριστου άρθρου... Δεύτερη παρατήρηση: τι θα πει "πιο ισότιμη"; Όπως λέμε "ολίγον έγκυος", δηλαδή; Ή, μήπως, ζήλεψε ο Πάσχος το "μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα" του Όργουελ από την "Φάρμα των ζώων"; Πες μας και τα παραθετικά του επιθέτου, ρε Πάσχο: ισότιμος-ισοτιμότερος-ισοτιμότατος... Ε, ρε σανίδα που χάθηκε! Και τι σανίδα; Σανιδότατη!
Πάμε παρακάτω. Το γεγονός ότι στο διαδίκτυο "ο καθένας λειτουργεί σύμφωνα με τις ανάγκες και τις δυνατότητές του", κατά τον Μανδραβέλη "δημιουργεί έναν κατακερματισμό της εμπειρίας που τρομάζει πολλούς". Να 'το πάλι το αόριστο άρθρο ("έναν") να πετιέται σαν...άντε μη πω! Αλλά το ωραιότερο είναι αυτή η "δημιουργία κατακερματισμού". Ο δόλιος ο Πάσχος δεν έχει μάθει ότι το ρήμα "δημιουργώ" αναφέρεται σε κάτι θετικό: δημιουργεί ο γλύπτης, δημιουργεί ο επιστήμονας, δημιουργεί ο κατασκευαστής κλπ. Όταν αναφερόμαστε σε κάτι κακό, χρησιμοποιούμε άλλα ρήματα, όπως προξενώ, προκαλώ κλπ. Πας κατηγορούμενος για πρόκληση σωματικής βλάβης ή επειδή προξένησες ζημιές στην περιουσία του διπλανού σου κι όχι επειδή "δημιούργησες" βλάβες ή φθορές. Συμφωνείς, Πάσχο; Εκτός αν εννοείς ότι ο "κατακερματισμός της εμπειρίας" είναι κάτι θετικό και κακώς τρομάζουν οι πολλοί.
Ας μη συνεχίσουμε με την γλωσσική ημιμάθεια του συγγραφέα. Εν πάση περιπτώσει, αυτό είναι το επίπεδο του Μανδραβέλη, τι να κάνουμε τώρα; Να τον υποχρεώσουμε να ξαναπάει σχολείο; Το πρόβλημα έγκειται στην επιλογή αυτού του κειμένου. Μια αντιπαιδαγωγική επιλογή, η οποία καθιστά σαφή την διάθεση της καθεστηκυίας τάξης να επέμβει στην μάθηση, διαμορφώνοντας την κριτική σκέψη των μαθητών και οδηγώντας την στις ατραπούς που βολεύουν το σύστημα. Για παράδειγμα: από το περιβόητο κείμενο προκύπτει ότι κάθε κριτική, η οποία ασκείται στο διαδίκτυο, δεν είναι παρά γκρίνια. Αυτό δεν συζητείται κι ο μαθητής πρέπει, θέλοντας ή μη, να συμφωνήσει ότι όντως η κριτική είναι γκρίνια. Άρα, όποιος διαφωνεί με το σχέδιο του Γιωργάκη και της Αννούλας να αντικαταστήσουν τα βιβλία και τα τετράδια με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και μια σύνδεση στο διαδίκτυο, είναι απλώς...γκρινιάρης.
Από τον Δημοσθένη και τον Μένανδρο κι από τον Σεφέρη και τον Παπανούτσο στον Μανδραβέλη. Το "νέο σχολείο" είναι εδώ και ο ρόγχος της "πάσχουσας" παιδείας μάς ανατριχιάζει...
Υστερόγραφο: Για το επίπεδο του Μανδραβέλη και το ταλέντο του στην λογοκλοπή και στην αντιγραφή έχω αρκετά ράμματα. Ίσως, κάποτε επανέλθω σ' αυτόν. Σήμερα, όμως, δεν μου φταίει ο ίδιος ώστε να τα βάλω μαζί του. Μου φταίνε εκείνοι που τον επέλεξαν.
+ σχόλια + 4 σχόλια
Διαφωνώ κάθετα με τις περισσότερες απόψεις Μανδραβέλη, ενώ θεωρώ την Αννούλα τη χειρότερη υπουργό Παιδείας από το 1974 μέχρι σήμερα, έχω όμως ορισμένες επισημάνσεις:
1. Θεωρώ τις παρατηρήσεις σου για τη γλωσσική επάρκεια του Πάσχου ως εγγίζουσες τα όρια του σχολαστικισμού. Η αίσθηση που έχω αποκομίσει από τα γραπτά του είναι απολύτως θετική ως προς την επιτέλεση του επικοινωνιακού ρόλου τους, ενώ ειδικά η γλώσσα είναι ζωντανή, χωρίς να γίνεται αγοραία.
2. Το κείμενο που δόθηκε στους μαθητές δεν είχε να κάνει με την αποδοχή ή την απόρριψη των απόψεων του συγγραφέα από τους εξεταζόμενους. Αυτό που ζητήθηκε ήταν η περιληπτική του απόδοση. Η καταγγελία περί υπουργείου που φυτεύει στις συνειδήσεις των μαθητών τις όποιες απόψεις μέσω των θεμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων είναι τουλάχιστον υπερβολική και αποδυναμώνει την κριτική εναντίον υπαρκτών προσπαθειών χειραγώγησης απόψεων και συνειδήσεων.
Φιλικά.
Αγαπητέ Manuel,
δεν καταλαβαίνω τι παναπεί "σχολαστικισμός", όταν μιλάμε για σχολείο. Υποτίθεται ότι στο σχολείο πρέπει να μάθουμε να ΜΙΛΑΜΕ ΣΩΣΤΑ, όχι απλώς να συνεννοούμεθα. Τα "επικοινωνιακά" κείμενα ας μείνουν εκτός σχολείου.
Όσο για το "υπερβολικόν" της καταγγελίας κλπ, αναρωτιέμαι τούτο: πόσες πιθανότητες επιλογής θα είχε ένα κείμενο, το οποίο θα κατέκρινε το διαδίκτυο;
Φιλικά (πάντα!)
1. Σχολαστικισμός είναι η άρνηση της προσαρμογής της γλώσσας στα λάθη, που γίνονται "λάθη". π.χ. Η κριτική κατά της φράσης Καλή Επιτυχία ως πλεονασμού. Ας το δούμε κι αλλιώς. Κείμενο του Θεοτόκη, που επίσης έχει εξεταστεί σε Πανελλήνιες (2000 νομίζω) βρίθει δημοτικισμών, που σήμερα θεωρούνται ακραίοι. Τι σημαίνει αυτό; Ότι θα έπρεπε να το προσαρμόσουμε στην ορθή - σχολική γραμματική;
2. Η ανάδειξη του διαδικτύου ως κυρίαρχου μέσου απόκτησης γνώσης και πρόσληψης πληροφοριών δε νομίζω ότι είναι κάτι που άπτεται πολιτικών απόψεων. Είναι απλά η πραγματικότητα, όπως τεκμαίρεται και από τον παρόντα διάλογο.
Αναμένω διαδικτυακό αντίλογο.
Λενε πως τα καλλιτερα πραγματα τα βρισκεις ψαχνοντας για κατι άλλο.
Στην προκειμενη περιπτωση αυτο συνεβη σε μενα.
Και η αναρτηση και τα σχολια πολυ ενδιαφεροντα.
Παντως σχετικα με τον σχολαστικισμο, κλινω προς την αποψη του Manuel. Και θα δωσω ενα παραδειγμα απο την αναρτηση.
Υπαρχει η φραση:
"Να 'το πάλι το αόριστο άρθρο ("έναν") να πετιέται σαν...άντε μη πω!".
Συμφωνα με τους σχολαστικους μετα το "σαν" ακολουθει ουσιαστικο (εναρθρο ή οχι) ή επιθετο, εστω και αν υπαρχουν αποσιωπητικα. Π.χ.
1) Ειναι σκληρος σαν πετρα
2) Γρηγορος σαν τον ανεμο
3) Συμπεριφερθηκε σαν ηλιθιος
4) Κοφτερο μυαλο σαν ... τουβλο.
Το "άντε μη πω!" δεν ειναι ουτε ουσιαστικο ουτε επιθετο.
Ενας οπαδος του σχολαστικισμου θα σας κατηγορουσε.
Για εναν αναγνωστη ομως που συμπεριφερεται σαν ... φυσολογικος ανθρωπος, δεν υπαρχει προβλημα.
Δημοσίευση σχολίου