Ρουμπίνι: "Ο Μαρξ είχε δίκιο"

Ο Νουριέλ Ρουμπίνι είναι από τους πιο γνωστούς οικονομολόγους της άρχουσας τάξης, που έγινε παγκοσμίως διάσημος πριν μερικά χρόνια όταν οι προβλέψεις του για μια μεγάλη καπιταλιστική κρίση επαληθεύτηκαν.

Μπορεί εμείς να μη συμφωνούμε προφανώς με όλα όσα λέει, παρόλα αυτά έδωσε πρόσφατα μια συνέντευξη στη Wall Street Journal (στο site της εφημερίδας υπάρχει το βίντεο της συνέντευξης, το οποίο διαρκεί περίπου 20 λεπτά και μπορείτε να το δείτε κλικάροντας εδώ), στην οποία είπε πολλές αλήθειες, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να παραδεχτεί ότι..."ο Μαρξ είχε δίκιο" όταν ανέλυσε ότι ο καπιταλισμός κουβαλά μέσα του το σπέρμα της ίδιας του της καταστροφής, διότι όσο μεγαλύτερο μέρος της πίτας αρπάζουν οι κεφαλαιοκράτες, τόσο δε μένει τίποτα για τους υπόλοιπους. Και σήμερα, όπως με ειλικρίνεια παραδέχεται ο Ρουμπίνι, οι κεφαλαιοκράτες μας έχουν ρημάζει και δε δείχνουν διάθεση να σταματήσουν.

Αναδημοσιεύουμε, μεταφρασμένο στα ελληνικά, ένα μικρό απόσπασμα από τη συνέντευξη του Ρουμπίνι:

WSJ: Περιγράφεις μια ζοφερή εικόνα με μια κάτω-του-μετρίου οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον, με αυξημένο κίνδυνο για νέα ύφεση στο άμεσο μέλλον. Αυτό ακούγεται απαίσιο. Τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση και τι μπορούν να κάνουν οι επιχειρήσεις για να πάρει η οικονομία πάλι μπρος, ή απλά πρέπει να καθίσεις και να περιμένεις μέχρι να κοπάσει η θύελλα;

Roubini: Οι επιχειρήσεις δεν κάνουν τίποτα. Δε βοηθούν στην πραγματικότητα. Όλη αυτή η αβεβαιότητα τις κάνει πιο νευρικές. Υπάρχει αξία στο να κάνεις υπομονή (σ.σ. στην πραγματικότητα, όπως έχουμε πει ξανά, οι βιομήχανοι δεν πρόκειται να κάνουν επενδύσεις, τουλάχιστον όχι στη Δύση, μέχρις ότου οι εργάτες πεινάσουν τόσο πολύ, ώστε μέσα στην πείνα τους να δεχτούν να δουλέψουν για μισθούς πείνας, αυξάνοντας έτσι το ποσοστό κέρδος για τον εργοδότη. Ως τότε, «οι επιχειρήσεις δεν κάνουν τίποτα», όπως το θέτει και ο Ρουμπίνι). Υποστηρίζουν ότι κάνουν περικοπές γιατί υπάρχει πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και δεν προσλαμβάνουν εργαζόμενους, επειδή δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση στην αγορά, αλλά εδώ υπάρχει ένα παράδοξο, ένα Catch-22. Εάν δεν προσλαμβάνεις εργάτες, δεν υπάρχει αρκετό εργατικό εισόδημα, δεν υπάρχει αρκετή καταναλωτική εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει αρκετή κατανάλωση, δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση (σ.σ. εδώ ο Ρουμπίνι περιγράφει την κλασσική αντίφαση του καπιταλισμού, όπου ο κεφαλαιοκράτης προσπαθεί διαρκώς να μειώσει το μισθό του εργάτη, αλλά αν πετύχει, τότε ο εργάτης δε θα μπορεί πλέον να εκπληρώσει το ρόλο του ως καταναλωτή του πλούτου που έχει παράγει με την εργασία του, και έτσι ο καπιταλισμός θα ξαναπέσει σε κρίση).

Κατά τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια, είχαμε πραγματικά μια επιδείνωση, διότι είχαμε μια μαζική αναδιανομή του πλούτου από την εργασία προς το κεφάλαιο, η ανισότητα του εισοδήματος έχει αυξηθεί. Επειδή τα νοικοκυριά ξοδεύουν αναλογικά μεγαλύτερο ποσοστό των εισοδημάτων τους απ’ ότι μια επιχείρηση, που έχει μεγαλύτερη ροπή προς την αποταμίευση του πλούτου της, η αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου καθιστά το πρόβλημα της ανεπαρκούς συνολικής ζήτησης, ακόμη χειρότερο (σ.σ. διότι τα νοικοκυριά είναι αυτά που κάνουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση, και αν αυτά σταματούν να καταναλώνουν, τότε το πρόβλημα γιγαντώνεται).

Ο Καρλ Μαρξ είχε δίκιο. Σε κάποιο σημείο, ο καπιταλισμός μπορεί να καταστρέψει τον εαυτό του. Δεν μπορείτε συνεχώς να μεταφέρεις τον πλούτο από την εργασία προς το κεφάλαιο, χωρίς να καταλήγεις στο να έχεις κρίση υπερπαραγωγής και έλλειψη ζήτησης. Αυτό είναι που έχει συμβεί σήμερα. Νομίζαμε ότι οι αγορές αυτορυθμίζονται. Δεν αυτορυθμίζονται. Το κάθε άτομο μπορεί να είναι ορθολογικό. Η εταιρεία όμως, για να επιβιώσει και να ευημερήσει, ωθεί το «κόστος εργασίας» όλο και περισσότερο προς τα κάτω, αλλά αυτό το «κόστος εργασίας» αποτελεί το εισόδημα και την καταναλωτική δύναμη κάποιου άλλου. Γι 'αυτό και είναι μια αυτοκαταστροφική διαδικασία.

Εμείς δεν έχουμε να προσθέσουμε τίποτα, απλά θα πρέπει να συγχαρούμε το Ρουμπίνι που πράγματι κατανόησε ότι αν ο καπιταλισμός αφεθεί ελεύθερος να συνεχίσει, οδηγεί στην καταστροφή, και είχε και το θάρρος να το πει δημόσια στη συνέντευξη του στη Wall Street Journal, ενισχύοντας στην πραγματικότητα αυτό που λέμε και εμείς, ότι δηλαδή στην πραγματικότητα ο καπιταλισμός πρέπει να αντικατασταθεί από ένα σύστημα χωρίς ατομική ιδιοκτησία, ώστε να πάψει αυτή η βάρβαρη εκμετάλλευση, που αυτοπαρουσιάζεται ως "ορθολογική", αλλά στην πραγματικότητα ρημάζει τη ζωές αμέτρητων ανθρώπων ανά τον κόσμο.