Νεότερα από το μέτωπο των χρηματαγορών και του χρυσού

Μια ματιά και στις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις, με τα γεγονότα να εξελίσσονται χωρίς φοβερές εκπλήξεις σε σχέση με αυτά που αναμέναμε:

Καταρχήν, ας ξεκινήσουμε με τη σύνοδο της FED στην Αμερική, που ολοκληρώθηκε πριν καναδυό 24ωρα: Εκεί λοιπόν η FED υποσχέθηκε στους κεφαλαιοκράτες ότι θα κρατήσει τα επιτόκια στο μηδέν για τα επόμενα χρόνια (και μετά "έχει ο Θεός"), αλλά δεν τύπωσε φρέσκα πληθωριστικά δολάρια.

Είχαμε πει και σε προηγούμενες αναρτήσεις ότι αυτό ήταν πιθανό, καθώς πλέον δεν υπάρχει συναίνεση για ένα τέτοιο μέτρο, και έτσι, η FED αποφάσισε να το καθυστερήσει λίγο, ώστε οι δείκτες των χρηματιστηρίων να πέσουν, να εξαπλωθεί ένας παγκόσμιος πανικός, και έτσι ο κόσμος να γίνει πολύ πιο δεκτικός σε οτιδήποτε τάχα θα τον "σώσει". Τότε θα ξανατυπώσει.

Σημείωση: Το ότι θα ξανατυπώσουν είναι για εμάς κάτι το δεδομένο, μιας και το απαιτεί η οικονομική πραγματικότητα: Ακόμα και το συντηρητικό marketwatch.com του γνωστού μεγιστάνα των ΜΜΕ Ρούπερτ Μέρντοχ έχει αναφέρει σε άρθρο του ότι τα παράγωγα που κυκλοφορούν έχουν ύψους 700 ΤΡΙΣ $, και άρα έστω και ένα μικρό μέρος τους να είναι αδύνατον να αποπληρωθεί, οι τράπεζες θα χρεωκοπήσουν. Ο μόνος τρόπος να αποφύγουν τη χρεωκοπία είναι να βρουν από κάπου αμύθητα ποσά (μιλάμε για πολλά τρισεκατομμύρια) και να τα βάλουν στην τσέπη τους. Αυτό λοιπόν είναι που γίνεται σήμερα, με τα κράτη να καταληστεύουν τους λαούς, και να τυπώνουν χρήμα με τη σέσουλα, ώστε να το δώσουν στις τράπεζες. Μόνο που αυτό πληθωρίζει τα νομίσματα, υποτιμώντας την αξία τους. Ο [υπερ]πληθωρισμός των νομισμάτων μάλιστα όχι απλά θα σώσει τις τράπεζες, αλλά θα "κινεζοποιήσει" τους εργάτες, που θα πληρώνονται σε νομίσματα μηδαμινής αξίας, και άρα αυτομάτως θα είναι φτωχοί (και άρα και πολύ "ανταγωνιστικοί").

Καθώς ολοένα και περισσότεροι αρχίσουν να συνειδητοποιούν την πρόθεση των κρατών να τυπώσουν νομίσματα μέχρι τέλους, στρέφονται μαζικά προς το χρυσό, η ισοτιμία του οποίου συνεχίζει να σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο: Άγγιξε μέχρι και τα 1800$/ουγγιά, και παρά τα όποια μικρά ή μεγάλα "σκαμπανεβάσματα", η μακροπρόθεσμη τάση σαφώς είναι...το να συνεχίσει να σπάει ρεκόρ.

Πολλοί βέβαια δε θεωρούν βέβαια το χρυσό ως χρήμα, ενώ άλλοι λένε ότι "ο χρυσός είναι φούσκα".

Εδώ και χρόνια έχουμε γράψει πολλά άρθρα για το χρυσό, και το ρόλο του, αλλά αξίζει να ξαναδούμε αυτά τα δύο σημεία:

Ο χρυσός λοιπόν είναι χρήμα:

Αρχικά, όταν ο άνθρωπος ξέφυγε από τις πρωτόγονες κοινότητες και εμφανίστηκε η ατομική ιδιοκτησία, οι πρώτες συναλλαγές γίνονταν αποκλειστικά "σε είδος" (πχ σου δίνω λάδι, μου δίνεις κρέας).

Στη συνέχεια, αναζητήθηκε και βρέθηκε το λεγόμενο "υπερεμπόρευμα", δηλαδή μια κοινή σταθερά με βάση την οποία θα υπολογίζονταν η ανταλλακτική αξία όλων των πραγμάτων (εμπορευμάτων).

Λόγω της σπανιότητας του, της ανθεκτικότητας του, κτλ, επιλέχθηκε αυτή η κοινή σταθερά να είναι ο χρυσός (με το ασήμι επίσης να παίζει βοηθητικό έστω ρόλο).

Ο χρυσός είναι λοιπόν το χρήμα κάθε εκμεταλλευτικής κοινωνίας εδώ και χιλιάδες χρόνια - και αυτό συμπεριλαμβάνει προφανώς και τις σημερινές καπιταλιστικές κοινωνίες.

Βέβαια, θα μου πείτε, στη σύγχρονη εποχή έχει καταργηθεί κάθε επίσημη σύνδεση του νομίσματος με το χρυσό (η επίσημη αυτή κατάργηση έγινε από το Νίξον πριν 40 περίπου χρόνια, όταν κατάργησε τον "κανόνα του χρυσού").

Ωστόσο, ο χρυσός είναι οργανικά συνδεδεμένος με το καπιταλιστικό σύστημα - και ο ρόλος του ως χρήμα δε μπορεί να καταργηθεί μόνο και μόνο επειδή έτσι είπε ο Νίξον ή ο κάθε Νίξον. Ούτε μπορεί να καταργηθεί μέσω διαταγμάτων και νόμων (άλλωστε "οι νόμοι φτιάχνονται για να καταπατούνται"). Αυτοί λοιπόν οι αναλυτές που τα χάφτουν αυτά περί "αχρηστίας" του χρυσού...είναι σαν τα σημερινά νομίσματα: Είναι ΧΑΡΤΙΝΟΙ, και χάνουν διαρκώς την αξία τους.

Όσο οι άνθρωποι ζουν σε μια εκμεταλλευτική κοινωνία, θα "χρειάζονται" το χρυσό - και πάντα θα επιστρέφουν σε αυτόν.

Άλλωστε, υπάρχουν μέσα στην ιστορία πάμπολλα παραδείγματα αποσύνδεσης του νομίσματος από το χρυσό (ειδικά όταν ένα κράτος βρίσκεται σε "ζόρικη" οικονομική κατάσταση). Κι όμως, πάντα ο χρυσός επιστρέφει στο νομισματικό προσκήνιο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

Και αυτό διότι είναι χρήμα, είναι δηλαδή ένα αποθηκευτικό μέσο του πλούτου που έχει παραχθεί σε μια κοινωνία.

Όσο υπάρχει εκμετάλλευση, μέσω της ατομικής ιδιοκτησίας, αυτοί που έχουν συσσωρεύσει περισσότερο πλούτο από αυτόν που χρειάζεται να ξοδέψουν για να ζήσουν, θα χρειάζονται έναν τρόπο να αποθηκεύουν τον "πλεονάζοντα" πλούτο τους.

Σε εποχές όπου υπάρχει καπιταλιστική ανάπτυξη, τότε προφανώς θα προτιμήσουν βέβαια να επενδύσουν τα κεφάλαια τους αυτά ώστε να αυγατίσουν τον πλούτο τους.

Σκοπός του "παιχνιδιού" είναι άλλωστε η διαρκής συσσώρευση πλούτου, όχι η στασιμότητα. Γι' αυτό και μέχρι το 2008 που ξέσπασε η κρίση, ο χρυσός δεν πολυενδιέφερε κανέναν, μιας και όλοι προτιμούσαν να επενδύσουν τα κεφάλαια τους σε επιχειρήσεις, μετοχές, χρηματοπιστωτικά παράγωγα, δομημένα ομόλογα, κτλ, κτλ, κτλ.

Γιατί να αποθηκεύσεις τον πλούτο σου, κρατώντας τον σταθερό, όταν μπορείς να τον επενδύσεις και να γίνεις ακόμα πιο πλούσιος;

Όμως, όταν οι επενδύσεις αρχίζουν να θεωρούνται ασύμφορες, όπως γίνεται σήμερα, τότε ο κεφαλαιοκράτης ΦΟΒΑΤΑΙ να επενδύσει, διότι πιστεύει ότι θα έχει χασούρα αντί για κέρδος ("έλλειψη εμπιστοσύνης"). Πλέον, θα αρχίσει να αναζητά ένα μέσο να αποθηκεύσει τον πλούτο του με ασφάλεια, έως ότου οι συνθήκες για επενδύσεις και ανάπτυξη ξαναγίνουν ευνοϊκές. Το μέσο αυτό είναι ο χρυσός - άσχετα με το τι λέει ο Νίξον και ο κάθε Νίξον.

Ας μην ξεχνάμε αυτό που είπαμε και πριν, ότι δηλαδή υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην ιστορία που προσωρινά αποσυνδέθηκε το (εκάστοτε) νόμισμα από το χρυσό. Ο Νίξον αποσύνδεσε το δολάριο από το χρυσό, τύπωσε δολάρια με τη σέσουλα, και για 40 χρόνια υπήρξε καπιταλιστική ανάπτυξη, σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο, με την άρχουσα τάξη να καταφέρνει να αυξήσει τις ανισότητες σε βαθμό ρεκόρ υπέρ της.

Κεντρικό ρόλο έπαιξε προφανώς η άνοδος του δανεισμού, και η γιγάντωση των τραπεζών (που έχουμε ξαναπεί ότι ειδικά μετά την ενσωμάτωση Κίνας και Ανατολικού μπλοκ στην παγκόσμια αγορά υποκατέστησε τη φυγή του βιομηχανικού κεφαλαίου προς τα εκεί).

Πώς όμως θα μπορούσε ο καπιταλισμός να τα πετύχει αυτά αν υπήρχε ο "κανόνας του χρυσού"; Η απάντηση είναι ότι...δε θα μπορούσε να τα είχε πετύχει, διότι ο κανόνας αυτός θα τον περιόριζε στο πόσα δανεικά θα μπορούσε να δώσει. Και γι' αυτό καταργήθηκε.

Τώρα που τα δανεικά αυτά δε μπορούν να αποπληρωθούν, και ο καπιταλισμός περνά μια φάση άπο-ανάπτυξης, πληθωρίζει το νόμισμα, και έτσι επιστέφει στο χρυσό ως αποθήκη του πλούτου. Όσοι είναι διορατικοί, πηγαίνουν προς τα εκεί, διότι όλα τα άλλα χάνουν την αξία τους, με το χρυσό να είναι το μοναδικό πράγμα που μένει σταθερό (η άρχουσα τάξη βέβαια παρουσιάζει την κατάσταση αυτή αντεστραμμένη, λέγοντας ότι τάχα τα νομίσματα μένουν σταθερά, και ο χρυσός "ανεβαίνει", για να μην πολυκαταλάβουν οι λαοί το πόσο πολύ τους κλέβουν).

Μην εκπλαγείτε αν αργά ή γρήγορα βγει κάποιος από τους πολιτικούς ηγέτες της αυτοαποκαλούμενης "διεθνούς κοινότητας" και πει ότι "ο χρυσός επιστρέφει".

Επί Νίξον, τους συνέφερε να τον καταργήσουν, και το έκαναν. Τώρα, τον ξαναχρειάζονται, άρα θα τον επαναφέρουν ("οι νόμοι υπάρχουν για να παραβιάζονται", και εννοείται ότι μπορούν να ξαναγραφτούν ανάλογα με το τι μας συμφέρει).

Σαν γιο-γιο λοιπόν, μας πηγαίνουν μπρος και πίσω, χωρίς βέβαια ποτέ να συζητούν την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, που όντως θα έλυνε το πρόβλημα των πολλών. Αυτοί εξάλλου δε θέλουν να λύσουν τα προβλήματα μας, αυτοί θέλουν να λύσουν τα δικά τους προβλήματα, που συνοψίζονται στο "πως θα βγάλουν κι άλλα κέρδη".

Επειδή το σημερινό σύστημα βασίζεται σε τεράστιο βαθμό στα δανεικά, προκειμένου να δημιουργηθούν επιχειρήσεις, να υπάρξει κατανάλωση, να χτιστούν σπίτια, και γενικά "να κινηθεί η αγορά", δε θα δούμε βέβαια την επιστροφή του χρυσού με την "κλασσική" μορφή του "κανόνα του χρυσού", που περιορίζει αυτά τα "δανεικά".

Το πιθανότερο σενάριο κατά τη γνώμη μου είναι να κυκλοφορούν τα νομίσματα όπως σήμερα χωρίς σύνδεση με χρυσό, αλλά με πολύ μικρότερη αξία (διότι πληθωρίζονται και υποτιμούνται "μέχρι τέλους", μέχρι δηλαδή να υπερπληθωριστούν). Παράλληλα, ο χρυσός θα είναι επίσημα αποδεκτός ως χρήμα, και βέβαια η ισοτιμία του με τα [υπερπληθωρισμένα] νομίσματα θα είναι σε τεράστια ρεκόρ. Οι κεντρικές τράπεζες θα συναλλάσονται μεταξύ τους κυρίως σε χρυσό, μιας και τα νομίσματα δε θα πολυαξιζουν. Η πραγματική "φούσκα" αυτή τη στιγμή δεν είναι ο χρυσός, είναι τα νομίσματα, και έτσι μάλλον πάμε για ένα σενάριο όπου η "άνοδος του χρυσού" θα έχει αυτή τη μορφή, σαν τους δορυφόρους που εκτοξεύονται από τη γη, ανεβαίνουν μέχρι το διάστημα, και μετά μένουν εκεί χωρίς να πέφτουν:

(πηγή διαγράμματος: FOFOA)

Τα νομίσματα θα υπερπληθωριστούν για τους λόγους που αναφέραμε στην αρχή του ποστ, αν οι λαοί δεν ανατρέψουν την άρχουσα τάξη. Ως εκ τούτου, θα μείνουν πολύ κάτω για ένα μεγάλο διάστημα.

Βέβαια, "τίποτα δε διαρκεί για πάντα", και πράγματι, όπως είπαμε και πιο πάνω, οι κεφαλαιοκράτες κάποια στιγμή θα φύγουν από το χρυσό. Συγκεκριμένα, θα φύγουν από το χρυσό, ως μέσο αποθήκευσης του πλούτου τους όταν θεωρήσουν ότι αν επενδύσουν αυτόν τον πλούτο θα βγάλουν κέρδος. Πρώτα βέβαια θα μας οδηγήσουν σε μια κοινωνία λίγων ολιγαρχών-πολλών κολίγων, μια κοινωνία που μεγιστοποιεί τις ανισότητες (και άρα και τα δικά τους πλούτη).

Ως τότε θα προτιμούν το χρυσό για αποθήκευση. Μετά, θα αρχίσουν να επενδύουν, να ξαναυπάρχει ανάπτυξη, κτλ (και έτσι ο φαύλος αυτός κύκλος θα ξανασυνεχιστεί). Αυτή τουλάχιστον είναι η στρατηγική τους. Το αν οι λαοί θα το δεχτούν ή αν θα πολεμήσουν, καθώς και το τι επιτυχία θα έχουν στις μάχες τους, αυτό μένει να το δούμε.

Σαν "έκπληξη", βρήκαμε μέσω ενός φίλου ένα σύντομο αλλά ιστορικό και πολύ ιστορικό βίντεο, που αξίζει να δείτε. Πρόκειται για το βίντεο των δηλώσεων του Ντε Γκωλ όταν πριν 40-50 χρόνια επιτέθηκε στο "εξωφρενικό προνόμιο" του δολαρίου και τάχθηκε υπέρ του χρυσού (αν θυμάστε, τις είχαμε δει και εμείς αυτές τις δηλώσεις πρόσφατα μέσω ένός παλιού άρθρο του TIME εκείνης της εποχής). Αυτά τα "παλιά" ζητήματα είναι σήμερα πιο επίκαιρα από ποτέ:

Εδώ δείτε και μερικές ακόμα ειδήσεις από την οικονομική επικαιρότητα:

Spoiler:

Επί Κατοχής, οι ναζί άρπαξαν (και) χρυσό από κατεχόμενες χώρες - τώρα πάμε για replay;

Τον χρυσό των χωρών του νότου ζητά τώρα η Γερμανία

 «Ο κυβερνητικός συνασπισμός προσπαθεί να πάρει το χρυσό των παραβατών του ελλείμματος», είναι ο τίτλος αποκαλυπτικού ρεπορτάζ της εφημερίδας Financial Times Deutschland . Ειδικοί των δύο κομμάτων, του Χριστιανοδημοκρατικού και του Φιλελεύθερου, επεξεργάζονται νέα αιτήματα προς τους παραβάτες της Ευρωζώνης: οι χώρες που βρίσκονται σε κρίση, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, να ανοίξουν τα αποθέματά τους σε χρυσό.

Έχουμε ήδη δει την περίπτωση της Bank of America, που αντιμετωπίζει μεγάλα χρέη και έχει απόλυτη ανάγκη να αρπάξει κι άλλα "πακέτα σωτηρίας" από το κράτος. Τώρα κι άλλες τράπεζες έχουν πρόβλημα, και γι' αυτό βέβαια πέφτουν οι δείκτες στα χρηματιστήρια, και πιέζουν για νέο γύρο εντύπωσης χρήματος. Το χορό σέρνουν οι τράπεζες της; Γαλλίας, που έχουν τεράστια έκθεση σε ομόλογα της ευρωπαικής περιφέρειας, ενώ έχουν και γαλλικά ομόλογα, που πάνε προς υποβάθμιση, χάνοντας το ΑΑΑ:

The Run On SocGen Begins? Bank Down 17% On Rumors It Is On The Verge

 SocGen was down 21% as recently as minutes ago, on a repeat rumor that SocGen is indeed on the verge of insolvency, and that it participated in an extraordinary meeting convened by Sarkozy this morning.

We are following the story and will let you know if we see any halt in the relentless selling of the bank which is rapidly becoming the next Lehman. Elsewgere, BNP was down over 8%10%, and Credit Agricole about -7.5%9.2%. "If credit default swaps on France are under attack that’s not a good sign,” said Yves Marcais, a sales trader at Global Equities in Paris. “That means that France is under attack and that’s worrisome. French banks hold a lot of French bonds."

More French Bank Rumors Hit The Market And The Rebound Disappears

Rumors that BNP Paribas may face another $713 million loss on Greece caused BNP shares to drop 2.5% into the red.

Asian Banks Commence Cutting Credit Lines To French Banks, Sparking Self-Fulfilling Prophecies

Reuters has just broken news that at least one bank in Asia, and five other in process, has cut credit lines to major French lenders "as worries about the exposure of French banks to peripheral euro zone debt mounts, banking sources told Reuters on Thursday."

Αν τυπώνει ο ένας , απαντά και ο άλλος, σε ένα νομισματικό σπιράλ χωρίς ορατό τέλος. Αν ο ένας τυπώνει, τότε ο άλλος μένει με ένα νόμισμα που είναι "ακριβό", και άρα "μη ανταγωνιστικό'. Άρα, δε μπορεί να εξάγει. Άρα, "πρέπει" και αυτός να τυπώσει χρήμα:

Πούτιν: H Ρωσία είναι έτοιμη να παρέμβει στις αγορές, αν χρειαστεί

Spoiler:

 Η Ρωσία είναι έτοιμη να παρέμβει στις αγορές «ενισχύοντας (τις) με την κατάλληλη ρευστότητα, εφόσον χρειαστεί», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, την ώρα όμως που στα δύο χρηματιστήρια στη Μόσχα οι συνεδριάσεις εξελίσσονται -σύμφωνα με συναλλασσόμενες πηγές- «με τρόπο χαοτικό», όσον δε αφορά το ρωσικό ρούβλι, αυτό παρουσιάζεται «αποδυναμωμένο» το τρέχον εικοσιτετράωρο συναλλαγών.