H ''γραμμή παραμονής στο ευρώ'' χρεοκοπεί ραγδαία

της Αριάδνης Αλαβάνου

Ύστερα από συνάντηση με τον πρόεδρο του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνγκερ, στην Αθήνα, όπου διαπιστώθηκε η πλήρης συμφωνία τους, ο Αντώνης Σαμαράς αναχωρεί για Βερολίνο και Παρίσι, όπου θα συναντηθεί στις 24 και 25 του μηνός με την Α. Μέρκελ και τον Φ. Ολάντ. Το αίτημά του είναι να δοθεί μια «ανάσα» στην κυβέρνησή του, ήτοι επιμήκυνση κατά δύο χρόνια του προγράμματος περικοπών δημοσίων δαπανών, απολύσεων κοκ. Βασική πολιτική αποσκευή του είναι η γραμμή της «παραμονής στο ευρώ».

Μ’ αυτή συντάσσεται, ασφαλώς με διαφοροποιήσεις ως προς τη διαπραγματευτική τακτική και τους στόχους,  η αξιωματική αντιπολίτευση του Σύριζα-ΕΚΜ, που διά στόματος εκπροσώπου του Π. Σκουρλέτη φρόντισε, λίγες μόνο ημέρες πριν από το πρωθυπουργικό ταξίδι, σε μια ένδειξη υποστήριξης –πώς αλλιώς μπορεί να εκληφθεί αυτό;--να δηλώσει: «Κανείς από τον Σύριζα δεν θέτει θέμα εξόδου από το ευρώ».  

Η παραμονή στο ευρώ σε όποια παραλλαγή της, την πιο σκληρή, «πάση θυσία», ή την πιο ήπια, «όχι τόσες θυσίες», σημαίνει ούτως ή άλλως περικοπές μισθών, συντάξεων, κοινωνικών υπηρεσιών πολλών δισ. ευρώ, 14 για την ακρίβεια τα επόμενα δυο χρόνια, σύμφωνα με τελευταίες εκτιμήσεις της τρόικας (Der Spiegel), προκειμένου να λάβει η Ελλάδα την επόμενη δόση του τελευταίου δανείου, ύψους 31,5 δις. ευρώ. Τα περιθώρια διαπραγμάτευσης, όπως φανερώνει σύμπας ο γερμανικός Τύπος, είναι ελάχιστα.

Ο Α. Σαμαράς, αποφασισμένος ούτως ή άλλως λόγω πεποιθήσεων να εφαρμόσει τα σκληρά μέτρα λιτότητας και ιδιωτικοποίησης,  αλλά και να δώσει τα κατάλληλα διαπιστευτήρια, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Bild προσπαθεί να πείσει τους Ευρωπαίους ιθύνοντες να του δώσουν χρόνο (και πολιτικό μέλλον): «Αν αφεθεί η Ελλάδα να χρεοκοπήσει, η ανασφάλεια και το ευάλωτο των άλλων μελών της Ευρωζώνης  θα αυξηθούν, για να μην αναφερθούμε στις δραματικές επιπτώσεις για τις χρηματοπιστωτικές αγορές».

Τόσο ο κ. Σαμαράς, όσο και άλλοι υποστηρικτές της παραμονής στο ευρώ, φαίνεται να έχουν μείνει αρκετές φάσεις πίσω στην κρίση της Ευρωζώνης. Βρίθουν τα σενάρια για τη διάλυσή της. Κρατικοί αξιωματούχοι (όπως ο Φιλανδός υπουργός Εξωτερικών Έρκι Τούομιογια) δηλώνουν επίσημα ότι αποτιμούν το κόστος και το όφελος των αποχωρήσεων από το ευρώ. Ο Αυστριακός ομόλογός του, Μ. Σπίντελεγκερ, δήλωσε ότι πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να αποβάλλονται από τη νομισματική ένωση χώρες που «δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους»(Γ. Δελαστίκ, «Πριν» 19/8). Άλλοι (βλ. Μ. Χάτσινσον,”How Will the Euro Break Up?”, στο συντηρητικό αμερικανικό σάιτ Prudentbear.com 20/8) δημοσιοποιούν σενάρια για το τι είδους νομισματικές ενώσεις θα προκύψουν από μια πιθανή διάσπαση της Ευρωζώνης. Η προβολή αυτών των απόψεων από ασιατικά ΜΜΕ (Asia Times), σε μια περίοδο που ανακοινώνεται μείωση εξαγωγών της Κίνας στην Ευρώπη και αύξηση του εμπορικού ελλείμματος της Ιαπωνίας λόγω κρίσης της Ευρωζώνης, έχει τη σημασία της.

Σενάρια ευρωδιάσπασης

Συζητούνται  πολλές παραλλαγές ευρωδιάσπασης: «μεσογειακό ευρώ» με μέλη τις Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και πιθανώς Μάλτα και με υποτίμηση 10-15%. «Ιβηρικό ευρώ»,( θεωρείται ότι η Πορτογαλία και η Ισπανία δεν θα ενταχθούν σε κοινό νόμισμα με τη Γαλλία και την Ιταλία χωρίς το γερμανικό αντίβαρο), στο οποίο θα ενταχθούν πιθανώς η Ιρλανδία, η Μάλτα, η Σλοβενία και η Σλοβακία, χώρες που δεν θα άντεχαν την ανατίμηση του ευρώ κατά 10-15%, σε περίπτωση αποχώρησης της Ιταλίας και της Γαλλίας. Ευρώ της Αυστρίας, Γερμανίας, Φιλανδίας, Λουξεμβούργου, Ολλανδίας, Εσθονίας, μιας ομάδας χωρών που θεωρείται σχετικά συμπαγής, με «ορθή» δημοσιονομική διαχείριση, η οποία θα σχηματίσει ένα πυρήνα ισχυρού νομίσματος, ανατιμημένου κατά 10-15%,  με τον οποίο θα ενωθούν πιθανώς η Λετονία, η Πολωνία και ίσως η Σουηδία και η Δανία.  

Βρετανία, Ελλάδα, Κύπρος και κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης θα μείνουν εκτός νομισματικών ενώσεων, αλλά «μέσα στην Ε.Ε».

Ιταλία και Γαλλία, θεωρείται ότι θα μείνουν ανεξάρτητες, λόγω οικονομικού μεγέθους.

Πιθανώς αυτά τα σενάρια να μην είναι και τόσο βάσιμα στη λεπτομέρειά τους,  φανερώνουν όμως την έντονη συζήτηση που διεξάγεται διεθνώς για το μέλλον της Ευρωζώνης, που δεν διαγράφεται καθόλου ευοίωνο.

Ακόμη και ο βρετανικός Economist, άκρως φιλοευρωπαϊκό έντυπο, δημοσίευσε  άρθρο περί  πιθανής διάλυσης της Ευρωζώνης (11/8). Στην ηλεκτρονική έκδοση συνοδεύεται από μια  συμβολική φωτογραφία: μια σκεπτική Α. Μέρκελ να κρατά ένα βιβλίο με την επικεφαλίδα «Άκρως εμπιστευτικό: Πώς θα σπάσει η Ευρωζώνη», και με τίτλο «Η Άνγκελα  έχει μπει σε πειρασμό;» Το άρθρο αυτό έρχεται σε συνέχεια άλλων που επισημαίνουν την «κόπωση της ατμομηχανής της Ευρωζώνης», τα απογοητευτικά οικονομικά στοιχεία της Γερμανίας πρόσφατα.

Παρόλο που οι αποτιμήσεις κόστους-οφέλους από μια διάσπαση της Ευρωζώνης δείχνουν ακόμη μερικά πλεονεκτήματα διατήρησής της, ιδίως με τους δρακόντειους όρους που έχουν επιβληθεί στους ευρωπαϊκούς λαούς εν ονόματι του κοινού νομίσματος,  με τα οικονομικά οφέλη που αποκομίζουν η Γερμανία και οι πλεονασματικές χώρες από την κρίση και με  το χρέος να  αποτελεί ένα εξαιρετικά πρόσφορο μέσο υποταγής σε μια βίαιη ομοσπονδοποίηση με γερμανικούς όρους, ο Economist σημειώνει: «γι’ αυτήν την πολύ πρακτική γυναίκα υπάρχει ένας επίσης πρακτικός λόγος να αρχίσει να σχεδιάζει τη διάσπαση: φαίνεται πολύ πιθανή». … Για να καταλήξει: «Προς στιγμήν, η διάσπαση της Ευρωζώνης θα ήταν πιο ριψοκίνδυνη από τη σταθεροποίησή της. Αλλά, αν δεν προχωρήσει μπροστά η κ. Μέρκελ [στην τραπεζική, δημοσιονομική και πολιτική ένωση], η επιλογή θα είναι ανάμεσα σε  μια πανάκριβη διάσπαση, γρήγορα, ή σε μια καταστροφική, αργότερα».

Πώς μεταφράζονται όλα αυτά για τους εργαζόμενους της Ελλάδας; (Εξαιρούνται βεβαίως όλοι όσοι κερδίζουν από το ευρώ και τους όρους διάσωσής του, τραπεζίτες, επιχειρηματίες, μέτοχοι,  πολυεθνικές, δικηγορικά και τεχνικά γραφεία που εμπλέκονται σε προσοδοφόρες πωλήσεις δημόσιας περιουσίας και αποικιοκρατικές επενδύσεις και οι επαγγελματίες που εξυπηρετούν αυτές τις ομάδες κ.ά.)

Ένα είναι σίγουρο: είτε η πάση θυσία είτε η με λιγότερες θυσίες παραμονή στο κλυδωνιζόμενο ευρώ, με τους  θανάσιμους σπασμούς του, είναι εις βάρος των εργαζομένων και εις βάρος της ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.

Όμως, ο τρόπος της εξόδου παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο. Λόγω της μη αναστρέψιμης ύφεσης, παρά την ακραία λιτότητα ή μάλλον λόγω αυτής, που καθιστά την Ελλάδα «βαρέλι δίχως πάτο», όπως λέει και ο Β. Σόιμπλε, είναι πιθανός ο εξαναγκασμός της ελληνικής κυβέρνησης να κηρύξει   επίσημη χρεοκοπία και  να αποχωρήσει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο  από τη νομισματική ένωση. Η επιβεβλημένη, με όρους Ευρωπαίων, έξοδος και με κυβερνήσεις τύπου Σαμαρά, Παπαδήμου κοκ θα είναι εξίσου καταστροφική για  τη ζωή των εργαζομένων, εφόσον, κατά τεκμήριο, θα διατηρηθούν οι βασικές πολιτικές της λιτότητας και των διαρθρωτικών προσαρμογών (ιδιωτικοποιήσεις, απολύσεις, καταργήσεις συλλογικών δικαιωμάτων), αποπληρωμής χρεών και διάσωσης τραπεζών που έχουμε δει και στις μη ανήκουσες στο ευρώ χώρες της Ανατ. Ευρώπης.  

Αν υπάρξει αυτή η τροπή, σε κλίμα μεγάλης πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής αναταραχής, θα χρεοκοπήσουν  περαιτέρω κυβερνητικά πολιτικά κόμματα και η συνολική πολιτική που εξάρτησε την οικονομική και δημοκρατική εξέλιξη στη χώρα μας από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι όποιες απόπειρες να διαχειριστούν αυτή την κατάσταση δυνάμεις προσηλωμένες σε μια ανέφικτη Ευρωζώνη/Ε.Ε. με «αριστερό πρόσημο» δεν θα έχουν καλύτερη τύχη, μοιραία θα συνεχίσουν την πολιτική θυσιών για το λαό και θα συμβάλουν  στην αναστροφή μιας πολύ αναγκαίας ριζοσπαστικοποίησης της λαϊκής συνείδησης.

 Αλλά και στο πεδίο της διεθνιστικής ευρωπαϊκής δράσης, ενοποιητικό στοιχείο  δεν μπορεί παρά να είναι η αντίθεση στην Ευρωζώνη/ Ε.Ε. που ενσωματώνουν τη λιτότητα, την αποικιακή εκμετάλλευση και την κατάργηση λαϊκών/δημοκρατικών  δικαιωμάτων, για την πλειονότητα των Ευρωπαίων εργαζόμενων.

 Δεν υπάρχει περιθώριο για τη συνεπή ριζοσπαστική και κομμουνιστική αριστερά  να επιτρέψει να επωφεληθούν απ’ αυτές τις συνθήκες ακραίες συντηρητικές, δεξιές και φασιστικές δυνάμεις, όπως δείχνουν εξελίξεις σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Ιδίως, τώρα, που στη Μέση Ανατολή ηχούν όλο και πιο δυνατά τα τύμπανα του πολέμου, μέσα σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικής ρευστότητας και ανατροπών.

Συνεπώς, τίθεται ως άμεσο ζήτημα να στραφεί η συνείδηση του κόσμου προς ένα λαϊκό και οργανωμένο πολιτικό κίνημα αποδέσμευσης από ευρώ/Ε.Ε., ανεξαρτησίας, δημοκρατίας, ισότιμης διακρατικής συνεργασίας και ανάπτυξης προς όφελος των εργαζομένων και της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Και αυτό το κίνημα να βάλει τη σφραγίδα του στις επερχόμενες εξελίξεις.  

Πηγή:Το Μέτωπο