Διαβάζοντας τα πρακτικά της δίκης του 1975 για τη σφαγή του Πολυτεχνείου, ο σημερινός αναγνώστης διαπιστώνει μια εγγενή αντίφαση της όλης διαδικασίας.
Ενώ η εξέγερση του 1973 ήταν πλέον νομιμοποιημένη στην κοινωνία και την πολιτική ζωή ως αυτό που πραγματικά υπήρξε, μια ατελέσφορη δηλαδή προσπάθεια ανατροπής του δικτατορικού καθεστώτος, η δικαστική αποτίμηση των γεγονότων γινόταν με αφετηρία την (τυπική) έννομη τάξη της χούντας.
Όλοι οι κατηγορούμενοι, από το δικτάτορα Παπαδόπουλο μέχρι τον τελευταίο αστυνομικό που «εκτελούσε διαταγές», εστίασαν την υπερασπιστική τους γραμμή στο ίδιο επιχείρημα: ό,τι συνέβη το βράδι της 16ης Νοεμβρίου 1973 δεν ήταν παρά μια μαζική βίαιη διασάλευση της δημόσιας τάξης που αυτοί, ως θεματοφύλακες της ευταξίας, όφειλαν να καταστείλουν δυναμικά.
Οι δικαστικές αρχές, πάλι, επικέντρωσαν τις κατηγορίες τους όχι στον παράνομο χαρακτήρα του καθεστώτος (κάθε προσπάθεια για την ανατροπή του οποίου ήταν νόμιμη με βάση το άρθρο 114 του προδικτατορικού Συντάγματος), αλλά σε επιμέρους «παρανομίες» των μηχανισμών καταστολής: απουσία εισαγγελικής εντολής για τη διάλυση του συγκεντρωμένου πλήθους, υπερβολική χρήση βίας για την απόκρουση των διαδηλωτών που επιτέθηκαν στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης κ.ο.κ.
Όσο κι αν αυτό ξενίζει σήμερα, δύσκολα θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Αστυνομικοί, δικαστές και εισαγγελείς είχαν υπηρετήσει επί έξι χρόνια την ίδια αυτή «νομιμότητα» που καλούνταν τώρα να κρίνουν –και, συνεπώς, δε μπορούσαν να καταδικάσουν παρά μόνο τις «υπερβάσεις» της.
Η λογική αυτή διατυπώνεται ήδη από το πρώτο επίσημο κείμενο των διωκτικών αρχών, το πόρισμα του προανακριτή εισαγγελέα Δημητρίου Τσεβά (14.10.1974): η εξέγερση χαρακτηρίζεται εκεί ούτε λίγο ούτε πολύ ως «έκτροπα», τα οποία θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί εγκαίρως με «αποκλεισμόν του τετραγώνου του κτιριακού συγκροτήματος του Πολυτεχνείου και απαγόρευσιν ή έλεγχον, έστω, των εισερχομένων και εξερχομένων». Η οφθαλμοφανής αυτή αντίφαση -κατά της δικτατορίας αλλά υπέρ της «τάξης» της- θα συγκαλυφθεί με την αχαλίνωτη πρακτορολογία και την επίρριψη της ευθύνης για τα πάντα (και τα «έκτροπα» και την αιματηρή καταστολή τους) στον Ιωαννίδη και τους «προβοκάτορές» του.
Στη γραμμή αυτή υποχρεώθηκαν να προσαρμοστούν, παρά τις γενικόλογες αντιχουντικές διακηρύξεις τους, και οι περισσότεροι από τους μάρτυρες που κατέθεσαν στη δίκη. Όλοι σχεδόν τόνισαν τις ειρηνικές προθέσεις των διαδηλωτών, χαρακτηρίζοντας τις συγκρούσεις με την αστυνομία και τη ρίψη μολότοφ ως προβοκάτσια.
Σπάνιες ήταν οι εξαιρέσεις όπως αυτή του (τραυματισμένου από σφαίρα) εργάτη Γρηγόρη Γρηγοριάδη, που δήλωσε ευθαρσώς ότι στόχος του ήταν η κατάληψη του Υπουργείου Δημ. Τάξης και η ανατροπή του καθεστώτος. Το δικαστήριο τον αντιμετώπισε με αμήχανη εχθρότητα, απαγορεύοντας να του υποβληθούν ερωτήσεις. Η συνέχεια στην ιστοσελίδα μας
Πηγή: Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 17/11/2012
Δημοσίευση σχολίου