Kείμενο για το συνδικαλιστικό κίνημα στην εκπαίδευση και όχι μόνο

Αρθρο που μας έστειλε ο Γιώργος Λ. 

Αναλύοντας την συγκυρία, από τη μια πλευρά έχουμε τη συνολική επίθεση απαξίωσης της εργασιακής μας δύναμης, του άμεσου και του κοινωνικού μισθού (υγεία, παιδεία, επιδόματα, παροχές κτλ.), αλλά και την ιδιωτικοποίηση, οτιδήποτε μπορεί να αποφέρει κέρδος στους καπιταλιστές.
Από την άλλη είναι εμφανής η αναισθητοποίηση του εργατικού κινήματος, που ειδικά από το φλεβάρη του '14 βρίσκεται σε μία μόνιμη αναμονή “πολιτικών εξελίξεων”. 

Η μη αυτονομία του εργατικού συνδικαλιστικού-κινήματος από τα κόμματα, τον κυβερνητισμό, το παραγοντιλίκι έχει γίνει η ταφόπλακά του. 
Αυτονομία δε σημαίνει ότι προχωράμε μόνοι μας χωρίς συμμαχίες, χωρίς κόμματα, χωρίς οργάνωση, χωρίς ιδεολογοπολιτικές αναφορές. Δομούμε τον αγώνα μας στη βάση της αλληλεγγύης και των συμφερόντων της τάξης μας. Τα σωματεία - συνδικάτα να αναγνωρίσουν την κατάσταση και οξύνοντας τα αντανακλαστικά τους, να πάρουν αποφάσεις οι οποίες θα δίνουν ανάσες και όχι μόνο στους δικούς τους εργαζoμένους. 

Στις συνελεύσεις των ΕΛΜΕ προσπαθούμε και βάζουμε ζητήματα τα οποία δίνουν προοπτικές αλλαγής και ξεσκουριάσματος. Ξεφεύγοντας από θεωρητικολογίες, ευχολόγια και βερμπαλισμούς όπως: “Μαζικός ανυποχώρητος αγώνας διάρκειας” των Παρεμβάσεων ή “ανθρώπινη ασπίδα προστασίας για το δημόσιο σχολείο” των ΣΥΝΕΚ, ή “να αποκαλύψουμε τον αντιλαϊκό, ταξικό χαρακτήρα των αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση” του ΠΑΜΕ. 

Α. για τους διευθυντές και τα στελέχη και τη σχέση τους με το σωματείο 

Αυτοί που έχουν αναλάβει και έχουν δεχτεί στη συντριπτική τους πλειοψηφία να αξιολογήσουν τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας είναι [πηγή: ΕΛΣΤΑΤ] 
• Οι 13 διευθυντές των περιφερειακών διευθύνσεων. 
• Οι 58 προϊστάμενοι των δ/νσεων β/θμιας εκπαίδευσης.
• Οι 430 σχολικοί σύμβουλοι. • Οι 3370 δ/ντές των σχολείων. 
• Οι 83 δ/ντές των ΣΕΚ. 
• Στη διαδικασία εμπλέκονται φυσικά κι άλλοι όπως γραμματείς υπουργείου, γραμματείς περιφερειών, το Ινστιτούτο Εκπ/κής Πολιτικής, πλήθος οσφυοκαμπτών εκπαιδευτικών.

Από το σύνολο λοιπόν των 60.000 περίπου μόνιμων, οι 4.000 (ποσοστό 6,7%) προορίζονται – εκπαιδεύονται να παίξουν με την τύχη των υπολοίπων. 

Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης έχουν περιγραφεί αναλυτικά: κάποιοι θα απολυθούν, αρκετοί θα δουν τους μισθούς τους να μειώνονται, πολλοί θα διωχθούν πειθαρχικά λόγω άρνησής τους να υποκύψουν στο νεο-επιθεωρητισμό, όλοι θα έρθουμε αντιμέτωποι με το συναδελφικό κανιβαλισμό, όσοι κριθούν ανεπαρκείς θα στιγματιστούν ποικιλοτρόπως, αλλά και όσοι κριθούν θετικά, ας κάνουν υπομονή μέχρι την επόμενη αξιολόγηση, η συνολική κατάσταση θα έχει αντίκτυπο στην ήδη ταλαιπωρημένη παιδεία, στους μαθητές και τις οικογένειές τους.

Κάτω από ποια συνθήκη συνυπάρχουμε στο ίδιο συνδικάτο με τους 4.000 αξιολογητές; Ένα συνδικαλιστικό όργανο συγκροτείται στη βάση των κοινών εργατικών συμφερόντων και αγωνίζεται για αυτά. 
Ποια είναι τα κοινά συμφέροντα στην προκειμένη περίπτωση; 
Το εργατικό κίνημα τα σωματεία στον ιδιωτικό τομέα στα οποία συνυπάρχουν εργαζόμενοι μαζί με προϊστάμενους- διευθυντές τα έχει ονομάσει ορθώς, ως “εργοδοτικά σωματεία”. 
Ας σταματήσουμε επιτέλους το αστείο με το να καλούμε δ/ντές-συμβούλους σε συναντήσεις, να τους κάνουμε συστάσεις, να εκτοξεύουμε δήθεν απειλές περί διαγραφής χωρίς να το πράττουμε και άλλα φαιδρά. 

Άλλωστε, οι σύμβουλοι, γνωρίζοντας, ορθώς, τα (υλικότατα) συμφέροντά τους, έχουν μέσω της ΠΕΣΣ (του συνδικαλιστικού τους οργάνου) ταχθεί υπέρ (με τα μπούνια) της αξιολόγησης.  Να παρθεί απόφαση ότι, εξ ορισμού, όλοι αυτοί δεν είναι μέλη του συνδικάτου. Θα παραμείνουν μέλη μόνο όσοι αποδεδειγμένα δεχτούν- δηλώσουν ότι δε θα λάβουν με οποιονδήποτε τρόπο μέρος σε κανενός είδους αξιολόγηση συναδέλφων. Μην προτρέξουν οι παρατάξεις να γραφειοκρατικοποιήσουν το αίτημα, βάζοντας ζητήματα καταστατικού. 
Τα καταστατικά όλων των ΕΛΜΕ σαφώς λένε ότι δεν μπορεί να είναι μέλος όποιος “βεβαιωμένα αντιτίθεται στους σκοπούς της Ένωσης ή αντιδρά στην υλοποίηση αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης”. 

Είναι ζήτημα στοιχειώδους αυτοσεβασμού να σταματήσει η ξεφτίλα. Φτάσαμε στο σημείο να ψηφίζει στις εκλογές, πέρυσι το Δεκέμβρη του '13 στην ΕΛΜΕ Πειραιά, ο περιφερειακός δ/ντής Γκίνης καθώς και πολλοί προϊστάμενοι στις ΕΛΜΕ της χώρας. 
Ας δούμε και την ΕΣΗΕΑ στην οποία ζήτημα καταστατικού επικαλούνται και η γελοιοποίηση τους δεν έχει όρια, αφού πέρα από τους μεγαλοδημοσιογράφους καπιταλιστές, μέχρι και η Βούλτεψη συμμετείχε στις εκλογές της 18ης Σεπτεμβρίου. 

Μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας· όλοι καταλαβαίνουμε τις (από τριακονταετίας) διαδρομές του γραφειοκρατικού συνδικαλισμού και των λογής “διαδρομάκηδων”. Πρακτικές που αντιγράφουν και εξελίσσουν με επιδέξιο τρόπο και πολλοί από αυτούς που στάθηκαν παλιότερα κριτικά, απέναντι στη σαπίλα αυτού του συνδικαλισμού. Οι αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων, αν θέλουμε και διατηρήσουμε έστω τα προσχήματα, να είναι στην κατεύθυνση ξεμπερδέματος επιτέλους αυτού του ζητήματος το οποίο ενώ όλες οι παρατάξεις της αριστεράς το επικαλούνται, καμία απολύτως δεν επιθυμεί να το προχωρήσει. Στην τελική, αφού η θεσμολαγνεία μας έχει πνίξει, να προσθέσουμε μία ακόμη παράγραφο στο καταστατικό.     

 Β. περί αιρετών και πάλι ο λόγος 

Έχοντας δει και νιώσει στο πετσί μας το ρόλο των διάφορων υπηρεσιακών συμβουλίων (ΥΣ): ΠΥΣΔΕ, ΚΥΣΔΕ, ΑΠΥΣΔΕ τα οποία είναι όργανα διοίκησης και μόνο, οι γενικές συνελεύσεις να πάρουν απόφαση και να αποσύρουμε από αυτά τους αιρετούς εκπροσώπους μας, καθώς και να μην συμμετάσχουμε στις ερχόμενες εκλογές των ΥΣ. 
Η μοναδική “σχέση μας” με αυτά είναι η αγωνιστική-διεκδικητική στάση μας απέναντι στις αποφάσεις τους. Ποτέ δεν υπήρξε στις διεκδικήσεις του εκπ/κού κινήματος η συνδιοίκηση· ο θεσμός των αιρετών ήταν παραχώρηση και μόνο, του πολιτικού συστήματος στην κατεύθυνση της ενσωμάτωσης και τελικά της ήττας του εργατικού κινήματος. Μέσω αυτού του θεσμού, η πολιτική εξουσία δίνει επίφαση δημοκρατικότητας στα  όργανα διοίκησης, καθώς καταφέρνει και εμφανίζει ότι στη διοίκηση της εκπαίδευσης συμμετέχουν και εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών. Διαχέεται έτσι η θέση ότι όλοι ενδιαφερόμαστε εξίσου για την παιδεία, ότι δεν αντανακλούν σ' αυτή οι ταξικές ανισότητες της κοινωνίας, ότι είμαστε ισότιμοι στην άσκηση πολιτικής, εξουσιαστές και εξουσιαζόμενοι. Όλες μα όλες οι αποφάσεις της ιεραρχίας υπερψηφίζονται από τα ΥΣ, ακόμη κι αν διαφωνούν οι αιρετοί, αφού έτσι κι αλλιώς μειοψηφούν. Οι μοναδικές ανατροπές αποφάσεων, όπου έχουν υπάρξει, έχουν γίνει μετά από αγωνιστικές παρεμβάσεις των σωματείων. 

Οι αιρετοί δεν έχουν αποτρέψει καμία αντεργατική πολιτική της διοίκησης. Η πραγματική λειτουργία τους μέσα εκεί είναι: 
• Να ενημερώνουν λίγο νωρίτερα για αποφάσεις οι οποίες έτσι κι αλλιώς θα γνωστοποιηθούν. 
• Να μας ανακοινώνουν για τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και διαδρομές της διοίκησης (τι διοίκηση θα ήταν αν δεν είχε παρασκήνιο). 
• Να μεταφέρουν-διαμεσολαβούν την αγανάκτηση των από κάτω και έτσι, από τη μία να προφυλάσσουν τη διοίκηση από κακοτοπιές, ενώ από την άλλη εκτονώνουν την κατάσταση, χωρίς οι αγώνες να καταφέρνουν να απειλήσουν πραγματικά, ώστε να φτάσουν σε νίκες. Οι λογικές της ανάθεσης απογειώνονται. 
• Να αναπαράγουν- ισχυροποιούν το πελατειακό σύστημα, αφού ψευδώς αφήνουν να εννοηθεί ότι δρουν συναδελφικά σε τοποθετήσεις, άδειες, υπηρεσιακές διαφορές. Έτσι, αρκετοί αιρετοί ανελίσσονται πολιτικά. 
• να καλλιεργείται η ψευδής εντύπωση, ότι στον κοινό σκοπό (για μια γενικώς και αορίστως καλύτερη παιδεία) συμβάλλουμε όλοι, μαζί με τη διοίκηση, η οποία “ενώ κάνει ότι μπορεί, κάποιες φορές παρανοεί, κάνει λάθη και εμείς είμαστε εκεί για να την υποβοηθάμε”.

Ο μοναδικός θεσμός στον οποίο οι αιρετοί είχαν πράγματι θετική συμβολή ενάντια στις αυθαιρεσίες των διευθυντών, ήταν στα πειθαρχικά συμβούλια, γι' αυτό και τους κατάργησαν από τη σύνθεσή τους. Πλέον, στα πειθαρχικά είναι ο κάθε συνάδελφος μόνος του απέναντι σε διευθυντές και πολιτικούς εντεταλμένους. Τα αποτελέσματα τα βιώνουμε 2 χρόνια τώρα με τις αποφάσεις που παίρνονται εναντίον κυρίως όσων δεν σκύβουν το κεφάλι. 

Τι και ποιους λοιπόν εξυπηρετούν οι αιρετοί στα όργανα διοίκησης είναι φανερό. Έχουν διαλυθεί και οι παραμικρές αυταπάτες ότι έχουμε κοινά οράματα και συμφέροντα με τη διοίκηση η οποία έφερε την παιδεία σε αυτό το χάλι που βιώνουμε. Να διαχωρίσουμε τη θέση μας από τη διοίκηση και να σταθούμε αγωνιστικά απέναντί της. Αποχή από τις εκλογές αυτές.

 Γ. μήπως οι νίκες κατακτώνται τελικά στα δικαστήρια; 

Ρητορικό το ερώτημα, αλλά στην πράξη δεν φαίνεται να έχουμε κατακτήσει τη σωστή απάντηση. Ετυμολογικά, φενάκη είναι η περούκα, και πράγματι οι δικηγόροι έχουν αποδειχτεί μία φενάκη για το κίνημα. Οι μισές κινητοποιήσεις της προηγούμενης περιόδου είχαν ως απεύθυνση τα διάφορα δικαστήρια και αυτή η πρακτική συνεχίζεται. 
Η ΑΔΕΔΥ ξεκινάει τις κινητοποιήσεις για τη φετινή περίοδο, αντιτιθέμενη στην απόφαση του πρωτοδικείου, ότι η απεργία από τις διαδικασίες αξιολόγησης είναι παράνομη. 

Φτάσαμε στο σημείο, όπως έχει δημοσιευτεί, δικηγόρος να απαιτεί (και εν μέρει να συμφωνούν εργαζόμενοι) να μην υπάρχει κινητοποίηση έξω από δικαστήριο που εκδικάζει εργατικό ζήτημα, προκειμένου να δείξουμε χαρακτήρα και να μην προσβληθούν οι δικαστές. 
Μεγάλο μέρος των συνδρομών των σωματείων, αντί να πηγαίνει σε προπαγανδιστικό υλικό και σε κινήσεις αλληλεγγύης, να ξοδεύεται σε δικηγόρους και δίκες. 

Οι δικαστικοί αγώνες εννοείται ότι πρέπει να δίνονται, δεν ισχυρίζεται κανένας το αντίθετο, απλώς η νίκη έρχεται, όταν αυτοί είναι οπισθοφυλακή του κινήματος. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κερδηθεί οτιδήποτε στα δικαστήρια, όταν στους δρόμους και στους χώρους δουλειάς επικρατεί “ησυχία”. Να ξαναθυμηθούμε ότι “Η ιστορία όλων των ως τώρα κοινωνιών είναι η ιστορία ταξικών αγώνων” του κομμουνιστικού μανιφέστου. 
Δρα αποπροσανατολιστικά η επικέντρωση ολόκληρων γενικών συνελεύσεων γύρω από δικονομικά θέματα.

 Δ. κοινά σωματεία με δασκάλους 

Επανέρχεται επιτακτικά, εκ των συνθηκών, το αίτημα των κοινών σωματείων. Ενώ η κυβέρνηση εκπονεί σχέδια για ενιαίες διευθύνσεις εκπαίδευσης και περιφερειακής εκπαίδευσης, για ενότητες σχολικών μονάδων, εμείς, καθηγητές, δάσκαλοι, αναπληρωτές, αναπληρωτές ΕΣΠΑ, επί μέρους επιστημονικοί κλάδοι ακόμη και οι εργαζόμενοι σε ιδιωτικά σχολεία, είμαστε χίλια κομμάτια και δυσκολευόμαστε να συνεννοηθούμε στην πιο απλή αγωνιστική συμπόρευση με ευθύνη των ομοσπονδιών. 
Από την άλλη, βέβαια, έχουν γίνει σημαντικά βήματα από τη βάση. Πάντοτε, άσχετα αν υπάρχει απόφαση ή όχι του σωματείου, η αλληλεγγύη έχει εκφραστεί και χτιστεί βήμα-βήμα. Για παράδειγμα, στις περιφρουρήσεις των σχολείων και στις πολύμορφες κινητοποιήσεις στην 8ήμερη απεργία των καθηγητών το Σεπτέμβρη '13, οι δάσκαλοι, οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί, αλλά και αδιόριστοι ήταν παρόντες στο κάλεσμα, παρά τις τρικλοποδιές της ΔΟΕ που προκήρυξε απεργία μετά από μεγάλη πίεση. Ούτε και σε αυτό το αίτημα είναι πειστικές οι δικαιολογίες περί δεσμευτικών καταστατικών. Το μόνο εμπόδιο είναι οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις ΟΛΜΕ και ΔΟΕ οι οποίες εξυπηρετούν άλλους σκοπούς και συμφέροντα. 

Κοινά σωματεία δασκάλων, καθηγητών μονίμων ή αναπληρωτών, και όλων όσων τυχόν εργάζονται σε μη διευθυντική θέση (καθαρίστριες, ειδικό προσωπικό, φύλακες, τεχνικοί) σε οποιοδήποτε πόστο, στη δημόσια α' βάθμια, β' βάθμια ή ειδική εκπαίδευση.  

Ε. απεργίες – κινητοποιήσεις 

Να απεγκλωβιστούμε από την αμυντική κακόμοιρη στάση. Έχει γίνει δεύτερη φύση του εργατικού κινήματος η προσπάθεια αυτο-θυματοποίησης, αυτο-οικτιρμού και επίκλησης της αστικής νομιμότητας. Υπάρχουν νίκες του εργατικού κινήματος από τις οποίες μπορούμε να βγάλουμε σημαντικά διδάγματα. 
Η νικηφόρα έκβαση της απεργίας των εργατών της cosco στο λιμάνι του Πειραιά για παράδειγμα. Ούτε διάρκεια είχε (18 και 19 Ιούλη μέχρι το μεσημέρι) ούτε “νόμιμη” σύμφωνα με την αστικό εργατικό δίκαιο ήταν, αφού δεν υπήρχε καν σωματείο να την προκηρύξει ούτε απεργιακή συμπόρευση άλλων κλάδων υπήρξε (εδώ κολλάει το ανεκδιήγητο όλων των παρατάξεων της ΟΛΜΕ να επιχειρηματολογούν ότι δεν μπορούν μόνοι τους οι καθηγητές να τραβήξουν μια αξιοπρεπή απεργία). 
Τι είχε όμως αυτή η απεργία; Την αποφασιστικότητα των απεργών και την επιλογή του πότε και πού θα ξεσπάσει.  

Χορτάσαμε από “άκυρες” διεκπεραιωτικές απεργίες οι οποίες γίνονται ακριβώς για να μην έχουν επιτυχία, όπως αυτή στις 23 Σεπτέμβρη της ΑΔΕΔΥ. 
Υποκρίνονται για τα αντανακλαστικά τους, τα οποία έχουμε δει πώς λειτουργούν σε συνθήκες εργατικών ξεσπασμάτων και έκτακτων περιστάσεων. Οι επιτυχημένες κινητοποιήσεις και απεργίες κρίνονται από το αποτέλεσμα και δεν είναι σε καμία περίπτωση σφυγμομετρήσεις στην πολιτική σκακιέρα. 

Οι προϋποθέσεις και οι όροι της επιτυχίας ενός εργατικού αγώνα (και όχι μόνο της απεργίας) είναι: 
Η προσεχτική επιλογή -όσο εξαρτάται από μας-του χρόνου ξεσπάσματος ενός αγώνα (πχ στις εξετάσεις των μαθητών). 
Η προετοιμασία του με συνελεύσεις, αυτόνομες επιτροπές αγώνα στις οποίες να ακούγονται εξίσου όλοι και να συναποφασίζουν χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, καπελώματα και ιεραρχικές λογικές. Δημιουργία ταμείου αλληλεγγύης. 
Η αποφασιστικότητα και επινοητικότητα με χρήση του τεράστιου ρεπερτορίου αγώνων που υπάρχει (π.χ. η ενεργοποίηση πρακτικών σαμποτάζ στην αξιολόγηση). 

Οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, οι κοκοραμαχίες στα ΜΜΕ, οι δήθεν εμπιστευτικές πληροφορίες και υποσχέσεις δε μας αφορούν. Ο συντονισμός με άλλους εργαζομένους αλλά και με μαθητές, γονείς, συνελεύσεις γειτονιών. Χτίζουμε σχέσεις αλληλεγγύης έξω από το σχολείο. Επικοινωνούμε σε προσωπικό επίπεδο, γνωριζόμαστε, στηρίζουμε μαζικά κινητοποιήσεις άλλων κλάδων, ανέργων, συνελεύσεων, με τη φυσική παρουσία μας. Όχι εξ αποστάσεως και με υποσχέσεις του τύπου “ξεκινήστε εσείς και είμαστε μαζί σας” ή μέσω κούφιων συντονισμών κορυφής. Επιλέγουμε και παρεμβαίνουμε σε χώρους αναπαραγωγής της εργατικής τάξης ως κομμάτι αυτής και όχι ως εξωτερικός παρατηρητής (νοσοκομεία, ΟΑΕΔ, ΜΜΜ, λαϊκές αγορές, ταμεία ΔΕΗ κτλ). 

Εκπαιδευτικοί βασης

Σεπτέμβρης 2014