Οι λαοί της Τουρκίας και της Ελλάδας έχουνε τους ίδιους θανάσιμα μισητούς εχθρούς: τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τους ντόπιους λακέδες του.
Οι λαοί της Τουρκίας και της Ελλάδας, φιλιωμένοι ὁ ένας με τον άλλο, με τη βοήθεια των φιλειρηνικών λαών όλου του κόσμου, θα τσακίσουνε στο τέλος αυτούς τους εχθρούς τους. Αυτό το πιστεύω. Ὁ δικός σας ένδοξος αγώνας είναι μία από τις πιο λαμπρές αποδείξεις ότι θα νικήσει ἡ υπόθεση της ειρήνης, του ψωμιού και της λευτεριάς.
Σας σφίγγω όλους μ᾿ αγάπη στην αγκαλιά μου.
ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ
10/8/1951 Βερολίνο
Σαν σήμερα, στις 3 Ιούνη του 1963, σταμάτησε να χτυπάει η καρδιά του μεγάλου Τούρκου κομμουνιστή ποιητή, Ναζίμ Χικμέτ
Ο Ναζίμ Χικμέτ γεννήθηκε από μια αριστοκρατική οικογένεια στις 21 Νοέμβρη του 1901 στην τουρκοκρατούμενη τότε Θεσσαλονίκη. Από νεανική ηλικία και ενώ θα μπορούσε να ζήσει μια άνετη και πλούσια ζωή -ο πατέρας του, Χικμέτ Μεχμέτ, ήταν μέλος του Νεοτουρκικού Κομιτάτου και διευθυντής του γραφείου Τύπου του τμήματος του υπουργείου Εξωτερικών της Διοίκησης Θεσσαλονίκης, ενώ ο παππούς του, Μεχμέτ Ναζίμ Πασάς ήταν γνωστός ποιητής, εκπρόσωπος της αυλικής λογοτεχνίας της εποχής του- οι ιδέες και τα μηνύματα της μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης τον συγκλονίζουν.
Οι πολιτικές αντιλήψεις του Ναζίμ Χικμέτ ήταν ο λόγος να αποβληθεί από την ναυτική σχολή της Κωνσταντινούπολης όπου φοιτούσε για να δει την έξοδο από το τούρκικό ναυτικό με το πρόσχημα μιας γνωμάτευση ενός υγειονομικού συμβουλίου που τον απάλλαξε για «λόγους υγείας».
Ο Χικμέτ μαζί με τον φίλο του και συναγωνιστή δάσκαλο Βαλά Νουρετίν βρίσκονται στην ΕΣΣΔ όπου σπουδάζουν στη Σχολή Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών της Μόσχας. Εκτός όμως από την ακαδημαϊκή μόρφωση, ο Ναζίμ Χικμέτ ασχολείται με την μελέτη της μαρξιστικής φιλοσοφίας και ιδεολογίας ενώ η γνωριμία του με τον μεγάλο ποιητή του Οχτώβρη, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην διαμόρφωση της προσωπικότητα του.
Λογική εξέλιξη της πορείας του νεαρού ποιητή και επαναστάτη ήταν η ένταξη του, το 1923, στο παράνομο Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας.
Βρισκόμενος στην πατρίδα του το 1924 ο Ναζίμ Χικμέτ αντιμετωπίζει μια ιδιόμορφη κατάσταση. Αν και το Τουρκικό ΚΚ είναι παράνομο η αστική κεμαλική δημοκρατία δεν έχει ακόμα εδραιωθεί και προσπαθεί με «ανοίγματα» και κάποιου είδους φιλελευθεροποίηση να γίνει αποδεκτή από την λαϊκή συνείδηση. Σ’ αυτή την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της Τουρκίας ο Χικμέτ έχει την δυνατότητα να δημοσιεύει τα ποιήματα του σε περιοδικά και εφημερίδες να τα απαγγέλλει στο ραδιόφωνο της Κωνσταντινούπολης να ηχογραφούνται και να κυκλοφορούν σε όλη την Τουρκία, (οι αναλφάβητοι ήταν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας) γνωρίζοντας πρωτοφανή λαϊκή αποδοχή.
Αυτή η κατάσταση όμως της αλογόκριτης «ευφορίας» δεν κράτησε για πολύ. Το καθεστώς αισθανόμενο ότι οι ανατρεπτικές ιδέες του Χικμέτ είναι κίνδυνος για το ίδιο, εξαπολύει διωγμούς εναντίων του και σχεδόν μετά από κάθε έργο του ακολουθεί δίκη. ενώ παράλληλα οι καθεστωτικοί διανοούμενοι προσπαθούν να τον συκοφαντήσουν ότι δήθεν απαρνήθηκε τις ιδέες του και προσχώρησε στον εθνικισμό, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να τον χαρακτηρίσουν «αγράμματο» και «τρελό».
Κανένα αποτέλεσμα όμως δεν είχαν όλες οι προσπάθειες τους. Όχι μόνο ατσαλώνουν περισσότερο τον κομμουνιστή διανοούμενο αλλά η διάδοση των έργων του αποκτά μεγαλύτερη απήχηση στα φτωχά λαϊκά στρώματα της τουρκικής κοινωνίας.
Το καθεστώς δεν έχει άλλη επιλογή παρά να προσπαθήσει να τον εξοντώσει και έτσι το 1938 τον καταδικάζει σε 40 χρόνια φυλακή. Ο κομμουνιστής διανοούμενος σε όλη τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου, «σεργιανάει» σε πολλές φυλακές της Τουρκίας. Όμως σε καμιά στιγμή δεν λιποψυχάει: «Τρύπησαν την καρδιά μου από δεκαπέντε μεριές./ Θάρρεψαν πως δε θα χτυπάει πια η καρδιά μου από τη λύπη της!/ Η καρδιά μου πάλι χτυπά/ η καρδιά μου πάλι θα χτυπήσει!!».
Το 1950 ξεκινάει απεργία πείνας και το τουρκικό καθεστώς κάτω από την πίεση της παγκόσμιας κατακραυγής, αναγκάζεται να τον απελευθερώσει. Οι πιέσεις όμως σε βάρος του συνεχίζονται με τον Ναζίμ Χικμέτ να φεύγει κρυφά το 1951 για την Ρουμανία και από κει να ταξιδεύει σε πολλές χώρες του κόσμου διαδίδοντας το έργο του.
Στις 3 Ιούνη 1963 ο κομμουνιστής ποιητής φεύγει απ’ την ζωή αφήνοντας όμως πίσω του ένα έργο αθάνατο.
Στάχτη θα γίνεις κόσμε γερασμένε
σου ῾ναι γραφτὸς ο δρόμος
της συντριβής
και δε μπορείς να μας λυγίσεις
σκοτώνοντας τ᾿ αδέλφια μας της μάχης
και να το ξέρεις
θα βγούμε νικητές
κι ας είναι βαριές μας
οι θυσίες.
Μαύρη εσύ θάλασσα γαλήνεψε
τα κύματά σου
κα θα ῾ρθει η μέρα η ποθητή
η μέρα της ειρήνης
της λευτεριάς σου
ω ναι θα ῾ρθει
η μέρα που θ' αρπάξουμε τις λόγχες
που μες στο αίμα το δικό μας
έχουνε βαφτεί..
Ναζίμ Χικμέτ
Δημοσίευση σχολίου