Πρωταγωνίστησε η πιο άγρια συμμορία ταγματασφαλιτών που έδρασε στην περιοχή. Οι «Δαγκουλαίοι».
Πήρε το όνομα της από τον επικεφαλής της Αντώνη Δάγκουλα και αποτελούταν από φανατικούς αντικομμουνιστές (κυρίως πρώην χωροφύλακες και άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας) φέροντας τον πομπώδη τίτλο «Εθνική Ελληνική Ασφάλεια Πόλεως Θεσσαλονίκης».
«Η δράση του Δάγκουλα, ο οποίος μαζί με τους άνδρες του είχε επιφορτιστεί από τους Γερμανούς και καθήκοντα εκτελεστικού αποσπάσματος, περιλάμβανε δεκάδες δολοφονίες και εκτελέσεις πολιτών ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων.
Συγκεκριμένα, ευθύνεται μεταξύ άλλων για την εκτέλεση 12 πολιτών σε τοποθεσία κοντά στο Ασβεστοχώρι κατά την 10η Μαΐου του 1944, για την εκτέλεση άλλων 14 στις 31 Ιουλίου στη Νέα Ευκαρπία, για το μπλόκο της Καλαμαριάς κατά το οποίο έχασαν τη ζωή τους άλλα έντεκα άτομα, για αντίστοιχο μπλόκο στην Κάτω Τούμπα κατά τον Σεπτέμβριο κλπ.
Επιπλέον τα αποσπάσματα του Δάγκουλα συνήθιζαν να προβαίνουν σε σκυλεύσεις νεκρών και σε απόσπαση χρημάτων και τιμαλφών μέσω εκβιασμών και αυθαίρετων επιτάξεων ενώ η όλη δράση τους είχε προκαλέσει την απέχθεια του συνόλου του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης αλλά και την αντίδραση της τοπικής χωροφυλακής και των ελληνικών κατοχικών αρχών», αναφέρει η wikipedia
Εκατόν σαράντα άτομα αποτελούσαν την ομάδα του Δάγκουλα (ένοπλο τμήμα, γραμματείς,) χωρίς να υπολογίζονται οι πληροφοριοδότες, «αλήτες, μαστροποί, πόρνες, πλανόδιοι μουσικοί και πωλητές, με παραράμματα στο περιλαίμιο, αμφιμασχάλια και ένα πλατύ, κόκκινο περιβραχιόνιο όμοιο με της γερμανικής οργάνωσης Todt».
Ο Ανδρέας Βενιανάκης στο βιβλίο του «Δάγκουλας ο “δράκος” της Θεσσαλονίκης – Συμβολή στην Ιστορία των Ταγμάτων Ασφαλείας επί Κατοχής» (εκδ. Επίκεντρο) αναφέρει ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για το εγκληματικό έργο των «Δαγκουλαίων» τα ξημερώματα της 31 Ιούλη 1944 στο μπλόκο της Νέας Ευκαρπίας.
Οι ταγματασφαλίτες με επικεφαλής τον Δάγκουλα, φορώντας γερμανικές στολές και με το γνωστό περιβραχιόνιο, που θύμιζε τη στολή των SS, μπήκαν στο χωριό προκαλώντας έκπληξη στους κατοίκους του, οι οποίοι δεν καταλάβαιναν πώς «Γερμανοί» στρατιώτες μιλούσαν ελληνικά.
Η λίστα όσων συμμετείχαν στο ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ υπήρχε και ο Δάγκουλας κάλεσε 17 άτομα (πολλοί από τους οποίους δεν ήταν στο ΕΑΜ, αφού αρκετοί ΕΑΜίτες είχαν διαφύγει στο βουνό), από τα οποία παρουσιάστηκαν.
Σε αυτούς προστέθηκε και ένας ανήλικος (16 ετών) ο Κωνσταντίνος Μίλκογλου, ο οποίος συνελήφθη στη θέση του αδελφού του.
Οι 15 της Ευκαρπίας οδηγήθηκαν στο σχολείο όπου βασανίστηκαν άγρια και στη συνέχεια στο ρέμα, στον ασβεστοκάμινο, όπου τους χώρισαν σε τρεις ομάδες των 5 ατόμων.
Ο νεαρός Μίλκογλου σώθηκε επειδή ο μοναδικός Γερμανός αξιωματικός που παρίστατο αρνήθηκε τρεις φορές την εκτέλεσή του.
Μετά τις εκτελέσεις, οι Δαγκουλαίοι έστησαν γλέντι με αλκοόλ και ψητά αρνιά...
Ο Α. Βενιανάκης.σημειώνει χαρακτηριστικά:«δεν γνωρίζω πόσο μπόρεσα να αποτυπώσω αυτό που έγινε αλλά οι Δαγκουλαίοι συμπεριφέρθηκαν σαν κτήνη».
Συλλαμβάνεται τραυματισμένος, με μια βαλίτσα λίρες στο πλευρό του, και μεταφέρεται στο Δημοτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης (σημερινό «Γ. Γεννηματάς»).
Εκεί το ανακριτικό του ΕΛΑΣ του παίρνει τη μοναδική κατάθεση που διαθέτουμε, ενώ εκατοντάδες πολίτες είχαν μαζευτεί έξω για να τον λιντσάρουν.
Τελικά «γλιτώνει» το λαϊκό δικαστήριο καθώς πεθαίνει «από ουραιμία κατόπιν ακρωτηριασμού». Ηταν μόλις 36 ετών. Το πτώμα του δόθηκε στο έξαλλο πλήθος και διαπομπεύτηκε στους δρόμους της πόλης πάνω σε ένα κάρο, για να καταλήξει σε ένα μικρό ρέμα όπου πετάγονταν σκουπίδια, στον σημερινό σταθμό λεωφορείων της οδού Λαγκαδά.
Πολλά από τα πρωτοπαλίκαρα της συμμορίας έφυγαν στο εξωτερικό ή έμειναν στη χώρα χωρίς κανείς να τους αγγίξει και, όπως καταγράφει ο Βενιανάκης, «μάταιη ήταν η οργή των συγγενών θυμάτων, τους οποίους μάλιστα απειλούσαν να μη διαμαρτύρονται».
Οι περισσότεροι πέθαναν υπέργηροι.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από εδώ κι από εδώ
Δημοσίευση σχολίου