Η κομμουνιστική-διεθνιστική γραμμή του ΚΚΕ για το Μακεδονικό ζήτημα

Του Γ. Γ.

Παραθέτουμε ένα σημαντικό ντοκουμέντο, που παρουσιάζει καθαρά τις θέσεις των ελλήνων κομμουνιστών του μεσοπολέμου, πάνω στο μακεδονικό ζήτημα. Εχει δημοσιευτεί στον «Ριζοσπάστη» σε δυο συνέχειες στις 24 και 25 Νοέμβρη του 1932.Θέσεις υποστήριξης του μακεδονικού εθνικού κινήματος, που οι κομμουνιστές της χώρας τις πλήρωσαν τότε με φυλακές και εξορίες. Οι νεώτεροι και μη γνωρίζοντες, μπορούν να συγκρίνουν την τότε κομμουνιστική-διεθνιστική γραμμή του ΚΚΕ, με την  σημερινή του πολιτική.  

Είναι γεγονός χωρίς αμφισβήτηση πως πάνω στη ζωή και την κατάσταση της μακεδονικής εθνότητας έχουν λίγα πράγματα γραφτεί ως τώρα. Σήμερα που το πράγμα αποχτά μια όλως ιδιαίτερη σημασία για μας και το κίνημά μας, μια έρευνα γενική ανάμεσα στους καταπιεσμένους Μακεδόνες είναι απαραίτητη. Θα δώσουμε όσο το δυνατό μια πιο συντομευμένη εικόνα της υπόθεσης μα πάντα με στοιχεία αρκετά. Χωρίς άλλο δεν υπάρχει άλλος λαός απ' το μακεδονικό - μέσα στη Βαλκανική που να βασανίστηκε όσο αυτός.

Πάνω από 50 χρόνια βρίσκεται κάτω από διαρκή διωγμό - εξόντωση. Στην αρχή ο βούρδουλας της τούρκικης εξουσίας, ύστερα της ελληνικής και βουλγάρικης. Απ' τη στιγμή που επενέβησαν η βουλγαρική, σερβική και ελληνική κεφαλαιοκρατία για να πάρουν υπό την "προστασία" τους τους Μακεδόνες, αρχίζει μια πιο τρανή συμφορά. Η εποχή των συμμοριτών, ανταρτών και κομιτατζήδων θα παραμείνει στην ιστορία σαν μια περίοδος άγριου πρωτοφανούς διωγμού της μακεδονικής μειονότητας. Ολόκληρες δεκάδες ετών, έσφαζαν, έκαιαν, σκότωναν, ρήμαζαν σε βάρος του μακεδονικού λαού.

Θα περάσουν χρόνια ακόμα πολλά κι ο Μακεδόνας θα μιλάει με τον μεγαλύτερο αποτροπιασμό για τη θηριωδία των Τσακαλάρωφ, των Καπετάν Ζάκηδων και Βάρδηδων. Ολόκληρα χωριά βάφηκαν με αίμα που έρευσε ποταμηδόν. Ήρθαν κατόπιν οι βαλκανικοί πόλεμοι. Ελληνική, βουλγάρικη και σέρβικη κεφαλαιοκρατία συναγωνίστηκαν ποια να καταπιέσει πιο πολύ, ν' αρπάξει, να εξοντώσει. Κι αυτά όλα εν ονόματι του "πατριωτισμού", της "απελευθέρωσης υπόδουλων αδελφών" και σε βάρος ενός λαού - της μακεδονικής εθνότητας - που ούτε βουλγάρικος, ούτε ελληνικός, ούτε σέρβικος είναι, παρά μακεδονικός. Όσοι Μακεδόνες γλίτωσαν απ' τον παγκόσμιο και τους βαλκανικούς πολέμους μαζεύτηκαν ξανά στον τόπο τους για να ξαναχτίσουν τα χωριά τους.

Όμως το μαρτύριό τους δεν τέλειωσε. Οι βούλγαροι κομιτατζήδες, όργανα πιστά της βουλγαρικής μπουρζουαζίας, συνεχίζουν την εξοντωτική δράση. Όπως επίσης οι φασίστες της Ε.Ε.Ε., όργανα πιστά της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας, κάνουν την εμφάνισή τους για να παραμεγαλώσουν τα βάσανα του μακεδονικού λαού. Εδώ το πράγμα είναι φανερό. Η ελληνική, η βουλγαρική και σερβική κεφαλαιοκρατία, η κάθε μια χωριστά, προσπαθεί να πάρει κάτω απ' τη δική της καταπίεση και λήστεψη τη μακεδονική εθνότητα. Μιλάνε λανθασμένα πολλές φορές για βουλγάρικη μειονότητα μέσα στην καπιταλιστική Ελλάδα ή για ελληνική μειονότητα μέσα στην επίσης καπιταλιστική Βουλγαρία. Δεν είναι σωστό.

Στη Μακεδονία, τη βουλγαροκρατούμενη, την ελληνοκρατούμενη, τη σερβοκρατούμενη δεν υπάρχουν Έλληνες, ούτε Βούλγαροι, ούτε Σέρβοι. Υπάρχουν Μακεδόνες (φυσικά δεν μιλάμε για εκείνους που εγκαταστάθηκαν τελευταία στη Μακεδονία). Αρκεί και μια απλή επίσκεψη στους κάμπους και τα βουνά της Μακεδονίας (Καστοριά, Φλώρινα) για να το νοιώσεις. Την απάντηση αυτή την παίρνεις ακόμα απ' τα ήθη και τα έθιμά τους, που δεν είναι καθόλου ελληνικά, ούτε βουλγαρικά, ούτε σερβικά. Φυσικά οι πολυετείς καταπιέσεις απ' τις τρεις κεφαλαιοκρατίες είχαν κάποια επίδραση πάνω στο μακεδονικό λαό, μα πάντα τον διακρίνεις. Τα ρούχα τους έχουν κάτι το ιδιαίτερο, η γλώσσα τους επίσης. Η σλαβική τους γλώσσα, μοιάζει με τη βουλγάρικη μα δεν είναι ίδια.

Ξέροντας τη μακεδονική γλώσσα μπορείς οπωσδήποτε να συνεννοηθείς και με τους Σέρβους, όπως και με τους Βούλγαρους. Και τη γλώσσα αυτή τη μιλάνε και σήμερα ακόμη πάνω από 100 χιλιάδες σαν γλώσσα τους μητρική. Δεν ξέρουν άλλη. Έχουν τόσοι αιώνες περάσει από τότε που εγκαταστάθηκε το σλαβικό στοιχείο στη Μακεδονία και κανένας τους πια σήμερα δεν ξέρει τίποτα άλλο, παρά μονάχα πως στον τόπο αυτό γεννήθηκε και σε αυτόν θα πεθάνει. Και πως ούτε Έλληνας, ούτε Βούλγαρος, ούτε Σέρβος είναι. Φυσικά σε πολλές περιοχές της Μακεδονίας, τα τρία καπιταλιστικά κράτη έφαγαν τα λυσσακά τους και μπόρεσαν ως ένα σημείο με τη φωτιά και με το σίδερο να διαστρεβλώνουν την συνείδηση ενός μέρους του πληθυσμού. Οι πιο πολλοί απ' τους Μακεδόνες βρίσκονται σήμερα στη Δυτική Μακεδονία, γύρω στη Φλώρινα, Έδεσσα, Βέρροια, Καστοριά.

Προσέχοντας έστω και λίγο στις περιφέρειες αυτές θα βρεις ολόκληρα χωριά που πότε μιλούν βουλγαρική, πότε ελληνική. Δηλαδή βουλγαρικά και ελληνικά παραφθαρμένα. Αυτό μη σας ξενίζει. Δεν είναι η μητρική τους γλώσσα. Είναι αποτέλεσμα όπως το είπαμε κιόλας της καταπίεσης της βουλγάρικης και της ελληνικής μπουρζουαζίας σε διάφορες περιπτώσεις. Αυτό το διακρίνεις πολύ καλά όταν παρακολουθήσεις από κοντά τα σημερινά μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για τον εξελληνισμό του πληθυσμού. Αλλά γι' αυτό θα μιλήσουμε ιδιαίτερα. Το πρώτο λοιπόν συμπέρασμα: Δεν έχουμε να κάνουμε με Έλληνες ή Βούλγαρους ή Σέρβους της Μακεδονίας, παρά με μακεδονικό λαό, με μακεδονική μειονότητα, που παρ' όλα τα χτυπήματα, παρ' όλες τις καταπιέσεις διατηρεί την οικονομική και εθνική της οντότητα, τον ιδιαίτερο πολιτισμό της. Έχει εν τοιαύτη περιπτώσει και εθνική συνείδηση ο μακεδονικός λαός;

Το πράγμα είναι πολύ φανερό μα και αποδείχνεται και από ντοκουμέντα. Ας έρθουμε πιο κοντά στα πράγματα. Ποια είναι η κατάσταση, η ζωή της μακεδονικής μειονότητας; Τρισάθλια. Από κάθε άποψη. Δεν θα μιλήσουμε για την οικονομική καταπίεση που είναι γνωστή, μολονότι κι αυτή είναι ακόμη φοβερότερη παρά σε άλλες περιοχές. Θα αναφέρουμε μόνο ορισμένα στοιχεία της πνευματικής και πολιτικής καταπίεσης για να δούνε οι εργαζόμενοι της Ελλάδας τι μαρτύρια τραβούν οι δύστυχοι Μακεδόνες. Ας ξεκινήσουμε απ' το σχολείο. Λοιπόν: Απαγορεύεται στα παιδάκια, που υποχρεωτικά φοιτούν στο σχολείο για να μάθουν τα ελληνικά κλπ. να μιλάν τη μητρική τους, τη μακεδονική γλώσσα. Άμα συμβεί ένα τέτοιο, το παιδάκι κλείνεται απ' το δάσκαλο στο μπουντρούμι του σχολείου για μια μέρα και πολλές φορές για ένα εικοσιτετράωρο.

Άμα συναντήσει στο δρόμο ο χωροφύλακας κάνα εργατόπαιδο που να μιλάει τη γλώσσα του το σαπίζει στο ξύλο. Το ίδιο γίνεται και σε βάρος των ηλικιωμένων. Για απόδειξη τούτο το χαρακτηριστικό γεγονός: Στο Νεστράμι της Καστοριάς ο αστυνόμος απείλησε με ξύλο τον ίδιο το δάσκαλο γιατί μιλούσε μακεδονικά μ' ένα αγρότη. Ο επιθεωρητής των σχολείων της περιφερείας έχει στείλει μυστικές εγκυκλίους και συνιστά να παρθούν αυστηρότερα μέτρα, κυρίως δε στους μαθητές των πατεράδων που έχουν εθνικοεπαναστατικές ιδέες. Όμως εκεί που η καταπίεση έχει φτάσει στο απροχώρητο είναι τα χωριά της Φλώρινας και τα Κορέστια. Οι μαθητές των σχολείων καλούνται κάθε μέρα σ' ανάκριση για να τα κάνουν να "ομολογήσουν" αν και πότε δέχτηκαν οι πατεράδες τους οπλισμένους ανθρώπους στο σπίτι τους, ποια γλώσσα μιλούν κλπ. κλπ. Τους υποχρεώνουν μάλιστα όλους τους εργαζόμενους να μιλάν ελληνικά και στα σπίτια τους για να τους εξελληνίσουν. Σημειωτέον πως ούτε μια γυναίκα ξέρει ελληνικά. Ο νομάρχης Μπάλκος, ένας απ' τους αιμοβορωτερους ανθρώπους, πρώην οπλαρχηγός, καλεί ταχτικά τους δασκάλους για να μαθαίνει την κίνηση στα χωριά και να τους δίνει διάφορες συμβουλές για την εθνική τους αποστολή, για την ωμότερη καταπίεση των Μακεδόνων. Φυσικά δεν φτάνει ο χώρος του "Ρίζου" για να επεκταθούμε σε σωρεία άλλων γεγονότων.

 Περιοριζόμαστε μόνο να πούμε πως όταν στα παλιά βασίλευαν στην ελληνοκρατούμενη σημερινή Μακεδονία οι συμμορίτες, οι αντάρτες και οι κομιτατζήδες, οι χωριάτες για να γλιτώσουν τη ζωή τους αναγκάζονταν ν' "αλλάζουν" φρόνημα κάθε 24ωρο. Στον κομιτατζή έκαναν το Βούλγαρο, στον αντάρτη τον Έλληνα. Σήμερα είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν κάθε ώρα τη "γνησιότητα" των "ελληνικών τους αισθημάτων". Αλλιώς ο βούρδουλας, που δεν έχει αποστρατευθεί, μπαίνει σε ενέργεια. Όμως το κακό δεν σταματάει μέχρις εδώ. Ο βούρδουλας της εξουσίας της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας συνοδεύεται με τη βοήθεια των πλούσιων Μακεδόνων. Δεν είναι αρκετό να "ορκιστείς" στην ...ελληνική πίστη. Πρέπει αυτό να βεβαιωθεί κι απ' τον πλούσιο Μακεδόνα.

 Εδώ αρχίζει κοντά στ' άλλα και το φανερό πλιατσικολόγημα. Απαράλλαχτα όπως γινότανε και στην εποχή των ανταρτών. Εκβιασμοί, απειλές, ληστείες. Δεν αρκούν οι φόροι οι κρατικοί και κοινοτικοί. Δεν αρκούν οι προσωπικές εργασίες, ούτε η εκμετάλλευση στο μεροκάματο, ούτε η ιδιαίτερη πολιτική και πνευματική καταπίεση. Και προστίθεται και το πλιατσικολόγημα απ' τους πλούσιους. Γνωρίσαμε ένα γέρο αγρότη απ' το χωριό Γκορνίτσοβο. Αυτός ο Μακεδόνας αφηγήθηκε μια χαρακτηριστική ιστορία: Ένας χωριανός του, που τώρα είναι έμπορας στο Σόροβιτς, του πήρε στα 1925 60 λίρες για να "βεβαιώσει" στη διοίκηση χωροφυλακής πως είναι ...Έλληνας.

Ο ίδιος αυτός - ο πλούσιος συγχωριανός του, ο τώρα βέρος "Έλλην πατριώτης" - στο "μακεδονικό αγώνα" ήταν πληροφοριοδότης των κομιτατζήδων. Μάλιστα τον μικρότερό του αδελφό τον βάφτισε ο κομιτατζής βοεβόδας Τάνεφ. Οι πλούσιοι Μακεδόνες στα χωριά τους είναι χαφιέδες της ελληνικής αστυνομίας. Όπως άλλοτε ήσαν της Βουλγαρίας. Την εθνικότητά τους την αλλάζουν σαν το πουκάμισό τους, ανάλογα με τα οικονομικά τους συμφέροντα. Και μόνο ο εργαζόμενος μακεδονικός λαός, παρά τις στερήσεις, παρά τους εξοντωτικούς διωγμούς, κρατάει η μακεδονική του εθνικότητα. Τα καθάρματα της Ε.Ε.Ε. Να ο τρόμος των φτωχών Μακεδόνων σήμερα. Είναι αυτοί που άλλοτε ήταν αντάρτες και τώρα στελέχη στα Ε.Ε.Ε και τον "Παύλο Μελά". Δεν είναι υπερβολή αν πούμε πως τους τρομάζουν πιότερο ακόμα κι απ' την αστυνομία. Τόση είναι η καταπίεση που εξασκούν.

Πέρσι π.χ. στη μέση της αγοράς της Φλώρινας, μπροστά στα μάτια του αστυνόμου, ο τριοεψιλότης Καπετάν Βαγγέλης είχε σπάσει στο ξύλο έναν αγρότη γιατί μιλούσε μακεδονικά. Στο Βάμπελι της Καστοριάς δάρθηκαν μέχρις αιμοπτυσίας κι ύστερα καταδικάστηκαν και σε φυλάκιση δέκα νέοι γιατί τραγουδούσαν στη γλώσσα τους. Το ίδιο έγινε και στο χωριό Απόσκεπο που οι χωριάτες γιόρτασαν την πρωτομαγιά με εθνικοεπαναστατικά τραγούδια και με τον ύμνο της Διεθνούς, μεταφρασμένο στη μακεδονική. Όπου υπάρχει αστυνομία, απαγορεύεται να γυρνούν ύστερα απ' τις 9 το βράδυ πολλοί μαζί. Και δεν είναι ασυνήθη τα πρόστιμα και το ξύλο για παράβαση αυτής της διάταξης. Έπειτα τι να πούμε για την καταπίεση που επηκολούθησε μετά το φόνο του εθνικιστή χαφιέ Τσαντέφσκυ;

Δεν βρίσκει κανείς λόγια να την περιγράψει. Πριν ακόμα συλληφθούν οι εθνικοεπαναστάτες Μάνωφ, Πέτσκωφ και Μπαλάσκα - που τους τουφέκισαν αργότερα - ολόκαρες μέρες ο βούρδουλας και το σπιρούνι χοροπηδούσαν στα κορμιά εκατοντάδων Μακεδόνων ως υπόπτων. Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση τρομερή στη Μακεδονία. Ο εργαζόμενος Μακεδόνας σε βλέπει και τρομάζει. Και στους τοίχους ακόμα τους φοβάται μη μιλήσουν, μην τον καταδώσουν πως μίλησε μακεδονικά κλπ. κλπ. Και φυσικά αυτά τα βασανιστήρια δεν τα υφίστανται μονάχα οι Μακεδόνες που ζουν κάτω απ' την εξουσία της ελληνικής μπουρζουαζίας. Τα ίδια περνούν κι οι Μακεδόνες που ζουν στις βουλγαροκρατούμενες και σερβοκρατούμενες περιοχές.

Η βουλγαρική κυβέρνηση του λεγόμενου σλαβικού συνασπισμού - μαζί και οι αγροτοφασίστες - με τη βοήθεια της Ο.Ρ.Ι.Μ., της οργάνωσης των κομιτατζήδων, βασανίζει κυριολεκτικά τους φτωχούς Μακεδόνες. Παραδείγματα: Στις περιφέρειες Πετριτσίου και Νευροκοπίου δεν υπάρχουν ούτε ίχνη "ελευθεριών". Παντού εδώ κυβερνούν οι κομιτατζήδες. Έχουν επιβληθεί επί πλέον στη ράχη της φτωχολογιάς και οι "μαύροι" λεγόμενοι φόροι. Τα στελέχη των κομιτατζήδων εδώ είναι ανώτεροι υπάλληλοι και διευθυντές των καπνικών εταιριών κλπ. Κάθε διαμαρτυρία κατά της καταπίεσης πνίγεται στο αίμα.

Αφού φανταστείτε, σε πληθυσμό 180 χιλιάδες δολοφονήθηκαν δύο χιλιάδες Μακεδόνες μέσα σε εννέα μόνο χρόνια. Εργάτες και αγρότες των άλλων περιφερειών που κρίνονται "επικίνδυνοι" στέλνονται στο Πετρίτσι, όπου οι ορδές του αρχικομιτατζή Μιχαήλωφ τους καθιστούν "ακίνδυνους" - δολοφονώντας τους ακόμα. Μόλις τον περασμένο μήνα πάνω από 300 άτομα εγκατέλειψαν το Νευροκόπι - σπίτια χωράφια κλπ. - κι' έφυγαν σ' άλλες περιφέρειες για να γλιτώσουν απ' τους κομιτατζήδες, που τους έθεσαν εκτός νόμου. Κι η φασιστική μπότα του βασιλιά Αλέξανδρου της Σερβίας δεν πάει πίσω.

Από τότε που εγκαθιδρύθηκε η ανοιχτή φασιστική δικτατορία δολοφονήθηκαν 1.500 Μακεδόνες, καταδικάστηκαν 3.400 σε διάφορες βαριές ποινές καταναγκαστικών έργων και πολλές χιλιάδες πέρασαν κατά περιόδους απ' τις φυλακές. Να μια ωχρή, ωχρότατη εικόνα των μαρτυρίων που τραβάει η μακεδονική εθνότητα, είτε βρίσκεται στα νύχια της ελληνικής κεφαλαιοκρατικής, είτε της σερβικής, είτε της βουλγαρικής. Το βέβαιο είναι πως η κάθε μία συναγωνίζεται την άλλη στην καταπίεση σε βάρος των φτωχών Μακεδόνων για τους εκμεταλλευτικούς της σκοπούς.