Βλέποντας στην σχετική συζήτηση που ξεκίνησε στα μέσα μαζικής δικτύωσης σταθήκαμε στην αρκετά ενδιαφέρουσα –κατά την άποψη μας- τοποθέτηση της αρχαιολόγου και μέλους της ΑΝΤΑΡΣΥΑ Δέσποινας Κουτσούμπα την οποία και παραθέτουμε:
Κάτι που δεν πιάνεται καθόλου στη συζήτηση περί Ακρόπολης και από τα δεξιά και από τα αριστερά είναι ότι δεν είμαστε στο 1830. Και εκδηλώσεις κάνουμε σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, και στο Ηρώδειο γίνονται παραστάσεις (υπέρ του δέοντος μη σας πω) και στα Μουσεία γίνονται τα πάντα, ακόμη και εκθέσεις σύγχρονης τέχνης έχουμε κάνει σε μνημεία της UNESCO. Και παράσταση αφιερωμένη στο προσφυγικό μέσα στο αρχαίο θέατρο της Δήλου (που δεν χρησιμοποιείται κανονικά) έγινε το 2016.
Πράγματα που κάποτε θα θεωρούνταν αδιανόητα. Άρα το εξ αριστερών επιχείρημα "είστε συντηρητικοί" δεν θα έπρεπε να εκφέρεται.
Απλώς δεν είναι όλοι οι χώροι για όλα τα πράγματα -κι αυτό το γνωρίζουμε και μέσα από τον πειραματισμό με πράγματα που πέτυχαν και πράγματα που δεν πέτυχαν. Μπορώ να μιλάω ώρες με παραδείγματα, αλλά δεν θα το κάνω, θα παραθέσω εδώ πιο κάτω βίντεο με συζήτηση για το θέμα -για όσους το βάζουν με όρους "τέχνης".
Θα πω όμως κάποιες -κοινώς παραδεκτές- αρχές που ακολουθούνται (ή θα έπρεπε να ακολουθούνται, η 4η αρχή δεν είναι και τόσο κοινώς παραδεκτή, για να είμαι ειλικρινής) σε αυτές τις περιπτώσεις.
1. Το είδος του μνημείου. Γιατί στο Ηρώδειο γίνονται παραστάσεις (ακόμη και με τη Βίσση) και στον Παρθενώνα όχι; Γιατί το Ηρώδειο ήταν χώρος θεαμάτων ενώ ο Παρθενώνας ήταν ιερό. (Να σας το πω αλλιώς: στο προαύλιο του σχολείου του Πικιώνη θα δεχόσασταν τα καλοκαίρια να γίνονται γάμοι; Όχι, γιατί είναι σχολείο και άρα όχι χώρος για ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ εκδηλώσεις. Όμως μια χαρά γάμοι γίνονται στο Λουμπαρδιάρη, που είναι επίσης μέσα στις διαμορφώσεις του Πικιώνη)
2. Η κατάσταση διατήρησης του μνημείου, η φθορά που τυχόν θα υποστεί κλπ (αυτό είναι πολυ σοβαρό, κι όποιος δεν το καταλαβαίνει, απλώς δεν ξέρει πόσος κόπος, χρόνος και μελέτη απαιτούνται για συντήρηση ή αποκατάσταση οποιουδήποτε μνημείου).
3. Ο συμβολισμός και η σημασία του μνημείου. Δηλαδή με ποια ακριβώς λογική θα παίρνατε την ευθύνη να ταυτιστεί ο Παρθενώνας με μια συγκεκριμένη μάρκα; Ή θα τον δίναμε γενικώς από δω και πέρα για πασαρέλες σε όποιον τον ζήταγε; Κι αν δεν τον δίναμε, με ποια λογική θα είχαμε προτιμήσει τη Gucci από τον Dior; Και με ποια λογική, αν αποφασίζαμε να πειραματιστούμε με σύγχρονη τέχνη στην Ακρόπολη θα το ξεκινάγαμε με επίδειξη μόδας (για όσους το θεωρούν τέχνη το λέω αυτό) και όχι πχ με μια συναυλία ή με έκθεση φωτογραφίας ή με έκθεση γλυπτικής; Δηλαδή η λογική "βάζω σύγχρονη τέχνη στα μνημεία" είναι ίδιο με τη λογική "κάνω ότι μου ζητάνε;"
Ευτυχώς ακόμη τη σύνδεση των μνημείων με την κοινωνία και με τη σύγχρονη τεχνη ή ζωή φροντίζουμε να την σκεφτόμαστε πρώτα, να τη μελετάμε επιστημονικά και να την σχεδιάζουμε οι ίδιοι. Κι όχι να κάνουμε τους υπηρέτες στη Gucci. Άλλωστε στα θέματα αυτά δεν είμαστε οι φτωχοί συγγενείς στην Ευρώπη -όπως νομίζουν κάποιοι φιλελέδια- στην πρωτοπορία της σχετικής συζητησης είμαστε.
4. Ο δημόσιος χαρακτήρας των μνημείων -είτε με τη στενή έννοια (όπως τον βλέπει η υπηρεσία) είτε με την πλατιά έννοια (όπως το βλέπει η αριστερά) της κοινωνικοποίησης των μνημείων: Καμία ιδιωτική χρήση, που περιορίζει τη δημόσια πρόσβαση δεν νοηματοδοτεί διαφορετικά το μνημείο μέσω κοινωνικών διεργασιών, αλλά μέσω της επιλογής ενός διαφημιστή! Ναι, είναι διαφορετικό το πανό στην Ακρόπολη στο πλαίσιο μαζικών κινητοποιήσεων και διαφορετικό το τι αποφάσισε μια εταιρεία να κάνει. Στη μια περίπτωση έχουμε μια ενσωμάτωση του μνημείου στη ζωή και την πάλη (χωρίς ίδιον όφελος από κανέναν συμμετέχοντα) και στην άλλη έχουμε μια απλή, σκέτη, καθαρή, ιδιωτική προωθητική ενέργεια με σκοπό το κέρδος. Ναι, τις συνδηλώσεις της πρώτης κατηγορίας θα πρεπε να τις επιδιώκουμε, ενώ της δεύτερης σε καμία περίπτωση.
Συγνωμη, αλλά όποιος νομίζει ότι η "αριστερή" αντίληψη είναι "δώστε τον Παρθενώνα για πασαρέλα" επειδή απλώς και μόνο του φαίνεται "ιερόσυλο" ή ότι έτσι φτύνει στα μούτρα των "εθνικά υπερήφανων" κάνει ένα τεράστιο σφάλμα: η εμπορευματοποίηση των πάντων (το ζήτησε μια εταιρεία, δεν το ζήτησε μια κολλεκτίβα καλλιτεχνών, μην τρελαθούμε κιόλας) δεν είναι ούτε ιεροσυλία ούτε φτύσιμο στα μούτρα των "εθνικά υπερήφανων" -γιατί αυτοί είναι οι πρώτοι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού!
Τελευταίο, αλλά πολύ βασικό, για όσους κάνουν κριτική από τα αριστερά στο όχι του ΚΑΣ: είναι δυνατόν να καταπίνετε αμάσητη την αποικιοκρατική λογική του "μάθαμε ότι έχετε οικονομική κρίση και ήρθαμε να σας σώσουμε"; Το ακούσαμε από το ΔΝΤ, το ακούσαμε από την τασκ φορς, το ακούσαμε κι από τον Gucci! Τι σας ξεφεύγει;
[είναι συνέχεια των προηγούμενων αναρτήσεων, οπότε δεν τα ξαναγράφω όλα, χάριν συντομίας -συντομίας, λέμε τώρα!]
Δείτε και δύο πολύ σημαντικές συζητήσεις (εδώ και εδώ) για το θέμα, που είχαμε οργανώσει στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Και μια προσπάθεια να ξεχωρίσουμε την χορηγία από τη διαφήμιση.
Πράγματα που κάποτε θα θεωρούνταν αδιανόητα. Άρα το εξ αριστερών επιχείρημα "είστε συντηρητικοί" δεν θα έπρεπε να εκφέρεται.
Απλώς δεν είναι όλοι οι χώροι για όλα τα πράγματα -κι αυτό το γνωρίζουμε και μέσα από τον πειραματισμό με πράγματα που πέτυχαν και πράγματα που δεν πέτυχαν. Μπορώ να μιλάω ώρες με παραδείγματα, αλλά δεν θα το κάνω, θα παραθέσω εδώ πιο κάτω βίντεο με συζήτηση για το θέμα -για όσους το βάζουν με όρους "τέχνης".
Θα πω όμως κάποιες -κοινώς παραδεκτές- αρχές που ακολουθούνται (ή θα έπρεπε να ακολουθούνται, η 4η αρχή δεν είναι και τόσο κοινώς παραδεκτή, για να είμαι ειλικρινής) σε αυτές τις περιπτώσεις.
1. Το είδος του μνημείου. Γιατί στο Ηρώδειο γίνονται παραστάσεις (ακόμη και με τη Βίσση) και στον Παρθενώνα όχι; Γιατί το Ηρώδειο ήταν χώρος θεαμάτων ενώ ο Παρθενώνας ήταν ιερό. (Να σας το πω αλλιώς: στο προαύλιο του σχολείου του Πικιώνη θα δεχόσασταν τα καλοκαίρια να γίνονται γάμοι; Όχι, γιατί είναι σχολείο και άρα όχι χώρος για ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ εκδηλώσεις. Όμως μια χαρά γάμοι γίνονται στο Λουμπαρδιάρη, που είναι επίσης μέσα στις διαμορφώσεις του Πικιώνη)
2. Η κατάσταση διατήρησης του μνημείου, η φθορά που τυχόν θα υποστεί κλπ (αυτό είναι πολυ σοβαρό, κι όποιος δεν το καταλαβαίνει, απλώς δεν ξέρει πόσος κόπος, χρόνος και μελέτη απαιτούνται για συντήρηση ή αποκατάσταση οποιουδήποτε μνημείου).
3. Ο συμβολισμός και η σημασία του μνημείου. Δηλαδή με ποια ακριβώς λογική θα παίρνατε την ευθύνη να ταυτιστεί ο Παρθενώνας με μια συγκεκριμένη μάρκα; Ή θα τον δίναμε γενικώς από δω και πέρα για πασαρέλες σε όποιον τον ζήταγε; Κι αν δεν τον δίναμε, με ποια λογική θα είχαμε προτιμήσει τη Gucci από τον Dior; Και με ποια λογική, αν αποφασίζαμε να πειραματιστούμε με σύγχρονη τέχνη στην Ακρόπολη θα το ξεκινάγαμε με επίδειξη μόδας (για όσους το θεωρούν τέχνη το λέω αυτό) και όχι πχ με μια συναυλία ή με έκθεση φωτογραφίας ή με έκθεση γλυπτικής; Δηλαδή η λογική "βάζω σύγχρονη τέχνη στα μνημεία" είναι ίδιο με τη λογική "κάνω ότι μου ζητάνε;"
Ευτυχώς ακόμη τη σύνδεση των μνημείων με την κοινωνία και με τη σύγχρονη τεχνη ή ζωή φροντίζουμε να την σκεφτόμαστε πρώτα, να τη μελετάμε επιστημονικά και να την σχεδιάζουμε οι ίδιοι. Κι όχι να κάνουμε τους υπηρέτες στη Gucci. Άλλωστε στα θέματα αυτά δεν είμαστε οι φτωχοί συγγενείς στην Ευρώπη -όπως νομίζουν κάποιοι φιλελέδια- στην πρωτοπορία της σχετικής συζητησης είμαστε.
4. Ο δημόσιος χαρακτήρας των μνημείων -είτε με τη στενή έννοια (όπως τον βλέπει η υπηρεσία) είτε με την πλατιά έννοια (όπως το βλέπει η αριστερά) της κοινωνικοποίησης των μνημείων: Καμία ιδιωτική χρήση, που περιορίζει τη δημόσια πρόσβαση δεν νοηματοδοτεί διαφορετικά το μνημείο μέσω κοινωνικών διεργασιών, αλλά μέσω της επιλογής ενός διαφημιστή! Ναι, είναι διαφορετικό το πανό στην Ακρόπολη στο πλαίσιο μαζικών κινητοποιήσεων και διαφορετικό το τι αποφάσισε μια εταιρεία να κάνει. Στη μια περίπτωση έχουμε μια ενσωμάτωση του μνημείου στη ζωή και την πάλη (χωρίς ίδιον όφελος από κανέναν συμμετέχοντα) και στην άλλη έχουμε μια απλή, σκέτη, καθαρή, ιδιωτική προωθητική ενέργεια με σκοπό το κέρδος. Ναι, τις συνδηλώσεις της πρώτης κατηγορίας θα πρεπε να τις επιδιώκουμε, ενώ της δεύτερης σε καμία περίπτωση.
Συγνωμη, αλλά όποιος νομίζει ότι η "αριστερή" αντίληψη είναι "δώστε τον Παρθενώνα για πασαρέλα" επειδή απλώς και μόνο του φαίνεται "ιερόσυλο" ή ότι έτσι φτύνει στα μούτρα των "εθνικά υπερήφανων" κάνει ένα τεράστιο σφάλμα: η εμπορευματοποίηση των πάντων (το ζήτησε μια εταιρεία, δεν το ζήτησε μια κολλεκτίβα καλλιτεχνών, μην τρελαθούμε κιόλας) δεν είναι ούτε ιεροσυλία ούτε φτύσιμο στα μούτρα των "εθνικά υπερήφανων" -γιατί αυτοί είναι οι πρώτοι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού!
Τελευταίο, αλλά πολύ βασικό, για όσους κάνουν κριτική από τα αριστερά στο όχι του ΚΑΣ: είναι δυνατόν να καταπίνετε αμάσητη την αποικιοκρατική λογική του "μάθαμε ότι έχετε οικονομική κρίση και ήρθαμε να σας σώσουμε"; Το ακούσαμε από το ΔΝΤ, το ακούσαμε από την τασκ φορς, το ακούσαμε κι από τον Gucci! Τι σας ξεφεύγει;
[είναι συνέχεια των προηγούμενων αναρτήσεων, οπότε δεν τα ξαναγράφω όλα, χάριν συντομίας -συντομίας, λέμε τώρα!]
Δείτε και δύο πολύ σημαντικές συζητήσεις (εδώ και εδώ) για το θέμα, που είχαμε οργανώσει στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Και μια προσπάθεια να ξεχωρίσουμε την χορηγία από τη διαφήμιση.
Δημοσίευση σχολίου