Ληστεία με γεύση ... διαπλοκής - Μια ιστορική αναδρομή.

Ηταν 5.00 το απόγευμα της 21ης Απριλίου 1870 όταν ένα μεικτό απόσπασμα στρατού και χωροφυλακής συνεπλάκη με τους ληστές Αρβανιτάκηδες και τη συμμορία τους στα όρια της Αττικής. Ηταν το αιματηρό τέλος· η «σφαγή στο Δήλεσι», όπως ονομάστηκε: η απαγωγή, ομηρία και εντέλει δολοφονία τεσσάρων ξένων περιηγητών.

Η στενή συνεργασία των ληστών με μεγάλα πολιτικά τζάκια της εποχής κατέστησε την Ελλάδα διεθνώς υπόλογη ως «φωλέα ληστών και πειρατών».
Ο υπουργός των Στρατιωτικών Σκαρλάτος Σούτσος, μεγαλοκτηματίας στο Τατόι, διατηρούσε στενές επαφές με συμμορίες ληστών για την ασφάλεια των κτημάτων του αλλά και για να απειλεί πολιτικούς αντιπάλους του.

Με πολιτική διαμεσολάβηση εξασφαλιζόταν αμνηστία, ενίοτε με την παράδοση στη χωροφυλακή της κεφαλής επί πίνακι ενός άλλου μέλους της συμμορίας. Οσοι αμνηστεύονταν μεταλλάσσονταν σε ευυπόληπτους «τοπικούς παράγοντες», όπως -50 χρόνια αργότερα- οι Ρετζαίοι στα Γιάννενα ή ο λήσταρχος Καραθανάσης, που ύστερα από ταραχώδη βίο και μια δολοφονική απόπειρα εναντίον του Ελ. Βενιζέλου κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη.

Οι ριζικοί μετασχηματισμοί που απαιτούσε η συγκρότηση του νεοσύστατου μετεπαναστατικού ελληνικού κράτους κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα διέρρηξαν σε σύντομο χρονικό διάστημα βαθιά ριζωμένες κοινωνικοπολιτικές διαδικασίες χωρίς να έχει πρώτα προχωρήσει η κοινωνία σε αντίστοιχο μετασχηματισμό.

Παραδοσιακοί θεσμοί, όπως το αρματολίκι, εξοβελίστηκαν. Μεγάλο μέρος των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821 πέρασε γρήγορα σε καθεστώς παρανομίας. Η ληστρική δραστηριότητα της πρώιμης φάσης εξέφραζε την αντίδραση και την ανυπακοή σε μια ανώτερη διοίκηση. Στόχος της δεν ήταν η ανατροπή της δυναστικής δύναμης αλλά η διαπραγμάτευση από θέση ισχύος για συγκεκριμένα τοπικά αιτήματα, όπως η φορολογία, η ασφάλεια, η αυτονομία ή η προσωπική ανέλιξη. Οι ληστές δεν εξέφραζαν αιτήματα κοινωνικής ανατροπής.

Προς αποτελεσματική αντιμετώπιση των ληστών το κράτος συγκρότησε τη χωροφυλακή, ένα σώμα στρατιωτικής φύσης για την επιβολή της τάξης στο εσωτερικό, στην οποία κατατάσσονταν σωρηδόν πρώην άτακτοι μετά την παροχή αμνηστίας.
Στην ουσία το κράτος παραδεχόταν ότι δεν είχε να αντιμετωπίσει μια απλή έκρηξη της εγκληματικότητας αλλά μια ενδημική ανταρσία με σαφή πολιτικά χαρακτηριστικά.
Σε μια ιστορική φάση κατά την οποία ο ελληνικός στρατός ήταν ανεπαρκής η διατήρηση ως έναν βαθμό ενός άτακτου σώματος ενόπλων είχε σκοπό την εξυπηρέτηση των αλυτρωτικών επιδιώξεων της Μεγάλης Ιδέας τις οποίες το κράτος δεν είχε εκ των πραγμάτων τη δυνατότητα να υπηρετήσει.

Οταν οι μεγαλοϊδεατικές φαντασιώσεις έλαβαν τέλος, το ελληνικό κράτος αποφάσισε να ξεριζώσει το φαινόμενο.
Με την εκτέλεση των Κουμπαίων στις 28 Φεβρουάριου 1930 στο Γουδί η εποχή της ληστείας στα ελληνικά βουνά έφτασε στο τέλος της.

Πηγή: Βασιλική Λάζου - Hothistory