Α. Λασκαράτος - "Μυστήρια της Κεφαλονιάς"
109 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, απ’ την ημέρα του θανάτου του αξιόλογου Κεφαλονίτη σατιρικού ποιητή, Ανδρέα Λασκαράτου.
Ο ίδιος με αριστοκρατική καταγωγή και συντηρητικές για την εποχή του απόψεις, υπερασπίστηκε με σθένος τις αντιλήψεις του υπομένοντας διωγμούς, φυλακές και εξορίες καθώς και αφορισμούς από την επικρατούσα –παντοδύναμη τότε- θρησκεία.
Ο Α. Λασκαράτος δεν ήταν άθεος όπως λανθασμένα πιστεύουν πολλοί. Κι’ αυτό μας το λέει ο ίδιος στο βιβλίο του, που ήταν αιτία για τον αφορισμό του «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς»: «Η ψυχή μας λοιπόν είναι συνθεμένη από δύναμες ανθρώπινης φύσεως και δύναμες μιας άλλης ανώτερης φύσης. Η πρώτες μας συγγενέβουνε με τον κόσμο. Οι δεύτερες με τη Θεότητα».
Ο χλευασμός και η απέχθεια με την οποία αντιμετώπιζε τον κλήρο είχε να κάνει με την αντίληψη του ότι η θεότητα είναι κάτι τόσο υψηλό και μεγαλειώδες, που δεν μπορούσε να γίνει κατανοητή από τον άνθρωπο, θεωρώντας ότι η χριστιανική διδασκαλία απαξιώνει και εξευτελίζει αυτό που ο ίδιος πίστευε.
Βιογραφικά στοιχεία για τον Α. Λασκαράτο μπορεί να συναντήσει κάποιος αρκετά στο διαδίκτυο.
Παραθέτουμε ένα κείμενο του, που το θεωρούμε εξαιρετικά επίκαιρο.
Δύστυχε λαέ! Οι κατεργαραίοι σ’ εμεθήσανε καθώς μεθούν τα μελίσια και τα βάνουνε στο καλάθι…
Σ’ εμεθήσανε και σ’ εκάμανε να πιστέψης πώς κάτι είσαι! Δύστυχε λαέ! ξέρεις τι είσαι! Εκείνο που είναι όλοι οι λαοί, εκείνο που εσταθήκανε οι λαοί πάντα, είσαι, θέλεις δε θέλεις, το κλοτσοσκούφι εκεινώνε που τους βαστά η ψυχή τους να σε παίζουνε.
Μπορεί να μη σ’ αρέση τούτη η αλήθεια, μα δέξου τη γιατί είναι αλήθεια. Είναι πρικία μα κάνει καλό. Εσύ έχεις παράπονα εναντίον εις εκείνους οπού έως τώρα σ’ εδιοικήσανε και τώρα εβγήκανε άλλοι οι οποίοι λέγονται φίλοι σου, και σου ζητούνε να σε διοικήσουν εκείνοι, και συ κατά το συνηθισμένο, γιατί έτσι οι λαοί κάνουνε πάντα, έτρεξες εις εδαύτους και τους ακολούθησες…
Μα ξέρεις πώς πιάνουνε τους ελέφαντας; Πηένουνε δώδεκα στο κυνήγι, οι έξι ντυμένοι μαύρα, και οι έξι άσπρα, όντες ο ελέφαντας πέσει στο λάκκο το διορισμένονε τότες τρέχουνε οι έξι οι μαυροφόροι, και με ξύλα μεγάλα τόνε ραβδίζουνε. Αφού τόνε ραβδίσουνε καλά-καλά, τότες βγαίνουνε οι ασπροφόροι, οι οποίοι καμόνουνται να διόχνουνε τους μαυροφορεμένους, χαϊδέβουνε τον ελέφαντα, του βάνουνε στο στόμα ζαχαροκούλουρα, και τότε βοηθούνε να έβγη από το λάκκο.
Ο ελέφαντας τότες ακολουθάει μ’ ευγνωμοσύνη εκείνους όπου νομίζει ελευθεροτάδες του, κ’ ετούτοι τόνε φέρνουνε και τότε τόνε πουλούνε. Ακουσες τώρα, λαέ, πως οι άνθρωποι πιάνουνε τα θηρία;
Ιδες, ή δεν ίδες σε τούτην τη διήγηση την εικόνα σου;
Ανδρέας Λασκαράτος – «Λαός και λαοπλάνοι»
Σ’ εμεθήσανε και σ’ εκάμανε να πιστέψης πώς κάτι είσαι! Δύστυχε λαέ! ξέρεις τι είσαι! Εκείνο που είναι όλοι οι λαοί, εκείνο που εσταθήκανε οι λαοί πάντα, είσαι, θέλεις δε θέλεις, το κλοτσοσκούφι εκεινώνε που τους βαστά η ψυχή τους να σε παίζουνε.
Μπορεί να μη σ’ αρέση τούτη η αλήθεια, μα δέξου τη γιατί είναι αλήθεια. Είναι πρικία μα κάνει καλό. Εσύ έχεις παράπονα εναντίον εις εκείνους οπού έως τώρα σ’ εδιοικήσανε και τώρα εβγήκανε άλλοι οι οποίοι λέγονται φίλοι σου, και σου ζητούνε να σε διοικήσουν εκείνοι, και συ κατά το συνηθισμένο, γιατί έτσι οι λαοί κάνουνε πάντα, έτρεξες εις εδαύτους και τους ακολούθησες…
Μα ξέρεις πώς πιάνουνε τους ελέφαντας; Πηένουνε δώδεκα στο κυνήγι, οι έξι ντυμένοι μαύρα, και οι έξι άσπρα, όντες ο ελέφαντας πέσει στο λάκκο το διορισμένονε τότες τρέχουνε οι έξι οι μαυροφόροι, και με ξύλα μεγάλα τόνε ραβδίζουνε. Αφού τόνε ραβδίσουνε καλά-καλά, τότες βγαίνουνε οι ασπροφόροι, οι οποίοι καμόνουνται να διόχνουνε τους μαυροφορεμένους, χαϊδέβουνε τον ελέφαντα, του βάνουνε στο στόμα ζαχαροκούλουρα, και τότε βοηθούνε να έβγη από το λάκκο.
Ο ελέφαντας τότες ακολουθάει μ’ ευγνωμοσύνη εκείνους όπου νομίζει ελευθεροτάδες του, κ’ ετούτοι τόνε φέρνουνε και τότε τόνε πουλούνε. Ακουσες τώρα, λαέ, πως οι άνθρωποι πιάνουνε τα θηρία;
Ιδες, ή δεν ίδες σε τούτην τη διήγηση την εικόνα σου;
Ανδρέας Λασκαράτος – «Λαός και λαοπλάνοι»
Υ.Γ: Τα "Μυστήρια της Κεφαλονιάς" προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις οι οποίες κατέληξαν στον αφορισμό του Λασκαράτου αρχικά από τον Μητροπολίτη Κεφαλονιάς και έπειτα από την Ιερά Σύνοδο.
Συγκεκριμένα στις 2 Μάρτη του 1956, ο μητροπολίτης Κεφαλονιάς Σπυρίδωνας Κοντομίχαλος, αφορίζει τον Ανδρέα Λασκαράτο και φυσικά το βιβλίο. Ο αφορισμός είχε προαποφασιστεί και συνταχτεί νωρίτερα (φέρει την ημερομηνία 16 Φεβρουαρίου 1856).
Ο Λασκαράτος καταφεύγει κυνηγημένος στη Ζάκυνθο, αλλά στις 16 Μαρτίου 1856 αφορίζεται και εκεί, από τον μητροπολίτη της, Νικόλαο Κοκκίνη.
«Εάν όμως παρακούσει ταις εκκλησιαστικαίς ταύταις παραινέσεις και μη εις το πυρ δώσει τα παρ' αυτώ σωζόμενα αντίτυπα της παρ' αυτού εκδοθείσης Βίβλου, έχομεν αυτόν αφωρισμένον παρά Πατρός, Υιού και Αγίου Πνεύματος, παρά της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής του Χριστού Εκκλησίας, παρά των τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων πατέρων, έστω τρέμων και στένων επί της γης ως ο Κάιν, κληρονομησάτω τη λέπραν του Γιεζί και την αγχόνην του Ιούδα. Ταύτα μεν, η δε του Θεού χάρις και το άπειρον έλεος, και η ευχή και η ευλογία της ημών ταπεινότητος είη μετά πάντων ημών» αναφέρει ο αφορισμός της Κεφαλονιάς, τον οποίο σχεδόν όλοι οι παπάδες του νησιού διάβασαν από τον άμβωνα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σύμφωνα με το "Ριζοσπάστη".
Υ.Γ2: Είναι γνωστό πως αντέδρασε ο Ανδρέας Λασκαράτος όταν τον αφόρισε ο μητροπολίτης Σπυρίδωνας Κοντομίχαλος, στην αγγλοκρατούμενη τότε Κεφαλονιά λόγω του βιβλίου του «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς».
Στις 2 Μάρτη 1856, -σύμφωνα με τον θρύλο- είχε πάει ένας παπάς στον συγγραφέα να του ανακοινώσει την απόφαση του δεσπότη.
-Και τι σημαίνει ο αφορισμός; ρώτησε κάνοντας τον ανήξερο ο Λασκαράτος
-Το κόκαλα σου δεν πρόκειται να λιώσουν ποτέ, απαντάει ο παπάς.
Μισό του λέει ο Λασκαράτος. Μπαίνει στο σπίτι του και επιστρέψει με ένα κουτί με δυο ζευγάρια παπούτσια των παιδιών του. Θα ήμουν ευγνώμων, λέει, απευθυνόμενος στον παπά, αν μου τα αφόριζε κι αυτά ο δεσπότης και δεν λιώνουν οι σόλες τους και υποβάλλομαι σε έξοδα.
Διαβάστε επίσης
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ (1811 - 1901). Ο φιλόσοφος, ο μεγάλος φιλόνικος, ο μαχητής.
Δημοσίευση σχολίου