Ξανά για το ζήτημα του Αφγανιστάν.

Γράφει ο Νίκος από Βόλο

(Μια απάντηση -και δυο-τρεις επιπλέον διευκρινίσεις- σε σύντροφο σχολιαστή των απόψεών μου)

Σήμερα διάβασα στο Βαθύ Κόκκινο  ένα σχόλιο που διατύπωσε στις 21Αυγούστου  ένας σύντροφος, ο οποίος υπογράφει με το ψευδώνυμο "Βισίνσκι", πάνω σε ένα "πολυσυζητημένο" άρθρο μου της περασμένης εβδομάδας σχετικό με το Αφγανιστάν. 

Ο σ. ''Βισίνσκι" διατυπώνει ως εξής τις ενστάσεις του: "Καλή και ρεαλιστική ανάλυση, σ. Νίκο, αλλά μην ισοπεδώνουμε τόσο εύκολα. Η σοβιετική περίοδος της χώρας τη βοήθησε να βγει απ' τη βαθιά υπανάπτυξη της και τη λογική του κέρδους της πρέζας στο οποίο δεν αναφέρεσαι καθόλου. Κι αφού σ' αρέσουν τόσο οι αλήθειες, θα θέλαμε μια ανάλυση πώς έφθασε ΚΚ(Κίνας) να παράγει καπιταλισμό, εν αναμονή".

Από τους συντρόφους αναγνώστες θα περίμενα πρώτα και κύρια να διορθώσουν ή να συμπληρώσουν ορισμένα σημεία εκείνου του άρθρου μου, που αναφέρονταν μάλλον γενικόλογα ή όχι με πλήρη ακρίβεια σε πρόσωπα και γεγονότα της εποχής 1973-1996 στο Αφγανιστάν, στην εποχή δηλ. πριν την πρώτη επικράτηση των Ταλιμπάν, έτσι ώστε να μην μένουν λάθη ή ασάφειες στη διατύπωση σχετικά με την πορεία των τότε εξελίξεων. ;

Το θέμα όμως με εκείνο το άρθρο μου πήγε αλλού, εκεί που μας πονάει ως Κομμουνιστές: στη φύση της εξουσίας του λεγόμενου "Λαϊκοδημοκρατικού Κόμματος" και της κατάστασης που το διαδέχθηκε για λίγο (1978-1994) καθώς και στο χαρακτήρα της σοβιετικής στρατιωτικής επέμβασης, που εξελίχθηκε σε φιάσκο για τη Μόσχα.

Ας έρθουμε όμως στις ενστάσεις του συγκεκριμένου συντρόφου- σχολιαστή. Βέβαια, το να του δώσω εδώ εγώ μια πλήρΗ απάντηση για τις αιτίες που άλλαξαν τη ...γραμμή της Κίνας στο διεθνές επαναστατικό γίγνεσθαι μετά τη δεκαετία του 1970 είναι μάλλον αδύνατο. Στην παρατήρηση όμως του "Βισίνσκι" για τη "σοβιετική περίοδο" του Αφγανιστάν, που το έβγαλε από την καθυστέρηση κλπ. απαντώ στον σύντροφο με ένα δικό μου ερώτημα: Μα έζησε ποτέ του το Αφγανιστάν κάποια πραγματικά "σοβιετική", επαναστατική δηλαδή και μπολσεβίκικη εποχή; Έζησε μιαν επαναστατική εξόρμηση που να το έβγαλε από τη φεουδαρχία και την υπανάπτυξη; Ποτέ βγήκε αυτή η χώρα από την κατάσταση αυτή; Εδώ είναι ο κόμπος!

Η δική μου άποψη είναι ότι, όπως απέδειξε η ιστορία, στο Αφγανιστάν δεν συντελέστηκε καμία τέτοια επαναστατική διαδικασία, αλλά μια ατέρμονη διαμάχη φραξιών ενός κόμματος με ιδεολογία γραφειοκρατικού, εκ των άνω κρατικού καπιταλιστικού μετασχηματισμού της χώρας, που απλώς τον βάφτιζε Λαϊκοδημοκρατικού ή και Σοσιαλιστικού προσανατολισμού. 

Από τη στιγμή που αυτές οι φράξιες συμφερόντων δεν είχαν καμία ουσιαστική επιρροή πάνω στο λαό και όλη τους η "επανάσταση" ήταν μια σειρά από αιματηρά στρατιωτικά μεταξύ τους ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, τότε ποια ουσιαστική αλλαγή μπορούσε να επέλθει στην κοινωνία της χώρας; 

Ποιον αφορούσαν οι διακηρύξεις και τα μέτρα που παίρνονταν στα χαρτιά, όταν δεν υπήρξε ποτέ στην πράξη το επαναστατικό λαϊκό κίνημα των μαζών, που θα τα επέβαλλε και που θα ξεκαθάριζε το ίδιο την αφγανική ύπαιθρο από τη φεουδαρχία και τι σκοταδισμό;    

Επειτα, πώς θα μπορούσε να γίνει πειστική στο λαό μια τέτοια πρόθεση της κυβέρνησης όταν αυτή εναποτίθεται στα ...τανκς μιας ξένης υπερδύναμης που εισβάλλει για να επιβάλλει, χωρίς να ρωτήσει κανέναν αν θέλει εκεί την παρουσία της ξένης υπερδύναμης; 

Δεν το καταλάβαινε ο Μπαμπράκ Καρμάλ ότι η εισβολή μιας ξένης υπερδύναμης θα χαντάκωνε στη συνείδηση των μαζών κάθε εξαγγελία κοινωνικού μετασχηματισμού; Ότι θα πήγαινε το πράγμα σε εντελώς άλλη κατεύθυνση, αφού η αντίδραση θα καπηλευόταν τον πόθο για ανεξαρτησία και θα έμπαζε στο παιχνίδι την άλλη αδηφάγο υπερδύναμη;            

Αυτό μάλιστα που λέω εδώ ισχύει στην ...καλύτερη των περιπτώσεων, αυτή δηλ στην οποία, υποθετικά, θα είχαμε να κάνουμε με μια μειοψηφία πραγματικών Αφγανών ιδεολόγων, που πραγματικά παλεύουν για λαϊκή δημοκρατία και σοσιαλισμό.. Πόσο χειρότερα είναι τα πράγματα, όταν εδώ έχουμε απλώς μερικές κλίκες που τρώγονται για την εξουσία και που η "ιδεολογία" τους είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη ή προσχημστική... 

Πώς το εξηγεί ο σύντροφος"Βισίνσκι" ότι όταν ο Γκορμπατσόφ πέταξε  το 1986 στα αζήτητα τον Καρμάλ, ο "μέγας"  αυτός Αφγανός"επαναστάτης" έκανε μόκο και δεν κατήγγειλε αυτό που καταλάβαινε ότι θα ερχόταν, αφού η διάδοχη κλίκα ξεκίνησε τις ιδεολογικές της ... εκπτώσεις από στην πρώτη στιγμή, με το ίδιο το επίσημο όνομα της χώρας; 

Όταν τελείωσε η "Λαϊκή" Δημοκρατία κι έγινε σκέτη "Δημοκρατία" του Αφγανιστάν; Ή πως εξηγείται ότι ο επόμενος δοτός ηγέτης, o Νατζιμπουλάχ, όταν ο Γκορμπατσόφ τον άφησε χωρίς στρατιωτική κάλυψη το πρώτο που έκανε (για να συμβιβαστεί με πιο συνεννοήσιμες φεουδαρχικές κλίκες) ήταν να ... αποκηρύξει το "Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα" και μαζί του και τον ...μαρξισμό που δήθεν ως τότε πίστευε, και να δηλώσει απλώς Αφγανός πατριώτης, μπας και καταφέρει να μείνει στην εξουσία με κάποιο ξαναμοίρασμα της τράπουλας;      

Γιατί από το 1989 κι ως το 1994 που οι ισλαμιστές παίρνουν τα ηνία, για τον δήθεν "κομμουνιστή" Νατζιμπουλάχ δεν υπάρχει πια ούτε μαρξισμός ούτε Λαϊκοδημοκρατικό κόμμα; Τη σκαπουλάρησε τότε από τους "μετριοπαθείς'' σκοταδιστές, αλλά όταν μπουκάρησαν μέσα το 1996  οι πλέον ψεκασμένοι (δηλ. οι Ταλιμπάν), τότε ... σκοινί όπως λένε και σαπούνι  κι άστα, ρε φίλε, στο διάολο να πάν!       

Αυτή ήταν η δήθεν "επανάσταση" εκ των άνω -και εκ των ξένων τανκς, που ο αφγανικός  λαός πληροφορήθηκε όλες τις φάσεις της με διαγγέλματα από το ραδιόφωνο! Σκέτη καρικατούρα, σύντροφε "Βισίνσκι" (Κύριε συνταγματάρχα παντού έξω από το στρατόπεδο κυκλοφορούνε  τανκς. Θα έγινε κίνημα. - Δεν έγινε κίνημα στρατιώτη Μπαρμπανίκο! Εκάναμεν  Επανάστασιν! Άιντε τώρα να πάρετε και σεις τον οπλισμόν σας!  Απόσπασμα από τη γνωστή ταινία "Λούφα και Παραλλαγή")...     

Όσο για το ζήτημα του εμπορίου οπιούχων ναρκωτικών από τα αφγανικά φεουδαρχικά συμφέροντα που μπήκαν στην υπηρεσία των ΗΠΑ και που αργότερα γίνηκαν και ... εχθροί τους, αυτό  είναι μια πραγματικότητα, αφού στη χώρα αυτή φύτρωνε ανέκαθεν από μόνη της στα βουνά και τα λιβάδια η έρμη η "υπνοφόρος παπαρούνα", χωρίς η ίδια να ξέρει τη κρύβει!  Και που όταν την πήρε χαμπάρι η CIA καταρχάς έτριψε τα χέρια της από χαρά για το κερδοφόρο αυτό κελεπούρι  που θα το επεξεργάζονταν οι δικοί της Αφγανοί πράκτορες για λογαριασμό της Ουάσιγκτον. Σε τίποτε όμως το γεγονός αυτό δεν αλλάζει τη γενικότερη φύση των τότε εξελίξεων ως σύγκρουσης δύο ιμπεριαλιστικών υπερδυνάμεων σε κατεχόμενη χώρα. Άλλωστε η εξουσία της Καμπούλ δεν είχε καμία επιρροή στα εδάφη όπου η παπαρούνα έγινε αντικείμενο καλλιέργειας και επεξεργασίας από τους αντιπάλους της.

Κι επειδή τίθεται, και από σένα σύντροφε "Βισίνσκι", αλλά κι από έναν ακόμη σχολιαστή, όπως βλέπω, το ζήτημα της πολιτικής του ΚΚ της Κίνας έναντι της Ουάσιγκτον και της Μόσχας από το 1972 κι εντεύθεν, να διευκρινίσουμε εδώ οπωσδήποτε δύο πράγματα:

 α) Η Κίνα όταν συγκρούστηκε ιδεολογικά και πολιτικά με το χρουστσιοφικό ρεβιζιονισμό το 1963, κατήγγειλε τη Μόσχα για τα παζάρια της με την Ουάσιγκτον εις βάρος του επαναστατικού κινήματος των λαών. Ως τα 1968,όμως, η Κίνα δεν έβαζε στο ίδιο τσουβάλι τη Μόσχα με την Ουάσιγκτον, ούτε την αποκαλούσε σοσλιμπεριαλιστική, αφού πίστευε ότι η Μόσχα μπορούσε να βρεθεί τρόπος, με κάποια αντίσταση ή εξέγερση των πραγματικών σοβιετικών κομμουνιστών, ώστε να γυρίσει στο σωστό σοσιαλιστικό δρόμο. 

Αντιθέτως, η Κίνα χτυπούσε κατά ριπάς σε κάθε ευκαιρία τη γραμμή του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Όμως ο "σοβιετικός" (ή καλύτερα να τον λέμε ο ρεβιζιονιστικός - γιατί η λέξη ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΣ, χωρίς εισαγωγικά, σημαίνει άλλα πράγματα και είναι απολύτως σεβαστή μεγαλειώδης έννοια για κάθε Κομμουνιστή) σοσιαλιμπεριαλισμός στα 1968 ήταν μια πραγματικότητα. Και έδρασε ως τέτοιος εντείνοντας ως το έπακρο  τις πιέσεις του προς το Πεκίνο. Στο αποκορύφωμα, προχώρησε σε πολύ σοβαρή ένοπλη μεθοριακή πρόκληση απέναντι στη Λαϊκή Κίνα. '

Παρίστανε βέβαια ότι δήθεν του ρίχτηκαν πρώτοι οι Κινέζοι, αλλά ποιος τον πιστεύει ένα σιδερόφραχτο στρατιωτικό γίγαντα, μπροστά στον οποίο τα τότε κινέζικα όπλα έμοιαζαν πάμφτωχα; Ήταν δε την ίδια ακριβώς εποχή που η Μόσχα έμπαινε με τα τανκς στην Τσεχοσλοβακία, αν και λίγο νωρίτερα ο "ορθόδοξος" Μπρέζνιεφ κι ο "αιρετικός" Ντουμπτσεκ αγκαλιάζονταν και φιλιούνταν ...σταυρωτά στη Μπρατισλάβα, διακηρύσσοντας τις ... κοινές ρεβιζιονιστικές τους ρίζες. (Απλώς ο "καπετάν Λεωνίδας" δεν γουστάριζε άλλο τις πολύ χοντρές ...συζυγικές απιστίες του ασυγκράτητου Τσέχου "συντρόφου" του, του Αλέξανδρου, με την Ουάσιγκτον και τη Βόννη πίσω από τις πλάτες του)  

Η κινεζική ηγεσία, όπως και όσοι κομμουνιστές ηγέτες δεν ανήκαν στην επιρροή της Μόσχας, πχ η ηγεσία της Αλβανίας αλλά και της Ρουμανίας, ένιωθαν τότε βάσιμα τον κίνδυνο μιας στρατιωτικής επιβουλής και απειλής εκ μέρους της "Άρκτου". Ευτυχώς το πράγμα δεν έφτασε σε εκτεταμένη πολεμική αναμέτρηση. 

β) Στα 1972, μετά την υποχώρηση του κύματος της Πολιτιστικής Επανάστασης, το πάνω χέρι στο ΚΚ της Κίνας τυπικά μεν έχει ο Μάο Τσε Τουνγκ, ουσιαστικά όμως οι συσχετισμοί γέρνουν σαφώς προς το "κέντρο"(Τσου Εν Λάι) και το κέντρο με τη σειρά του αβαντάρει ξανά την επιστροφή των πιο δεξιών στοιχείων σε καίρια πόστα. Σταδιακά ανοίγει ξανά ο δρόμος του Ντεγκ Σιαοπίπγκ...) 

Ταυτόχρονα, η ίδια η υγεία και η πνευματική διαύγεια του προέδρου Μάο δεν φαίνεται να είναι στα παλιότερα επίπεδα, λόγω γήρατος και ασθενειών. (Δες, σύντροφε "Βισίνσκι', ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε στο μπλογκ "Παρά πόδα" και που υποτίθεται ότι είναι τα πρακτικά της συζήτησης του Μάο Τσε Τουνγκ με τον Κίσινγκερ. Εγώ διαβάζοντας αυτό το πράγμα, έμεινα με την εντύπωση ότι ο Μάο δεν είχε καν ...επαφή με όσα έλεγε ο Αμερικάνος και μιλούσε αόριστα, ενώ ο Κίσινγκερ έπαιρνε πάσα από τις αοριστίες αυτές για να λέει τα δικά του, παριστάνοντας το φίλο της Κίνας!) 

Εδώ λοιπόν εγώ πιθανολογώ ότι άλλοι Κινέζοι ηγέτες -κι όχι πλέον ο ίδιος ο Μάο - έκαναν την πραγματική διαπραγμάτευση με τον Κίσινγκερ και τις συμφωνίες τον Νίξον εν συνεχεία, όμως τα σερβίριζαν όλα αυτά που οι ίδιοι φρονούσαν ως "σκέψη του Προέδρου Μάο". Του προέδρου που μάλλον ήταν πια διακοσμητικός την τελευταία τετραετία της ζωής του!...    

Ήταν άλλωστε τα στελέχη αυτά που μετά το 1976 έβαλαν μπροστά τις μηχανές της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στην οικονομία της Κίνας, αφού πρώτα επιτέθηκαν εξοντωτικά σε όσους συντρόφους τους εκπροσωπούσαν την αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Έτσι κι αλλιώς στο κινέζικο κόμμα υπήρχε ανοιχτή ιδεολογική πάλη διαρκώς, ακόμα κι όταν ο Μάο είχε πραγματικά το "πάνω χέρι" στις πολιτικές εξελίξεις.                   

Θα κλείσω με μια τελευταία διευκρίνιση που με αφορά προσωπικά. Ακόμη κι όταν κριτικάρω σφόδρα το ρεβιζιονιστικό σοσιαλιμπεριαλισμό της Μόσχας των δεκαετιών 1970 και 1980, πριν τον Γκορμπατσόφ (που κατά τη γνώμη μου ήταν συνειδητά άνθρωπος των ΗΠΑ φυτεμένος μέσα σε ένα εντελώς σάπιο πλέον ηγετικό απαράτ του ΚΚΣΕ),  ουδέποτε όμως υιοθέτησα τη θεωρία των "τριών κόσμων" που ο Χούα και ο Ντεγκ τη σερβίρισαν ως σκέψη του Μάο, και η οποία θεωρούσε τελικά τη Μόσχα ως ακόμη πιο επικίνδυνο εχθρό για την Κίνα από την Ουάσιγκτον.   Ίσα-ίσα το αντίθετο συνέβη στην ιστορική πορεία!                    

Η γραμμή αυτή οδηγούσε την Κίνα του Ντεγκ να δρα απαράδεκτα στο διεθνή στίβο σαν ένα μακρύ χέρι της Ουάσιγκτον, καταβαραθρώνοντας έτσι τις επαναστατικές αρχές και το κύρος όχι μόνο της Κίνας, αλλά και του Μ-Λ κινήματος. Ήταν όμως πια η Κίνα του κινεζικού ρεβιζιονισμού οι όχι η προηγούμενη, η επαναστατική Κίνα.          

Στο Αφγανιστάν της δεκαετίας του 1980 συγκρούστηκε ο μπρεζνιεφικός "σοβιετικός" ρεβιζιονισμός- σοσιαλιμπεριαλισμός με τον αμερικάνικο κτηνώδη ιμπεριαλισμό που είχε συμμαχήσει με τον νεόκοπο κινεζικό ρεβιζιονισμό του Ντεγκ. Αντιδραστική διαμάχη σε ξένο αχυρώνα, από όλες τις πλευρές των μεγάλων δυνάμεων... Τα αποτελέσματα δραματικά για τον Αφγανικό λαό που έπεσε στο λάκκο των λεόντων και των προκατακλυσμιαίων τεράτων του φεουδαρχικού σκοταδισμού. Προς γνώση και συμμόρφωση όλων μας.      

 Υ.Γ.:  Στις ιστοσελίδες Παρά πόδα, Αντίσταση στις Γειτονιές και Πρόλογος αναδημοσιεύτηκε προχτές ανακοίνωση ανάλυση, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα για τα γεγονότα στο Αφγανιστάν από την οργάνωση Κομμουνιστικό Μαοϊκό Κόμμα του Αφγανιστάν. Είναι ένα κείμενο που πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά από κάθε σύντροφο ή συναγωνιστή. Εκεί μιλάει από πρώτο χέρι το επαναστατικό επιτελείο η έστω πρόπλασμα τέτοιου επιτελείου των Αφγανών συντρόφων μας. Όσο μικρό κι αδύναμο κι αν είναι, σίγουρα μπορεί να μιλήσει έγκυρα για την κατάσταση στη βασανισμένη πατρίδα του, που την ξέρει καλύτερα από όλους εμάς τους απ' έξω.