Υπόθεση θανάτου του Νίκου Ζαχαριάδη: Δολοφονία ή αυτοκτονία; Ας δούμε ψύχραιμα το ζήτημα

Γράφει ο Νίκος από Βόλο

Το σημερινό ιστορικό δημοσίευμα, για τα 48 χρόνια από το θάνατο του Νίκου Ζαχαριάδη, ως προς τον τίτλο και τη διατύπωση, υποστηρίζει ανοιχτά τη μία από τις δύο εκδοχές που υπάρχουν εδώ και δεκαετίες, για το τραγικό τέλος του Ζαχαριάδη στο Σουργκούτ το 1973: την εκδοχή της δολοφονίας του από την ΚGB,με το σκεπτικό ότι αν ζούσε ο Ζαχαριάδης, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας μεταπολίτευσης στην Ελλάδα, θα χάλαγε ολότελα τα σχέδια των ρεβιζιονιστών ηγετών να παρουσιαστούν ως επίσημοι και νόμιμοι εκπρόσωποι του ΚΚΕ.

Η εκδοχή αυτή θεωρεί ότι ο Ζαχαριάδης θα επέστρεφε στην Ελλάδα και θα επανίδρυε το πραγματικό ΚΚΕ, αφήνοντας στα κρύα του λουτρού τη "διορισμένη από το ρεβιζιονιστικό ΚΚΣΕ ηγεσία Φλωράκη".

Επίσης η εκδοχή αυτή υποστηρίζει ότι ο Ζαχαριάδης δεν αυτοκτόνησε, επειδή τέτοιοι επαναστάτες ηγέτες δεν αυτοκτονούν, αλλά μάχονται μέχρι τελευταίας ρανίδος, ενώ ισχυρίζεται επίσης ότι το μεγαλύτερο μέρος των πολιτικών κειμένων που έγραψε ο Ζαχαριάδης από τη Σιβηρία ήταν πλαστά ή υποβολιμαία από το σοβιετικό σοσιαλιμπεριαλισμό.

Την εκδοχή αυτή υποστήριξε η πάλαι ποτέ ΣΑΚΕ,νυν ομάδα της "Κόντρας", μέσα από το σχετικό άρθρο της Μαρίνας Βούλγαρη στη ΜΑ.Λ.ΕΠ. το 1990. Επίσης την ίδια εκδοχή, της δολοφονίας, όχι όμως και της πλαστότητας των κειμένων του Ν.Ζ. από την εξορία, υποστήριζε μια άλλη φιλοζαχαριαδική κομμουνιστική ομάδα, παλιών πολιτικών προσφύγων, η Κίνηση για την Ανασύσταση του ΚΚΕ, η οποία αντιμαχόταν με σφοδρότητα τη ΣΑΚΕ - και για άλλα ζητήματα, αλλά κυρίως για το ζήτημα της αποκήρυξης της Λ.Σ.Δ. Αλβανίας στην οποία προέβη η ΣΑΚΕ, επίσημα το 1989-90.

Εξαρχής βέβαια πρέπει να παρατηρήσουμε ότι είναι εντελώς υποκειμενική άποψη, καθαρά μεταφυσικού χαρακτήρα, η εκδοχή ότι οι επαναστάτες ηγέτες δεν αυτοκτονούν ποτέ.
Η ιστορία μας δείχνει το αντίθετο, σε ορισμένες κραυγαλέες περιπτώσεις αδιεξόδου. Ας θυμηθούμε π.χ. την αυτοκτονία του Άρη στη Μεσούντα... 

Η άλλη εκδοχή, λοιπόν, αυτή δηλ. της αυτοκτονίας του Ν.Ζ. εκτιμώ ότι,δεν στέκεται απλώς σε πολιτικές εκτιμήσεις και σε υποθέσεις, αλλά στα υπάρχοντα στοιχεία και ντοκουμέντα, μαζί δε και στο ίδιο τελευταίο γραπτό του Ζαχαριάδη, το "Γράμμα από την άλλη όχθη", που μοιάζει με ακροτελεύτεια παράγραφο της πολιτικής του διαθήκης.
Κατά την εκδοχή αυτή λοιπόν ο Ζαχαριάδης αυτοκτόνησε ευρισκόμενος σε απελπισία κι αδιέξοδο, από τη στιγμή κατά την οποία η νέα ηγεσία του επίσημου ΚΚΕ, με την οποία διατηρούσε επαφές ο Ζαχαριάδης και που έλπιζε ότι θα τον βοηθήσει να τελειώσει με το βραχνά της Σιβηρίας, δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματά του, που αυτός έθεσε μέσα από ηρωικές απεργίες πείνας.
Ο Ν.Ζ. θεώρησε μέγιστο εμπαιγμό τη στάση των νέων ηγετών απέναντι του, και πριν αυτοκτονήσει, έγραψε κοντά σε όλα τα άλλα, ότι κληροδοτεί το νεκρό του σώμα στον Λουλέ (που διαπραγματευόταν μαζί του) και στον Φλωράκη... 

Η δεύτερη εκδοχή, κατά την άποψή μου, έχει περισσότερες πιθανότητες σε σύγκριση με εκείνη της προμελετημένης δολοφονίας, γιατί εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε την πλήρη απελπισία στην οποία βρέθηκε ο ιστορικός ηγέτης του παλιού επαναστατικού ΚΚΕ, όταν θεώρησε πως γίνεται αντικείμενο εμπαιγμού και κοροϊδίας, τόσο από μια πολύ νέα τότε επίσημη ηγεσία, την οποία μάλλον θέλησε να στηρίξει και της ευχόταν να επιτύχει στο έργο της, μετά το ξωπέταγμα του Κολιγιάννη (και τη διάσπαση, ήδη από το '68 της πιο δεξιάς φράξιας Παρτσαλίδη),όσο και από την ηγεσία της ΕΣΣΔ του Μπρέζνιεφ, στη οποία επίσης στήριξε ελπίδες μετά το 1964.

Ωστόσο και η μπρεζνιεφική κλίκα που... "συνταξιοδότησε" τον πλήρως εξευτελισμένο Χρουστσόφ,  διατήρησε τον εκτοπισμό του Ν.Ζαχαριάδη και τις εις βάρος του απαράδεκτες αδικίες, παρόλη την υποστήριξη που εκείνος φαίνεται ότι της έδωσε.
Γιατί, εφόσον τα κείμενα του Ν.Ζ. δεν είναι πλαστά, τότε, όπως συμπεραίνουμε διαβάζοντάς τα, ο Ζαχαριάδης υποστήριξε ανοιχτά την ΕΣΣΔ ενάντια στην Λαϊκή Κίνα, ενάντια στον Μάο και την Πολιτιστική Επανάσταση. Αυτό άλλωστε τον έφερε σε αντίθεση με τη φιλοκινεζική αντιρεβιζιονιστικη οργάνωση των κομμουνιστών πολιτικών προσφύγων της Τασκένδης και λοιπής Αν. Ευρώπης, πλην βέβαια της ομάδας των πιο αφοσιωμένων στον ίδιο κομμουνιστών της πολιτικής προσφυγιάς, δηλ. αυτών που μετά το 1977-78 ακολούθησαν τη γραμμή του Ένβέρ Χότζα εναντίον του "μαοϊσμού". (Αυτών που διασπάστηκαν και συγκρούστηκαν ιδεολογικά μεταξύ τους, μετά το 1983, μιλώντας όλοι τους στο όνομα του Ν.Ζ...)

Την εκδοχή της αυτοκτονίας του Ζαχαριάδη, εξαιτίας του αδιεξόδου που ως άνθρωπος αισθάνθηκε και της απελπισίας του για τη στάση της μπρεζνιεφικης ΕΣΣΔ αλλά και της νεόκοπης ηγεσίας (Φλωράκη-Λουλέ κλπ.) απέναντι στα πολιτικά του αιτήματα για ελευθερία και αναγνώριση των δικαιωμάτων του πολιτικού πρόσφυγα που με απαράδεκτο τρόπο του στερούσαν, νομίζω ότι την αποδέχονται και τα παιδιά του Νίκου Ζαχαριάδη, στηριγμένα σε όλα τα διαθέσιμα στοιχεία που κατέχουν για την υπόθεση.
Είναι μια πολύ λογικότερη εκδοχή σε σχέση με την υποτιθέμενη εν ψυχρώ δολοφονία, που σε τελική ανάλυση δεν εξυπηρετούσε ουσιαστικά σε τίποτα το ρεβιζιονισμό.

Άλλωστε, οι ρεβιζιονιστές της Μόσχας καταλάβαιναν ποια πολιτική ζημιά θα συνεπαγόταν γι'αυτούς ακόμη και η είδηση της αυτοκτονίας του Ν.Ζ., κι έτσι έβαλαν τον ιατροδικαστή (Πλετενιόφ, αν δε με απατά η μνήμη) να γράψει ψέματα, για κάποιο καρδιακό επεισόδιο που δήθεν υπέστη ο Ζαχαριάδης.

Η εκδοχή της αυτοκτονίας σε τίποτε δεν μειώνει τις βαριές ευθύνες των Ελλήνων και των Σοβιετικών ρεβιζιονιστών ηγετών για την αδικία και το διωγμό του μεγάλου επαναστάτη -ιστορικού ηγέτη του ΚΚΕ και της εποποιίας του.

Νομίζω ότι και μέσα στο επίσημο σημερινό ΚΚΕ, εξαιρετικά επικριτικός στάθηκε για το ζήτημα ο αείμνηστος Νίκανδρος Κεπέσης, στο τελευταίο του γραπτό. Τώρα, το αν η κυρία ευθύνη για το ψυχολογικό αδιέξοδο του Ν.Ζ. πηγαίνει στον Χαρίλαο Φλωράκη, όπως γράφουν οι κυριότεροι επικριτές του ή σε όλο το Π.Γ ή ...παραπάνω από όλους αυτούς, στην κλίκα της Μόσχας, μπορεί να συζητηθεί, αλλά δεν αλλάζει τίποτα ουσιαστικό στην υπόθεση.
Η όλη αυτή τραγικότατη υπόθεση ήταν μια κορυφαίων διαστάσεων συνέπεια της γενικότερης ρεβιζιονιστικής προδοσίας του παγκόσμιου κομμουνιστικού μας κινήματος από τη χρουστσοφική κλίκα. Ήταν δε τα "προεόρτια" για τη φοβερή καταστροφή του όλου σοσιαλιστικού συστήματος και της ίδιας της Σοβιετικής Ένωσης στην οποία νομοτελειακά κατέληξε, αφού δεν ανακόπηκε εγκαίρως.