10 Μάη 1944: Οι Γερμανοί τουφεκίζουν 92 κομμουνιστές

Ο αδελφός του Μανόλη Γλέζου και οι υπόλοιποι μελλοθάνατοι, γλιστρούσαν στα αίματα των 200 κομμουνιστών που είχαν εκτελεστεί την Πρωτομαγιά.

Λίγες μέρες μετά από την ημέρα που οι 200 εκτελεσμένοι κομμουνιστές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, περνούσαν στο πάνθεο των ηρώων της τάξης μας, άλλοι 92 κομμουνιστές/ιες (82 άντρες και 10 γυναίκες) περνάν στο εικονοστάσι των δικών μας αγίων.

Στις 10 Μάη του 1944 οι Γερμανοί οδηγούν στους μελλοθάνατους, στον τόπο των εκτελέσεων. Αρκετοί απ' αυτούς ήταν παλιοί εξόριστοι κομμουνιστές που το καθεστώς της μεταξικής δικτατορίας τους είχε παραδώσει στους κατακτητές,  

Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο Νίκος Γλέζος, αδελφός του Μανόλη. 

Εδώ είναι σκόπιμο να κάνουμε μια παρένθεση και να μιλήσουμε κάπως ποιο αναλυτικά για τον Νίκο Γλέζο. 

Από τον Οκτώβρη του 1942 ο Νίκος συμμετέχει ενεργά στην Εθνική Αντίσταση σαν μέλος του ΕΑΜ Νέων στο Μεταξουργείο και μέλος της ΟΚΝΕ. Στην συνέχεια δραστηριοποιείτε στην ΕΠΟΝ και στο ΚΚΕ. Είχε το ψευδώνυμο "Φωκάς¨ που το εμπνεύστηκε από μια περιοχή του νησιού του Και όλα αυτά σε ηλικία 17 χρονών!

Ο Νίκος Γλέζος ήταν ΕΠΟΝίτης της Αθήνας και η φωνή του ακουγόταν συχνά μέσα απ τα χωνιά. Ενθάρρυνε και ξεσήκωνε τον κόσμο. Το χέρι του είχε γράψει πολλά συνθήματα στους τοίχους. Δεν έβλεπε καλά, αλλά δεν φορούσε γυαλιά από φόβο να μην τον εμποδίσουν οι υπεύθυνοι να κάνει τόσο τολμηρά πράγματα. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες με γερμανοτσολιάδες και τα κατάφερνε πάντα δρώντας με πάθος, δύναμη αλλά και απίστευτη ψυχραιμία. 

Στις 13 Απριλίου του 1944 συλλαμβάνεται απ' τους Γερμανούς γιατί είχε γράψει σε έναν τοίχο «Ελευθερία ή Θάνατος».

Τον συνέλαβαν μαζί με άλλους δύο που ήταν στην ίδια ομάδα.

Ο Γιώργης Ανδρεάκος ήταν ο υπενοματάρχης που είχε βοηθήσει στην απόδραση των κομμουνιστών της Σωτηρίας και ο άλλος ήτανε ο Ηλίας ο Λιβιεράτος. Κάποιος τους είχε προδώσει. Τους πήγαν αρχικά στο Α Αστυνομικό τμήμα Λέκκα. Από κει στο Α' τάγμα γερμανοτσολιάδων στο Γουδί, όπου υπέστησαν σκληρά βασανιστήρια. 

Επόμενος σταθμός η φρουρά των ανακτόρων. Από εκεί, τον Ανδρεάκο τον πήρε η χωροφυλακή και αφού τον βασάνισαν, τον πέταξαν από το κτίριο της Γενικής Ασφάλειας.

Τον Νίκο τον παρέδωσαν στους Γερμανούς και βασανίστηκε απάνθρωπα στο κολαστήριο της οδού Μέρλιν.

Από εκεί τον πήγαν στο Χαϊδάρι όπου τον έκλεισαν στο περιβόητο μπλοκ 15 των μελλοθανάτων.

Αν και παραμορφωμένος από τα βασανιστήρια προσπαθούσε να δώσει κουράγιο στους συγκρατούμενούς του και ν' απαλύνει τον πόνο τους.

Στις 10 Μαΐου τον πήρανε μαζί με άλλους 91 αγωνιστές, ανάμεσα στους οποίους 10 γυναίκες με προορισμό την Καισαριανή.

Πριν φθάσουν έβγαλε το σκούφο που φόραγε και έγραψε ένα συγκλονιστικό αποχαιρετιστήριο σημείωμα στη μητέρα του.

"Αγαπητή μητέρα σας φιλώ, χαιρετισμούς, σήμερα πάω για εκτέλεση. Πάω. Πέφτοντας για τον ελληνικό λαό".

Έγραψε "πάω" όχι με πάνε. Συνειδητοποιημένος μέχρι το τέλος.

Ο Νίκος Γλέζος πέταξε το σκούφο του με το τελευταίο του σημείωμα στη συμβολή της Ιεράς Οδού, Κων/λεως και Μ. Αλεξάνδρου. Όπως έβγαλε το κεφάλι του κάτω από την τέντα του αυτοκινήτου και πέταξε το σκούφο με το σημείωμα τον είδαν περίοικοι και τον αναγνώρισαν. Έτσι, το μήνυμα έφτασε στην οικογένειά του.

Αυτό που είναι σχετικά άγνωστο στην εκτέλεση των 92 είναι μία ανατριχιαστική λεπτομέρεια για τον τρόπο που πραγματοποιήθηκε. Ενώ οι Γερμανοί οδηγούσαν την πρώτη ομάδα κομμουνιστών στο εσωτερικό χώρο του Σκοπευτηρίου για να τους στήσουν στο μαντρότοιχο και να τους εκτελέσουν. αυτοί γλιστρούσαν και έπεφταν κάτω. Οι Γερμανοί προσπαθούσαν να τους σηκώσουν για να τους εκτελέσουν αλλά ούτε και αυτοί μπορούσαν να σταθούν όρθιοι και γλιστρούσαν μαζί με τους μελλοθάνατους. Τι είχε συμβεί; Την Πρωτομαγιά, μόλις εννέα μέρες πιο πριν. είχε γίνει στον ίδιο χώρο η εκτέλεση των 200 κομμουνιστών. Η ποσότητα αίματος που είχε χυθεί εκείνη την ημέρα ήταν πολύ μεγάλη για τον περιορισμένο χώρο του Σκοπευτηρίου. Έτσι στις ενδιάμεσες ημέρες το χώμα δεν είχε προλάβει να ρουφήξει το αίμα.

Στις 10 Μάη 1944, ο χώρος ήταν ακόμη ένας απέραντος κόκκινος λασπότοπος. Μάλιστα ακόμη και οι Γερμανοί μάρτυρες της εκτέλεσης που ήταν πίσω από τα πολυβόλα γλίστραγαν πάνω στο τσιμέντο αφού τα αίματα είχαν φθάσει και καλύψει και εκείνο τον χώρο. 

Ο Γερμανός αξιωματικός επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος δεν ήξερε τι να κάνει. Τότε του ήρθε η ιδέα να βγάλει την ομάδα των μελλοθανάτων από το χώρο του Σκοπευτηρίου και να τους εκτελέσει στην εξωτερική πλευρά του μαντρότοιχου. 
Το άνοιγμα που χρησιμοποίησε για να βγάλει έξω τους πατριώτες είχε γίνει την 1η Μάη από τους Γερμανούς προκειμένου να μεταφέρουν γρήγορα τις σορούς των εκτελεσμένων εκείνης της ημέρας κατευθείαν στα φορτηγά. 

Αν και το άνοιγμα σκεπάστηκε μεταπολεμικά τα ίχνη του διακρίνονται στον τοίχο του Σκοπευτηρίου. Έτσι ξεκίνησαν οι εκτελέσεις στον εξωτερικό τοίχο. Στη συνέχεια, οι Γερμανοί πήραν τους υπόλοιπους μελλοθάνατους από το εσωτερικό χώρο του Σκοπευτηρίου και τους έβγαλαν έξω από την είσοδο που τους είχαν βάλει αρχικά. Έστησαν και αυτούς στον εξωτερικό τοίχο και τους εκτέλεσαν. Τουλάχιστον η ομάδα αυτή απέφυγε το επιπλέον μαρτύριο να κυλιστεί μέσα στη λάσπη από τα αίματα των εκτελεσμένων της 1ης Μάη 1944.

Πληροφορίες από την Μηχανή του Χρόνου.