Ο δολοφονημένος ηγέτης γεννήθηκε στο Γιακό της τότε Γαλλικής Δυτικής Αφρικής το 1949. Οι γονείς του Σανκαρά ήταν Ρωμαιοκαθολικοί και ήθελαν ο γιος τους να γίνει ιερέας. Εκείνος, ωστόσο, επέλεξε στρατιωτική καριέρα. Το 1966, σε ηλικία 17 ετών, πέρασε στην στρατιωτική ακαδημία της πρωτεύουσας Ουαγκαντούγκου.
Ένας καθηγητής, που δίδασκε ιστορία και γεωγραφία και ήταν γνωστός για τις προοδευτικές του ιδέες, καλούσε τους φοιτητές του σε άτυπες συζητήσεις σχετικά με την αποικιοκρατία, τον ιμπεριαλισμό, το σοσιαλισμό και τα απελευθερωτικά κινήματα στην Αφρική. Ανάμεσα σε αυτούς βρισκόταν και ο Τόμας Σανκαρά.
Το 1970, σε ηλικία 21 ετών, συνέχισε τις στρατιωτικές του σπουδές στη Μαδαγασκάρη. Εκεί ριζοσπαστικοποιήθηκε, αφού έγινε μάρτυρας μιας λαϊκής εξέγερσης φοιτητών και εργατών που πέτυχε την ανατροπή της κυβέρνησης της Μαδαγασκάρης.
Παράλληλα, ήρθε σε επαφή με το έργο του Καρλ Μαρξ και εμπνεόταν από τον Φιντέλ Κάστρο και τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Το 1974, πήρε μέρος σε έναν πόλεμο συνόρων μεταξύ της Άνω Βολτά και του Μάλι και διακρίθηκε για τον ηρωισμό του.
Στις 4 Αυγούστου 1983, με τη βοήθεια του στρατιωτικού και έμπιστου συντρόφου του, Μπλεζ Κομπαορέ, ο Σανκαρά ανέτρεφε την κυβέρνηση του Ζαν Μπατίστ Ουεντραόγκο και ανέλαβε την προεδρία της χώρας.
Ακριβώς ένα χρόνο μετά την κατάληψη της εξουσίας, ο Σανκαρά αποφάσισε να μετονομάσει τη χώρα από Άνω Βόλτα σε Μπουρκίνα Φάσο, που στην γλώσσα τους σημαίνει "η γη των τίμιων ανθρώπων"/ Η συμβολική αυτή κίνηση ήταν μόνο ένα κομμάτι στο παζλ του εκτεταμένου και φιλόδοξου προγράμματος που εφάρμοσε.
Απαγόρευσε την κλειτοριδεκτομή, την πολυγαμία και τους αναγκαστικούς γάμους των γυναικών. Επί των ημερών του Σανκαρά, γυναίκες διορίστηκαν σε βασικές πολιτικές θέσεις και εντάχθηκαν στο στρατό.
Οργάνωσε ένα πρόγραμμα μαζικού εμβολιασμού κατά της πολιομυελίτιδας, της μηνιγγίτιδας και της ιλαράς. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, 2,5 εκατομμύρια παιδιά είχαν ανοσοποιηθεί.
Ήταν, επίσης, από τους πρώτους Αφρικανούς πολιτικούς που αναγνώρισαν δημόσια την απειλή της ασθένειας του AIDS. Στα χρόνια της διακυβέρνησής του, το ποσοστό της παιδικής θνησιμότητας μειώθηκε από το 20,8% στο 14,5%. Αντίστοιχα μειώθηκε και το ποσοστό αναλφαβητισμού.
Υλοποιηθήκαν σιδηροδρομικά έργα και φυτεύτηκαν 10 εκατομμύρια δέντρα. Επρόκειτο για μια πρωτοβουλία που στόχευε να ανακουφίσει από την ξηρασία μια χώρα περίκλειστη από έξι κράτη, χωρίς πρόσβαση σε θάλασσα και στη "ζώνη του Σάχελ".
Ο Σανκαρά πούλησε τον ακριβό κυβερνητικό στόλο των Mercedes και τον αντικατέστησε με αυτοκίνητα Renault. Αρνήθηκε να εργαστεί με κλιματισμό, επειδή δεν είχαν όλοι πρόσβαση σε κλιματιστικά.
Ζούσε στη φτωχική του κατοικία και πήγαινε για τζόκινγκ χωρίς να συνοδεύεται από φρουρούς. Απαίτησε από τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να παραιτηθούν από προνόμια όπως αεροπορικά εισιτήρια πρώτης θέσης.
Μείωσε τον δικό του μισθό και ανάγκασε τους ανώτατους δημοσίους υπαλλήλους και τους αξιωματικούς του στρατού να δωρίσουν μισθό ενός μήνα για δημόσια έργα.
Σε μια περίοδο που οι αφρικανικές χώρες ήταν εξαρτημένες από εισαγόμενα τρόφιμα και εξωτερική βοήθεια για την ανάπτυξη, ο Σανκαρά υπερασπιζόταν την εγχώρια παραγωγή.
Πίστευε ακράδαντα ότι η χώρα μπορούσε να λύσει τα προβλήματά της με σκληρή δουλειά και συλλογική κινητοποίηση. "Η χώρα μας παράγει αρκετά για για μας ταΐσει όλους', δήλωνε χαρακτηριστικά και τόνιζε την ανάγκη να μετατραπεί το βαμβάκι που παραγόταν στην Μπουρκίνα Φάσο σε ρούχα για τον απλό λαό. Καταπολέμησε αποτελεσματικά τον αναλφαβητισμό και την παιδική θνησιμότητα που μάστιζαν την χώρα του. Απαλλοτρίωσε τις μεγάλες εκτάσεις που είχαν οι φύλαρχοι και μοίρασε την γη στους αγρότες. Από τις πρώτες προτεραιότητες του ήταν να φτιάξει μαζικές λαϊκές ένοπλες οργανώσεις για την υπεράσπιση της Επανάστασης και να ιδρύσει Λαϊκά Επαναστατικά Δικαστήρια.
Ο Σανκαρά, αντίθετα από το ότι συνέβαινε στα καθεστώτα της Αφρικής ήταν εχθρός της ακραίας προσωπολατρίας και αρνήθηκε να εκτεθεί η φωτογραφία του σε δημόσια κτίρια. Σαν πρόεδρος, άφησε έδινε ο πρώτος το παράδειγμα στον λαό του. Καθόρισε τον μισθό του στα 450 δολάρια κυκλοφορούσε μόνος του μέσα στον κόσμο και όλα τα περιόρισε υπάρχοντά του ήταν ένα αυτοκίνητο,4 ποδήλατα, τρεις κιθάρες, -λάτρευε την μουσική- ένα ψυγείο και έναν καταψύκτη
Για την πολιτική του φιλοσοφία είχε πει:
"Δεν μπορείς να πραγματοποιήσεις θεμελιώδη αλλαγή χωρίς μια ορισμένη ποσότητα τρέλας. Αυτή προέρχεται από τη μη συμμόρφωση, το θάρρος να γυρίσεις την πλάτη στις παλιές φόρμουλες, το θάρρος να εφεύρεις το μέλλον.
Χρειάστηκαν οι τρελοί του χθες για να μπορέσουμε να δράσουμε με καθαρότητα σήμερα. Θέλω να είμαι ένας από αυτούς τους τρελούς. Πρέπει να τολμήσουμε να εφεύρουμε το μέλλον".
“Δεν μπορούμε να ξεπληρώσουμε το χρέος μας. Αυτό είναι αδύνατον; δεν είναι θέμα ηθικής τάξης, ούτε αθέτηση υποσχέσεων. Εάν δεν πληρώσουμε, οι πιστωτές μας δεν θα πεθάνουν, αυτό είναι βέβαιο. Εάν όμως πληρώσουμε, ο λαός μας θα εξοντωθεί'.
Οι ιμπεριαλιστές μισούσαν θανάσιμα τον Σανκαρά, Ετρεμαν στην ιδέα ότι η διακυβέρνησή του μπορούσε να γίνει το παράδειγμα και για άλλους λαούς της Αφρικής. και το λάθος του Σανκαρά ήταν ότι είχε υποτιμήσει αυτή την απειλή. Δεν πήρε τα κατάλληλα μέτρα να την αποτρέψει γι' αυτό οι ιμπεριαλιστές βρήκαν όργανα να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν το πραξικόπημα. Οι πραξικοπηματίες και μάλιστα με επικεφαλής τον Καμπαορέ -έναν πρώην φίλο και στενό συνεργάτη του Σανκαρά- δολοφονούν τον "Τσέ Γκεβάρα της Αφρικής", (ήταν μόλις 37 χρονών)μ με δυο σφαίρες στην καρδιά, καθιστούν χούντα στην χώρα και όλα επανέρχονται στην πρότερη κατάσταση τους, Ολες τα μέτρα που είχε λάβει ο Σανκαρά καταργήθηκαν, η χούντα ξανάρχισε να εξοφλεί τις δόσεις του χρέους στο ΔΝΤ και τα πάντα ιδιωτικοποιήθηκαν.
Πληροφορίες από την Μηχανή του Χρόνου
Δημοσίευση σχολίου