Κείμενο του Δημήτρη Κουφοντίνα που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Πρώτο Θέμα"
Ο Φουκουγιάμα επιτέλους δικαιώνεται! Κατά το ήμισυ τουλάχιστον. Είχε μιλήσει για το «τέλος της Ιστορίας», ενώ ολόκληρη η φράση είναι: «το τέλος της ιστορίας του καπιταλισμού».
Μπορεί αυτό να μη φαίνεται άμεσο, να μην είναι άμεσο, όμως η βαθιά και μακριά κρίση που θα ζήσουμε θα φωτίζει ολοένα και περισσότερο τον πεπερασμένο ιστορικά χαρακτήρα του καπιταλιστικού συστήματος.
Οι απολογητές του συστήματος προσπαθούν να συσκοτίσουν τα αίτια της κρίσης, να μη φανεί, όπως λέει κι ο Ε. Βαλερστάιν, ο συστημικός της χαρακτήρας.
Οι πιο χυδαίοι την αποδίδουν στην απληστία των φτωχών ή, το πολύ-πολύ, στην αφροσύνη των golden boys.
Οι σοβαρότεροι μιλούν για κρίση του νεοφιλελευθερισμού, του καπιταλισμού-καζίνο και ζητούν έναν «ηθικό», έναν κάπως ελεγχόμενο, περισσότερο ρυθμιζόμενο (τώρα πλασάρουν τον όρο και κάμποσοι Σικάγο-μπόις φωστήρες...) καπιταλισμό.
Ωστόσο, ο καπιταλισμός μπορεί όταν δυσκολεύεται προσωρινά, ν' αναδιπλώνεται, ν' αλλάζει πρόσωπο, όμως δεν εξημερώνεται. Η μόνη ηθική του είναι το κέρδος, ο θεμελιώδης νόμος του είναι αυτός του ανταγωνισμού, η εξατομίκευση και αλλοτρίωση των ανθρώπων, η μετατροπή της κοινωνίας σε ζούγκλα.
Ούτε ο νεοφιλελευθερισμός, ούτε η παγκοσμιοποίηση, ούτε ο χρηματοπιστωτικός τζόγος είναι οι πρωταρχικοί υπεύθυνοι της κρίσης. Αυτοί ήταν μέσα και μορφές δομικού χαρακτήρα του καπιταλισμού για να ξεπεράσει τα εσωτερικά όρια του κεφαλαίου κατά την καθοδική φάση του μακρού κύματος Κοντράτιεφ,όταν έπεφτε το ποσοστό του κέρδους, τα άγια των αγίων του καπιταλισμού.
Αυτά ήταν τα μέσα του κεφαλαίου που -όπως επισημαίνει ο Μαρξ- ξαναϋψώνουν με μεγαλύτερη δύναμη μπροστά του τα ίδια όρια, ξαναφέρνουν την ίδια κρίση, τώρα όμως ακόμα βαθύτερη, μακρύτερη και πιο καταστροφική.
Γι' αυτή τη ληστεία των αιώνων δεν φταίει κανείς; Κάποιοι θα πουν το ψωμί ψωμάκι. Κάποιοι, στις λιμοκτονούσες χώρες, θα εγκαταλείψουν τη ζωή... Σ' αυτό το παγκόσμιο έγκλημα δεν υπάρχουν πρόσωπα; Ολον αυτό τον συρφετό των μεγαλοτραπεζιτών, μεγαλοχρηματιστών, ηγετικών στελεχών διεθνών οικονομικών οργανισμών, πολιτικών κυβερνητών, αρμόδιων υπουργών οικονομικών κ.ά., που όλοι τους μαζί συναγελάζονται, σχεδιάζουν και συναποφασίζουν, τον γνωρίζει κανείς, τον ονοματίζει κανείς;
Θα πληρώσουν αυτοί ή θα την πληρώσει όπως πάντα ο απλός άνθρωπος και κανένας «ληστής» τραπεζικού υποκαταστήματος;
Αυτή η κορυφαία οικονομική κρίση υπερσυσσώρευσης, που προς το παρόν περιορίζεται στην πρώτη φάση της, τη χρηματοοικονομική, επιφέρει καθοριστικές αλλαγές σ' ολόκληρο τον πλανήτη. Εχουμε πρώτα την παρακμή της μιας -και μοναδικής τα τελευταία 20 χρόνια- παγκόσμιας δύναμης, που δρούσε χωρίς ισχυρό ανταγωνιστή.
Σήμερα αναδύονται περιφερειακοί νεοκαπιταλισμοί, όπου δημιουργούνται ισχυροί καπιταλιστικοί όμιλοι που ανταγωνίζονται πλέον επί ίσοις όροις τα δυτικά ολιγοπώλια, έχουν δική τους δυναμική, χαράζουν τη δική τους ιδιαίτερη στρατηγική.
Η Κίνα κυρίως, αλλά και η ισχυρότατη στρατιωτικά Ρωσία, η Ινδία, ακόμη το Ιράν και χώρες της Νότιας Αμερικής.
Εν τω μεταξύ ένα νέο Μπαντούγκ, ένας νέος χώρος (πολιτικά) Αδεσμεύτων, φαίνεται να σχεδιάζεται...
Οι ΗΠΑ, σε βαθιά κρίση συμμαχιών σε Μ. Ανατολή, Καύκασο και Κεντρική Ασία, με τις ανοιχτές πληγές σε Ιράκ και Αφγανιστάν, με στραπατσαρισμένη την εικόνα του αήττητου, θα αναγκαστούν να επαναδιαπραγματευτούν τις διεθνείς τους σχέσεις και αυτό -όπως μας δείχνει η Ιστορία-δεν θα περιοριστεί μόνο στο πεδίο της πολιτικής...
Και όσο θα κλιμακώνεται η κρίση, τόσο θα εντείνεται ο πόλεμος εναντίον του κόσμου της εργασίας. Περισσότερο θα υποφέρουν οι φτωχοί του λεγόμενου τρίτου κόσμου. Ακολουθεί η επίθεση στον λεγόμενο τέταρτο κόσμο της Δύσης και στους εργαζόμενους. Ηδη τους φόρτωσαν το τεράστιο δημόσιο χρέος. Τώρα καλούνται με τα νέα μέτρα να χρηματοδοτήσουν τους υπεύθυνους της κρίσης.
Οπως θα έλεγε ο αξέχαστος καθηγητής, προπαντός αγωνιστής και άνθρωπος, Σάκης Καράγιωργας, η μετακύλιση του χρέους είναι νόμος. Πρόκειται ουσιαστικά για μια τεράστια ανακατανομή εισοδήματος.
Οσο θα βυθιζόμαστε στην ύφεση, τόσο θα αυξάνονται ανεργία, απολύσεις, λιτότητα, εντατικοποίηση της εργασίας, όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, τόσο θα μειώνεται το «κράτος πρόνοιας» και θα αυξάνεται το κράτος ασφάλειας-αστυνόμευσης-καταστολής.
Η κρίση θα επεκταθεί στο σύνολο της κοινωνικής ζωής, θα την αποδιοργανώσει, θα οδηγήσει σε διαψεύσεις μικρο-ονείρων και σε αποσύνθεση των προηγούμενων κοινωνικών δομών. Τώρα με το βάθεμα της κρίσης αυτή η διαδικασία επιταχύνεται και οι κοινωνικές εκρήΕεις γίνονται αναπόφευκτες.
Ωστόσο ο καπιταλισμός, όσο μεγάλη και να 'ναι η κρίση του, δεν θα αυτοκτονήσει... Διαθέτει ισχυρούς μηχανισμούς, κατασταλτικούς και ιδεολογικούς, αποθέματα βίας αλλά και πειθαναγκασμού.
Σήμερα, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ανατροπή του και, με τη δημιουργία μιας νέας συνείδησης, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, μπαίνει το ζωτικό ερώτημα: σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα;
Κι αν πει κανείς «ποιος σοσιαλισμός, ο σοσιαλισμός πέθανε», η απάντηση είναι «ο πρώτος, ο πρώιμος σοσιαλισμός, ναι, πέθανε, όμως ένας νέος σοσιαλισμός, με νέο περιεχόμενο, μπορεί και πρέπει να δοκιμαστεί».
Σήμερα, που γίνονται τραγικά επίκαιρα τα λόγια του Κορνηλίου Καστοριάδη, «η καπιταλιστική κοινωνία τρέχει προς την άβυσσο επειδή δεν μπορεί να αυτοελεγχθεί», γίνεται επιτακτικό το αντίπαλο σχέδιο.
Ενα σχέδιο που θα πατάει γερά και κριτικά στο παρελθόν και μέσα στις σημερινές συνθήκες θα εξειδικεύεται σ' ένα πρόγραμμα άμεσης δράσης που θα συγκρούεται με όλους τους τρόπους και θα προκαλεί ήττες στο καπιταλιστικό σύστημα, που θα φέρει εκείνες τις πρώτες μικρές νίκες που είναι απαραίτητες για τη συσπείρωση των διάχυτων και κατακερματισμένων δυνάμεων, για την ενότητα τους στη δράση, αντιστρέφοντας το κλίμα παραίτησης, αποστρατείας και ηττοπάθειας.
Στιγμές σαν αυτές που θα ζήσουμε, καθώς οι τροχοί της Ιστορίας επιταχύνονται, όταν οι άνθρωποι μέσα σε λίγες μέρες μπορούν να μάθουν όσα δεν έμαθαν σε μια ζωή, έχει αποδειχτεί ιστορικά ότι είναι αυτές στη διάρκεια των οποίων μπορεί να πραγματοποιηθεί το αδύνατο.
Δ. Κουφοντίνας
Φυλακές Κορυδαλλού
28/10/2008
Δημοσίευση σχολίου