Frantz Fanon-Της γης οι κολασμένοι

Frantz Fanon

Της γης οι κολασμένοι

6. Συμπέρασμα

Ελάτε λοιπόν σύντροφοι. Καλά θα κάνουμε να αποφασίσουμε να αλλάξουμε τις συνήθειές μας με μιας. Πρέπει να αποτινάξουμε το βαρύ σκοτάδι στο οποίο έχουμε βυθιστεί, και να το αφήσουμε πίσω μας. Η καινούργια μέρα που πλησιάζει πρέπει να μας βρει δυνατούς, συνετούς και αποφασισμένους.

Πρέπει να αφήσουμε τα όνειρά μας και να εγκαταλείψουμε τα παλιά μας πιστεύω και τις φιλίες των καιρών πριν να αρχίσει η ζωή. Ας μην ξοδεύουμε χρόνο σε στείρες λιτανείες και εμετική μίμηση. Αφήστε αυτή την Ευρώπη όπου δεν κουράζονται ποτέ να μιλάν για τον Άνθρωπο, κι όμως φονεύουν ανθρώπους όπου τους βρουν, σε κάθε γωνιά των δρόμων τους, σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Για αιώνες έπνιξαν σχεδόν ολόκληρη την ανθρωπότητα στο όνομα μιας ούτως καλούμενης "πνευματικής εμπειρίας." Κοιτάχτε τους σήμερα πώς ταλαντεύονται ανάμεσα στην ατομική και την πνευματική αποσύνθεση.

Κι όμως μπορεί να ειπωθεί ότι η Ευρώπη ήταν επιτυχής στον βαθμό που πέτυχε σε ό,τι αποπειράθηκε.

Η Ευρώπη ανέλαβε την ηγεσία του κόσμο με θέρμη, κυνισμό και βία. Κοιτάχτε πώς η σκιά των παλατιών της εκτείνεται όλο και μακρύτερα! Κάθε μια από τις κινήσεις της έχει διαρρήξει τα δεσμά του χώρου και της σκέψης. Η Ευρώπη απαρνήθηκε κάθε ταπεινότητα και κάθε μετριοφροσύνη. Αλλά έχει επίσης εναντιωθεί σε κάθε ικεσία και κάθε τρυφερότητα.

Έχει αποδειχτεί τσιγκούνα και φιλοχρήματη μόνο όταν αφορά ανθρώπους. Έχει δολοφονήσει και κατασπαράξει μόνο ανθρώπους.

Λοιπόν, αδέρφια μου, πώς γίνεται να μην καταλαβαίνουμε ότι έχουμε καλύτερα πράγματα να κάνουμε από το να ακολουθούμε αυτή την Ευρώπη;

Αυτή την ίδια Ευρώπη όπου δεν κουράζονται ποτέ να μιλάνε για τον Άνθρωπο, και όπου δεν έχουν σταματήσει ποτέ να διακηρύσσουν ότι αγωνιούν απλώς για το καλό του Ανθρώπου: σήμερα γνωρίζουμε με τι μαρτύρια έχει πληρώσει η ανθρωπότητα τον κάθε ένα των πνευματικών τους θριάμβων.

Ελάτε λοιπόν σύντροφοι, το ευρωπαϊκό παιχνίδι τέλειωσε επιτέλους· πρέπει να βρούμε κάτι διαφορετικό. Σήμερα, μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, εφόσον δεν μιμούμαστε την Ευρώπη, εφόσον δεν έχουμε την εμμονή να φτάσουμε την Ευρώπη.

Η Ευρώπη τώρα ζει με τέτοιο τρελό, άφρονο ρυθμό που έχει αποτινάξει κάθε καθοδήγηση και κάθε λογική, και κατευθύνεται τρέχοντας στην άβυσσο.

[...] Σήμερα, είμαστε παρόντες στην στασιμότητα της Ευρώπης. Σύντροφοι, ας λευτερωθούμε από αυτή την ακίνητη κίνηση όπου σταδιακά η διαλεκτική μεταμορφώνεται στη λογική της ισορροπίας. Ας αναλογιστούμε εκ νέου το ερώτημα της ανθρωπότητας. Ας αναλογιστούμε εκ νέου το ερώτημα της εγκεφαλικής πραγματικότητας και της εγκεφαλικής μάζας όλης της ανθρωπότητας, που οι συνδέσεις της πρέπει να αυξηθούν, που τα κανάλια της πρέπει να πληθύνουν, που τα μηνύματά της πρέπει να ανθρωποποιηθούν ξανά.

Ελάτε, αδέρφια, έχουμε πολύ δουλειά να κάνουμε για να παίζουμε το ρόλο της οπισθοφυλακής. Η Ευρώπη έκανε αυτό που έβαλε στόχο να κάνει και στο σύνολο, το έκανε καλά. Ας σταματήσουμε να την κατηγορούμε, αλλά ας της πούμε με αποφασιστικότητα να μην κομπάζει και τόσο πολύ για αυτό. Δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε πλέον· οπότε ας σταματήσουμε να τη ζηλεύουμε.

Ο Τρίτος Κόσμος αντικρίζει σήμερα την Ευρώπη ως μια τεράστια μάζα, σκοπός της οποίας θα πρέπει να είναι να προσπαθήσει να επιλύσει τα προβλήματα για τα οποία η Ευρώπη δεν μπόρεσε να βρει απάντηση.

Αλλά ας είμαστε ξεκάθαροι: Αυτό που μετρά είναι σταματήσουμε να μιλάμε για παραγωγικότητα, και για εντατικοποίηση και για τον ρυθμό της εργασίας.

Όχι, δεν είναι ζήτημα επιστροφής στη Φύση. Είναι απλώς ένα πολύ συγκεκριμένο ζήτημα του να μην σέρνονται οι άνθρωποι στον ακρωτηριασμό, του να μην επιιβάλλονται στον νου ρυθμοί που γρήγορα τον εξαλείφουν και τον καταστρέφουν. Η δικαιολογία του να προφτάσουμε τους άλλους δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να σπρώχνεται ο άνθρωπος από δω και από κει, για να ξεριζώνεται από την ιδιωτικότητά του, για να συνθλίβεται και να σκοτώνεται.

Όχι, κανέναν δεν θέλουμε να προφτάσουμε. Αυτό που θέλουμε είναι να πηγαίνουμε συνέχεια μπροστά, νύχτα και μέρα, παρέα με τον Άνθρωπο, παρέα με όλους τους ανθρώπους. [...]

Είναι ζήτημα του να αρχίσει ο Τρίτος Κόσμος μια νέα ιστορία του Ανθρώπου, μια ιστορία που θα έχει σεβασμό για τις κάποιες φορές εντυπωσιακές θέσεις που έχει διατυπώσει η Ευρώπη, αλλά που δεν θα ξεχνά επίσης τα εγκλήματά της, εκ των οποίων το φρικτότερο έγινε σε βάρος της ανθρώπινης καρδιάς, και συνίστατο στο παθολογικό ξερίζωμα των λειτουργιών του και την συντριβή της ενότητάς του. Και στα πλαίσια της συλλογικότητας, υπήρξαν οι διαφοροποιήσεις, η διαστρωμάτωση και οι αιμοσταγείς εντάσεις που τράφηκαν από τις τάξεις. Και τέλος, στην γιγάντια κλίμακα της ανθρωπότητας, υπήρξαν φυλετικά μίση, δουλεία, εκμετάλλευση και πάνω από όλα η αναίμακτη γενοκτονία που συνίστατο στον παραγκωνισμό δεκαπέντε χιλιάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.

Έτσι, σύντροφοι, ας μην τιμήσουμε την Ευρώπη δημιουργώντας κράτη, θεσμούς και κοινωνίες που αντλούν την έμπνευσή τους από αυτή.

Η ανθρωπότητα περιμένει κάτι διαφορετικό από μας από τέτοιου είδους μίμηση, που θα ήταν σχεδόν αισχρή καρικατούρα.

Αν θέλουμε να μετατρέψουμε την Αφρική σε μια νέα Ευρώπη, και την Αμερική σε μια νέα Ευρώπη, τότε ας αφήσουμε το πεπρωμένο των χωρών μας στους Ευρωπαίους. Θα ξέρουν πώς να κάνουν τα πράγματα καλύτερα κι από τους πιο προικισμένους από εμάς.

Αλλά αν θέλουμε η ανθρωπότητα να πάει ένα βήμα παραπέρα, αν θέλουμε να τη φέρουμε σε ένα διαφορετικό επίπεδο από αυτό που της έδειξε η Ευρώπη, τότε θα πρέπει να επινοήσουμε, και θα πρέπει να κάνουμε ανακαλύψεις.

Αν θέλουμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των λαών μας, θα πρέπει να ψάξουμε την απάντηση αλλού και όχι στην Ευρώπη.

Επιπλέον, αν θέλουμε να αποκριθούμε στις προσδοκίες των λαών της Ευρώπης, δεν είναι χρήσιμο να τους επιστρέψουμε μια αντανάκλαση, ακόμα και μια ιδανική αντανάκλαση, της δικής τους κοινωνίας και της δικής τους σκέψης, με την οποία από καιρό σε καιρό νιώθουν απροσμέτρητη ναυτία.

Για την Ευρώπη, για τον εαυτό μας και για την ανθρωπότητα, σύντροφοι, θα πρέπει να γυρίσουμε νέα σελίδα, θα πρέπει να επεξεργαστούμε νέες έννοιες, και θα πρέπει να στήσουμε στα πόδια του έναν νέο άνθρωπο.

Γραμμένο το 1961, στην κλιμάκωση του απελευθερωτικού πολέμου στην Αλγερία.

Αναδημοσίευση από Radical Desire