Για τις κινητοποιήσεις των "αγανακτησμένων" - μερικές σκέψεις

Πολύς θόρυβος έχει ξεσπάσει με τις κινητοποιήσεις "α λα ισπανικά", οι οποίες έχουν γίνει "το θέμα των ημερών".

Η γνώμη μου για αυτές τις κινητοποιήσεις είναι ότι είναι επιπέδου δημοτικού. Πολλοί βέβαια θα νομίζουν τώρα ότι βρίζω και υποτιμώ αυτές τις κινητοποιήσεις. Δεν είναι όμως έτσι - εξηγώ:

Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, οι λαοί της Δύσης βρίσκονται "στο χείλος του γκρεμού", και εξωθούνται στο να παλέψουν ή να ζήσουν/πεθάνουν μέσα στη φτώχεια και τη μιζέρια.

Αναμενόμενο είναι να βρεθούν πολλοί που θα παλέψουν - ωστόσο θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι, με ευθύνη βέβαια και της αριστεράς, ο λαοί είναι "απροπόνητοι": Δεν έχουν μεγάλες ιστορικές, πολιτικές, οικονομικές γνώσεις, ούτε ιδιαίτερες εμπειρίες από αγώνες, ούτε οτιδήποτε άλλο τέτοιο πράγμα.

Από τη στιγμή λοιπόν που το λαϊκό κίνημα έχει γυρίσει εδώ και δεκαετίες σε "εμβρυακή" κατάσταση, τι πιο "λογικό" από το να κάνει κινητοποιήσεις επιπέδου δημοτικού;

Αυτό δεν αποτελεί βρισιά, όπως πολλοί θα σπεύσουν να με κατηγορήσουν. Άλλωστε, το να πηγαίνεις δημοτικό και να μαθαίνεις την αλφαβήτα δεν είναι υβριστικό, ούτε υποτιμητικό, αν είσαι ακόμα παιδί. Το αντίθετο μάλιστα - αν είσαι παιδί, είναι προφανές ότι αυτό που θα πρέπει να μάθεις είναι...η αλφαβήτα, και μόνο αν και όταν το καταφέρεις αυτό θα μπορέσεις να προχωρήσεις σε πιο "προχωρημένη" ύλη.

Όπως σωστά έλεγε ο Λένιν, οι μάζες μαθαίνουν αργά, μέσα από την εμπειρία, και με το να τις κατηγορούν οι κομμουνιστές ότι οι κινητοποιήσεις αυτές είναι "κακές" και "άχρηστες" όχι απλά δεν τις βοηθούν να μεγαλώσουν, αλλά βλάπτουν κιόλας.

Η συγκυρία βέβαια είναι ζόρικη, και άρα θα πρέπει ο λαός να "μάθει" πολλά πράγματα σε λίγο χρόνο. Αυτό δεν είναι εύκολο. "Ιδού η ρόδος, ιδού και το πήδημα" για εμάς λοιπόν που υποτίθεται ότι "τα ξέρουμε", να βοηθήσουμε το λαό να τα "μάθει" κι αυτός - αλλιώς ποια είναι άλλωστε η χρησιμότητα μας;

Ναι μεν ο κόσμος "δε ξέρει και πολλά", ωστόσο δείχνει διάθεση να μάθει. Και ανάμεσα σε κάποιον που δεν ξέρει, αλλά έχει διάθεση να μάθει, και σε κάποιον ο οποίος το παίζει "ξερόλας" (χωρίς μάλιστα να είναι - η σημερινή αριστερά είναι αποτυχημένη), ο πρώτος είναι πολύ προτιμότερος από τον δεύτερο.

Όταν η άρχουσα τάξη επιτίθεται λυσσασμένα, δεν αρκεί απλά το να μαζεύεσαι στην πλατεία βέβαια:

Αυτό είναι το μίνιμουμ που θα μπορούσε να γίνει, γι' αυτό και η άρχουσα τάξη το προπαγανδίζει μέσω των ΜΜΕ της, τονίζοντας ιδιαίτερα το ότι οι διαδηλωτές δηλώνουν ειρηνόφιλοι, δεν έχουν οργάνωση, κτλ. Κοινώς, το ότι δεν αποτελούν επικίνδυνο αντίπαλο για αυτήν.

Άλλωστε, και πολλοί από τους διαδηλωτές το καταλαβαίνουν, και μόνοι τους αναζητούν ήδη κάτι καλύτερο. Εγώ όποτε έχω πάει (λόγω έλλειψης χρόνου ομολογώ ότι δεν πηγαίνω καθημερινά) ακούω από πολλούς την άποψη ότι "ωραία μαζευτήκαμε εδώ, αλλά τώρα τι;".

Δεν βρίσκονται δηλαδή όλοι οι διαδηλωτές στο ίδιο επίπεδο, και γι' αυτό θα πρέπει η παρέμβαση μας να έχει τις ανάλογες "διαφοροποιήσεις": Μερικοί αντιλαμβάνονται ήδη την ανάγκη για περαιτέρω οργάνωση, για να μπουν κάποια συγκεκριμένα αιτήματα (πχ στάση πληρωμών), κτλ. Μερικοί έχουν ερωτήματα, που θα πρέπει να συζητηθούν, ενώ μερικοί άλλοι "βγάζουν σπυριά" όταν ακούν για οργάνωση, για αιτήματα, κτλ (κάτι που βέβαια αποτελεί μέγα σφάλμα, καθώς τους κάνει "εύκολους στόχους", άσχετα αν οι ίδιοι δεν το καταλαβαίνουν, και πραγματικά αυτοί αποτελούν "μαθητές δημοτικού" από πολιτικής άποψης - εξ ου και ο αντίστοιχος χαρακτηρισμός που έδωσα πιο πάνω στις κινητοποιήσεις).

Τέλος, μερικές παρατηρήσεις για τις "ειρηνόφιλες" απόψεις που κυριαρχούν, για τον "ακομμάτιστο" χαρακτήρα, "χωρίς ιδεολογία" (!!!), κτλ:

Ρίχνοντας λοιπόν αρχικά μια ματιά στην ιστορία, βλέπουμε το παράδειγμα της "Ματωμένης Κυριακής" στη Ρωσία του Τσάρου: Χιλιάδες κόσμου είχαν τότε βγει στο δρόμο, με ηγέτη τους έναν..παπά, σε μια "ειρηνική" πορεία, όπου παρακαλούσαν τον Τσάρο να τους λυπηθεί και να τους βγάλει από τη μεγάλη φτώχεια τους. Ο Τσάρος όμως όχι μόνο δεν το δέχτηκε αυτό, αλλά έστειλε το στρατό και τους έσφαξε. Έως λοιπόν την "ειρηνική" αυτή πορεία, οι μάζες πίστευαν σε μεγάλο ποσοστό ότι "θα βρεθεί μια λύση στα προβλήματα τους με "ειρηνικό" τρόπο". Η "Ματωμένη Κυριακή" διέλυσε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα αυτές τις λαϊκές ψευδαισθήσεις.

Στην Ισπανία, ήδη είχαμε την πρώτη επίδειξη των προθέσεων του κράτους αν και όταν νοιώσει ότι απειλείται το μονοπώλιο που έχει στην εξουσία και τη βία:

Αστυνομία κατά Ισπανών «Αγανακτισμένων»

Επεισόδια ξέσπασαν στη Βαρκελώνη, μεταξύ των διαδηλωτών που εδώ και σχεδόν δυο εβδομάδες πραγματοποιούν ειρηνική κατασκήνωση στην Πλάθα Ντε Καταλούνια, όταν αστυνομικές δυνάμεις επιχείρησαν να τους απομακρύνουν και να καταστρέψουν την κατασκήνωση, με τη δικαιολογία της εκκένωσης της πλατείας από «επικίνδυνα» αντικείμενα καθώς είναι πιθανόν να ακολουθήσουν την αυριανή λήξη του Champions League εορτασμοί από οπαδούς ποδοσφαιρικών ομάδων. Σαράντα τρεις άνθρωποι τραυματίστηκαν.

Όσο για το ζήτημα της έλλειψης οργάνωσης (που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη σαπίλα των σημερινών κομμάτων/συνδικάτων), δεν έχει προφανώς νόημα να τους καλούμε όλους αυτούς να μπουν σε κάποιο κόμμα, οργάνωση, συνδικάτο, κτλ, μιας και οι όποιες προσπάθειες ανασύνθεσης της αριστεράς είναι είτε αποτυχημένες, είτε σε εμβρυικό στάδιο (άρα δεν μπορούν αυτή τη στιγμή να εμπνεύσουν τις μάζες - εκτός από όσους είναι πιο "προχωρημένοι").

Ωστόσο, θα πρέπει να καλούμε τις μάζες να οργανωθούν, σε δικές τους έστω ενώσεις. Άλλωστε, σύντομα οι μάζες θα κατανοήσουν την αναγκαιότητα μιας οργάνωσης, όπως κατανόησαν πλέον την ανάγκη να κατέβουν στο δρόμο: Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους που βρίσκονται σήμερα στις πλατείες, θα σε κοίταζαν λες και είσαι εξωγήινος πριν μερικά χρόνια αν τους έλεγες για μεγάλη καπιταλιστική κρίση, κινητοποιήσεις, κτλ (το ξέρω από προσωπική εμπειρία).

Να όμως που έστω και με κάποια καθυστέρηση, σήμερα το καταλαβαίνουν αυτό. Έτσι κάπως θα κατανοήσουν αργότερα και την ανάγκη να σταματήσουν να είναι "χαοτικοί", και χωρίς σχέδιο, οργάνωση, αιτήματα, κτλ, και θα προσπαθήσουν να τα αποκτήσουν. Εμείς λοιπόν θα πρέπει από τώρα να το παλέψουμε αυτό, ώστε να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα αργότερα.

Κλείνουμε με ένα παλιότερο κείμενο του Γκράμσι που είχαμε δημοσιεύσει και παλιότερα, και αξίζει να το υπενθυμίσουμε:

Αφού έχει τεθεί η αρχή ότι υπάρχουν διευθύνοντες και διευθυνόμενοι, κυβερνώντες και κυβερνώμενοι, είναι αναντίρρητο ότι τα "κόμματα" είναι ως τώρα ο πιο κατάλληλος τρόπος για να δημιουργηθούν διευθύνοντες και ικανότητα διεύθυνσης (τα "κόμματα" μπορούν να παρουσιαστούν με τα πιο διαφορετικά ονόματα, ακόμα και ως αντι-κόμματα και "άρνηση των κομμάτων" - στην πραγματικότητα, ακόμα και οι λεγόμενοι "ατομιστές" είναι κομματικοί - μόνο που θα ήθελαν να είναι "αρχηγοί κόμματος" με τη βοήθεια του Θεού ή της ανοησίας των οπαδών τους).

...

Για να υπάρχει ένα κόμμα είναι αναγκαίο να συνδυάζοvται τρία θεμελιώδη στοιχεία (δηλαδή, τρεις ομάδες στοιχείων):

1. Ένα στοιχείο διάχυτο, από κοινούς, μέσους ανθρώπους, η συμμετοχή των οποίων εκδηλώνεται με την πειθαρχία και την αφοσίωση, και όχι με το δημιουργικό και εξαιρετικά οργανωτικό πνεύμα. Χωρίς αυτούς το κόμμα σίγουρα δεν θα υπήρχε, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι «μόνο» με αυτούς επίσης δεν θα υπήρχε. Αποτελούν δύναμη υπό τον όρο ότι υπάρχει κάποιος να τους σuγκεvτρώσει, να τους οργανώσει, να τους πειθαρχήσει - αν έλειπε αυτή η συνεκτική δύναμη, θα διασκορπίζοvταν ή θα εξανεμίζοvταν σαν ασήμαντη σκόνη. Δεν αρνούμαστε ότι καθένα από αυτά τα στοιχεία μπορεί να γίνει μία από τις συνεκτικές δυνάμεις, αλλά αναφερόμαστε σε αυτά ακριβώς τη στιγμή που δεν έχουν γίνει δύναμη και δεν είναι σε θέση γίνουν, ή αν έχουν γίνει αυτό συμβαίνει μόνο σε έναν περιορισμένο κύκλο, πολιτικά αναποτελεσματικό και χωρίς συνέπεια.

2. Το κύριο συνεκτικό στοιχείο, που επικεντρώνεται στο εθνικό πεδίο, που παρέχει αποτελεσματικότητα και ισχύ σε ένα σύνολο δυνάμεων οι οποίες αν εγκαταλείποvταν στη μοίρα τους δεν θα κατάφερναν τίπoτα ή σχεδόν τίπoτα: αυτό το στοιχείο είναι προικισμενο με εξαιρετικα συνεκτική δύναμη, συγκεντρωτική, ικανή να επιβάλλει την πειθαρχία, και επιπλέον -ίσως μάλιστα γι' αυτό ακριβώς- εφευρετική (εφόσον εννοήσουμε το «εφευρετική» με συγκεκριμένο τρόπο, σύμφωνα με συγκεκριμένη διάταξη δυνάμεων, συγκεκριμένες προοπτικές, συγκεκριμένους όρους). Είναι αλήθεια ότι ούτε και αυτό το στοιχείο από μόνο του θα διαμόρφωνε κόμμα, αλλά θα το διαμόρφωνε περισσότερο από το προηγούμενο στοιχείο που εξετάσαμε. Μιλάμε για αρχηγούς χωρίς στρατό, αλλά στην πραγματικότητα είναι ευκολότερο να φτιάξουμε στρατό παρά να φτιάξουμε αρχηγούς. Αυτό το αποδεικνύει το γεγονός ότι ένας τακτικός στρατός καταστρέφεται αν λείψουν οι αρχηγοί, ενώ μια ομάδα αρχηγών που συμφωνούν μεταξύ τους και έχουν κοινούς σκοπούς δεν αργούν να φτιάξουν στρατό, ακόμη και όταν αυτός έχει εκλείψει πλήρως.

3. Ένα μεσαίο στοιχείο που συνδέει το πρώτο και το δεύτερο στοιχείο, που τα φέρνει σε επαφή, όχι μόνο «φυσική» αλλά και ηθική και πνευματική. Στην πράξη, για κάθε κόμμα υπάρχουν «καθορισμένες αναλογίες» ανάμεσα στα τρία αυτά στοιχεία και φτάνει στο μέγιστο της αποτελεσματικότητάς του όταν επιτυγχάνονται αυτές οι «καθορισμένες αναλογίες».

Με βάση αυτούς τους συλλογισμούς, μπορούμε να πούμε ότι ένα κόμμα δεν μπορεί να καταστραφεί με κοινά μέσα εφόσον υπάρχει κατ' ανάγκη το δεύτερο στοιχείο -η γέννηση του οποίου συνδέεται με την ύπαρξη των αντικειμενικών υλικών συνθηκών (αν αυτό το δεύτερο στοιχείο δεν υπάρχει, κάθε συλλογισμός είναι άσκοπος)-, ακόμη και αν αυτό βρίσκεται σε κατάσταση διασκορπισμένη και ρευστή, γιατί τότε σίγουρα θα διαμορφωθούν και τα άλλα δύο, το πρώτο εκ των οποίων σχηματίζει αναγκαστικά το τρίτο ως συνέχεια και μέσο έκφρασης του.

Για να συμβεί αυτό, είναι ανάγκη να έχει διαμορφωθεί η ακλόνητη πεποίθηση ότι απαιτείται μια ορισμένη λύση των ζωτικών προβλημάτων. Χωρίς αυτή την πεποίθηση δεν θα σχηματιστεί το δεύτερο στοιχείο, η καταστροφή του οποίου είναι πιο εύκολη δεδομένου του περιορισμένου αριθμού του - είναι όμως απαραίτητο αν καταστραφεί αυτό το δεύτερο στοιχείο να έχει κληροδοτήσει έναν σπόρο που θα επιτρέψει την αναπαραγωγή του. Και πού θα διατηρηθεί καλύτερα αυτός ο σπόρος, πού θα μπορέσει να σχηματιστεί καλύτερα παρά στο πρώτο και το τρίτο στοιχείο, τα οποία είναι προφανώς τα πιο ομοιογενή σε σχέση με το δεύτερο; Είναι λοιπόν βασική η δράση του δεύτερου στοιχείου για τη δημιουργία των άλλων δύο. Το κριτήριο για να κρίνουμε το δεύτερο στοιχείο πρέπει να το αναζητήσουμε: α) σε αυτό που πραγματικά κάνει, β) σε αυτό που προετοιμάζει για την περίπτωση τις καταστροφής του. Είναι δύσκολο να πούμε ποιο από αυτά τα δύο είναι πιο σημαντικό. Σε έναν αγώνα πρέπει πάντα να προβλέπουμε την ήττα• γι' αυτό η προετοιμασία των διαδόχων μας είναι στοιχείο εξίσου σημαντικό με όλα εκείνα που κάνουμε για να νικήσουμε.