Διαβάζουμε σε σχετικό αφιέρωμα του "sansimera.gr":
 | Την Κυριακή 9 Ιανουαρίου 1905 ο ιερέας Γκεόργκι Γκαπόν οργάνωσε ένα μεγάλο συλλαλητήριο στην Αγία Πετρούπολη. Ηγείτο της «Συνέλευσης», ενός συνδικάτου εγκεκριμένου από την τσαρική αστυνομία, το οποίο συσπείρωνε κυρίως θρησκευόμενους εργάτες. Πάνω από 100.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε έξι σημεία της πόλης, με σκοπό να κατευθυνθούν στα Χειμερινά Ανάκτορα και να επιδώσουν τα αιτήματά τους στον τσάρο. Η διαδήλωση ήταν ειρηνική...Οι διαδηλωτές συν γυναιξί και τέκνοις προχώρησαν προς τα Χειμερινά Ανάκτορα, κρατώντας θρησκευτικά λάβαρα και τραγουδώντας εκκλησιαστικούς και πατριωτικούς ύμνους, όπως «Ο Θεός σώζοι τον Τσάρο». Είχαν την πεποίθηση ότι θα έβλεπαν τον αγαπημένο τους αφέντη για να του θέσουν τα αιτήματά τους και αυτός ως «καλός πατερούλης» θα έδινε τις αναγκαίες λύσεις. |  |
Ο "Ριζοσπάστης" μάλιστα έχει και ένα μικρό ενδεικτικό απόσπασμα από το υπόμνημα που ήθελαν να υποβάλλουν στον τσάρο
| | Στο υπόμνημά τους άλλωστε, που ήθελαν να του υποβάλουν, δεν άφηναν περιθώρια παρερμηνειών: «Μεγαλειότατε - έγραφαν - εμείς οι εργάτες και κάτοικοι της Πετρούπολης, ήρθαμε με τις γυναίκες μας, τα παιδιά μας και τους γέροντες γονείς μας, σε σένα, για να βρούμε δικαιοσύνη και προστασία... Είσαι η τελευταία ελπίδα της σωτηρίας μας. Μην αρνιέσαι τη βοήθεια στο λαό σου. Βγάλτον απ' την αθλιότητα και την αμάθεια, βοήθησέ τον να καλυτερέψει την τύχη του. Απάλλαξέ τον απ' την καταπίεση των κρατικών οργάνων. Γκρέμισε τον τοίχο που υψώνεται ανάμεσα σε σένα και το λαό σου. Σκοπός σου είναι η ευτυχία του λαού, αλλά την ευτυχία αυτή του την αφαίρεσαν». ... κατέληγε με την εξής χαρακτηριστική, προς τον τσάρο, φράση: «Αν δεν εισακούσεις τις παρακλήσεις μας θα πεθάνουμε εδώ σ' αυτή την πλατεία μπρος στο παλάτι σου. Δεν ξέρουμε πια πού να πάμε και τι να κάνουμε. Δύο δρόμοι μας απομένουν: ο δρόμος της λευτεριάς και της ευτυχίας και ο δρόμος του θανάτου» | |
Οι εργάτες στη Ρωσία ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες, ενώ η ήττα της Ρωσίας από την Ιαπωνία στο μεταξύ τους πόλεμο είχε επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την φτώχεια και τη μιζέρια τους. Ο "Ριζοσπάστης", στο ίδιο άρθρο με πριν, αναφέρει τα εξής:
| | Η Ρωσία ύστερα από την κατάργηση της δουλείας (1863) πέρασε μια βιομηχανική επανάσταση που μέσα σε 20 χρόνια, από το 1887 ως το 1908, οδήγησε σε διπλασιασμό των βιομηχανικών της εργατών (από 1.300.000 έφτασαν τα 2.700.00). Ομως, η εργατική τάξη, που ήταν συγκεντρωμένη κυρίως στο κέντρο της χώρας, ζούσε κάτω από εξαιρετικά ελεεινές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Παρόλο που με νόμο του 1897 η εργάσιμη μέρα είχε περιοριστεί στις 11,5 ώρες, στις περισσότερες επιχειρήσεις διαρκούσε 13 - 14 ώρες. Οι μισθοί ήταν εξευτελιστικοί και η διατροφή των εργατών αχαρακτήριστη. Οι περισσότεροι εργάτες εξακολουθούσαν να μένουν σε υπόγεια, σε παράγκες και θαλάμους εργοστασίων, ενώ ακόμη και τα όργανα του καθεστωτικού Τύπου ομολογούσαν πως η ζωή τους ελάχιστα διέφερε από τη ζωή των ανθρώπων που ζούσαν σε κάτεργα. ... Αθλια, όμως, δεν ήταν μόνο η ζωή των εργατών. Και οι αγρότες στέναζαν το ίδιο κάτω από την εξουσία του τσιφλικά. «Τον αγρότη - έγραφε ο Λένιν - τον έριξαν σε ένα άθλιο βιοτικό επίπεδο: στεγαζόταν μαζί με τα ζώα, ντυνόταν με κουρέλια, τρεφόταν με λαχανίδες... Οι αγρότες υπόφεραν από χρόνια πείνα και πέθαιναν κατά δεκάδες χιλιάδες από την πείνα και τις επιδημίες στα χρόνια της σιτοδείας που επαναλαμβάνονταν ακόμη όλο και συχνότερα». Την καταπίεση των εργαζόμενων τάξεων της Ρωσίας από τους καπιταλιστές και τους τσιφλικάδες συμπλήρωνε - και επιδείνωνε ταυτόχρονα - το καθεστώς της τσαρικής απολυταρχίας που με τον στρατό του, την αστυνομία, τα δικαστήρια κ.ο.κ. περιφρουρούσε τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών, πνίγοντας κάθε τι ζωντανό και προοδευτικό στη χώρα. Ετσι, δεν είναι καθόλου τυχαίο και καθόλου εκπληκτικό το γεγονός ότι το ρωσικό λαϊκό κίνημα αποχτάει πολύ γρήγορα ένα βίαιο - εκρηκτικό χαρακτήρα που ενώνει τις οικονομικές με τις πολιτικές διεκδικήσεις, ενώ μία από τις πρώτες του εκδηλώσεις είναι το γέννημα εργατικού κόμματος. Για την τελική, όμως, προετοιμασία της ρωσικής επανάστασης του 1905, χρειαζόταν μια πανεθνική κρίση που θα όξυνε στο έπακρο όλες τις κοινωνικές αντιθέσεις. Την κρίση αυτή έφερε ο ρωσο - ιαπωνικός πόλεμος, που ξέσπασε το Γενάρη του 1904 στην Απω Ανατολή, και προπαντός η ήττα του τσαρικού στρατού σ' αυτό τον πόλεμο. Αυτή η τελευταία είναι που αδυνάτισε αισθητά την ισχύ του καθεστώτος. Ετσι έχει απόλυτο δίκιο ο Ζ. Ελενστέιν όταν σημειώνει πως «η επανάσταση του 1905 είναι απόρροια της ήττας του ρωσικού ιμπεριαλισμού» | |
Ο ιερέας Γκαπόν, που ηγείτο της πορείας
Το tvxs.gr, αναφερόμενο στα αιτήματα λοιπόν των εξαθλιωμένων εργατών, μας λέει τα εξής:
| | Πολλά από αυτά είχαν τη μορφή καταλόγου που περιείχε τα πάντα: από την έλλειψη θέρμανσης στα εργοστάσια μέχρι την απουσία πολιτικών δικαιωμάτων κάτω από το τσαρικό καθεστώς. Ζητούσαν αμνηστία, πολιτικές ελευθερίες, το διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους, 8ωρη εργασία, ένα βιώσιμο μεροκάματο και τη σταδιακή μεταβίβαση της γης στο λαό. Στην κορυφή όλων αυτών τοποθετούσαν τη σύγκληση μιας Συντακτικής Συνέλευσης, που να εκλεγεί με καθολική και ισότιμη ψηφοφορία. | |
Αυτά λοιπόν ήταν τα αιτήματα τους (που παρεμπιπτόντως ακούγονται εντελώς επίκαιρα και σήμερα, έναν αιώνα μετά). Και οι εργάτες τα διεκδίκησαν με ένα προλεταριακό όπλο, την απεργία. Όπως σωστά παρατηρούσε και ο Λένιν, ήταν μια καθοριστική στιγμή, καθώς για πρώτη φορά οι λαικές μάζες, που έως τότε ήταν "εκτός πολιτικής", εμφανίζονται στο προσκήνιο και διεκδικούν.
Όπως όμως έλεγε ο Λένιν, οι μάζες μαθαίνουν αργά, μέσα από την εμπειρία. Έως λοιπόν την "ειρηνική" αυτή πορεία, οι μάζες πίστευαν σε μεγάλο ποσοστό ότι ο Τσάρος ήταν "με το μέρος τους", ότι "με τη βοήθεια του Θεού όλα θα πάνε καλά", ή ότι "θα βρεθεί μια λύση στα προβλήματα τους με "ειρηνικό" τρόπο".
Η απάντηση του κράτους όμως θρυμμάτισε όλες αυτές τις ψευδαισθήσεις σε χρόνο ρεκόρ - το tvxs.gr γράφει σχετικά:
| | Ο τσάρος δε δέχτηκε να ακούσει τα αιτήματα του πλήθους και διέταξε τη φρουρά του να διαλύσει τους συγκεντρωμένους, με αποτέλεσμα η χιονισμένη πλατεία να βαφτεί με αίμα. Σε κάθε γωνία τα πλήθη συναντούσαν στρατεύματα που πυροβολούσαν ασταμάτητα εναντίον τους. Μέχρι το τέλος της ημέρας οι νεκροί ήτανε χιλιάδες. Αυτή η μέρα, που έμεινε στην ιστορία ως «Η Ματωμένη Κυριακή» διέλυσε τις λαϊκές ψευδαισθήσεις για την «καλοσύνη» του Τσάρου. Ο αντίκτυπος όμως αυτής της σφαγής στην εργατική τάξη ήταν πολύ πιο βαθύς και σημαντικός από αυτό. Ένα κύμα απεργιών σάρωσε τη χώρα από άκρη σε άκρη συγκλονίζοντας ολόκληρο το ρωσικό έθνος. Τα γεγονότα του 1905, πριν 105 χρόνια, αποκάλυψαν στην εργατική τάξη της Ρωσίας ότι είχε πια τη δύναμη να παραλύσει όλη τη βιομηχανία της χώρας. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι έδειξαν στην εργατική τάξη ότι είναι μια δύναμη ικανή να φέρει σε πέρας τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. | |
Ο "Ριζοσπάστης" αναφέρει τα εξής:
| | Ολοι αυτοί που κρατούσαν τις εικόνες, τους σταυρούς, τα καντήλια και τις φωτογραφίες του τσάρου τώρα, ύστερα από το μακελειό, τα ποδοπατούσαν. «Είχαμε την πεποίθηση - έγραφε ένας διαδηλωτής οπαδός του Γκαπόν - πως ήρθε το τέλος του τσάρου και του Θεού... Γέροι, που λίγες ώρες πριν ήταν πιστοί, ποδοπατούσαν τις εικόνες του τσάρου και τα εικονίσματα. Οι πιο μανιώδεις ήταν εκείνοι που πριν έκαιγαν διαρκώς καντήλι μπροστά στα εικονίσματα». Ο Λένιν είχε απόλυτα δίκιο όταν σχολιάζοντας τα γεγονότα έγραφε:«Η εργατική τάξη πήρε ένα μεγάλο μάθημα εμφυλίου πολέμου. Η επαναστατική διαπαιδαγώγηση του προλεταριάτου προχώρησε μέσα σε μια μέρα τόσο όσο δε θα μπορούσε να προχωρήσει μέσα σε μήνες και χρόνια μιας άχαρης, συνηθισμένης κακομοίρικης ζωής. Το σύνθημα του ηρωικού προλεταριάτου της Πετρούπολης: "ελευθερία ή θάνατος!" αντιλαλεί τώρα σ' όλη τη Ρωσία». Μετά τη «Ματωμένη Κυριακή», η επανάσταση απλώθηκε σ' ολόκληρη τη Ρωσία γνωρίζοντας πλήθος από εκρήξεις και υφέσεις, από πλημμυρίδες και άμπωτες που συνοδεύονταν με μεγάλες νίκες αλλά και οδυνηρές ήττες. Στο πλαίσιο αυτής της πορείας, που κράτησε για πάνω από δυο χρόνια, γεννήθηκαν και τα σοβιέτ ως όργανα της λαϊκής εξουσίας των εργαζόμενων τάξεων - της δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς, όπως χαρακτηριστικά σημείωναν οι μπολσεβίκοι - που, όμως, ήταν σε λανθάνουσα μορφή. «Η ιδιομορφία της ρωσικής επανάστασης - σημειώνει ο Λένιν - βρίσκεται ακριβώς στο ότι όσον αφορά το κοινωνικό της περιεχόμενο ήταν αστικοδημοκρατική ενώ όσον αφορά τα μέσα πάλης προλεταριακή... Ηταν ταυτόχρονα προλεταριακή, όχι μόνο με την έννοια ότι το προλεταριάτο ήταν η καθοδηγητική δύναμη, η πρωτοπορία του κινήματος, αλλά και με την έννοια ότι ένα ειδικά προλεταριακό μέσο πάλης, και συγκεκριμένα η απεργία, αποτελούσε το κύριο μέσο για τη δραστηριοποίηση των μαζών και το πιο χαρακτηριστικό φαινόμενο στην κυματοειδή ανάπτυξη των αποφασιστικών γεγονότων». | |
Αφίσα από την επανάσταση του 1905
Πράγματι λοιπόν, η νίκη του Τσάρου εκείνη την ημέρα, με τη βίαιη κατάπνιξη της "ειρηνικής" διαδήλωσης ουσιαστικά "άνοιξε τα μάτια" των εργατών, καθώς συνειδητοποίησαν ότι δε μπορούν να περιμένουν από τον τσάρο να τους σώσει, και ότι οι ίδιοι θα έπρεπε να οργανωθούν, και να οπλιστούν εναντίον του, ανατρέποντας το τυραννικό καθεστώς του. Λίγο αργότερα, είχαμε την φιλελεύθερη Επανάσταση του 1905: Η επανάσταση αυτή δεν ανέτρεψε τον Τσάρο, απλά έκανε την εξουσία του Τσάρου λιγότερο απολυταρχική και βελτίωσε κάπως την κατάσταση του εργάτη. Αυτό αποτέλεσε ένα "ενδιάμεσο βήμα" στην πορεία της ανατροπής του τσαρικού καθεστώτος περίπου μια δεκαετία αργότερα (Οκτωβριανή Επανάσταση), καθώς πλέον "είχε αρχίσει η αντίστροφή μέτρηση". Ο "Ριζοσπάστης" αναφέρει τα εξής:
| | ο Λένιν - στον οποίο καταφεύγουμε και πάλι - συμπυκνώνει μεγαλοφυώς στα παρακάτω: «Χρόνια της επανάστασης 1905- 1907. Ολες οι τάξεις εμφανίζονται ανοιχτά. Ολες οι απόψεις σχετικά με το πρόγραμμα και την τακτική ελέγχονται με τη δράση των μαζών. Ο απεργιακός αγώνας παίρνει πρωτοφανέρωτο στον κόσμο πλάτος και οξύτητα. Η οικονομική απεργία μετεξελίσσεται σε πολιτική και η πολιτική σε εξέγερση. Δοκιμάζονται στην πράξη οι σχέσεις ανάμεσα στο προλεταριάτο που καθοδηγεί και στην καθοδηγούμενη, ταλαντευόμενη ασταθή αγροτιά. Μέσα στην αυθόρμητη ανάπτυξη του αγώνα γεννιέται η σοβιετική μορφή οργάνωσης... Η εναλλαγή των κοινοβουλευτικών μορφών πάλης με τις μη κοινοβουλευτικές, της τακτικής της αποχής από το Κοινοβούλιο με την τακτική της συμμετοχής στο Κοινοβούλιο, των νόμιμων μορφών πάλης με τις παράνομες, καθώς και η αλληλεξάρτηση και η σύνδεσή τους - όλα αυτά τα χαρακτηρίζει ένας καταπληκτικός πλούτος περιεχομένου. Κάθε μήνας αυτής της περιόδου ισοδυναμούσε, από την άποψη της εκμάθησης των βάσεων της πολιτικής επιστήμης - και από τις μάζες και από τους αρχηγούς και από τις τάξεις και από τα κόμματα - με ένα χρόνο "ειρηνικής" "συνταγματικής" ανάπτυξης. Χωρίς τη "γενική δοκιμή" του 1905 θα ήταν αδύνατη η νίκη της Οχτωβριανής Επανάστασης του 1917» | |
Δημοσίευση σχολίου